Καμία πόλη δεν είναι ασφαλής όσο διαρκεί ο πόλεμος στη Συρία

Του Leonid Bershidsky

Παρότι πολλές λεπτομέρειες των επιθέσεων που κόστισαν τη ζωή σε περισσότερους από 120 ανθρώπους στο Παρίσι, παραμένουν άγνωστες, το Ισλαμικό Κράτος φαίνεται να διεκδικεί την ευθύνη τους.  Η Γαλλία και οι άλλες χώρες που λαμβάνουν μέρος στην συριακή σύγκρουση, θα πρέπει να έχουν υπόψη τους τις πρόσφατες εμπειρίες της Ρωσίας με αυτό το είδος τρομοκρατίας: Δεν θα σταματήσει αν δεν χτυπηθεί στο επίκεντρο της.

Ο Γάλλος πρόεδρος Francois Hollande δήλωσε ότι οι επιθέσεις ήταν "μια πράξη πολέμου" που διενεργήθηκε από ένα τζιχαντιστικό "στρατό". Αυτό υπό μια έννοια θα μπορούσε να είναι αληθές, ακόμα και αν αποδειχθεί ότι κάποιοι από τους τρομοκράτες ήταν ανεκπαίδευτοι ή απλά ζούσαν στη Γαλλία ή ήταν Γάλλοι πολίτες, (αυτόπτης μάρτυρας που τους είδε να βάλουν κατά του κόσμου στο θέατρο Bataclan, ανέφερε ότι μιλούσαν γαλλικά χωρίς να έχουν ξενική προφορά).

Τέσσερις από τους οκτώ τρομοκράτες- τρεις στην ευρύτερη περιοχή του Stade de France όπου λάμβανε τόπο ο ποδοσφαιρικός αγώνας της εθνικής Γαλλίας και ένας στο Boulevard Voltaire - ανατινάχθηκαν χωρίς να προκαλέσουν μεγάλες απώλειες. Μόνο ένας άνθρωπος έχασε τη ζωή του σε αυτές τις επιθέσεις.

Οι υπόλοιποι τρομοκράτες σκότωσαν περισσότερα από 120 άτομα, πυροβολώντας συγχρόνως το κοινό στο θέατρο Bataclan και τους θαμώνες ενός πολυσύχναστου καφέ. Αυτός ο συγχρονισμός μεγιστοποίησε την επίδραση του φόβου, σε μια περίοδο που δεν απέχει πολύ από την τρομοκρατική επίθεση στο περιοδικό Charlie Hebdo, τον περασμένο Ιανουάριο, όπου έχασαν τη ζωή τους 17 άτομα. Αυτή η αλληλουχία είναι πολύ γνωστή στους Ρώσους.

Το 2004 μια σειρά από τρομοκρατικές επιθέσεις "ταρακούνησαν" τη χώρα. Ο δεύτερος πόλεμος της Τσετσενίας, ανάμεσα στις ρωσικές δυνάμεις ασφαλείας και τους Τσετσένους αυτονομιστές αντάρτες ήταν σε εξέλιξη για μια πενταετία, όταν ένας βομβιστής αυτοκτονίας ανατίναξε ένα τραίνο στο μετρό της Μόσχας, τον Φεβρουάριο του 2004, σκοτώνοντας 42 άτομα. Τον Ιούνιο 10 άτομα έχασαν τη ζωή τους από μια βόμβα σε πολυσύχναστη αγορά στην πόλη Samara, ακριβώς μετά από επιχείρηση των δυνάμεων ασφαλείας στην Ινγκουσετία στον Καύκασο, όπου υπήρξαν εκατοντάδες απώλειες. Τον Αύγουστο βομβιστές ανατινάζουν δύο επιβατικά αεροπλάνα αφήνοντας 90 νεκρούς και μια άλλη γυναίκα "καμικάζι" ανατινάχθηκε κοντά σε σταθμό του μετρό σκοτώνοντας 10 ανθρώπους (και τα θύματα της θα ήταν περισσότερα αν δεν την σταματούσε ένας αστυνομικός πριν προλάβει να κατέβει στον σταθμό).

