τῆς Λένας Παπαδημητρίου
Μία φίλη πόσταρε πρό ἡμερῶν στή σελίδα της στό Facebook μία φωτογραφία
πού ἑστίαζε στά εὐμεγέθη ράμματα πού ἔκανε ὁ ἑξάχρονος γιός της στό
πιγούνι. «Τό ἀδέξιο ἀγόρι μου» ἔγραφε ἡ λεζάντα. Ἡ φωτογραφία μοῦ ἔκανε
ἐντύπωση γιατί ἦταν, γιά τά δεδομένα τῶν social media, ἰδιαζόντως
νατουραλιστική. Ὁ μικρός δέν χαμογελοῦσε, ἀλλά ὑπέμενε στωικά τό
μαρτύριο (ὑποθέτω τῆς φωτογράφισης). Δέν θύμιζε σέ τίποτα τά ἀψεγάδιαστα
καρέ ἀπό τά ψηφιακά οἰκογενειακά ἄλμπουμ πού παρελαύνουν ἐσχάτως. Διότι
τώρα ὅλες οἱ ἀναμνήσεις εἶναι τέλειες (ὅσες δέν εἶναι καταλήγουν στόν
κάδο ἀνακύκλωσης). Δέν ὑπάρχουν πλέον οἱ ἰταλικοῦ νεορεαλισμοῦ
κακοτεχνίες τοῦ ἀναλογικοῦ σύμπαντος. Κανένα ἀπό τά παιδιά τῆς νέας
χιλιετίας δέν θά βρεῖ στό μέλλον μία φωτογραφία του πού νά τό
ἀπεικονίζει νά κλαίει ὑστερικά μέ φόντο τό χριστουγεννιάτικο δέντρο, νά
τραβάει ντυμένο τσολιάς τά μαλλιά τῆς μικρότερης ἀδελφῆς του στήν
ταβέρνα, νά ποζάρει μέ κόκκινο, πετσετέ σορτσάκι καί ἀμφιβόλου
αἰσθητικῆς ἀθλητική σαγιονάρα στήν αὐλή τῆς γιαγιᾶς στό χωριό.
Οἱ ἀναμνήσεις τῆς παιδικῆς ἡλικίας ἐξυφαίνονται νά μοιάζουν τέλειες ὅπως ἄλλωστε καί ἡ ἴδια ἡ παιδική ἡλικία σήμερα. Αὐτή τουλάχιστον εἶναι ἡ ὑπέρτατη γονική φιλοδοξία (ἀκόμη καί στήν Ἑλλάδα τῆς κρίσης πού γεμίζει διαρκῶς μέ στρατιές ἀπό γλασαρισμένα μοναχοπαίδια). Θεωρεῖς ἱερό καθῆκον σου νά χτίσεις γιά τό παιδί σου τέλεια παιδικά χρόνια. Χωρίς ἐκδορές, ματαιώσεις, ρωγμές. Χωρίς ἴχνος «κενοῦ χρόνου» (γιατί νά ἀφήσεις τό παιδί νά βαρεθεῖ στό σπίτι ὅταν μπορεῖς νά τό στείλεις γιά θεατρικό παιχνίδι, σκάκι, σχέδιο;). Καί βέβαια μέ τέλειους γονεῖς (ποτέ εὔθραυστους, καταπονημένους ἀπό τήν καθημερινότητα, θυμωμένους, ἄρρωστους κ.ο.κ.). Μία σαραντάχρονη μητέρα μοῦ ἔλεγε πρόσφατα πώς ὅταν νοσηλεύτηκε μέ πνευμονία στό νοσοκομεῖο ἄφησε στό σπίτι μία στοίβα ἀπό μικροδωράκια καί τήν ἐντολή νά δίνουν κάθε μέρα ἀπό ἕνα στήν τρίχρονη κόρη της!
