Η Σιωπή των Αγνών

Μιχάλης Σακελλαρίου

Περιδιαβαίνοντας λοιπόν τις τελευταίες μέρες τα social μύδια και εν όψει της τραγικής κατάληξης του παιδιού στα Γιάννενα ακούω από παντού για  "Έλλειμμα Παιδείας" και άλλα τέτοια ευλογοφανή. 

Ας μιλήσουμε λοιπόν για Παιδεία. Αυτή την τόσο ταλαιπωρημένη και ξεχειλωμένη έννοια που ο καθένας τη χρησιμοποιεί όπως το κουμπί Esc του πληκτρολογίου, θέλοντας να αποδράσει από τις δικές του συγκεκριμένες και ξεχωριστά εξατομικευμένες ευθύνες απέναντι σε στρεβλώσεις που πολλές φορές η πρόσκρουσή τους πάνω στα βράχια του εφησυχασμού μας είναι τόσο ισχυρή, ώστε για πολύ λίγο μπορεί πολύ λίγο να τραυματίσει την ψευδή ιδιοκατασκεύαστη αυτοεικόνα μας του υγιούς και φυσιολογικού ανθρώπου.   

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν με μερικές αυτοματοποιημένες και επιφανειακές σκέψεις. 

Είναι γενικά παραδεκτό και ακούω να επαναλαμβάνεται από πολλές πλευρές το αφόρητο κλισέ ότι στα φροντιστήρια γίνεται καλύτερη δουλειά και γι αυτό χρειάζεται η αξιολόγηση που θα ελέγχει την ποιότητα του εκπαιδευτικού έργου. Ορισμένοι (στην καλύτερη περίπτωση) αφελείς και μέσα ακόμη από τον εκπαιδευτικό κλάδο διατείνονται ότι κακώς αποσύρθηκε εκείνο το πανέξυπνο σύστημα αξιολόγησης που μετρούσε τους δείκτες παραγωγικότητας και απόδοσης. Δεν καταλαβαίνουν βέβαια τί ακριβώς μετρούσε. 

Επίσης  δεν γνωρίζουν για ποιο πράγμα μιλούν και με τον όρο “Παιδεία” συμπεριλαμβάνουν και την ηθική διαπαιδαγώγηση αλλά και τους τεχνοκρατικούς στόχους. Το τρίτο που δεν αντιλαμβάνονται  είναι ότι το ένα όχι μόνο δε συμπληρώνει, αλλά και αντιστρατεύεται το άλλο. 

Ο Αριστοτέλης  κάνει σαφή διαχωρισμό μεταξύ της παιδείας των δούλων στην οποία εντάσσει όλες τις πρακτικές για την εποχή γνώσεις και δεξιότητες και εκείνης των Ελεύθερων ανθρώπων, από το πρόγραμμα σπουδών της οποίας απέκλειε όποια ενασχόληση θα αφορούσε την παραμικρή εξειδίκευση, θεωρώντας την τοξική για το ελεύθερο φρόνημα και το αίσθημα της ευθύνης από το οποίο όφειλε να διαπνέεται ο πολίτης[1].

Η Ανθρωπιστική Παιδεία δεν είναι κάτι  ασαφές και απροσδιόριστο όπως συνηθίζεται  σκόπιμα να προβάλλεται, αλλά έχει κάποιους θεμελιώδεις και συγκεκριμένους Στόχους. 

Να μετατρέψει τον άνθρωπο από παθητική σε Ελεύθερη, Υπεύθυνη και Ενεργητική Προσωπικότητα. 

Να μετασχηματίσει το αδρανή υπήκοο σε δραστήριο πολίτη, τον δουλοπρεπή και μεμψιμοιρούντα ψηφοφόρο σε αυτόφωτο και αυτοκαθοριζόμενο δημοκράτη. Και έχει στη φαρέτρα της πολλά, πολύπλοκα και πανίσχυρα όπλα να τον εξοπλίσει. 

Να του μεταλαμπαδεύσει τη δύναμη του Ορθού Λόγου και της Κριτικής Σκέψης και να τον απαλλάξει από τις ενοχές και τις φοβίες που τόσο έντεχνα του καλλιεργεί ο κοινωνικός προγραμματισμός με τα στρερεότυπα και τις ιδεοληψίες, μέσω της οικογένειας, της θρησκείας, των media, και της πολιτικής. Έτσι, που να είναι ικανός να διαχωρίσει τις ανάγκες του από τις επιθυμίες, τα πάθη και τις εμμονές του. 

Να τον καταστήσει ικανό να διαχωρίσει την ηθιΚΩΛΟγία απ' την Ηθική επιτρέποντάς του να συνειδητοποιήσει ότι δε χρειάζονται οι κολάσεις για να είμαστε ηθικές προσωπικότητες και ότι η Αρετή έχει αυτοτελή αξία και όχι χρησιμοθηρικό χαρακτήρα. Και ότι δεν έρχεται μέσα από προτροπές και απαγορεύσεις, απειλές και εκφοβισμούς και ποικίλους ψυχαναγκασμούς που αλλοτριώνουν χαρακτήρες και στραγγαλίζουν προσωπικότητες.  

