Οι κινήσεις πανικού προμηνύουν εξελίξεις...

Υπάρχει ένα ασφαλές μέτρο για τη βαθμολόγηση της ισχύος που διαθέτει κάθε στιγμή κάθε εξουσία. Είναι η ποιότητα των ειδήσεων που προσπαθεί να επικοινωνήσει στην κοινή γνώμη.  Αν ισχύει αυτός ο συλλογισμός τότε η κυβέρνηση του κ. Τσίπρα φαίνεται πως βρίσκεται σε πανικό. Αυτό δεν είναι καλό ούτε για τη διαπραγμάτευση που βρίσκεται σε εξέλιξη, ούτε για την εμπέδωση κλίματος εμπιστοσύνης που χρειάζεται η οικονομία. Οι τιμές των μετοχών και των ομολόγων εξάλλου προαναγγέλλουν αυτήν την κατάσταση εδώ και εβδομάδες.

Το περασμένο Σάββατο το πρωί αιφνιδιάστηκα όταν σε τηλεοπτική εκπομπή που ήμουν καλεσμένος, μου ζητήθηκε να σχολιάσω την επίσκεψη εκείνη την ώρα του πρωθυπουργού στο Πέραμα, για να εγκαινιάσει ένα συσσίτιο μαθητών, ένα δημοτικό κολυμβητήριο και τη ζεύξη Περάματος Σαλαμίνας.

Την ώρα που η κυκλοφορία έχει διακοπεί σε πολλαπλά σημεία της χώρας από τις κινητοποιήσεις των αγροτών, η Ελλάδα κινδυνεύει να απομονωθεί εκτός Σένγκεν λόγω της αδυναμίας να ελέγξει τις ροές προσφύγων και κυρίως λαθρομεταναστών που υποδύονται τους πρόσφυγες, ο πρωθυπουργός απαντά επικοινωνιακά με τις τρεις παραπάνω κινήσεις.

Η αλήθεια είναι πως δεν θυμάμαι πρωθυπουργό να εγκαινιάζει συνοικιακό κολυμβητήριο. Αυτό της γειτονιάς μας πριν από πολλά χρόνια το είχε εγκαινιάσει ο πρόεδρος του οργανισμού σχολικών κτιρίων.

Θυμάμαι επίσης πριν μερικά χρόνια όταν βρέθηκα για να επισκεφθώ φίλους σε μια μικρή πόλη στα σύνορα Γερμανίας και Δανίας (το Eckernforde ) πως το δημοτικό κολυμβητήριο στο κέντρο της πόλης ήταν χρόνια κλειστό. Όταν ρώτησα γιατί συμβαίνει αυτό σε μια περιοχή που στη θάλασσα δεν μπορείς να πλησιάζεις ούτε το μεσοκαλόκαιρο, μου απάντησαν ότι οι δημοτικές δαπάνες δεν επαρκούσαν και έτσι η δημοτική αρχή είχε αποφασίσει μεταξύ άλλων να αναστείλει τη λειτουργία του μοναδικού δημόσιου κολυμβητηρίου της περιοχής.

Στην καθ’ ημάς Ανατολή πέντε χρόνια μετά τη χρεοκοπία και ενώ βρισκόμαστε βαθύτερα μέσα σε αυτήν με 1,5 εκατ. ανέργους και capital controls (όπερ τις τράπεζες κλειστές για την οικονομία) ο πρωθυπουργός σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο επιχειρεί επικοινωνιακή αντεπίθεση με τα εγκαίνια ενός συνοικιακού κολυμβητηρίου, τα εγκαίνια διανομής συσσιτίου σε μαθητές της περιοχής και μια ζεύξη που θα συνδέει το τίποτα με το πουθενά.

Όταν ο κ. Σημίτης πριν αρκετά χρόνια μεταξύ άλλων είχε εγκαινιάσει τη γέφυρα του Ρίου Αντιρρίου ο Economist είχε γράψει για τη γέφυρα που συνδέει το τίποτα με το πουθενά από οικονομικής άποψης. Από εκεί έχω δανειστεί την έκφραση. Ο καθείς λοιπόν αντλεί την υπεραξία του από το δικό του μέγεθος του Τίποτα με το Πουθενά.

