Η Παναγία και οι Άγιοι του Άθωνα

Το βουνό που αγάπησαν αυτοί που αγάπησαν πολύ την Παναγία. Στην χιλιόχρονη ιστορία του έχουμε πάνω από Εκατοντριάντα ανακηρυγμένους αγίους. Πρώτοι της ισάγγελης αυτής σειράς οι άγιοι Αθανάσιος ο κτήτορας της Μεγίστης Λαύρας και ο Ξηροποταμηνός Παύλος. Οι δυο πρώτες λαμπάδες π’ ανάφτηκαν στο μπρός στην εικόνα της Παναγίας μανουάλι και φωτίζουν τα πρόσωπα των μοναχών μέχρι σήμερα. Είναι οι Πρόδρομοι π’ ανοίγουν δρόμους για να γνωρίσουν μυριάδες ανθρώπων κατοπινών την εξαίσια παρηγοριά που δίνει στους πιστούς η Θεοτόκος.

Μια τίμια σειρά αφοσιωμένων δούλων που έντονα αφήνουν να φανεί η ποικιλία των χαρισμάτων του αγίου Πνεύματος. Έτσι έχουμε αγιορείτες αγίους μοναχούς, διακόνους, ιερομονάχους, κατοπινούς ιεράρχες, αρχιεπισκόπους και πατριάρχες και πατριάρχες πάλι που γίνονται μοναχοί. Έχουμε βασιληάδες και βασιλόπαιδες, αξιωματούχους, ηγουμένους και υποτακτικούς κτήτορες, έγκλειστους, ασκητές και κοινοβιάτες, πτωχούς, νέους και γέροντες, ιερομάρτυρες και νεομάρτυρες, θαυματουργούς, μυροβλύτες, συγγραφείς, αντιγραφείς, μεταφραστές, ζωγράφους και ποιητές… Όλοι κεριά αναμμένα μπρός στη τιμιωτέρα των χερουβείμ που τους έγινε μητέρα, αδελφή, γιάτρισσα, προστάτισσα… Αυτή που την ευλαβούνταν βαθιά, π’ αγαπούσαν με τρυφερότητα μικρού παιδιού, την παρακαλούσαν ολοήμερα με καθημερινούς χαιρετισμούς, παρακλήσεις, δεήσεις, θεοτοκάρια, θεοτοκία, κανόνες, πολύωρες αγρυπνίες και λιτανείες να πρεσβεύει υπέρ αυτών και όλου του κόσμου.

Κι εκείνη, με την άφατη φιλοστοργία της υπόσχονταν, παρουσιάζονταν σε οράματα και σε όνειρα, μιλούσαν οι εικόνες της, θαυματουργούσε, παραμυθούσε, ελευθέρωνε από πειρασμούς, τους ευχαριστούσε, τους προέλεγε και κάποτε διέταζε και απαιτούσε κι άλλοτε με χρυσό φλουρί και με χαρά πλήρωνε τους ψάλτες για τον κόπο της όμορφης ψαλμωδίας τους… Δυστυχώς ούτε μόνα τα ονόματά τους ο φιλόξενος αυτός χώρος δεν φτάνει για ν’ αναφέρουμε.

Κάποιους μυστικούς μαγνήτες έχει ο Άθωνας και τραβά τόσα ανήσυχα πνεύματα, τόσο αποφασισμένους ανθρώπους, τόσο δυνατούς. Άλλοι χάνονται στις δίχως νερό ερημιές, σε ρέματα, σπηλιές, πλαγιές με γκρεμούς, παραλίες βραχοσκέπαστες. Ψάχνουν ένα τόπο νάναι μόνοι, αυτοί κι ο Θεός. Τόποι δίχως παρηγοριά ανθρώπινη, δίχως ανθούς, καρπούς, στρουθιά, κακοτράχαλοι. Άλλοι πάλι βρίσκουν απερίγραπτης ομορφιάς θέσεις για το χτίσιμο των μοναστηριών τους και των κελλιών τους. Δε φοβηθήκανε τη βροχή, το χιόνι, το κάμα. Πως ζήσανε τόσο χρόνια μόνοι; Μερικούς δεν τους γνώρισαν παρά στο τέλος της ζωής τους κι άλλους καθόλου. Στους χειμώνες, είχανε τη ζεστασιά την αγιοπνευματική και στά καλοκαίρια τη δροσιά της θείας χάριτος.

Τα μοναστήρια του Άθωνα αυξήθηκαν και λιγόστεψαν. Από χρόνια μένουν είκοσι. Στρατόπεδα κατά της εκκοσμίκευσης της Εκκλησίας, κέντρα πολιτισμού και αγάπης. Χώροι υποταγμένων ελευθέρων ανθρώπων, φονευτές δυνάμεων σκοτεινών, φώτα ζωής, χαράς, ειρήνης. Ο κύριος ρόλος τους απέραντα σπουδαίος για όλο τον κόσμο: η αδιάκοπη προσευχή. Οι άγιοι κτήτορές τους δε θέλησαν ούτε μετά την κοίμησή τους να δοξασθούν κι έτσι κρύψανε τα τίμια λείψανά τους. Κανένα μοναστήρι και μεγάλη σκήτη δεν είναι που να μην έχει τους δικούς της αγίους, που η παρουσία τους είναι τόσο έντονη σαν της μεγάλης Εφόρου Παναγίας.

