Τουρκομάνοι της Συρίας

Τουρκομάνοι της Συρίας: νέο πεδίο αντιπαράθεσης Άγκυρας-Μόσχας

Του Σωτήρη Δημόπουλου από το ιστολόγιό του 

Έχουμε μια νέα εκδήλωση της κρίσης μεταξύ της Μόσχας και της Άγκυρας, σε σχέση με τη ρωσική στρατιωτική επιχείρηση στη Συρία: η Τουρκία απαιτεί να σταματήσουν οι βομβαρδισμοί στα χωριά που βρίσκονται κοντά στα τουρκικά σύνορα. Σ’ αυτές τις περιοχές ζουν συμπαγείς πληθυσμοί των λεγόμενων Τουρκομάνων, λαού που εθνολογικά είναι συγγενικός των Τούρκων –ενώ η Τουρκία δηλώνει πως υπερασπίζει τα συμφέροντα τους. Οι πραγματικοί λόγοι του διαβήματος μπορεί, ωστόσο, να είναι διαφορετικοί.

Πριν συμβεί αυτό φαινόταν ότι η Τουρκία θα μπορούσε ακόμη και να ενταχθεί στο συνασπισμό της Ρωσίας με τη Γαλλία στη Συρία, παρά την προηγούμενη εγγύτητά της με το Ισλαμικό Κράτος. Αποδεικνύεται όμως ότι αυτές οι προσδοκίες δεν πρόκειται να επιβεβαιωθούν. Ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου την Παρασκευή δημιούργησε νέο σκάνδαλο προς τη Μόσχα, κατηγορώντας τη Ρωσία για αεροπορικές επιθέσεις, οι οποίες υποτίθεται ότι κτυπούν σε περιοχές που κατοικούν Τουρκομάνοι, στη βόρεια Συρία. Ο πρωθυπουργός επίσης έκανε αναφορά σε «βόμβες διασποράς». Είπε ότι Υπουργείο Εξωτερικών κάλεσε με αυτή την αφορμή τον Ρώσο πρέσβη.

«Στις επιθέσεις στα τουρκομανικά χωριά παίρνουν μέρος και ρωσικά αεροπλάνα. Σε σχέση με αυτό την προηγούμενη νύχτα έδωσα εντολή στον υπουργό Eξωτερικών να καλέσει το Ρώσο πρέσβη, τον ενημέρωσα γι’ αυτό και να λάβει τα απαραίτητα μέτρα. Αναφέρθηκε με σαφήνεια στο Ρώσο πρέσβη ότι εάν οι δυνάμεις της ρωσικής αεροπορίας διεξάγουν πόλεμο με το ΙΚ, τότε οι στρατιωτικές επιχειρήσεις πρέπει να κατευθύνονται εναντίον του ΙΚ. Αλλά εάν στα σύνορα με τη Τουρκία εναντίον πολιτών γίνεται χρήση βομβών διασποράς και μαζικής εξόντωσης, που θα έχουν ως αποτέλεσμα νέο ρεύμα προσφύγων στη Τουρκία, τότε θα απαντήσουν αυτοί, που δημιούργησαν όλη αυτή την κατάσταση» είπε ο Νταβούτογλου. Κατηγόρησε επίσης το στρατό του Άσαντ για  επιθέσεις σε χωριά Τουρκομάνων.

«Απεδείχθη ότι τα ρωσικά αεροπλάνα διεξήγαγαν εντατικό βομβαρδισμό εναντίον τουρκoμανικών χωριών στην περιοχή BayirBujak στην βορειο-δυτική Συρία, κοντά στη δική μας συνοριακή διέλευση Yayladaği» δήλωσε αργότερα το τουρκικό Υπουργείο εξωτερικών. «Στο πλαίσιο αυτό με απόφαση του υπουργού ο πρέσβης της Ρωσίας στην Άγκυρα Αντρέι Καρλώφ κλήθηκε στο Υπεξ. Τονίστηκε ότι οι ενέργειες της ρωσικής πλευράς δεν συνιστούν πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, πραγματοποιούνται βομβαρδισμοί ειρηνικών τουρκομανικών χωριών. Και αυτό μπορεί να επιφέρει σοβαρές συνέπειες. Ανακοινώθηκε ότι η πλευρά μας θέλει από την Ρωσική Ομοσπονδία να σταματήσει άμεσα αυτές τις επιχειρήσεις».

Στη δήλωση αναφέρεται επίσης ότι οι προειδοποιήσεις και τα αιτήματα είχαν επανειλημμένως επιδοθεί στον υφυπουργό Εξωτερικών, ειδικό εκπροσώπου του Ρώσου προέδρου για την Μέση Ανατολή, Μιχαήλ Μπογκντάνωφ. «Επιβεβαιώνουμε ότι εχθές αργά το βράδυ στο Υπεξ της Τουρκίας πραγματοποιήθηκε συζήτηση του Ρώσου πρέσβη με τον υφυπουργό Ουμίτ Γιαλτσίν» δήλωσε ο εκπρόσωπος Τύπου της διπλωματικής αποστολής Ίγκορ Μιτιάκωφ. «Δεν μπορούμε να σχολιάσουμε το περιεχόμενο αυτής της συζήτησης».

Όπως υπενθυμίζει το Interfax οι Τουρκομάνοι, ή αλλιώς Σύροι Τούρκοι, είναι τουρκικός λαός που ζει στη Συρία και αποτελεί τη τρίτη εθνική ομάδα στη Συρία έπειτα από τους Άραβες και τους Κούρδους. Ο αριθμός τους φθάνει τις 100 χιλιάδες.