Το τρίτο και θλιβερότερο στοιχείο που καταδεικνύει την ένδεια θετικών ειδήσεων και άρα επιστρατεύονται οι αρνητικές να παρουσιαστούν ως  θετικές είναι τα εγκαίνια της υπηρεσίας διανομής συσσιτίου στα σχολεία από τον πρωθυπουργό.

Κανείς δεν λέει πως επειδή πολλές κοινωνικές κατηγορίες υποφέρουν στην Ελλάδα ακόμη και από την έλλειψη των βασικών αγαθών, δεν πρέπει να υπάρξουν ειδικά για τους μαθητές προγράμματα επισιτιστικής βοήθειας. Τούτο είναι όμως από αυτά που μια κυβέρνηση πρέπει να κάνει χωρίς να επιζητεί τη δημοσιότητα με αυτόν τον τρόπο, όσο στριμωγμένη και αν είναι επικοινωνιακά. Η Ελλάδα δεν βρίσκεται ακόμη σε συνθήκες όπως της Κατοχής για να αποτελούν θετικές ειδήσεις τέτοιες εξελίξεις.

Οι τρεις παραπάνω ενέργειες σημειολογικά ενδεχομένως να καταδεικνύουν το αδιέξοδο και τον πανικό της κυβέρνησης με την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί.

Πόσο μάλλον που τα τελευταία χρόνια της κρίσης η σημαντικότερη ικανότητα που έχει επιδείξει το κόμμα του κ. Τσίπρα και ο ίδιος είναι η δεινή επικοινωνία της ανερμάτιστης δημαγωγίας.

Τα εγκαίνια μιας συνοικιακής πισίνας σαν αυτές που υπάρχουν δεκάδες στον Πειραιά κα την Αθήνα καταδεικνύουν την έλλειψη επίδειξης οποιουδήποτε άλλου χρήσιμου ή άχρηστου δημόσιου έργου. Την ώρα που χιλιάδες επιχειρήσεις μεταναστεύουν όπως και δεκάδες χιλιάδες Έλληνες, η Softex φεύγει από την Ελλάδα και υπ’ ατμόν είναι και άλλες επιχειρήσεις, ο πρωθυπουργός απαντά με ένα συνοικιακό κολυμβητήριο και τη σύνδεση στα Παλούκια, η οποία είναι αμφίβολο αν θα ολοκληρωθεί και ποτέ.

Σημειολογικά η επιχείρηση επικοινωνιακής αντεπίθεσης της κυβέρνησης ίσως καταδεικνύει το μέγεθος του αδιεξόδου στο οποίο έχει περιέλθει.

Πόσο μάλλον όταν αυτή η πρωτοβουλία έλαβε χώρα την ημέρα που η αστυνομική διεύθυνση Αθηνών απαγόρευσε τις δημόσιες συναθροίσεις στο κέντρο, κάτι που έχει γίνει ελάχιστες φορές μετά τη δικτατορία.

Αν  η ποιότητα των επικοινωνιακών όπλων που μετέρχεται η εκάστοτε εξουσία καταδεικνύει και την ισχύ της, τότε η κυβέρνηση Τσίπρα πρέπει να βρίσκεται σε ιδιαίτερα άσχημη κατάσταση και οσονούπω θα πρέπει να αναμένουμε πολιτικές εξελίξεις.

Η γλώσσα κατά το σημειολόγο, εκτός των άλλων, Ουμπέρτο Έκο εκτός από μηχανισμός επικοινωνίας είναι και μηχανισμός απόκρυψης της αλήθειας. Κατά αυτήν την έννοια όταν θέλουμε να αποκαλύψουμε τι προσπαθούν να μας κρύψουν ας ανατρέξουμε στους ιδιαίτερους συμβολισμούς των λέξεων και των πράξεων και τις αντιφάσεις τους.

Εκεί ίσως κρύβεται ένα μέρος της αλήθειας. Τα εγκαίνια ενός συσσιτίου, μιας συνοικιακής πισίνας και του τίποτα με το πουθενά, που ίσως δεν γίνει και ποτέ, μαρτυρούν την ένδεια εναλλακτικών λύσεων, το αδιέξοδο και τις πολιτικές εξελίξεις που ενδεχομένως έχουν ήδη δρομολογηθεί.

Υπομονή η τελευταία πράξη του δράματος βρίσκεται σε εξέλιξη...

Του Κώστα Στούπα