Να καλλιεργήσει τέλος μέσα στην ψυχή του την αγάπη για Ωραίο και το Αγαθό και να του μάθει να το αναζητά και ακόμη να το δημιουργεί.

Πιστοί λοιπόν ορισμένοι στο δόγμα της μετανεωτερικότητας και με ένα νεοφιλελεύθερο αέρα να ανεμίζει τα χιπστερικά κασκολάκια τους μιλούν για δείκτες και μετρήσιμες ποσότητες, για προϊοντοποίηση των διανοημάτων της Παιδείας σε ελκυστικές ανταγωνιστικές συσκευασίες με δεκάδες πιστοποιήσεις και ημερομηνία λήξης.

Το σχολείο λοιπόν αγαπητά μου άνοα, ανθρωπόμορφα ανδρείκελα  θα έπρεπε να είναι χώρος καλλιέργειας της Ανθρωπιστικής Παιδείας, που είναι το μόνο αντίδοτο στον εκφασισμό και στο ρατσισμό. Δηλαδή απέναντι στη μονομερή θέαση του κοινωνικοπολιτικού πλέγματος. Όχι εργοστάσιο προετοιμασίας υπερεξειδικευμένων σκλάβων διαθέσιμων να κατασπαραχθούν από την αδηφάγα Σφίγγα της Αγοράς. 

• Από τη στιγμή όμως που η αυτή η Παιδεία εξοβελίζεται ή υποβαθμίζεται στις σχολικές μονάδες και προτεραιότητα δίνεται στην υπερξειδίκευση, την στείρα επιστημοσύνη, και το χρησιμοθηρικό κυνηγητό της εισόδου στα ΑΕΙ,

• Από την ώρα που η Παιδεία υποτάσσεται σε οικονομίστικους στόχους και γίνεται εργαλείο "ανάπτυξης" και "ανταγωνιστικότητας" και κρίνεται απαραίτητο να συνδεθεί με την “αγορά”,

• Από τότε που η φαντασία, η δημιουργικότητα, η κριτική σκέψη, η Ηθική και η Αισθητική αγωγή πνίγονται μέσα από τις πιέσεις και τους καταναγκασμούς ενός εξετασιοκεντρικού συστήματος που παράγει υποψήφιους επιτυχόντες και μη

• Από τη στιγμή που οι μαθητές πέρα από τη βία του αυταρχικού ή του αδιάφορου, του αντιφατικού ή του ματ(αι)ωμένου οικογενειακού περιβάλλοντος έχουν να υποστούν και το βιασμό της απομνημόνευσης αυτής της σκουριασμένης και άχρηστης αβασταγής που λέγεται εξεταστέα ύλη…

• Και όταν η καλή φήμη της “Αγίας Ελληνικής Οικογένειας” κερδίζει πόντους στο χρηματιστήριο της κοινωνικής καταξίωσης με όχημα την επιτυχία του απογόνου  στα ΑΕΙ και ΤΕΙ, φορτώνοντας τις εφηβικές του πλάτες με το Ιερό Χρέος να περισώσει την τιμή και την υπόληψή της, εκβιάζοντας με απορριπτικά και απαξιωτικά υπονοούμενα σε περίπτωση μη επιτυχίας στην παπαγαλική...

Τι περιμένατε; Να έχετε και ηθικούς πολίτες με αξιοπρέπεια, αυτοσεβασμό, αλληλεγγύη,  υπευθυνότητα και δημοκρατικό φρόνημα;

• Ή εξαγριωμένα και άπληστα και κυνικά μαντρόσκυλα που θα κάνουν τα πάντα για τη μοναδική χάρτινη ή πλαστική αξία που σας συγκινεί;

• Ή αποτυχημένους μισερούς και οργίλους φασίστες που φθονούν όλους τους άλλους που πέτυχαν εκείνα που εσείς τους πλασάρατε σαν επιτυχία και θα αναζητήσουν να εκτονώσουν όλη τη βία που συσσώρευσαν σε πιο αδύναμα παιδιά, πολλές φορές και θερίζοντας σχολικές τάξεις ολόκληρες;

• Ή καλοβολεμένους ήσυχους micro-εαυτούληδες που κοιτάζουν μόνο τη δουλίτσα τους και την οικογένειά τους, που εκκλησιάζονται τακτικά και νηστεύουν για να τα έχουν καλά και με το πάνω αφεντικό, κουκουλώνονται μέσα στο κέλυφος της νορμαλοσύνης τους και περιφέρουν τη νοικοκυροσύνη τους έτσι ξεδιάντροπα στις σαββατιάτικες ταβέρνες που, ανάμεσα σε ξεχειλωμένα λιπώδη σώματα και τα υστεριάζοντα νήπια, σερβίρεται Αδιαφορία και Ιδιοτέλεια;