Οι Τουρκομάνοι είναι όργανο της πολιτικής της Άγκυρας

«Οι Τουρκομάνοι είναι αυτοί οι Τούρκοι-Ογκούζοι [που προήλθαν από την Κεντρική Ασία μαζί με άλλα τουρκικά φύλα], οι οποίοι δεν αφομοιώθηκαν και δεν μετατράπηκαν σε Τούρκους», σημείωσε στη συζήτηση με την εφημερίδα VZGLIAD ο διευθυντής του Κέντρου Μελετών της Μέσης Ανατολής και της Κεντρικής Ασίας, πρώην βουλευτής, ε.α. συνταγματάρχης, Σιμιόν Μπαγκντασάρωφ. «Αυτοί ζουν στη Συρία και στο Ιράκ. Οι Τούρκοι, κατά συνέπεια, τους υποστηρίζουν. Αυτοί, με τη σειρά τους, κινούνται ανάλογα με την τουρκική πολιτική. Ανέκαθεν η Άγκυρα εμφανίζεται ως υπερασπίστρια των Τουρκομάνων. Σταθερά υπερασπίζεται τα συμφέροντά τους, όταν υπάρχει κάποιο ζήτημα. Οι Τουρκομάνοι είναι όργανο της πολιτικής της Άγκυρας».

Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου στη Συρία, τα τουρκομανικά φύλα προσανατολίστηκαν προς την Άγκυρα και συγκρούστηκαν με τη Δαμασκό. «Δεν εντάχθηκαν ούτε στο ΙΚ, ούτε στο Μέτωπο Αλ-Νούσρα. Έχουν τις δικές τους εθνικές ομάδες, τις οποίες de–facto καθοδηγεί η Τουρκία. Διεξάγουν ένοπλο αγώνα εναντίον της κυβέρνησης Άσαντ. Για παράδειγμα, οι Τουρκομάνοι έχουν μια αρκετά ισχυρή οργάνωση ‘‘Ταξιαρχία του Σουλτάνου Μουράτ’’. Ζουν στη περιοχή των τουρκο-συριακών συνόρων, και ιδιαίτερα σε αυτά τα 98 χιλιόμετρα που ελέγχει το ΙΚ. Οι Τούρκοι τους στρέφουν πότε κατά του συριακού στρατού και πότε κατά των Κούρδων» συνόψισε ο εμπειρογνώμονας.

«Αιτία ενός ακόμα τουρκικού διαβήματος, είναι δυνατόν να βρίσκεται στο ότι η ρωσική αεροπορία, παράλληλα με τη γαλλική και την αμερικανική, άρχισε να βομβαρδίζει βυτιοφόρα που μεταφέρουν πετρέλαιο του ΙΚ, τα οποία κατευθύνονται κυρίως προς τη Τουρκία. Μπορεί ακριβώς αυτό το γεγονός να στάθηκε η αιτία του διαβήματος της Άγκυρας» εξέφρασε την άποψη ο πρώην πρέσβης της Ρωσίας στη Τυνησία και στη Λιβύη, επικεφαλής του Κέντρου Συνεργασίας των Πολιτισμών της Σχολής Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου της Μόσχας, Βενιαμίν Ποπώφ.

«Πολλά δυτικά μέσα έγραψαν πολλά και συνεχίζουν να γράφουν, ότι οι κακοποιοί του ΙΚ εμπορεύονται έντονα το πετρέλαιο από τις πετρελαιοπηγές που ελέγχουν. Παίρνουν έως και ένα δισεκατομμύριο το χρόνο από την πώληση του μαύρου χρυσού. Το πετρέλαιο του ΙΚ πηγαίνει κυρίως στη Τουρκία. Ο πρόεδρος της Ρωσίας στη σύνοδο των 20 υπογράμμισε ιδιαιτέρως ότι είναι απαραίτητο να σταματήσουμε τις μπίζνες των τρομοκρατών με το πετρέλαιο», δήλωσε ο διπλωμάτης.

Όπως ανέφερε την παραμονή η εφημερίδα VZGLIAD, η Τουρκία ανακοίνωσε ότι προτίθεται μαζί με τις ΗΠΑ να απωθήσει τους μαχητές του ΙΚ από τα σύνορά της με τη Συρία. Εάν οι Τούρκοι στρατιώτες περάσουν πραγματικά τα σύνορα και συναντήσουν αντίσταση, αυτή θα είναι η πρώτη χερσαία σύγκρουση του ΝΑΤΟ με το «Χαλιφάτο». Η αλήθεια είναι ότι, όπως δήλωσαν από την επιτροπή της Δούμας για την Άμυνα προς την εφημερίδα, στόχος των Τούρκων μπορεί να μην καν το ΙΚ.

Τη Τρίτη ο Τζων Κέρρυ επίσης υποσχέθηκε ότι στρατιωτικοί των ΗΠΑ και της Τουρκίας θα αρχίσουν μαζί επιχείρηση, ώστε να αναλάβουν πλήρως τον έλεγχο της περιοχής των συνόρων με τη Συρία. «Απ’ όλα τα σύνορα του βορείου τμήματος της Συρίας, το 75% είναι υπό έλεγχο. Ξεκινούμε επιχείρηση με την Τουρκία ώστε να αποκτήσουμε τον έλεγχο των υπόλοιπων 98 χιλιομέτρων» ανέφερε ο Κέρρυ, σύμφωνα με το RIA NOVOSTI.

Ανακοινώθηκε ότι από μια χερσαία επιχείρηση ο συνασπισμός αποφάσισε να απόσχει, ωστόσο τμήματα του «Ελεύθερου Συριακού Στρατού» και στρατιωτικά αποσπάσματα των Τουρκομάνων, με την υποστήριξη της αεροπορίας, πρόκειται να εξαπολύσουν επίθεση στο «Χαλιφάτο».