Καί ὅμως, οἱ εἰδικοί τελευταία ἀποφαίνονται ὅτι ἡ γονική ἐμμονή μέ τήν εὐτυχία εἶναι ἡ τέλεια συνταγή γιά δυστυχισμένους ἐνηλίκους. Πρό καιροῦ ἡ ἀμερικανίδα ψυχοθεραπεύτρια-σύμβουλος οἰκογένειας Λόρι Γκότλιμπ εἶχε γράψει στό «The Atlantic» ἕνα ἄρθρο μέ τίτλο «How to Land Your Kid in Therapy» (σέ ἐλεύθερη ἀπόδοση «Πῶς νά στείλεις τό παιδί σου στόν ψυχίατρο»). Τό ἄρθρο διανθιζόταν μέ ἱστορίες ἀσθενῶν της, ὡς ἐπί τό πλεῖστον νεαρῶν ἐνηλίκων (χωρίς οἰκογενειακό ἱστορικό κατάθλιψης ἤ ἀγχωδῶν διαταραχῶν) πού ἔφθαναν στό γραφεῖο της μέ προβλήματα (αἴσθημα κενοῦ, ἀπόγνωσης κ.ο.κ.). Μιλώντας μαζί τους γιά τά παιδικά τους χρόνια, ἡ Γκότλιμπ δέν ἀνέσυρε στήν ἐπιφάνεια τίποτε τό τραυματικό, καμία τραγική ἱστορία ἐγκατάλειψης, παραμέλησης ἤ συστηματικῆς κακοποίησης. Ἀντιθέτως, πολλοί ἀσθενεῖς της ἐξέθεσαν σχεδόν ἀψεγάδιαστες παιδικές ἡλικίες, ἐξομολογούμενοι ὅτι λατρεύουν τούς γονεῖς τους, ὅτι οἱ γονεῖς τους εἶναι οἱ καλύτεροι φίλοι τους κ.ο.κ. Ἐπρόκειτο, ὅπως γράφει χαρακτηριστικά ἡ Γκότλιμπ, γιά γονεῖς «... ποὺ κάθε ἀπόγευμα τούς βοηθοῦσαν στό διάβασμα καί τούς ἔτρεχαν σέ δραστηριότητες, πού ἐπενέβαιναν ἀμέσως ἄν κάποιος τούς παρενοχλοῦσε στό σχολεῖο, πού ἄν δέν πήγαιναν καλά στά μαθηματικά τους ἔφερναν δάσκαλο στό σπίτι, πού μόλις ἐκδήλωναν ἐνδιαφέρον νά μάθουν κιθάρα τούς ξεκινοῦσαν μαθήματα στό ὠδεῖο (ἀλλά πού βέβαια τοὺς ἄφηναν νά τά διακόψουν ὅταν ἔχαναν τό ἐνδιαφέρον τους), πού ἀντί νά τούς τιμωροῦν ὅταν δέν ἦταν ὑπάκουοι μιλοῦσαν μαζί τους γιά τά συναισθήματά τους... Ἄλλως εἰπεῖν, πρόκειται γιά γονεῖς πού, ὅπως ἐμεῖς οἱ εἰδικοί συνηθίζουμε νά λέμε, ἦταν μονίμως "συντονισμένοι"...». Ὅμως ἡ Γκότλιμπ διερωτᾶται τελικά μήπως ἐνορχηστρώνοντας μία τέλεια παιδική ἡλικία προλειαίνεις τό ἔδαφος γιά δυσλειτουργικούς ἐνηλίκους.
Ἴσως οἱ ὑπεραγχωμένοι σύγχρονοι γονεῖς ξεχνοῦν ὅτι ἡ παιδική ἡλικία δέν χρειάζεται νά εἶναι μία σκηνοθετημένη ὑπερπαραγωγή μέ cupcakes καί ξύλινα σουηδικά παιχνίδια. Χρειάζεται βέβαια νά εἶναι μαγική. Ἄλλωστε ἡ μαγεία εἶναι ἐγγενές στοιχεῖο της, ἀφοῦ τά παιδικά χρόνια συμπίπτουν μέ τήν πρώτη ἐξερεύνηση αὐτοῦ τοῦ κόσμου. Αὐτή πού σέ ὠθεῖ νά τρῶς τοῦμπες, νά κάνεις ράμματα στό πιγούνι καί νά κρατᾶς, ὅπως λέει ὁ ποιητής, «τήν ἀπεραντοσύνη στήν παλάμη τοῦ χεριοῦ σου».
Οἱ ἀναμνήσεις τῆς παιδικῆς ἡλικίας ἐξυφαίνονται νά μοιάζουν τέλειες ὅπως ἄλλωστε καί ἡ ἴδια ἡ παιδική ἡλικία σήμερα. Αὐτή τουλάχιστον εἶναι ἡ ὑπέρτατη γονική φιλοδοξία (ἀκόμη καί στήν Ἑλλάδα τῆς κρίσης πού γεμίζει διαρκῶς μέ στρατιές ἀπό γλασαρισμένα μοναχοπαίδια). Θεωρεῖς ἱερό καθῆκον σου νά χτίσεις γιά τό παιδί σου τέλεια παιδικά χρόνια. Χωρίς ἐκδορές, ματαιώσεις, ρωγμές. Χωρίς ἴχνος «κενοῦ χρόνου» (γιατί νά ἀφήσεις τό παιδί νά βαρεθεῖ στό σπίτι ὅταν μπορεῖς νά τό στείλεις γιά θεατρικό παιχνίδι, σκάκι, σχέδιο;). Καί βέβαια μέ τέλειους γονεῖς (ποτέ εὔθραυστους, καταπονημένους ἀπό τήν καθημερινότητα, θυμωμένους, ἄρρωστους κ.ο.κ.). Μία σαραντάχρονη μητέρα μοῦ ἔλεγε πρόσφατα πώς ὅταν νοσηλεύτηκε μέ πνευμονία στό νοσοκομεῖο ἄφησε στό σπίτι μία στοίβα ἀπό μικροδωράκια καί τήν ἐντολή νά δίνουν κάθε μέρα ἀπό ἕνα στήν τρίχρονη κόρη της!