• Ή τέλος συμπλεγματικά Θύματα έτοιμα να δεχτούν και να υποστούν οποιαδήποτε τιμωρία και εξευτελισμό, πιστεύοντας ότι τους αξίζει και προκειμένου να εξαγοράσουν λίγη συμπάθεια από το οικείο περιβάλλον ή έστω από τους επίδοξους καλοθελητές προαναφερθέντες δήμιους που είναι έτοιμοι να μην ανεχτούν την αδυναμία και να βάλουν τα πράγματα στη θέση τους “για να ξεβρωμίσει ο τόπος”; 

Ξεχάσατε φαίνεται, -δεν προλάβατε να το μάθετε από τα πολλά μεταπτυχιακά και σεμινάρια που παρακολουθείτε για να λαμπρύνετε το επαγγελματικό σας προφίλ- ότι οι δείκτες της ανταγωνιστικότητας και τις ανάπτυξης δεν θεραπεύουν τον ατομισμό και  τα συναισθηματικά ελλείμματα γιατί ακόμη και αυτά τα βλέπετε μόνο στους οικονομικούς δείκτες. Και ξέρετε γιατί σας φοβίζουν; Γιατί σας θυμίζουν τα πρώτα. Και είναι αυτά δυστυχώς που παράγουν φαινόμενα όπως εκείνα των βασανιστών του Βαγγέλη.

Και για να απενοχοποιηθείτε από τη συνενοχή σας στο Έγκλημα κατά της Ανθρωπότητας που λέγεται Αλλοτρίωση, Διανοητική Πολτοποίηση  και Βιολογική και Ψυχική Αφυδάτωση (αυτό δεν είναι το μοντέλο του εργαζομένου που θα προκύψει από τις πολυπόθητες φετιχοποιημένες μεταρρυθμίσεις σας;) μιλάτε για κοινωνικά δικαιώματα σε μειονότητες και άλλες τέτοιες γλυκεράνοστες καραμελίτσες που τόσο πρόθυμα πιπιλίζετε όπως τα σκυλάκια τις λιχουδιές τους. 

Έτσι όπως κάθεστε στα δύο με δέος και με τη γλώσσα έξω μπροστά σε κάτι πολυεθνικές που πριν να σπείρουν τις τοξίνες και τα δηλητήρια στους λοβοτομημένους και περιχαρείς καταναλωτές, πριν λαδώσουν παγκόσμιους οργανισμούς και πριν αγοράσουν κυβερνήσεις, έχουν ήδη δολοφονήσει μερικές δεκάδες ή και εκατοντάδες παιδιά-θύματα στην Αφρική που εργάζονται σκλάβοι στις νοικιασμένες φυτείες της απεμπλοκής τους από το διαρκές έγκλημα. 

Το ίδιο και εκείνες. Μετά από όλα αυτά θα κάνουν και μία δυο φιλανθρωπίες έτσι για να γυαλίσουν λίγο το δικό τους επικοινωνιακό προφίλ. 

Δεν είστε όμως οι μόνοι. Όλοι έχουμε ήδη έτοιμη τη μεγάλη μας Έξοδο από την Ενοχή. 

Άλλοι θα πούμε για συγκάλυψη, άλλοι για ελλειπή αστυνομικά μέτρα, άλλοι για αδιαφορία των άλλων, και οι περισσότεροι για το γνωστό Έλλειμμα Παιδείας. Εμείς θα ντυθούμε ένα δακρύβρεχτο πέπλο αγνότητας και άγνοιας. Και όλοι θα καμωθούμε πως δε γνωρίζουμε. 

Ότι η Βία είναι εγγεγραμμένη εντολή στο λειτουργικό του συστήματος που στηρίζουμε και του οποίου τα παυσίπονα χρησιμοποιούμε όταν η οντολογική μας μοναξιά γίνεται αφόρητη. 

Ότι γι’ αυτό τον λόγο η Βία διδάσκεται στα σχολεία από εμάς τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς με τον πιο αποτελεσματικό και βιωματικό τρόπο

Βία ασκούν Κράτη σε άλλα κράτη, Οικογένειες στα παιδιά τους, Απόγονοι στους γονείς τους, Ηγέτες στους λαούς τους, Υπουργοί και γραμματείς στους πολίτες τους, Δόγματα στους πιστούς τους, Εργοδότες και Προϊστάμενοι στους υφισταμένους τους και τα media στους τηλεβλεψίες θεατές της ηδονιστικής φρίκης. 

Και στο τέλος όλοι, εξαγνισμένοι και ιλαροί, αφού θρηνήσαμε με τους καθωσπρέπει συναισθηματικισμούς το Θύμα,  αφού εισπράξαμε τα απαραίτητα likes και καταφάσεις τόσες, όσες είναι αρκετές για να νιώσουμε ανακουφισμένοι στην απενοχοποίησή μας, θα επιστρέψουμε στην Αγνότητα και τη Σιωπή. 

[1] Αριστοτέλη Πολιτικά, Θ 2, 1-4

πηγή: Aντίφωνο