Πολιτικό σεισμό φέρνει το 4ο Μνημόνιο των 9 δισ.

Στα όριά της βρίσκεται η κυβερνητική στρατηγική για το κλείσιμο της αξιολόγησης, μετά από ακόμη μία αναδίπλωση στην πορεία της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές. Λίγες μόλις ώρες μετά τις επαφές που είχε ο έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας με ευρωπαίους αξιωματούχους -επιχειρώντας να τους πείσει πως τα μέτρα-«κάβα» ύψους 3,6 δισ. δεν είναι απαραίτητα- αλλά και τη δημόσια τοποθέτησή που έκανε την Πέμπτη με εφαλτήριο την έκθεση της Eurostat, στην οποία υποστήριξε πως η Ελλάδα «δεν χρειάζεται έκτακτα μέτρα», το Eurogroup της Παρασκευής ανέτρεψε σχεδόν εξολοκλήρου τόσο τις κυβερνητικές προθέσεις όσο και το σκηνικό της διαπραγμάτευσης.

Οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης αποφάσισαν πως απαραίτητος όρος για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης και της συμφωνίας σε ένα νέο Eurogroup την Μεγάλη Πέμπτη είναι να συμφωνηθούν εκτός από το πακέτο των 5,4 δισ. και τα πρόσθετα προληπτικά μέτρα των 3,6 δισ. ευρώ που αντιστοιχούν στο 2% του ΑΕΠ.

Μετά από αυτήν την εξέλιξη, η κυβέρνηση εμφανίστηκε αιφνιδιασμένη και έσπευσε αρχικά μέσω του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου να διακηρύξει ότι δεν υπάρχει θεσμική δυνατότητα νομοθέτησης νόμων υπό αίρεση στην Ελλάδα. Εν συνεχεία ωστόσο –μέσω κυβερνητικής διαρροής– επανήλθε για να διευκρινήσει πως «οποιαδήποτε συζήτηση για προληπτικές δεσμεύσεις πρέπει να συνοδεύεται από μέτρα ελάφρυνσης του χρέους», σε μια προσπάθεια να λάβει μια δέσμευση από τους δανειστές, πριν προχωρήσει σε μια ακόμη επώδυνη συμφωνία για το έκτακτο πακέτο, που αναμένεται να προκαλέσει τριγμούς στην κυβερνητική πλειοψηφία, αν κρίνει κανείς από τις δηλώσεις που έχουν γίνει τις τελευταίες ημέρες.

Εν τω μεταξύ, το απόγευμα της Παρασκευής η κυβέρνηση προχώρησε στην κατάθεση του νομοσχεδίου για ασφαλιστικό-φορολογικό στην Βουλή και βρίσκεται κοντά σε συμφωνία για τα φορολογικά μέτρα (αφορολόγητο) και τα κόκκινα δάνεια.

Ο πρόεδρος του Eurogroup Γ. Ντάισελμπλουμ με τον γερμανό υπουργό Οικονομικών Β. Σόιμπλε

Το μήνυμα του Eurogroup και το καμπανάκι για τη ρευστότητα

«Το συμπέρασμα είναι ότι πρέπει να υπάρχει ένα πακέτο προληπτικών μέτρων που πρέπει να υιοθετηθούν αν χρειαστεί, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος του πλεονάσματος για το 2018. Δεν έχει αποφασιστεί πώς θα νομοθετηθούν τα προληπτικά μέτρα – ίσως στο επόμενο Eurogroup». Με αυτά τα λόγια συνόψισε ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ το αποτέλεσμα της συνεδρίασης των υπουργών Οικονομικών. Ο κ. Ντάισελμπλουμ πρόσθεσε ακόμη ότι χρειάζεται περισσότερη δουλειά για το ποια θα είναι αυτά τα μέτρα και υπογράμμισε ότι ο έλληνας υπουργός δεσμεύτηκε να εργαστεί τις επόμενες ημέρες στην κατεύθυνση αυτή. Όπως είπε, αν υπάρχει συμφωνία και για τα ανοιχτά θέματα και για τον μηχανισμό των προληπτικών μέτρων, τότε θα γίνει νέο Eurogroup την ερχόμενη Πέμπτη. «Δεν είναι σίγουρο ακόμη», είπε χαρακτηριστικά.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η γενική διευθύντρια του Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ η οποία τόνισε ότι τα προληπτικά μέτρα πρέπει να είναι αξιόπιστα και να νομοθετηθούν εκ των προτέρων.