Τέλος, στις αρχές Σεπτεμβρίου, μια ομάδα Τσετσένων πήρε όμηρους 1.128 άτομα σε ένα σχολείο στο Μπεσλάν της Βόρειας Οσετίας. Μετά το πέρας της τριήμερης πολιορκίας του σχολίου από τις δυνάμεις ασφαλείας, έχασαν τη ζωή τους 334 όμηροι, συμπεριλαμβανομένων 186 παιδιών, ενώ έπεσαν νεκροί και 31 τρομοκράτες.   

Έκτοτε η Ρωσία έχει βιώσει και άλλες τρομοκρατικές επιθέσεις, αλλά ποτέ ξανά σε αυτό το επίπεδο. Το 2005 ο πρόεδρος Vladimir Putin "στρατολόγησε" τον γιο του πρώην θρησκευτικού ηγέτης της Τσετσενίας, Akhmad Kadyrov- ο οποίος είχε σκοτωθεί σε τρομοκρατική επίθεση το 2004- να διοικήσει την Τσετσενία για λογαριασμό του. Ο τότε 29χρονος Ramzan Kadyrov, αδημονούσε να εκδικηθεί τον θάνατο του πατέρα του και καθώς οι Kadyrovs υπήρξαν μέλη των αυτονομιστών, είχαν ένα εξαίσιο δίκτυο πληροφοριών στην διαλυμένη από τον πόλεμο περιοχή.  

Ο Kadyrov έτυχε της γενναιόδωρης χρηματοδότησης του Putin, καθώς και της ασυλίας στο να παρακάμπτει τους ομοσπονδιακούς νόμους, όταν εξόντωνε όποιον θεωρούσε εχθρό. Χρειάστηκε λίγο περισσότερο από τρία χρόνια για να τερματίσει τον πόλεμο, κάνοντας άσκοπο για τους αυτονομιστές να συνεχίσουν τις τρομοκρατικές επιθέσεις στις ρωσικές πόλεις. Αυτή η εκστρατεία- για να χρησιμοποιήσουμε τα λόγια του Hollande με τα οποία αναφέρθηκε στο Ισλαμικό Κράτος- ήταν "ανηλεής". Οι ελάχιστες μεγάλες τρομοκρατικές επιθέσεις που ακολούθησαν ήταν μόνο η ηχώ της πάλε ποτέ ισχυρής εκστρατείας.

Το 2004 ο πόλεμος μαινόταν στα βουνά της Τσετσενίας και οι επιθέσεις στην Μόσχα και τις άλλες πόλεις ήταν ο τρόπος που οι ισλαμιστές αντάρτες προσπάθησαν να ενσταλάξουν τον φόβο στους Ρώσους πολίτες, αυξάνοντας παράλληλα το κόστος του πολέμου για την κυβέρνηση.  

Οι τρομοκράτες στο Παρίσι ενδεχομένως να έχουν τα ίδια κίνητρα. Ο κυρίως πόλεμος αυτή τη στιγμή γίνεται στη Συρία. Το Ισλαμικό Κράτος ανέλαβε την ευθύνη για τις επιθέσεις, όπως έπραξε και για την βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας στην Βυρηττό την Πέμπτη, όπου έχασαν τη ζωή τους 43 άτομα. Επίσης είναι πολύ πιθανό το Ισλαμικό Κράτος να ανατίναξε το ρωσικό αεροσκάφος πάνω από το Σινά, όπου έχασαν τη ζωή τους 224, ως αντίποινα για την συμμετοχή της Ρωσίας στις συγκρούσεις στην Συρία. Τώρα οι εξτρεμιστές φαίνεται να παίρνει εκδίκηση από τη Γαλλία, η οποία από το Σεπτέμβριο έχει αυξήσει τις αεροπορικές επιδρομές της κατά του ΙΚ στη Συρία και το Ιράκ. Μάλιστα στις 5 Νοεμβρίου, η Γαλλία είχε ανακοινώσει ότι θα έστελνε ένα αεροπλανοφόρο στη Μεσόγειο για να υποστηρίξει περεταίρω τις επιχειρήσεις. Όπως οι Τσετσένοι το 2004, έτσι τώρα και οι τρομοκράτες του Ισλαμικού Κράτους θέλουν να κάνουν πολύ δαπανηρή την στρατιωτική εμπλοκή όποιας δύναμης κινηθεί εναντίον τους.  

