Δευτέρα 23 Μαρτίου 2015

Τό ᾽21 στά σχολικά βιβλία Γλώσσας: τό ὕπουλο παιδομάζωμα!

https://lh4.googleusercontent.com/LJbG1KbIyuKdVkD98j3BbFGeEMhSbEwK7n1vCGHK7mBHwMpsVXuIPPG5mFGd85xddGWS1_OyM_y8HUC7ypt3MDsXheMT922-F2gLr4AS98zDHZR0AhCFqaC2AdAmKhrowTOoKQA





Δάσκαλος -Κιλκίς
 
 
Δυστυχισμένε μου λαέ, καλέ κ᾽ ἠγαπημένε πάντοτ’ εὐκολόπιστε καί πάντα προδομένε (Διονύσιος Σολωμός)
 
Λίγο πρίν ἀπό την Ἐπανάσταση ὁ ἀπροσκύνητος Κλέφτης, Θεόδωρος Γρίβας, συλλαμβάνεται ἀπό τό «θηρίο» τῶν Ἰωαννίνων, τόν περιβόητο Ἀλῆ πασᾶ καί καταδικάζεται σέ θάνατο δι᾽ ἀπαγχονισμοῦ. Ὁ σπουδαῖος ἀθηναιογράφος Δημ. Καμπούρογλου, στό Βιογραφικόν Σχεδίασμα (ἐκδ. «Βεργίνα», Ἀθήνα, σ. 18) γιά τόν ἀγωνιστή τοῦ ᾽21 Θ. Γρίβα, διασώζει ἕνα χαρακτηριστικό ἐπεισόδιο: «Ὅταν ὁ δήμιος ἐπλησίασε κρατῶν τό σχοινίον, ὁ Γρίβας ἐκάλυψε τήν κεφαλήν του διά τοῦ ἐνδύματός του. Ὁ σατράπης διέταξε τότε τόν δήμιον νά σταθῇ, τόν δέ Θεόδωρον νά πλησιάσῃ· καί τῷ εἶπε: Γιατί σκέπασες τό κεφάλι σου, φοβήθηκες τόν θάνατον; Δέν ἤξερες ὅτι ἀφοῦ ἀκολούθησες τή δουλειά τοῦ πατέρα σου αὐτή θά ἦταν ἡ τύχη σου; 

