Γιατί χρειάζονται τα Θρησκευτικά;

 

Τάκης Θεοδωρόπουλος
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 
ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ

Αν πρόκειται να περάσεις Πανελλήνιες, τρέχεις όλη μέρα από το σχολείο στο φροντιστήριο και ξέρεις πως αν μπορείς να γλιτώσεις μία ώρα την εβδομάδα, θα το κάνεις. Θα ζητήσεις απαλλαγή από τα θρησκευτικά κι ας μην είσαι άθεος ή ετερόδοξος. Θα αδιαφορήσεις και για τη λογοτεχνία από τη στιγμή που ξέρεις ότι δεν πρόκειται να εξετασθείς επί του θέματος. Αν μάλιστα έχεις συμπληρώσει τα 17 σου, άρα θεωρείσαι ενήλικος από τον νόμο, και δεν χρειάζεσαι καν τη συγκατάθεση των γονέων σου για να απαλλαγείς, τότε δεν το σκέφτεσαι. Βάσει αυτής της λογικής ο τελειόφοιτος έχει τη διακριτική ευχέρεια να διδάσκεται ό,τι τραβάει η όρεξή του. Τότε ποίο το νόημα της γενικής παιδείας;

Αυτή είναι η χρησιμοθηρική απάντηση στη συζήτηση που άνοιξε μια δήλωση της κ. Αναγνωστοπούλου σε ραδιοφωνικό σταθμό. Η ίδια προσπάθησε να την περιβάλλει με δημιουργική ασάφεια στη συνέχεια, όμως η συζήτηση άνοιξε. Γιατί χρειάζονται τα θρησκευτικά στην εκπαίδευση; Αλλέως πώς: σε τι χρειάζονται τα θρησκευτικά; Η απάντηση της επίσημης εκκλησίας είναι ότι η ορθοδοξία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του ελληνισμού. Θα συμφωνήσω, όπως θα συμφωνήσω ότι το παιδί από το δημοτικό θα πρέπει να αποκτά το αίσθημα της χριστιανικής ηθικής, τον διαχωρισμό του καλού και του κακού, τον σεβασμό στον πατέρα σου και τη μητέρα σου.

Η προαιρετική διδασκαλία των θρησκευτικών, με το επιχείρημα της ανεξιθρησκίας, μπορεί να τανύζει τις χορδές της προοδευτικής ψυχής, δεν παύει όμως να αποτελεί την άλλη πλευρά του νομίσματος. Οπως η αθεΐα είναι η άλλη πλευρά της πίστης. Το ζήτημα είναι λίγο πιο περίπλοκο. Η Βίβλος, η Παλαιά και η Καινή Διαθήκη, είναι ένας από τους πυλώνες του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Οι επιστολές του Παύλου είναι από τα σημαντικότερα κείμενα της γλώσσας μας, κείμενα γραμμένα από Ρωμαίο πολίτη που έμαθε τα ελληνικά ως ξένη γλώσσα. Το ζήτημα δεν θα λυθεί αν αντικατασταθούν τα θρησκευτικά με τη θρησκειολογία ή την ιστορία των θρησκειών. Χριστιανισμός πρέπει να διδάσκεται.

Η Εκκλησία πρώτη θα έπρεπε να επεξεργαστεί τρόπους για να απαλλαγεί η διδασκαλία των Θρησκευτικών από την προσήλωση στη δογματική τυπολατρία. Θα μου πείτε όλο το εκπαιδευτικό σύστημα, από τον Πλάτωνα ώς τον Βιζυηνό, κι από την Αλγεβρα ώς τη Φυσική στηρίζεται στην τυπολατρική παπαγαλία. Γιατί να εξαιρεθούν τα θρησκευτικά; Και γιατί σε λίγα χρόνια, καιρού επιτρέποντος, να μη μετατραπεί και η διδασκαλία των αρχαίων σε προαιρετική; Λυπάμαι αλλά το ζήτημα που άνοιξε, αν άνοιξε, δείχνει την ανικανότητά μας όχι μόνον να σχεδιάσουμε, αλλά ακόμη και να σκεφθούμε πώς θα σχεδιάσουμε το ελληνικό σχολείο.

Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ

 

Δείτε επίσης: Σταύρου Γιαγκάζογλου, Απροϋπόθετες απαλλαγές στα Θρησκευτικά;

Ανακοίνωση του Παγκρήτιου Συνδέσμου Θεολόγων για το ζήτημα της απαλλαγής από τα Θρησκευτικά

 

Σχόλιό μας για το θέμα

Επειδή και φέτος, δυστυχώς, εκτός από τη συζήτηση που άνοιξε εκ του μη όντως (ως συνήθως) η υπουργός Παιδείας (;) και στην οποία ενεπλάκη άστοχα (ως συνήθως) και η ΟΛΔΕ, παρατηρούμε στα λύκεια και υποβολή ψεύτικων αιτήσεων από γονείς, που ζητούν να απαλλαγούν τα παιδιά τους από το μάθημα των Θρησκευτικών, ιδίως στη Β΄ και Γ΄ Λυκείου, θεωρούμε απαραίτητο να επισημάνουμε την εγκύκλιο του υπουργείου Παιδείας, που εκδόθηκε τον Ιανουάριο 2015 και ισχύει για το παρόν σχολικό έτος 2015-2016.