Καί ὅμως, οἱ εἰδικοί τελευταία ἀποφαίνονται ὅτι ἡ γονική ἐμμονή μέ τήν εὐτυχία εἶναι ἡ τέλεια συνταγή γιά δυστυχισμένους ἐνηλίκους. Πρό καιροῦ ἡ ἀμερικανίδα ψυχοθεραπεύτρια-σύμβουλος οἰκογένειας Λόρι Γκότλιμπ εἶχε γράψει στό «The Atlantic» ἕνα ἄρθρο μέ τίτλο «How to Land Your Kid in Therapy» (σέ ἐλεύθερη ἀπόδοση «Πῶς νά στείλεις τό παιδί σου στόν ψυχίατρο»). Τό ἄρθρο διανθιζόταν μέ ἱστορίες ἀσθενῶν της, ὡς ἐπί τό πλεῖστον νεαρῶν ἐνηλίκων (χωρίς οἰκογενειακό ἱστορικό κατάθλιψης ἤ ἀγχωδῶν διαταραχῶν) πού ἔφθαναν στό γραφεῖο της μέ προβλήματα (αἴσθημα κενοῦ, ἀπόγνωσης κ.ο.κ.). Μιλώντας μαζί τους γιά τά παιδικά τους χρόνια, ἡ Γκότλιμπ δέν ἀνέσυρε στήν ἐπιφάνεια τίποτε τό τραυματικό, καμία τραγική ἱστορία ἐγκατάλειψης, παραμέλησης ἤ συστηματικῆς κακοποίησης. Ἀντιθέτως, πολλοί ἀσθενεῖς της ἐξέθεσαν σχεδόν ἀψεγάδιαστες παιδικές ἡλικίες, ἐξομολογούμενοι ὅτι λατρεύουν τούς γονεῖς τους, ὅτι οἱ γονεῖς τους εἶναι οἱ καλύτεροι φίλοι τους κ.ο.κ. Ἐπρόκειτο, ὅπως γράφει χαρακτηριστικά ἡ Γκότλιμπ, γιά γονεῖς «... ποὺ κάθε ἀπόγευμα τούς βοηθοῦσαν στό διάβασμα καί τούς ἔτρεχαν σέ δραστηριότητες, πού ἐπενέβαιναν ἀμέσως ἄν κάποιος τούς παρενοχλοῦσε στό σχολεῖο, πού ἄν δέν πήγαιναν καλά στά μαθηματικά τους ἔφερναν δάσκαλο στό σπίτι, πού μόλις ἐκδήλωναν ἐνδιαφέρον νά μάθουν κιθάρα τούς ξεκινοῦσαν μαθήματα στό ὠδεῖο (ἀλλά πού βέβαια τοὺς ἄφηναν νά τά διακόψουν ὅταν ἔχαναν τό ἐνδιαφέρον τους), πού ἀντί νά τούς τιμωροῦν ὅταν δέν ἦταν ὑπάκουοι μιλοῦσαν μαζί τους γιά τά συναισθήματά τους... Ἄλλως εἰπεῖν, πρόκειται γιά γονεῖς πού, ὅπως ἐμεῖς οἱ εἰδικοί συνηθίζουμε νά λέμε, ἦταν μονίμως "συντονισμένοι"...». Ὅμως ἡ Γκότλιμπ διερωτᾶται τελικά μήπως ἐνορχηστρώνοντας μία τέλεια παιδική ἡλικία προλειαίνεις τό ἔδαφος γιά δυσλειτουργικούς ἐνηλίκους.
Ἴσως οἱ ὑπεραγχωμένοι σύγχρονοι γονεῖς ξεχνοῦν ὅτι ἡ παιδική ἡλικία δέν χρειάζεται νά εἶναι μία σκηνοθετημένη ὑπερπαραγωγή μέ cupcakes καί ξύλινα σουηδικά παιχνίδια. Χρειάζεται βέβαια νά εἶναι μαγική. Ἄλλωστε ἡ μαγεία εἶναι ἐγγενές στοιχεῖο της, ἀφοῦ τά παιδικά χρόνια συμπίπτουν μέ τήν πρώτη ἐξερεύνηση αὐτοῦ τοῦ κόσμου. Αὐτή πού σέ ὠθεῖ νά τρῶς τοῦμπες, νά κάνεις ράμματα στό πιγούνι καί νά κρατᾶς, ὅπως λέει ὁ ποιητής, «τήν ἀπεραντοσύνη στήν παλάμη τοῦ χεριοῦ σου».
πηγή:Δημοσιεύθηκε στό BHmagazino τήν Κυριακή 18 Ἰανουαρίου 2015
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
...έκανες κου πε πε;