Νατάνα Ντελόνγκ-Μπας: «Θα υπάρξει και δεύτερος γύρος Αραβικής Ανοιξης»

Η πανεπιστημιακός ειδική στον ισλαμικό κόσμο αναλύει τα νέα καθεστώτα

2011, Κάιρο, πλατεία Ταχρίρ, προτού ο αιγυπτιακός στρατός αναλάβει πραξικοπηματικά τις τύχες της πολυπληθέστερης χώρας του αραβικού κόσμου
«Είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως τα γενεσιουργά ζητήματα δεν εξαφανίζονται απλά επειδή χάθηκε ένας γύρος. Η αποτυχία σε μια δεδομένη στιγμή δεν συνεπάγεται την απόλυτη καταστροφή, ειδικά αν οι πρωταρχικοί κινητήριοι παράγοντες - συστηματικές διακρίσεις, αποτυχημένες οικονομίες, απογοήτευση εξαιτίας της διαφθοράς, απουσία διαφάνειας, ανικανότητα (των κυβερνώντων), υψηλή ανεργία που πλήττει δυσανάλογα τους νέους - εξακολουθούν να υφίστανται. Κατ' επέκταση, αν τα νέα καθεστώτα που ανήλθαν στην εξουσία δεν επιλύσουν αυτά τα ζητήματα, θα βρεθούν αντιμέτωπα με τις ίδιες προκλήσεις».

Αυτά δήλωσε μιλώντας στο «Βήμα» η Νατάνα Ντελόνγκ-Μπας, καθηγήτρια στο Τμήμα Θεολογίας και Ισλαμικού Πολιτισμού στο Κολέγιο της Βοστώνης και αντιπρόεδρος του Αμερικανικού Συμβουλίου για τη Μελέτη των Ισλαμικών Κοινωνιών, ερωτώμενη για την εξέλιξη που είχαν οι εξεγέρσεις της Αραβικής Ανοιξης πέντε χρόνια μετά το ξέσπασμά τους.

Μαλαβάκης Σάκης   

Παρότι εμφανίζεται συγκρατημένα αισιόδοξη όσον αφορά την έκβαση ενός ενδεχόμενου «δεύτερου γύρου» της Αραβικής Ανοιξης, η αμερικανίδα ακαδημαϊκός δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει πόσο σχετικός είναι ο ορισμός της επιτυχίας, ειδικά όταν αναφέρεται σε εξεγέρσεις με στόχο την πολιτική αλλαγή, επισημαίνοντας ταυτόχρονα την αρνητική επίδραση που είχαν στην εξέλιξη των αραβικών εξεγέρσεων οι έξωθεν παρεμβάσεις.

«Η δημοκρατία είναι μια διαδικασία εν εξελίξει»

«Το αν ο "πρώτος γύρος" Αραβικής Ανοιξης ήταν επιτυχημένος, πέρα από το γεγονός της απλής απομάκρυνσης ενός συγκεκριμένου ηγέτη ή (την ανατροπή) ενός καθεστώτος, νομίζω πως εξαρτάται από την εκάστοτε χώρα που εξετάζεται, καθώς και από το πώς ερμηνεύεται η έννοια της "επιτυχίας". Πολύ υποστήριξαν ότι στην Τυνησία (οι εξεγέρσεις) στέφθηκαν με επιτυχία όσον αφορά τη δέσμευση για τη δημιουργία ενός νέου καθεστώτος το οποίο θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες των πολιτών, θα εργάζεται συστηματικά για την εγκαθίδρυση μιας λειτουργικής δημοκρατίας και, το κυριότερο, θα λαμβάνει υπόψη τις απόψεις και την ενέργεια της νεολαίας που αποτέλεσε την κινητήρια δύναμη του αρχικού κινήματος (της Αραβικής Ανοιξης). Αυτό δεν σημαίνει ότι η δημοκρατία της Τυνησίας είναι "ολοκληρωμένη" ούτε πως ο στόχος για τη σύνθεση μιας απόλυτα συνεκτικής νέας κυβέρνησης επιτεύχθηκε» εξήγησε. Υπενθυμίζοντας ταυτόχρονα πως «η δημοκρατία αποτελεί εκ φύσεως και πάντα μια διαδικασία εν εξελίξει καθώς τμήμα της ισχύος της έγκειται στην ικανότητά της να ανταποκρίνεται στις μεταβλητές ανάγκες του πληθυσμού. Για να παραμένει ζωντανή η δημοκρατία πρέπει να είναι ευέλικτη όσον αφορά τη μεταβλητότητα των συνθηκών».

