Περί Κυβερνητικής ενδυματολογίας και η Γραβάτα

Περί Κυβερνητικής ενδυματολογίας

Χρειαζόμαστε Ομοψυχία Εθνική

Γράφει ο π.Παντελεήμων Κρούσκος

Επιμέλεια Σοφία Ντρέκου

Γράψαμε χτές στο FB περί απουσίας γραβάτας και ενδυματολογίας των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ και εισπράξαμε σχόλια του τύπου, πώς όλη αυτή συμπεριφορά της απλότητας και της άνεσης είναι προϊόν επιτηδευμένης υποκρισίας.

«Δυό φορές φόρεσα γραβάτα στην ζωή μου. Μια στον γάμο μου και μια βραδυά στην Ανάσταση. Μετά έγινα παπάς, ευτυχώς. Δεν κατηγορώ αυτούς πού φοράνε γραβάτες, ειδικά αυτούς πού είναι υποχρεωμένοι να το κάνουν από την εργασία τους, αλλά από πότε μια λαιμαριά προσδίδει σοβαρότητα; Μην ξενίζεστε περί αυτού πρόκειται. Αν τα ρούχα σου δεν ταιριάζουν στην ψυχοσύνθεση σου είσαι ένας καταπιεσμένος.

Λοιπόν, αν σας πώ πώς τώρα πού είδα τόσους βουλευτές και υπουργούς χωρίς γραβάτα ένιωσα ένα ξαλάφρωμα ο ίδιος. Πάντα προτιμούσα τα απλά πράγματα. Η απλότητα έστω και για το θεαθήναι ξεκουράζει την ψυχή και το μάτι.

Τώρα θα κάνω ένα σχόλιο ο κοτούρ, αλλά δεν πειράζει: Κατηγορούν τους έλληνες υπουργούς οι Άγγλοι και οι Γερμανοί, για τις ενδυματολογικές τους επιλογές. Μάλιστα. Οι πρώτοι είναι οι πιό κακοντυμένοι άνθρωποι στον πλανήτη, σύμφωνα με στατιστικές. Οι δεύτεροι οι πιό δυσκοίλιοι. Άπαγε, πού λένε και οι θεολόγοι.» (π.Παντελεήμων Κρούσκος)

ΒΙΝΤΕΟ: Τσίπρας: «Η γραβάτα συμβολίζει μετατόπιση στον συμβιβασμό». Στην ερώτηση του Νίκου Χατζηνικολάου για το πότε θα φορέσει γραβάτα, ο πρόεδρος της αξιωματικής αντιπολίτευσης(και νυν πρωθυπουργός), Αλέξης Τσίπρας, απάντησε πως «κουβαλάω το «βάρος» του ότι αν ποτέ φορέσω θα θεωρηθεί ότι είναι μία μετατόπιση προς τον συμβιβασμό, σημειολογική μετατόπιση προς τον συμβιβασμό.»

Η γραβάτα

Αφού κάνουμε λόγο για την γραβάτα αγαπητοί αναγνώστες της «αέναης επΑνάστασης», ας δούμε κι ένα σύντομο ιστορικό. Οι ενδυματολογικές συνήθειες ή το dress code των μελών της Κυβέρνησης είναι πλέον το αγαπημένο θέμα των ΜΜΕ ντόπιων και ξένων.

Μέχρις στιγμής, αν δει κανείς συνολικά τις επιμέρους κινήσεις και πρωτοβουλίες της νέας ελληνικής κυβέρνησης, η αποτίμηση είναι θετική. Προσεκτική και σχεδιασμένη και αφήνει περιθώρια ελπίδας. Θα πρέπει να το ομολογήσωμεν άλλωστε ότι με την χωρίς λαιμοδέτες κυβέρνηση, μια ανακούφιση την αισθανόμαστε.

Η γραβάτα είναι ένα μακρύ ύφασμα το οποίο φοριέται γύρω από τον λαιμό, κάτω από το κολάρο του πουκάμισου και δένεται μπροστά από το λάρυγγα, με τις άκρες του να κρέμονται μπροστά από το πουκάμισο καλύπτοντας τα κουμπιά του. Θεωρείται επίσημο ένδυμα και αξεσουάρ του άνδρα σε ανάλογους εργασιακούς κυρίως χώρους.

Η ιστορία της γραβάτας

Η ετυμολογία της λέξης γραβάτα - «cravat» στα αγγλικά, προέρχεται από τη γαλλική λέξη «cravate», δηλαδή Κροάτης, «Croat», καθώς από τους Κροάτες διαδόθηκε η μόδα του μαντηλιού δεμένου γύρω από το λαιμό. Η γραβάτα είναι συνδεδεμένη με τους Κροάτες. Δεν την ανακάλυψαν, αλλά τη διέδωσαν ως αξεσουάρ στην Ευρώπη τον 17ο αιώνα.

Οι Κροάτες στρατιώτες που συμμετείχαν στον Τριακονταετή Πόλεμο (1618-1648) ήταν αναγνωρίσιμοι από τα μαντήλια που είχαν δεμένα στο λαιμό τους, πρόγονο της γραβάτας. Το 1635, όταν περίπου 6.000 Κροάτες στρατιώτες υπηρέτησαν στη Γαλλία, ένα σύνταγμά τους επισκέφτηκε το Παρίσι. 

Οι Κροάτες παρουσιάστηκαν μπροστά στον Λουδοβίκο τον 14ο για να αποσπάσουν τους επαίνους του και εντυπωσίασαν τον γνωστό για την καλαισθησία του Γάλλο μονάρχη, με τα μαντήλια γύρω από το λαιμό τους. 

Ο Γάλλος μονάρχης εισήγαγε το «κροατικό στιλ», καθιέρωσε τη γραβάτα και ίδρυσε το σύνταγμα των Royal Cravattes, των «βασιλικών γραβατών». Οι αξιωματικοί φορούσαν γραβάτες από μετάξι και άλλα υψηλής ποιότητας υφάσματα και οι απλοί στρατιώτες φορούσαν γραβάτες από κατώτερης ποιότητας υλικά.

Η γραβάτα από τη Γαλλία πέρασε ως μόδα στο Βέλγιο και την Ολλανδία και από εκεί στην Αγγλία, όπου το νέο αξεσουάρ έγινε ευρέως γνωστό. 

Αν και υπάρχουν 85 θεωρητικοί τρόποι να δεθεί ο κόμπος της γραβάτας και δέκα κόμποι, ο πιο γνωστός και απλός είναι ο διπλός κόμπος του Δούκα του Ουίντσορ.

- Η γαλλική μονογραφία Le grande histoire de la cravate (autor Francois Chaille), Paris 1994 εξηγεί και επιβεβαιώνει την κροατική προέλευση της γραβάτας. 

- Η ιταλική μονογραφία Miss Cravatta, που εκδόθηκε το 1996 στην Κόμη, το γνωστότερο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο κέντρο παραγωγής γραβάτας, συνδέει την εμφάνιση της γραβάτας στη Γαλλία με την άφιξη των κροατών ιππέων την εποχή του Λουδοβίκου 14ου. 

- Η εγκυκλοπαίδεια Britannica αναφέρει ότι η λέξη cravate προέρχεται από τις λέξεις Crabata, Cravate και τοποθετεί την εμφάνισή της το 1656.

Η γραβάτα υπόδειγμα αγαστής πολυπολιτισμικής συνεργασίας

Ο δρ. Μάριαν Μπούσιτς, ιδρυτής και πρόεδρος της «Academia Cravatica» θεωρεί τη γραβάτα σημαντική ανακάλυψη, σύμβολο του κομψού και πνευματώδους άνδρα και εδώ και πολλά χρόνια ο ίδιος έχει αφοσιωθεί σε ό,τι σχετίζεται με το συγκεκριμένο αξεσουάρ ως ισχυρό μέσο, με το οποίο μπορούν να μεταβιβαστούν μηνύματα και αξίες και να υπάρξει επικοινωνία με όλο τον κόσμο.

Εκτιμά ότι η γραβάτα αλλάζει πλήρως την εικόνα ενός άνδρα και διαφυλάσσει τη δύναμή του, την οποία όμως δύναμη και αυτοπεποίθηση πρέπει να εκφράσει δια μέσου αποδεκτών κανόνων.

Από την άλλη πλευρά, η γραβάτα με την πολυχρωμία της και την πειθαρχία του δεμένου κόμπου είναι σύμβολο του πολιτισμένου κόσμου και ένδειξη δημοκρατίας, τόνισε ο δρ. Μπούσιτς σε δηλώσεις του στο ΑΠΕ - ΜΠΕ.

«Μπορούμε να πούμε ότι το μέλλον του κόσμου εξαρτάται από την υγιή σχέση ελευθερίας και υπευθυνότητας που συμβολίζει η γραβάτα. Δηλαδή, η ελευθερία που δεν εκφράζεται με μέτρο μπορεί να οδηγήσει σε αναρχία και η υπέρμετρη υπευθυνότητα οδηγεί στη δικτατορία. Η γραβάτα συμβολίζει την ισόρροπη σχέση ελευθερίας και υπευθυνότητας, που είναι το θεμέλιο της δημοκρατίας και του σύγχρονου πολιτισμού», ανέφερε. 