Αποσπάσματα από την εγκύκλιο, που ενδιαφέρουν ιδιαίτερα γονείς και διευθυντές σχολείων:

«Ωστόσο, παρέχεται η δυνατότητα σε μη Χριστιανούς Ορθόδοξους μαθητές, δηλαδή αλλόθρησκους ή ετερόδοξους ή άθρησκους, που επικαλούνται λόγους θρησκευτικής συνείδησης, να απαλλαγούν από την παρακολούθησή του.

Συνεπώς, η απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών παρέχεται νόμιμα, αποκλειστικά και μόνο για την προάσπιση της ελευθερίας της θρησκευτικής συνείδησης, όπως προβλέπεται από το Σύνταγμα και περιγράφεται στους οικείους νόμους και στις αποφάσεις των διεθνών και ελληνικών δικαστηρίων.

Επειδή έχουν παρατηρηθεί φαινόμενα κατάχρησης του δικαιώματος απαλλαγής από τα Θρησκευτικά για λόγους που δεν συνδέονται με την ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης, εφιστάται η προσοχή στους Διευθυντές των σχολικών μονάδων να ελέγχουν την τεκμηρίωση των προβαλλόμενων λόγων, επισημαίνοντας σε κάθε ενδιαφερόμενο τη σοβαρότητα των σχετικών Υπεύθυνων Δηλώσεων και κατόπιν να προβαίνουν στη χορήγηση νόμιμης απαλλαγής του μαθητή, πάντοτε εντός των προβλεπόμενων χρονικών ορίων.»

«Η απαλλαγή από το μάθημα των Θρησκευτικών χορηγείται ύστερα από Υπεύθυνη Δήλωση του ν.1599/1986, του ίδιου του μαθητή (αν είναι ενήλικος) ή και των δύο γονέων του (αν είναι ανήλικος), στην οποία θα αναφέρεται ότι ο μαθητής δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος και εξ αυτού επικαλείται λόγους θρησκευτικής συνείδησης, χωρίς να είναι υποχρεωτική η αναφορά του θρησκεύματος στο οποίο ανήκει, εκτός αν το επιθυμεί. Μόνον στην περίπτωση που η γονική μέριμνα ασκείται από τον ένα γονέα, αρκεί η υπογραφή του ασκούντος τη γονική μέριμνα.»

«Η παραπάνω Υπεύθυνη Δήλωση του ν.1599/1986, με βεβαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής και των δύο γονέων του μαθητή, παραλαμβάνεται από το Διευθυντή του σχολείου εντός αποκλειστικής χρονικής προθεσμίας που διαρκεί από την 1η Σεπτεμβρίου έως και την 20η Σεπτεμβρίου κάθε έτους.»

Ολόκληρο το κείμενο της εγκυκλίου θα το βρείτε εδώ.

Ασφαλώς, ένας εκπαιδευτικός κάνει πιο ποιοτικό μάθημα με λίγους μαθητές, που ενδιαφέρονται, παρά με πολλούς και αδιάφορους. Όμως το ζήτημα δεν είναι απλό. Παρατηρούνται περιπτώσεις συνειδητής εξαπάτησης από γονείς και μαθητές (άρα τι ακριβώς μήνυμα περνούν οι συγκεκριμένοι γονείς στα παιδιά τους;), στις οποίες οι οικογένειες, δυστυχώς, ενώ τα μέλη τους είναι ορθόδοξοι χριστιανοί, διεκδικούν για τα παιδιά τους ένα δικαίωμα που το έχουν μόνο οι μη χριστιανοί. Συνεπώς, αποκόπτουν τον εαυτό τους και τα παιδιά τους από μέλη της Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Υπενθυμίζω ότι οι άγιοι μάρτυρες της πίστης μας, πολλοί από τους οποίους ήταν έφηβοι κάτω από 20 ετών, προτίμησαν βασανιστήρια και θάνατο για να μην αρνηθούν το Χριστό. Επίσης, ότι σήμερα στη Μέση Ανατολή, άνθρωποι κάθε ηλικίας και φύλου βασανίζονται και σφαγιάζονται γιατί δεν αρνούνται το Χριστό. Εμείς τον αρνούμαστε τόσο χαλαρά, χωρίς κανείς να μας απειλεί, απλώς και μόνο για να αποφύγουμε ένα μάθημα στο σχολείο.

Και μάλιστα, ένα μάθημα που έχει να προσφέρει στα παιδιά μας ένα ολόκληρο θησαυρό γνώσεων, όχι μόνο για την Ορθόδοξη Εκκλησία (την ανεκτίμητη πνευματική παράδοση του τόπου μας), αλλά, ιδίως στη Β΄ Λυκείου, και για άλλα θρησκεύματα.

Ας κρίνει κατά συνείδησιν λοιπόν ο καθένας και ας πράξει ανάλογα.

 

πηγή