«Να περιοριστεί ο ρόλος των εξωτερικών δυνάμεων»

Οσον αφορά τον ρόλο που διαδραμάτισε η διεθνής κοινότητα η κυρία Ντελόνγκ-Μπας ήταν απόλυτα ξεκάθαρη. «Οι ανθρώπινες τραγωδίες που εκτυλίσσονται στη Συρία και στην Υεμένη υπενθυμίζουν ξεκάθαρα στη διεθνή κοινότητα ότι μια μαζική εξέγερση (στη Συρία) ή ακόμη και η ανατροπή μιας αντιλαϊκής κυβέρνησης (στην Υεμένη) δεν εγγυώνται την τελική επιτυχία της δημοκρατίας. Πολλοί υποστηρίζουν ότι η Αραβική Ανοιξη σε αυτές τις δύο χώρες δεν στέφθηκε με επιτυχία εξαιτίας της παρέμβασης εξωτερικών δυνάμεων οι οποίες αποπειράθηκαν να εκμεταλλευτούν τις εθνικές εξελίξεις. Το ίδιο θα μπορούσε να ειπωθεί και για την Αίγυπτο, όπου εξωτερικές δυνάμεις χρηματοδότησαν δύο διαφορετικές ομάδες οι οποίες μάχονταν για την εξουσία. Οι εξωτερικές παρεμβάσεις σε κυριαρχικές υποθέσεις (κρατών) όχι μόνο περιπλέκουν τις εσωτερικές διαδικασίες που απαιτούνται για την εγκαθίδρυση της δημοκρατίας και (τη σύνθεση) μιας σταθερής κυβέρνησης σύμφωνα με τις εθνικά καθορισμένους στόχους, αλλά φαίνεται πως ενθαρρύνουν το ξέσπασμα πολέμων διά αντιπροσώπων, συμβάλλοντας έτσι στην περαιτέρω αποσταθεροποίηση σε περιφερειακό επίπεδο. Καθιστούν απίθανο το ενδεχόμενο τα νέα καθεστώτα να παραμείνουν δημοκρατικά και πιθανή μια στροφή τους προς τον αυταρχισμό και την αστυνομοκρατία με στόχο την επιβίωσή τους» προσδιόρισε.

Και τόνισε πως «αν υπάρχει περίπτωση να διασωθούν τα απτά οφέλη της Αραβικής Ανοιξης, φαίνεται πως πρέπει να περιοριστεί ο ρόλος των εξωτερικών δυνάμεων και να ενταθούν οι προσπάθειες για την ασφάλεια και τη σταθερότητα όχι μόνο μερικών κυβερνήσεων αλλά και των πολιτών που προσπαθούν να συνεχίσουν τις ζωές τους. Μόνο στο πλαίσιο μιας σχετικής σταθερότητας και ασφάλειας - το οποίο θα εγγυάται την προσωπική ασφάλεια των πολιτών, την πρόσβαση σε φρέσκο και πόσιμο νερό, τη λειτουργία των σχολείων, των νοσοκομείων και των επιχειρήσεων - μπορεί μια χώρα να ξεκινήσει να εργάζεται με στόχο τη σύνθεση μιας κυβέρνησης καθολικής αποδοχής η οποία θα δρα με γνώμονα την ευημερία των πολιτών και όχι την πολιτική εξουσία».

ΒΗΜΑ

πηγή