Οι άνθρωποι έχουν συνήθως νομική αντίληψη για την δικαιοσύνη. Απορρίπτουν ως αδικία ασυμβίβαστη με τη νομική συνείδησή τους την απόδοση ευθύνης σε κάποιον για την ενοχή άλλου.

Οι άνθρωποι έχουν συνήθως νομική αντίληψη για την δικαιοσύνη. Απορρίπτουν ως αδικία ασυμβίβαστη με τη νομική συνείδησή τους την απόδοση ευθύνης σε κάποιον για την ενοχή άλλου. Διαφορετικά, όμως, μιλάει το πνεύμα της αγάπης του Χριστού. Σύμφωνα με το πνεύμα αυτής της αγάπης η αποδοχή συνυπευθυνότητας για την ενοχή εκείνου που αγαπάμε, ακόμη και η πλήρης ανάληψη της ευθύνης όχι μόνο δεν είναι κάτι παράξενο, αλλά είναι και τελείως φυσικό. Επιπλέον στην ανάληψη αυτή της ευθύνης του πλησίον πραγματοποιείται η γνησιότητα της αγάπης και επιτυγχάνεται η αυτοσυνειδησία της. Όταν δεν επωφελείται κανείς μόνο από την ευχάριστη πλευρά της αγάπης, αλλά αναλαμβάνει ελεύθερα και συνειδητά την ευθύνη για τα παθήματα του αγαπημένου, τότε η αγάπη φτάνει στην πλήρη τελειότητά της.

            Πολλοί δεν μπορούν ή δεν θέλουν να δεχτούν και να σηκώσουν καλοπροαίρετα τα αποτελέσματα του προπατορικού αμαρτήματος του Αδάμ. Λένε «Ο Αδάμ και η Εύα έφαγαν τον απαγορευμένο καρπό, εγώ τι φταίω; Είμαι έτοιμος να αναλάβω την ευθύνη για τα αμαρτήματά μου, αλλά μόνο για τα δικά μου, όχι όμως για τα ξένα». Και δεν καταλαβαίνει ο άνθρωπος αυτός πως με αυτή την κίνηση της καρδιάς του επαναλαμβάνει μέσα του το αμάρτημα του Προπάτορα και το αφομοιώνει ως προσωπικό του αμάρτημα και πτώση. Ο Αδάμ αρνήθηκε την ευθύνη επιρρίπτοντας την ενοχή στην Εύα και στον Θεό, που του έδωσε αυτή τη γυναίκα. Έτσι, διέσπασε την ενότητα του Ανθρώπου και την ένωσή του με τον Θεό. Το ίδιο κάθε φορά που αρνούμαστε την ανάληψη της ευθύνης για το κοινό κακό, για τα έργα των πλησίον μας, επαναλαμβάνουμε την ίδια αμαρτία και διασπούμε επίσης την ενότητα του Ανθρώπου. Ο Κύριος ρώτησε τον Αδάμ πριν από την Εύα. Και πρέπει να καταλάβουμε πως, αν ο Αδάμ δεν δικαιολογούσε τον εαυτό του, αλλά αναλάμβανε την ευθύνη για την κοινή τους αμαρτία, τότε άλλα θα ήταν τα πεπρωμένα του κόσμου, καθώς και άλλα θα γίνουν, αν εμείς αναλάβουμε το βάρος της ενοχής των πλησίον.

            Κάθε άνθρωπος μπορεί να πει πολλά, για να δικαιολογήσει κάθε του πράξη. Αν όμως βλέπει προσεκτικά μέσα στην καρδιά του, θα καταλάβει πως με τις δικαιολογίες δεν αποφεύγει την πονηρία. Δικαιολογείται ο άνθρωπος πρώτα-πρώτα, γιατί δεν θέλει να παραδεχθεί έστω και λίγο πως είναι ένοχος και ο ίδιος για το κακό που υπάρχει στον κόσμο. Δικαιολογείται, γιατί δεν γνωρίζει ότι είναι προικισμένος με ελευθερία κατ΄ εικόνα του Θεού, αλλά νομίζει πως είναι απλά ένα φαινόμενο αυτού του κόσμου και συνεπώς εξαρτάται από αυτόν. Μια τέτοια συνείδηση είναι μάλλον δουλοπρεπή και γι΄ αυτό οι δικαιολογίες είναι δουλικό έργο και όχι έργο που απεργάζεται υιούς του Θεού. 

Αρχιμ. Σωφρονίου Σαχάρωφ  "Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης"