H άγνωστη ιστορία των σμυριδεργατών της ορεινής Νάξου

Η κυκλαδίτικη Νάξος είναι κυρίως γνωστή για τις παραλίες της, την Πορτάρα και τους Αρχαίους Κούρους, που κάθε χρόνο προσελκύουν χιλιάδες τουριστών. Στην ορεινή ενδοχώρα, οι άνθρωποι επιβιώνουν μαζεύοντας πέτρες. Τα χωράφια είναι άγονα, το βουνό όμως κρύβει έναν θησαυρό: την σμύριδα, πέτρα που λειαίνει γυαλί και μέταλλο. Στα χρόνια της οθωμανικής αυτοκρατορίας, έξι κοινότητες απόκτησαν το προνόμιο εξόρυξής της. Το κράτος παραλαμβάνει την «σοδειά» και παρέχει στους εργάτες τα ένσημα του ΙΚΑ. Για να ζούν, κάνουν άλλες δουλειές. Πολλοί νέοι φεύγουν. «Χωρίς τη σμύριδα τα χωριά μας θα ερήμωναν», λεεί ο Γιαννούλης, ένας τριαντάχρονος νέος σμυριδεργάτης που παλεύει να τα βγάλει πέρα στην ορεινή Κόρωνο. Για τους κατοίκους των έξι χωριών, το «σμυρίγλι» είναι ένα βοήθημα και ένας τρόπος ζωής. Η δουλειά στα ορυχεία είναι σκληρή, γίνεται με πρωτόγονα μέσα. 

Το ντοκιμαντέρ «Emery Tales» καταγράφει τις δυσκολίες σε αυτή την άγνωστη περιοχή της Νάξου, ακολουθώντας τους ανθρώπους της σμύριδας στην καθημερινή τους μάχη με το βουνό. Πριν 90 χρόνια, το κράτος έχτισε έναν εναέριο σιδηρόδρομο για την μεταφορά της σμύριδας στη θάλασσα. Η ζήτηση όμως όλο και μειωνόταν. Από την επένδυση έμειναν μόνο σκουριασμένες εγκαταστάσεις, διάσπαρτες στα βουνά. Σήμερα το προνόμιο των χωριανών κινδυνεύει. Το κράτος της κρίσης δεν θέλει να διατηρήσει την εξόρυξη. 400 άνδρες περίπου έχουν ακόμη το δικαίωμα εργασίας. Και ανησυχούν. Υπάρχει μέλλον για την σμύριδα; Μήπως πρέπει να πάρουν οι ίδιοι την τύχη της στα χέρια τους;
Το ντοκιμαντέρ «Emery Tales» προβάλεται σε παγκόσμια πρεμιέρα σήμερα και δεύτερη προβολή το Σάββατο στις 15:00, στην αίθουσα «Τόνια Μαρκετάκη», στο πλαίσιο του 17ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. 

Συντελεστές Directors: Stelios Efstathopoulos, Susanne Bausinger Producer: FAOS TV PRODUCTIONS Screenwriters: Stelios Efstathopoulos, Susanne Bausinger Director of Photography: Stelios Efstathopoulos Assistant Director: Magda Georgiadou Composer: Panagiotis Kapernekas, Aliki Markantonatou Editor: Tassos Mavrogiannis Sound: Andreas Ntoutsias, Georgios Potagas Narrator: Aris Gerontakis Executive Producer: Eckehard Ensslen-Holl