Χριστούγεννα στο Σιδηρούν Παραπέτασμα

Προσέξτε τα "χριστουγεννιάτικα δώρα": Άπαντα Στάλιν, Λένιν, και Ρακόσι (του Εβραίου κομμουνιστή ηγέτη της σταλινικής Ουγγαρίας). Όλα σε πανομοιότυπη κόκκινη βιβλιοδεσία

Οι εορτές των Χριστουγέννων στην Ουγγαρία, κατάφεραν με κάποιο τρόπο να επιβιώσουν από την καταπίεση του κομμουνισμού, παρ’ όλες τις προσπάθειες των κομμουνιστών να μετατρέψουν την χριστιανική γιορτή σε «Γιορτή του Έλατου» (Fenyounnep) και του «Πατέρα του Χειμώνα» (Telapo, χωρίς καμία αναφορά στον Αγ. Βασίλειο / St. Nikolaus για τους καθολικούς ).

Κατά τη διάρκεια της κομμουνιστικής περιόδου, από τη δεκαετία του 1950 μέχρι τη δεκαετία του 1980, η θρησκεία ως τέτοια, κατεστάλη από το κομμουνιστικό καθεστώς και το ίδιο οι θρησκευτικές παραδόσεις και εορτές, καθώς και οι λειτουργίες στην εκκλησία. Τα Χριστούγεννα παρέμειναν ως εορτή, όμως ως  "επαναπροσδιορισμένη" σύμφωνα με το κομμουνιστικό στυλ. Τα Κομμουνιστικά Χριστούγεννα ήταν η εορτή της οικογένειας, ο εορτασμός του ελάτου, οι εύθυμες χειμωνιάτικες δραστηριότητες, και πράσινο, παντού πράσινο. Η οικογένεια ήταν, φυσικά, το κύτταρο της μεγάλης Κομμουνιστικής αδελφότητας. Ιησούς, Βηθλεέμ, τρεις μάγοι, Χριστιανισμός, όλα αυτά δεν αναφέρονταν ως μέρος των Χριστουγέννων.

Το χριστουγεννιάτικο δέντρο ήταν διακοσμημένο σύμφωνα με το κομμουνιστικό στυλ και η ουγγρική χριστουγεννιάτικη καραμέλα, το σοκολατένιο φοντάν σοκολάτας “szaloncukor” δεν θα μπορούσε να λείπει από το δέντρο (αν υπήρχε ένα δέντρο ή αν υπήρχαν Szaloncukor - μερικές φορές δεν υπήρχε τίποτα από τα δύο, λόγω ελλείψεων στην αγορά). Το δέντρο ήταν εορταστικά ντυμένο και υπήρχαν δώρα τοποθετημένα από κάτω του. Μόνο ο Χριστός ήταν χωμένος κάπου βαθιά.

Τι τού'φερα εγώ του μωρού μου; Λένιν!

Οι άνθρωποι στην Ουγγαρία, και γενικά στις κομμουνιστικές χώρες πίσω από το Σιδηρούν Παραπέτασμα, αποθαρρύνονταν να παρακολουθήσουν τις χριστουγεννιάτικες θρησκευτικές εκδηλώσεις, συμπεριλαμβανομένων των λειτουργιών τα μεσάνυχτα, οι οποίες εξακολουθούσαν να τελούνται σε μικρότερες πόλεις και χωριά, κρυφά και μυστικά. Υπάρχουν πολλοί μάρτυρες που ζουν από την κομμουνιστική εποχή και που θυμούνται ακόμα εκείνες τις χριστουγεννιάτικες λειτουργίες πίσω από το Σιδηρούν Παραπέτασμα.

Σε γενικές γραμμές, το να πηγαίνει  κάποιος εκκλησία δεν ήταν συμβατό με το να είναι «καλός κομμουνιστής», που κάθε πολίτης έπρεπε να είναι, κάτι που ήταν κανόνας σε κάθε χώρα του ανατολικού μπλοκ που είχε επιβληθεί ο κομμουνισμός. Οι πολίτες ήταν παρακολουθούμενοι από τα όργανα της μυστικής αστυνομίας των ολοκληρωτικών κομμουνιστικών κυβερνήσεων. Υπήρχαν χιλιάδες «μικροί βοηθοί» που βρίσκονταν χωμένοι σε κάθε κοινότητες και οι οποίοι θα έτρεχαν να αναφέρουν τυχόν «απαράδεκτη» (θρησκευτική) συμπεριφορά. 

Αυτοί οι χαφιέδες του κομμουνιστικού καθεστώτος ήταν συχνά καθημερινοί άνθρωποι, μέρος της κοινότητάς τους, που απλώς απειλούνταν με κάθε είδους ποινή (για τους ίδιους και τις οικογένειές τους), εάν έδειχναν την παραμικρή πρόθεση να απορρίψουν την ιδέα της καταγραφής αναφορών ως κομμουνιστικοί κατάσκοποι. Ήταν σε πολλές περιπτώσεις, ένα μέσο επιβίωσης το να γίνεις ένα κόκκινο τούβλο στο σύστημα της συνεχόμενης, μέρα νύχτα παρακολούθησης. Ο Big Brother ήταν όντως παντού βλέποντάς τα όλα, ακόμα και τις χριστουγεννιάτικες εορτές.

Έτσι, ορισμένες εκδηλώσεις για τα Χριστούγεννα ήταν υπό τον έλεγχο και προγραμματισμό της ουγγρικής Αρχής Κρατικής Προστασίας (AVH), δηλαδή της ουγγρικής κομμουνιστικής μυστικής αστυνομίας. Για παράδειγμα, ο Jozsef Mindszenty ο καρδινάλιος της Καθολικής Εκκλησίας ήταν αιχμάλωτος τα Χριστούγεννα:

«Ήταν μια συμβολική χειρονομία ότι η επιτροπή κρατικής προστασίας [...] προγραμμάτισε τη σύλληψη και φυλάκιση του Jozsef Mindszenty στις 26 Δεκμεβρίου του 1949» (πηγή: Ουγγρική ιστορική πύλη: mult-kor.hu).

Αργότερα, η «δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων» απλώς καταργήθηκε από το Κομμουνιστικό Κόμμα. Κατά τη διάρκεια του καθεστώτος Ράκοσι, αντί των Χριστουγέννων, εορτάζονταν τα «γενέθλια του Στάλιν» ως το κύριο γεγονός του χειμώνα (18 Δεκεμβρίου 1878). Η 24^η Δεκεμβρίου ήταν μια γιορτή για το έλατο με πολλές παραστάσεις από τα παιδιά και ενήλικες, αλλά δεν είναι το κύριο γεγονός στο ημερολόγιο της δεκαετίας του 1950. Ο Στάλιν ήταν η μορφή του Μεγάλου Πατέρα και η πηγή παντός αγαθού...

πηγή