Ὁ Ἅγιος Γέρων Παΐσιος γιὰ τὴν Ψυχολογία καὶ Ψυχιατρικὴ

Πρὸς Βασίλειον
 

Τίμιος Σταυρὸς 23/7/1977
 

Ἀγαπητέ μου ἀδελφὲ κύριε Βασίλειε,

«Χαῖρε ἐν Κυρίῳ»

Διάβασα τὸ βιβλίο σας [καί], ἂν καὶ ἐγὼ δὲν εἶμαι ἁρμόδιος, θὰ σᾶς πῶ τὸ λογισμό μου ἐπάνω σ’ αὐτὰ πού μοῦ γράφετε, μιὰ ποὺ τὸ ζητᾶτε.

Κατ’ ἀρχὰς ὁ τίτλος τοῦ βιβλίου «Ψυχολογία» [1] δὲν μοῦ ἄρεσε.

Μέσα ἔχει πολλὰ καλὰ – καὶ πολὺ θὰ βοηθήσουν τοὺς νέους- ἀλλὰ καὶ πολλὰ ἀπὸ αὐτά, ἐὰν δὲν τὰ γνώριζαν οἱ νέοι ( τὰ λέγατε μόνο στοὺς ἐκπαιδευτικοὺς ), θὰ βοηθοῦσαν καλύτερα.

Ἐπίσης, ἐὰν περισσότερο τὰ παρουσιάζετε τὰ πράγματα πνευματικὰ –παρὰ ἐπιστημονικὰ- θὰ βοηθιόντουσαν πιὸ θετικὰ (μὲ τὸ νὰ συλλάβουν τὸ βαθύτερο νόημα τῆς ζωῆς) νὰ ἔλθη ἡ Θεία Χάρις μὲ τὴ θεία παρηγοριά, γιὰ νὰ νοιώθουν χαρούμενα τὰ παιδιὰ καὶ νὰ μὴν καταφεύγουν σὲ χαμηλὲς καὶ μάταιες χαρές, ποὺ δὲν ξεδιψᾶνε τὴν ψυχή, ἀλλὰ τὴν καῖνε περισσότερο.

Ὁ ἄνθρωπος, ποὺ δὲν πιστεύει στὸ Θεὸ καὶ στὴ μέλλουσα αἰώνια ζωή, καταδικάζει αἰώνια τὴ ψυχή του, καὶ μένει ἀπαρηγόρητος καὶ σ’ αὐτὴ τὴ ζωή. Νομίζω ὅτι ὅλη ἡ προσπάθεια πρέπει νὰ γίνη σ’ αὐτὴ τὴν κατεύθυνση· διότι βλέπουμε σχεδὸν ὅλη τὴν Εὐρώπη ποὺ διέθεσε ὅλη τὴν ἐπιστήμη (τὴν ἀνθρώπινη γνώση), γιὰ νὰ διορθώση [δῆθεν] τὴν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ· ἀλλὰ γιὰ νὰ μὴν εἶναι [ἐν. ἐπειδὴ δὲν εἶναι] οἱ ἴδιοι (σχεδὸν ὅλοι) στραμμένοι πρὸς τὸν Θεόν, καὶ [γιὰ] νὰ [μὴ] ζητᾶνε καὶ τὴν θεία Του ἐπέμβαση, ταλαιπωροῦνται συνέχεια, καὶ ταλαιπωροῦν συνέχεια μικροὺς καὶ μεγάλους· καὶ ἀπὸ τὴν φύση [Ἐννοεῖ, τὸ φυσικὸ περιβάλλον], τὴν ὁποία σιγὰ-σιγὰ παραμορφώνουν, ἄρχισαν νὰ παραμορφώνουν καὶ τοὺς ἀνθρώπους, καὶ νὰ τοὺς «περιποιοῦνται» στὰ ψυχιατρεῖα μὲ ἠλεκτροσόκ. Ὁ Θεὸς νὰ μᾶς ἐλεήση.

Συγχώρεσέ με, τὰ γράφω μὲ πόνο, γιατί βλέπω τὴν καημένη τὴν νεολαία ἐγκαταλειμμένη ἀπὸ πνευματικούς, γιατί οἱ περισσότεροι [πνευματικοὶ] ἀσχολοῦνται μὲ τὴν πρόνοια (ἐνῶ ὑπάρχει ἡ κοινωνικὴ πρόνοια καὶ κάνει πιὸ καλύτερα τὴ δουλειά της στὸν τομέα αὐτό), καὶ τὸ ἔργο τοῦ πνευματικοῦ (δυστυχῶς), τὸ κάνουν ψυχίατροι [2], ποὺ οἱ περισσότεροι δὲν παραδέχονται ψυχή, ἢ τὴν παραδέχονται μὲ τὸν δικό τους τρόπο, καὶ νὰ μὴν ἀναγνωρίζουν (ἐν.: δὲν ἀναγνωρίζουν) τὴν ἀξία τῆς ψυχῆς, ποὺ μιὰ ψυχὴ ἀξίζει περισσότερο ἀπὸ ὅλον τὸν κόσμο, καθὼς μᾶς λέει ὁ Χριστός.