Δέν φοβήθηκα τόν θάνατο, ἀπεκρίθη ὁ Θεόδωρος, τόν φόβο τόν ἄφησα στήν κοιλιά τῆς μάνας μου, οὔτε θά μείνω χωρίς ἐκδίκησι· καί πατέρα ἔχω καί τέσσερεις ἀδελφούς· μά ντρέπομαι τόν κόσμο πού θά μέ ἰδῇ νά πεθάνω ἔτσι καί ἀπό τά χέρια τέτοιων παληανθρώπων (καί ἔδειξε τούς Γύφτους, οἵτινες συνήθως μετήρχοντο τό ἐπάγγελμα τοῦ δημίου). Ἐζήτησα τόν θάνατο, ὅπου ἔπρεπε, ἀλλ᾽ αὐτός μέ ἀρνήθηκε. Ἡ ἀπάντησις αὕτη τόσην ἐντύπωσιν ἔκαμεν εἰς τόν Ἀλῆ, ὥστε διέταξε νά μήν τόν ἀπαγχονίσωσι, ἀλλά νά τόν ρίψωσιν εἰς τάς φυλακάς».
Αὐτή εἶναι ἡ εἰκόνα τῆς σημερινῆς Πατρίδας. Ξακουστή, «ὄμορφη, πλούσια, κι ἄπαρτη καί σεβαστή κι ἁγία», στέκεται ἁλυσοδεμένη ἐνώπιον τῶν δημίων της καί κρύβει το πρόσωπό της, ὄχι ἀπό ντροπή -«τιμιωτέρα ἰδιότης στήν οἰκουμένη» δέν ὑπάρχει, Ἑλλάδα- ἀλλά γιά νά μή βλέπει τούς χα-μαίζηλους σατραπίσκους πού τήν «ἀπαγχονίζουν».
Καί τό «ἰκρίωμα», ἡ ἀγχόνη, ἔχει στηθεῖ μές στίς σχολικές τάξεις, ὅπου γιά πρώτη φορά ἀπό ἱδρύσεως τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους κυκλοφοροῦν «βιβλία» -πανέρια μέ ὀχιές- στα ὁποῖα εὐτελίζονται καί γελοιοποιοῦνται τά πολυτίμητα τζιβαϊρικά τοῦ Γένους, ἡ ἀμώμητος Πίστη, ἡ Πατρίδα, οἱ ἐθνικοί ἀγῶνες, ἡ ἐξαίσια Παράδοσή μας! «Γιατί καί κεῖνα πού σεβάστηκεν ὁ Τοῦρκος, τ’ ἄθεα γράμματα τά πατᾶνε καί πᾶνε νά τά ξεριζώσουνε…
Τά ἄθεα γράμματα ὑφαίνουνε τό σάβανο τοῦ Γένους» μοιρολογεῖ ὁ Παπουλάκος (Ἰδιοπροσωπία τοῦ Νέου Ἑλληνισμοῦ, ἐκδ. «Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Χόρν», Ἀθήνα 1999, σ. 397).
Θά περίμενε κανείς ὅτι τό ᾽21, τά γενέθλια τοῦ κράτους μας, τό ἄφραστον θαῦμα τῆς Θεοτόκου -γιατί θαῦμα τῆς Θεομάνας μας ἦταν ἡ λευτεριά- θά τό προσέγγιζαν «οἱ νάνοι καί οἱ ἀρλεκίνοι, οἱ τροπαιοῦχοι τοῦ ἄδειου λόγου» (Παλαμᾶς), θά τό ἀντιμετώπιζαν μέ τήν πρέπουσα ἱερότητα. Νά, ὅπως τά εὐλογημένα γιαταγάνια καί καριοφίλια τῶν κλεφταρματολῶν: Τοῦ ἀντρειωμένου τ᾽ ἅρματα δέν πρέπει νά πουλιῶνται μόν’ πρέπει τους στήν ἐκκλησιά ἐκεῖ νά λειτουργιῶνται.
Γιατί τό ᾽21 εἶναι τό «ἅγιο Βῆμα» τῆς ἱστορίας μας!! «Ἡ ἑλληνική Ἐπανάσταση εἶναι ἡ πιό πνευματική ἐπανάσταση πού ἔγινε στόν κόσμο. Εἶναι ἁγιασμένη... Ἡ σκλαβιά πού ἔσπρωξε τούς Ἕλληνες νά ξεσηκωθοῦν καταπάνω στόν Τοῦρκο δέν ἤτανε μονάχα ἡ στέρηση κ’ ἡ κακοπάθηση τοῦ κορμιοῦ, ἀλλά, ἀπάνω ἀπ’ ὅλα, τό ὅτι ὁ τύραννος ἤθελε νά χαλάσει τήν πίστη τους, μποδίζοντάς τους ἀπό τά θρησκευτικά χρέη τους, ἀλλαξοπιστίζοντάς τους καί σφάζοντας ἤ κρεμάζοντάς τους, ἐπειδή δέν ἀρνιόντανε τήν πίστη τους γιά νά γίνουνε μωχαμετάνοι. Γιά τοῦτο πίστη καί πατρίδα εἴχανε γίνει ἕνα καί τό ἴδιο πρᾶγμα» (Φώτη Κόντογλου, Ἡ Πονεμένη Ρωμιοσύνη, ἐκδ. «Ἀστήρ», Ἀθήνα 71989, σ. 275). Γιά κάποιους ὅμως, πού κακῇ τῇ ὥρᾳ, γράφουν καί σχολικά βιβλία Γλώσσας, ἡ Ἐπανάσταση δέν εἶναι «ἁγιασμένη», ἀλλά εὐκαιρία γιά -ἄς μοῦ ἐπιτραπεῖ ἡ φράση- «χαβαλέ», γιά σαχλεπίσαχλες ἐπινοήσεις! Εἶναι δυνατόν νά διακωμωδεῖται τό ᾽21; Ἔχουν δικαίωμα κάποιοι νά γελοιοποιοῦν τά ὅσια καί τά ἱερά τοῦ Γένους;