Η Γαλλία δεν είχε αμελήσει την εγχώρια ασφάλεια της, μετά την επίθεση στο Charlie Hebdo. Είχε αυξήσει τις αντιτρομοκρατικές της δυνάμεις, κατά 2.500 μέλη. Οι μυστικές της υπηρεσίες παρακολουθούσαν συνεχώς περί τα 1.500 άτομα τα οποία είχαν πολεμήσει με τους τζιχαντιστές σε Συρία και Ιράκ, ενώ έχουν λίστα τουλάχιστον 11.000 ατόμων τα οποία θεωρούνται επικίνδυνοι εξτρεμιστές. Τα εμπόδια για την ευρεία και συνεχή παρακολούθηση τους είχαν αρθεί. Ένας νέος νόμος περί ασφάλεια και πληροφοριών, πέρασε μετά την επίθεση στο Charlie Hebdo, ο οποίος τώρα δίνει τη δυνατότητα στον πρωθυπουργό να εξουσιοδοτεί παρακολουθήσεις ηλεκτρονικών επικοινωνιών- σε πραγματικό χρόνο- προσώπων, καθώς και επεμβάσεις σε οικίες ατόμων που θεωρούνται πιθανές τρομοκρατικές απειλές, χωρίς να χρειάζεται δικαστική εξουσιοδότηση.  

Η Γαλλία έχει δεχθεί μικρό αριθμό Σύριων προσφύγων, συγκριτικά με άλλες χώρες και ως εκ τούτου οι μυστικές υπηρεσίες δεν θεώρησαν αναγκαίο να τους ελέγξουν για διασυνδέσεις με τους τρομοκράτες.    

Παρ’ όλα αυτά τα μέτρα, κανένα δεν θα σταθεί εμπόδιο για μελλοντικές επιθέσεις, όπως δεν τα κατάφεραν και οι αναρίθμητες δυνάμεις ασφαλείας του Putin το 2004 να σταματήσουν τον τρόμο. Και οι Ρώσοι είχαν καταλόγους με υπόπτους και σχεδόν απεριόριστες δυνατότητες παρακολούθησης.   

Ορισμένες φορές είχαν το προβάδισμα έναντι των τρομοκρατών, αλλά αυτό το εγχείρημα δεν μπορεί να είναι 100% επιτυχές. Τα ισλαμιστικά γκρουπ είναι ιδιαίτερα ικανά στην στρατολόγηση νέων μελών και δεν χρειάζονται πολύ χρόνο για να οργανώσουν μια ένοπλη ή βομβιστική επίθεση.    

Κατά έναν λόγο, η επέμβαση του Putin στη Συρία οφείλεται στο γεγονός ότι δεν ξέχασε την Τσετσενία και γιατί χιλιάδες από τους αυτονομιστές που πολέμησαν εναντίον του, τώρα μάχονται με το Ισλαμικό Κράτος ή την al-Nusra- το παρακλάδι της Αλ Κάιντα στη Συρία. Αυτοί οι άνθρωποι αντιπροσωπεύουν μια απειλή όμοια με αυτή που αντιμετώπισε η Ρωσία το 2004, καθώς αυτός ο νέος πόλεμος τους παρέχει νέους ιδεολογικούς στόχους και καινούργιες πηγές χρηματοδότησης.    

Το σημερινό "στοίχημα" του Putin είναι το ίδιο με αυτό της Τσετσενίας: Βοηθά έναν τυραννικό τοπικό ηγέτη, τον Bashar al-Assad, για να διεξάγει τον πόλεμο ενάντια σε όποιον παίρνει τα όπλα- ισλαμιστή, τρομοκράτη ή αυτονομιστή.

Η Γαλλία και οι άλλες χώρες του συνασπισμού υπό τις ΗΠΑ, θα πρέπει να καταλάβουν ότι είναι στόχοι για επιθέσεις όπως αυτές στο Παρίσι. Και θα πρέπει να αποφασίσουν αν θα ακολουθήσουν την μέθοδο του Putin για ξεκαθάρισμα της τρομοκρατίας. Αποδείχθηκε αποτελεσματική στην Τσετσενία, αλλά βέβαια δεν είναι σίγουρο ότι θα είναι το ίδιο αποτελεσματική στη Συρία. Όμως ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο: Μέχρι να λυθεί η σύγκρουση στη Συρία και να ηττηθεί το Ισλαμικό Κράτος στο επίκεντρο του, καμία χώρα δεν είναι ασφαλής από επιθέσεις, όπως αυτή που ταρακούνησε το Παρίσι το βράδι της Παρασκευής.    
πηγή