Σύμφωνα με τον ιδρυτή της «Academia Cravatica», η γραβάτα σε βαθύτερο συμβολικό επίπεδο ενέχει δύο ακόμη σημαντικές «αξίες» του πολιτισμού, τη χαρά της ζωής και την αρετή του μέτρου. 

Ο πλούτος των μοτίβων και σχεδίων, η πολυχρωμία, το παιχνίδι των χρωμάτων είναι εικόνα της πληθωρικότητας της ζωής, της χαράς της ζωής και του αυθορμητισμού. Το δέσιμο του κόμπου είναι όμως ορθολογική κίνηση, διαδικασία, ένδειξη της αρετής του μέτρου (πειθαρχία, όρια). 

«H γραβάτα είναι βασική λεπτομέρεια της μόδας, αλλά και πολλά περισσότερα. Στην εξέλιξη και εξάπλωσή της, την επικοινωνιακή και συμβολική δυναμική της, ανακάλυψα τις δυνατότητες και τα ερεθίσματα για μια συναρπαστική ιστορία - ανθρώπινη, κροατική, ευρωπαϊκή και παγκόσμια», τόνισε.

Κατά τον κ. Μπούσιτς, η Κροατία, χάρισε στον κόσμο τη γραβάτα, την οποία άλλοι λαοί αποδέχθηκαν, φρόντισαν, εξέλιξαν τελειοποίησαν. Μεταξύ αυτών, οι Γάλλοι, οι Αγγλοι και οι Ιταλοί, αλλά και οι Αμερικανοί οι οποίοι με την πρακτική τους σκέψη σχεδίασαν τη γραβάτα σε τρία κομμάτια και την τελειοποίησαν τεχνικά. 

Η πολιτιστική ανταλλαγή και η αλληλεπίδραση διαφορετικών λαών και πολιτισμών στην ιστορική εξέλιξη της γραβάτας είναι ένα τέλειο παράδειγμα δημιουργικής και ειρηνικής διεθνούς συνεργασίας, κατά την οποία με τη συνάντηση διαφορετικών πολιτιστικών ταυτοτήτων όλοι πλουτίζουν και κανένας δεν χάνει τίποτα από τα δικά του, υπογράμμισε.

Ο κ. Μπούσιτς ανακαλύπτοντας τη συμβολική δύναμη της γραβάτας αποφάσισε να επεκτείνει το σχέδιό του «Κροατία - Πατρίδα της Γραβάτας» (την προβολή της χώρας του με μέσο τη γραβάτα) και στον επιχειρηματικό τομέα. 

Το 1990 μαζί με τον φίλο του Ζλάτκο Πέναβιτς ίδρυσε την Potomac, εταιρεία σχεδίασης, παραγωγής και πώλησης εξαιρετικής ποιότητας αξεσουάρ -γραβάτες, μαντήλια, παπιγιόν- και τη φίρμα Croata. Η εταιρεία διαθέτει 10 καταστήματα και μπουτίκ στην Κροατία, δύο καταστήματα στη γειτονική Βοσνία -Ερζεγοβίνη και τα προϊόντα της πωλούνται σε πολλές χώρες του εξωτερικού.

Croatian baroque poet Ivan Gundulić; 

the oldest known portrait with a cravat, 1622

Η μάρκα Croata έχει εξελιχθεί στην πιο αναγνωρίσιμη κροατική μάρκα στο εξωτερικό. Τα αξεσουάρ της εταιρείας προτιμούν μεταξύ άλλων ο πρώην καγκελάριος της Γερμανίας Γκέρχαρντ Σρέντερ και ο διάσημος Γερμανός τενίστας Μπόρις Μπέκερ.

Στα μελλοντικά φιλόδοξα σχέδια της «Academia Cravatica» και του δρ. Μάριαν Μπούσιτς εντάσσονται οι καλλιτεχνικές εγκαταστάσεις «Μία γραβάτα γύρω από την Ευρώπη» και «Μία γραβάτα γύρω από τον κόσμο».

Προς το παρόν ετοιμάζονται δύο μονογραφίες, μία για τη γραβάτα και η άλλη για τους τρόπους καλής συμπεριφοράς και τη γραβάτα. Ο κ. Μπούσιτς και οι συνεργάτες εργάζονται επίσης εντατικά για την ίδρυση Μουσείου της Γραβάτας στο Ζάγκρεμπ.

Σε πολλές χώρες υπάρχουν δημόσιοι χώροι (καζίνο, καφετέριες πολυτελείας κλπ) στους οποίους απαγορεύεται η είσοδος χωρίς γραβάτα (ή παπιγιόν).