Ιδιαίτερα ανησυχητικό ήταν ωστόσο η προειδοποίηση για τη ρευστότητα της Ελλάδας που απηύθυνε ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ. «Ελπίζω να υπάρξει συμφωνία γιατί η κατάσταση είναι στενή. Πέρασαν 4 μήνες από την τελευταία πληρωμή δόσης προς την Ελλάδα. Υπάρχουν πληρωμές τους επόμενους μήνες» σημείωσε ο κ. Ρέγκλινγκ κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου.

Κριστίν Λαγκάρντ και Γερούν Ντάισελμπλουμ στη συνέντευξη Τύπου μετά το πέρας του Eurogroup της Παρασκευής

Πολιτικός σεισμός από το Μνημόνιο 4

Μετά την πρώτη ψυχρολουσία της κυβέρνησης όπου το Μαξίμου υιοθέτησε την δήλωση του Ευ. Τσακαλώτου ότι «ήταν ένα καλό Eurogroup για την Ελλάδα», στο κυβερνητικό στρατόπεδο είναι έντονη η αμηχανία αναφορικά με τον τρόπο αντιμετώπισης των νέων δεδομένων.

Ο πρώτος πονοκέφαλος για την κυβέρνηση αφορά όπως είναι επόμενο το πολιτικό κόστος της υιοθέτησης του έκτακτου πακέτου μέτρων, δεδομένων και των αντιδράσεων βουλευτών της κυβερνητικής πλειοψηφίας, αρκετοί εκ των οποίων έχουν θέσει ως κόκκινη γραμμή τα μέτρα του πακέτου 5,4 δισ. Ο δεύτερος πονοκέφαλος αφορά τον τρόπο θέσπισης των προληπτικών μέτρων. Η κυβέρνηση επικαλείται την θεσμική αδυναμία νομοθέτησης μέτρων υπό αίρεση, σύμφωνα ωστόσο με πληροφορίες, στο πλαίσιο των προτάσεων που επεξεργάζεται η ελληνική κυβέρνηση είναι η δέσμευση της χώρας σε ένα Eurogroup ή η δημιουργία μηχανισμού ελέγχου. Οι τελευταίες δύο επιλογές δεν φαίνεται ωστόσο να καλύπτουν τους δανειστές και κυρίως το ΔΝΤ το οποίο ζητά ψήφιση από την ελληνική βουλή. Ο τρίτος πονοκέφαλος αφορά το θέμα του χρέους, με την Αθήνα να θέλει να ξεκινήσουν άμεσα οι συζητήσεις θέτοντας μάλιστα τα μέτρα ελάφρυνσης ως προϋπόθεση για την υιοθέτηση του έκτακτου πακέτου. Τόσο όμως η ΕΕ όσο και το ΔΝΤ θέτουν ως όρο για το άνοιγμα της εν λόγω συζήτησης την θεσμοθέτηση των μέτρων 9 δισ.

Ο Αλέξης Τσίπρας μαζί με τον Ευκλείδη Τσακαλώτο

Τι ανέφερε η διαρροή του Μαξίμου

«Δεν υπάρχει θεσμική δυνατότητα νομοθέτησης «νόμων υπό αίρεση» στην Ελλάδα» ανέφεραν κυβερνητικές πηγές στον απόηχο του Eurogroup. Οι ίδιες πηγές τόνιζαν ότι υπήρξε συμφωνία για τα μέτρα ύψους 3% επί του ΑΕΠ. Το πακέτο των μέτρων, σημείωναν ότι έχει διαμορφωθεί με βάση τις ελληνικές προτάσεις σημείωναν οι ίδιες πηγές και προσέθεταν πως μόλις πριν μια εβδομάδα, κάποιοι τις χαρακτήριζαν «μονομερείς ενέργειες».

Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί θεωρούν τα μέτρα επαρκή για τον στόχο του πλεονάσματος 3,5% το 2018, όπως προβλέπει η συμφωνία του περασμένοι Ιουλίου, έλεγαν οι κυβερνητικές πηγές, και τόνιζας πως το ΔΝΤ αποδέχεται το πακέτο των μέτρων, αμφισβητεί όμως ότι θα καλυφθεί ο συγκεκριμένος στόχος για πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2018.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στη συνεδρίαση του Eurogroup, Γαλλία, η Ιταλία και η Πορτογαλία, υποστήριξαν την ελληνική θέση ότι ενδεχόμενη νομοθέτηση «μέτρων υπό αίρεση» θα είναι επιβαρυντική για το οικονομικό κλίμα. Στην Ευρώπη, και ότι μπροστά στην «προφανή» διχογνωμία, ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ ζήτησε να εξεταστεί περαιτέρω το θέμα των προληπτικών μέτρων. Σύμφωνα πάντα με πληροφορίες, η επικεφαλής του ΔΝΤ Κρ. Λαγκάρντ έχει κατεβάσει τον πήχη των απαιτήσεων του ΔΝΤ στο ζήτημα του χρέους.

Κυβερνητικές πηγές, χαρακτήριζαν θετικά το tweet του κ. Ντάισελμπλουμ που προανήγγειλε έκτακτη συνεδρίαση του Eurogroup την ερχόμενη εβδομάδα με αντικείμενο την λήψη τελικής απόφασης.

Οι ίδιες πηγές τόνιζαν ότι η ελληνική πλευρά έχει καταστήσει σαφές ότι δεν υπάρχει θεσμική δυνατότητα νομοθέτησης «νόμων υπό αίρεση» στην Ελλάδα και ότι «οποιαδήποτε συζήτηση για προληπτικές δεσμεύσεις πρέπει να συνοδεύεται από μέτρα ελάφρυνσης του χρέους».

Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και Μάριο Ντράγκι στο Eurogroup του Άμστερνταμ

Έρχονται μέτρα-φωτιά

Τις επόμενες ημέρες, η κυβέρνηση θα κληθεί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να καταρτίσει και ενδεχομένως να ψηφίσει κατάλογο με τα μέτρα των 3,6 δισεκατομμυρίων ευρώ. Σε κάθε περίπτωση, ο κατάλογος θα περιλαμβάνει παρεμβάσεις που δύσκολα θα μπορέσει να υποστηρίξει η κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ ειδικά μετά τις δηλώσεις που έχουν γίνει τις τελευταίες ημέρες (δεν ψηφίζουμε τίποτα πέραν των συμφωνηθέντων κλπ).

Από το κείμενο του μνημονίου –στο οποίο θα πατήσουν οι δανειστές κατά τη διαπραγμάτευση για την κατάρτιση της νέας λίστας- προκύπτει ότι τα μέτρα που θα «παίξουν» θα είναι:

1. Η περαιτέρω μείωση της έκπτωσης φόρου στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος των φυσικών προσώπων. Έχοντας ήδη εξοντώσει τη μεσαία τάξη, η κυβέρνηση θα υποχρεωθεί να στραφεί στα χαμηλότερα στρώματα ψαλιδίζοντας το αφορολόγητο στα 8180 ευρώ κάτι που αποτελεί πάγιο αίτημα του ΔΝΤ

2. Η μείωση των δαπανών του δημοσίου. Εκεί θα ζητηθεί από την κυβέρνηση να κόψει μισθολογικό κόστος, δηλαδή μισθούς του δημοσίου (είτε μέσω απολύσεων είτε μέσω μειώσεων μισθού)

3. Η μείωση των συντάξεων. Στο στόχαστρο αναμένεται να μπει η λεγόμενη «προσωπική διαφορά». Είναι το επιπλέον ποσό που προκύπτει για τους σημερινούς συνταξιούχους σε σχέση με τις συντάξεις που θα λαμβάνουν οι καινούργιοι. Αυτό το ποσό θα υπολογιστεί για το καθένα και είναι πολύ πιθανό να περικοπεί προκειμένου να κλείσει ο τεράστιος λογαριασμός.

4. Η μείωση των αμυντικών δαπανών την οποία θέλησε να αποφύγει η κυβέρνηση παρά το ότι αναγραφόταν στον προϋπολογισμό του 2016 (υπήρχαν αντιδράσεις Καμμένου) και

5. Οι περαιτέρω αυξήσεις στον ΦΠΑ αυτή τη φορά με την μετάταξη των περισσότερων προϊόντων και υπηρεσιών από το 13% στο 23% αλλά και την κατάργηση του υπερχαμηλού συντελεστή (σ.σ το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στην ΔΕΗ και στο νερό).   

πηγη