Η Παναγία είναι η αρχόντισσα αυτού, του τόπου, που επεθύμησε να υμνείται το γλυκύτατο όνομά της. Σ’ όλο τ’ όρος είναι η μόνη γυναικεία μορφή που δεσπόζει στις ψυχές και τους τόπους. Εξαιρετικά ξεχωρίζουν τρεις μονάχα αγίες που έχουν κάποια σχέση και με τη ζωή της και φυλάγονται ακέρια άγια λείψανά τους. Η αγία Άννα, η μητέρα της, που στο Κυριακό της ομώνυμης νότιας σκήτης φυλάγεται το τιμιώτατο πόδι της, της αγίας Αναστασίας, σχεδόν ολόσωμο, του πιο μεγάλου θησαυρού της Μονής Γρηγορίου και της αγίας Μαγδαληνής της Παρθένου, μυροφόρου και ισαποστόλου το αριστερό χέρι στη Σιμωνόπετρα, που όχι σπάνια έχει ευωδία θαυμαστή και θερμότητα ζωντανού ανθρώπου.

Οι περισσότεροι ναοί στο Άγιον Όρος είναι αφιερωμένοι στήν Παναγία. Ό,τι πιο πολύτιμο εδώ, είναι οι άγιες εικόνες της, ντυμένες με χρυσά και ασημένια “πουκάμισα”, με πολλά αφιερώματα και θαύματα: η Ιβηρίτισσα, η Κουκουζέλισσα, η Τριχερούσα, η Εσφαγμένη, η Αντιφωνήτρια, η Γοργοϋπήκοος, του Άξιον Έστί, η Γαλακτοτροφούσα και τόσες άλλες στοργικές βρεφοκρατούσες και δεόμενες…

Ο ένας άγιος δίνει το κομποσχοίνι του στον άλλο για να μη σβύσει η φωτιά της προσευχής και παγώσει ο κόσμος και σβύσει αφανισμένος. Οι κρίκοι της αλυσίδας των χρόνων στεριώνουν με τους κόμπους των ευχών που τρέχουν στα δάχτυλα των αγίων. Στις πικρές μέρες, που ζει ο σημερινός κόσμος κι όλα μέσα του έχουν παλιώσει κι έχουν τη γεύση του χαρουπιού, στον Άθωνα όλα είναι τα παλιά καινούργια και τα καινούργια παλιά και ζωντανά μέσα στη ζεστασιά της αγκαλιάς της Παναγίας, μέσα στις ζωηφόρες αχτίδες της ποικιλίας του αγίου Πνεύματος μα και της Ενότητας.

Μια τέτοια παράδοση φιλόθεων, φιλοθεοτόκων και φιλαδέλφων αγίων καταντάει αλήθεια προκλητική· δε σ’ αφήνει εύκολα να ησυχάζεις μα σου δίνει και μια παρηγοριά και δύναμη μεγάλη μέσα από ασφάλεια ακριβή. Πάνω από δεκατρείς δεκάδες οι άγιοι του Άθωνα. Πάνω από δεκατρείς εκατοντάδες οι μοναχοί του Άθωνα σήμερα. Οι πρώτοι πρεσβεύουν για τους δεύτερους και προσκαλούν. Χαρά μεγάλη που και σήμερα κρυμμένοι βρίσκονται συνεχιστές της ζωής τόσων αγίων, θεόφιλοι και φιλάρετοι, παιδιά της Παναγίας, που σκύβει και τους ακούει… Που τη χαρά τους δεν ξέρουν τι να την κάμουν… Που τη μισή χαρά τους όλες οι ψευτοχαρές του κόσμου δεν φτάνουν… Που τη χαρά τους αυτή τη δίνει η απ’ όλες τις χαρές πιο μεγάλη… Η κυρία των Αγγέλων, η χαρά των θλιβομένων, η αγιορείτισσα Παναγία…

Οι άγιοι του Άθωνα είναι οι διαμαντόπετρες στο περιδέραιο της Ελεούσας. Είναι τα μυρίπνοα εαρινά άνθη του περιβολιού της, που κανένας χειμώνας δε μπορεί να μαράνει και στην ευωδία τους πολλοί προστρέχουν ταπεινά σήμερα. Είναι το μοσχοβόλημα του κρίνου της Παναγίας π’ ανθίζει ψηλά στον Άθωνα, το βουνό της Μεταμόρφωσης και της μεταμόρφωσής μας, των αγίων, της Παναγίας, που άξια βαπτίσθηκε: Άγιον Όρος!… και τ’ αχνάρια των αγίων και της Παναγίας είναι ζωντανά τυπωμένα πάνω του.

Μοναχός Μ. Σ.

Πηγή: Ετήσια έκδοσις της Ιεράς Μονής Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους, «ο Όσιος Γρηγόριος», περίοδος Β΄, έτος 1979, αριθμ.4