Διεθνώς

Στην Πολωνία υπάρχει μη επίσημη «ημέρα χωρίς γραβάτα» (2 Ιουνίου) κατά την οποία όσοι εργάζονται σε χώρους που παραδοσιακά πρέπει να φορούν γραβάτα πηγαίνουν στις εργασίες τους χωρίς γραβάτα.

Πεζή ελεγεία για τη γραβάτα

Η γραβάτα είναι το πιο περιττό εξάρτημα του ανδρικού ντυσίματος, το ελάχιστα χρήσιμο, το διόλου αναγκαίο. Είναι το τελευταίο απομεινάρι του δανδισμού, ό,τι απέμεινε από την περίτεχνη αρματωσιά του Μπρούμελ, του Μπάϊρον και του Όσκαρ Ουάϊλντ, απ’ τους περίτεχνους λαιμοδέτες και τα φουλάρ, απ' τα δαντελένια μανικέτια και τους βελούδινους γιακάδες, απ’ τα λευκά γάντια και τις γκέτες, απ' τις ανθισμένες μπουτουνιέρες και τα μπροκάρ πανωφόρια, απ’ τα εκθαμβωτικά γιλέκα.

Όλα υποχώρησαν, τα περισσότερα χάθηκαν ή σμικρύνθηκαν, και η φορεσιά του δανδή υποκαταστάθηκε από το ήσυχο πρωτόκολλο του τζέντλεμαν και κατόπιν από τη μινιμαλιστική πρακτικότητα του business suit. Alas! Μαζί με τη φορεσιά εξέλιπε και το πνεύμα του δανδή, ο θερμός ρομαντισμός του, η τέχνη της ειρωνείας, η λατρεία του κάλλους, η καλλιέργεια του στυλ, η αποθέωση της αρμονίας στη λεπτομέρεια, η βαθιά αίσθηση του εφήμερου και της ματαιότητας. Η ειρωνεία εξέπεσε σε χιούμορ, η ριψοκίνδυνη σύνθεση υφών και χρωμάτων εξέπεσε σε dress code.

Η μετάβαση από τον δανδή στον τζέντλεμαν είναι η μετάβαση από την ποίηση του Μπωντλαίρ στον κόσμο της βιομηχανίας και του global εμπορίου, είναι η πτώση από το ντυμένο όραμα στην πρακτικότητα. Αναγκαία πτώση, αναπόφευκτη ― πλην, πτώση… Πτώση έως τα βάθη του τυποποιημένου, μονότονου, αυθάδικου power suit των μάνατζερ και των wannabe στελεχών.

Η Ιστορία και τα Μυστικά της γραβάτας

Όταν ένας άντρας δένει βιαστικά την γραβάτα του μπροστά στον καθρέπτη, είναι σίγουρο ότι γνωρίζει ελάχιστα για την ιστορία που κρύβεται πίσω από αυτό το λαμπερό και ακριβό ύφασμα που φοράει.

Ιστορικοί και ανθρωπολόγοι συμφωνούν ότι η γραβάτα είναι ένας τρόπος ώστε ο άντρας να τονίζει το στέρνο του.

Ιστορικά «η ένδυση του λαιμού» συναντάται πρώτα στην αρχαία Ρώμη όπου οι δημόσιοι ομιλητές κάλυπτα το λαιμό τους με ένα κομμάτι ύφασμα για προστασία. Την ίδια εποχή οι Ρωμαίοι στρατιώτες φορούσαν διάφορα υφάσματα με τον ίδιο τρόπο.

Ο προάγγελος της γραβάτας εμφανίστηκε ξανά την εποχή του LOUIS XIV της Γαλλίας το 1660 ο οποίος υιοθέτησε το στυλ που είχαν οι μισθοφόροι που προσέλαβε από την Κροατία (σκούρο λινό ύφασμα γύρω από το λαιμό τους). Από κει και πέρα έγινε μόδα στο Παρίσι αλλά και σε όλη την υφήλιο. Ονομάστηκε γραβάτα γιατί αυτή η λέξη είναι η γαλλική μετάφραση των κροατών της Γερμανικής επαρχίας.

Κάθε άντρας κρινόταν από την ομορφιά της γραβάτας του αλλά και από το δέσιμό της. Ο οδηγός μόδας της εποχής περιείχε 32 διαφορετικούς τρόπους δεσίματος! Η γραβάτα ήταν ένα θέμα τόσο αντρικό και προσωπικό ώστε ακόμα κι αν ακουμπούσες την γραβάτα του άλλου ήταν πολύ σοβαρό και λόγος για αψιμαχία.

Λένε ότι ο Ναπολέων φορούσε πάντα μαύρα μεταξωτά μαντήλια γύρω απ τον λαιμό του για να κερδίζει όμως στην μάχη του Βατερλό φορούσε λευκό αέρινο φουλάρι.
πηγή