Ἐὰν δὲν ὑπῆρχαν καὶ τὰ ψυχολογικὰ βιβλία καὶ τὰ ψυχολογικὰ βιβλία, θὰ ἔχουμε λιγότερες αὐτοκτονίες, γιατί πολλοὶ ποὺ τὰ διαβάζουν, καταδικάζουν τὸν ἑαυτό τους, ἐνῶ ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ διώχνει καὶ τὰ κληρονομικὰ καὶ σκορπάει καὶ χαρά.

Ἐὰν τὸ ἐπανεκδώσετε, δῶστε «τὰ πρωτεῖα στὰ Ἀναστάσιμα».


Μὲ πολλὴ ἀγάπη Χριστοῦ
Ὁ ἀδελφός σας
Μον. Παΐσιος





__________________________

[1] Ὁ Γέροντας, ἐνῶ συνιστοῦσε στοὺς ἀσθενεῖς νὰ συμβουλεύωνται χριστιανοὺς ἰατροὺς -«διότι τοὺς φωτίζει ὁ Θεὸς» κατὰ τὸ λόγιό του- εἶχε ἐκφράσει ἐπανειλημμένως τὴν ἀπαρέσκειά του πρὸς τὰ «ψυχολογικὰ» βιβλία, ἀλλὰ καὶ πρὸς αὐτὴ τὴν ἴδια τὴν «ψυχολογία» καὶ τὴν «ψυχιατρικὴ» ἡ ὁποία ἀσκεῖται ἀπὸ ἐπιστήμονες καὶ ἰατρούς, οἱ ὁποῖοι δὲν πιστεύουν στὴν ὕπαρξη τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς, ὅπως δέχεται αὐτὴν ἡ θεολογία τῆς Ὀρθόδοξης Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας. Ὄντας ὁ ἴδιος βαθὺς γνώστης, Χάριτι Θεοῦ, τοῦ μυστηρίου τῆς ἐνοικούσης στὸν ἄνθρωπο λογικῆς καὶ νοερᾶς ψυχῆς, τῶν φυσιολογικῶν ἀλλὰ καὶ τῶν παθολογικῶν ἐκδηλώσεών της, στενοχωριόταν καὶ ὑπέφερε πολύ, ὅταν ἔβλεπε τὶς βαριὲς ἀστοχίες καὶ τὰ λάθη στὴν ἀντιμετώπιση τῶν ἀσθενῶν αὐτῶν, τὰ ὁποῖα εἶχαν σοβαρότατες συνέπειες γιὰ τὸν ἀσθενὴ καὶ τὸ περιβάλλον του.

Δεδομένου δὲ ὅτι οἱ πλεῖστοι ἀκαδημαϊκοὶ δάσκαλοι τῆς ψυχιατρικῆς θεωροῦν ὅτι τὰ «ψυχικὰ φαινόμενα» ἔχουν μόνον βιολογικὸ ὑπόβαθρο –θεώρηση, ἡ ὁποία συνιστᾶ ἄρνηση τῆς ὕπαρξης ἄυλης, νοερῆς καὶ λογικῆς ψυχῆς στὸν ἄνθρωπο- ἦταν πολὺ ἐπιφυλακτικὸς ἢ ἀρνητικὸς γιὰ πολλὲς «θεραπεῖες» ποὺ ἐφάρμοζαν οἱ προαναφερθέντες ψυχίατροι.

Ὁ Γέροντας θεωροῦσε ὅτι τὰ αἴτια τῶν περισσοτέρων ψυχικῶν ἀσθενειῶν εἶναι πνευματικὰ καὶ ὅτι τὰ «ψυχοφάρμακα» δὲν θεραπεύουν, ἀλλὰ ἔχουν μόνον κατασταλτικὸ χαρακτήρα, καὶ ὅτι εἶναι δυνατὸν νὰ χρησιμοποιοῦνται μὲ φειδὼ σὲ περιπτώσεις πασχόντων «ψυχασθενῶν», ἕως ὅτου καταστῆ ἐφικτὴ ἡ ἐπικοινωνία μὲ αὐτούς.

[2] Ὁ Γέροντας θλίβεται καὶ πονᾶ, διότι διαπιστώνει ὅτι πολλοὶ πνευματικοὶ (ἐξομολόγοι) ἔχουν ἐγκαταλείψει τὸ κύριο ἔργο τους -ποὺ εἶναι ἡ διαποίμανση τῶν νέων- καὶ ἀσχολοῦνται μὲ ἔργα δευτερεύοντα. Ταυτόχρονα δηλώνει τὴν σαφῆ ἀντίθεσή του πρὸς τὴν ἀνάθεση τοῦ ἔργου τῶν πνευματικῶν σὲ ψυχιάτρους -καὶ φυσικὰ καὶ πρὸς τὴν περίπου ταυτόσημη μεταποίηση τῶν πνευματικῶν σὲ ψυχιάτρους, ποὺ ἐπιχειρεῖται στὶς ἡμέρες μας. Τὸ ἀποτέλεσμα εἶναι ν' αὐξάνουν οἱ τρόφιμοι τῶν ψυχιατρείων καὶ οἱ αὐτοκτονίες, ἐνῶ αὐτὰ θὰ περιορίζονταν δραστικά, ἐὰν ἡ Ἐκκλησία μας διέθετε πολλοὺς θεοφώτιστους πνευματικούς!