Στήν Νεοελληνική Γλῶσσα Α´ Γυμνασίου (σ. 82-83) περιέχεται κείμενο -ἀφιέρωμα στό ᾽21 μέ τίτλο «Ἡ παράσταση». Ἀντιγράφω ἕνα ἀπόσπασμα: «...τότε ὁ Βαγγελάκης πού ἔκανε τόν Μπότσαρη καί τόν στένευε ἡ στολή του, ἔσκυψε νά πάρει τά τσαρούχια μου νά μοῦ τά δώσει καί φάνηκε τό σώβρακό του καί τά κορίτσια ἔβαλαν τά γέλια κι ἐκεῖνος τά κλάματα...
Καί ὁ κύριος διευθυντής... ἄρχισε νά φωνάζει:
- Ζήτω ἡ 25η Μαρτίου! καί εἶπε «καί τοῦ χρόνου» κι ὅλοι σηκώσαμε τά χέρια μπροστά καί εἴπαμε καί ζήτω κι ἡ κυρία Οὐρανία φώναξε πάλι προσοχή! καί σταθήκαμε ὅλοι προσοχή καί τραγουδήσαμε τόν ἐθνικό ὕμνο καί γιατί χαίρεται ὁ κόσμος καί χαμογελάει πατέρα; καί φύγαμε νά πᾶμε σπίτι μας νά φᾶμε σκορδαλιά γιά τό καλό τῆς ἡμέρας, νά κοιμηθοῦμε, νά ξυπνήσουμε, νά βάλουμε τά καλά μας καί νά πᾶμε νά ποῦμε χρόνια πολλά τοῦ Βαγγελάκη πού εἶχε τήν ἐθνική ἑορτή του».
(Σέ τέτοια ἀξιοθρήνητη γλῶσσα γραμμένο τό κείμενο - «σπασμένα ἑλληνικά»!! Και στήν ἴδια σελίδα, ἀντί νά μπεῖ μιά εἰκόνα τοῦ ᾽21, ὅπως γιά παράδειγμα ἡ «Ἔξοδος», παρεισέφρησε διαφήμιση γιά το ἐρεβοειδές κινηματογραφικό ἔργο «Ὁ ἄρχοντας τῶν δαχτυλιδιῶν»!!).
Τό ἴδιο χλευαστικό καί ἀνίερο ὕφος συναντοῦμε καί στό «Τετράδιο Ἐργασιῶν» Νεοελληνικῆς Γλώσσας τῆς Β´ Γυμνασίου (σ. 35). Κείμενο μέ τίτλο «Ἀρχίζουμε πρόβες γιά τήν ἐθνική γιορτή». Ἀντιγράφω καί ἀπό αὐτό τό κουρελούργημα ἕνα ἀπόσπασμα (τά ἀποσπάσματα ἐνίοτε εἶναι καί... ἐκτελεστικά! «Ἐκτελοῦν» καί μαγαρίζουν ἀνυποψίαστες, ἀθῶες παιδικές ψυχές!).
«Τέλεια! Σήμερα στό μάθημα τῆς μουσικῆς ἦταν τέλεια! Γιατί ἀπό αὔριο ἀρχίζουμε πρόβες γιά τή γιορτή τῆς 25ης Μαρτίου. Θά κάνουμε πρόβες μέ τή χορωδία, θά χάνουμε μαθήματα! Ἔχουμε μιά κάπως μικρή χορωδία στό σχολεῖο, καμιά τριανταριά ἄτομα καί ἔχει πλάκα. Τό ρεπερτόριο θά 'ναι τό συνηθισμένο: Ἐλεύθεροι Πολιορκημένοι καί δῶσ᾽του... Ἀπό τώρα ὀνειρεύομαι τίς ὧρες μαθημάτων πού θά χαθοῦν στίς πρόβες. Καί ἡ καλλιτεχνικοῦ, ἡ Βαφιώτη, μᾶς λέει ὅτι θέλει μιά ὁμάδα νά σχεδιάσει κάτι σκηνικά καί κάτι Κολοκοτρώνηδες καί κάτι σημαῖες καί δάφνες. Μέσα! Ὑπολογίζω κι ἄλλες χαμένες ὧρες μαθημάτων...».
Ἐρωτῶ: Πῶς θά μάθει ὁ ἄγουρος νέος μαθητής, πῶς θά τοῦ καλλιεργηθεῖ τό σέβας γιά τό ᾽21 καί ἡ ὑπερηφάνεια γιά τόν ἡρωισμό καί τήν αὐτοθυσία τῶν προγόνων του, ὅταν τοῦ «διδάσκουμε» τέτοιες ἀθλιότητες; Γιατί ὕστερα νά μήν καίουν τήν σημαία μας; Ποῦ εἶναι τά γραμμένα μέ αἷμα «ἀπομνημονεύματα» τῶν πολέμαρχων τοῦ Εἰκοσιένα; Τί ἀπέγιναν οἱ Ἐλεύθεροι Πολιορκημένοι τοῦ Σολωμοῦ, πού τιτλοφόρησε κατ᾽ ἀρχάς τό ἀριστούργημά του μέ τή λέξη Χρέος; Ὁ μεγάλος ἐθνικός ποιητής μας, τό 1842, στίς 25 Μαρτίου μάλιστα, σέ μιά ἐπιστολή του στόν Γ. Τερτσέτη γράφει τοῦτα τά ἐπικαιρότατα λόγια: «...Τί νά εἴπω διά τό παρόν; Ἡ διαφθορά εἶναι τόσον γενική καί ἔχει τόσας βαθείας ρίζας, ὥστε προξενεῖ κατάπληξιν. Ὅταν οἱ αἴτιοι αὐτῆς παταχθοῦν ἐντελῶς εἶναι δυνατή μία ἠθική ἀναγέννησις. Τότε τό μέλλον μας θά εἶναι μεγάλο, ἄν ὅλα στηριχθοῦν εἰς τήν ἠθικήν, ἄν ἡ δικαιοσύνη θριαμβεύσῃ, ἄν τά γράμματα καλλιεργηθοῦν, ὄχι πρός ματαίαν ἐπίδειξιν, ἀλλά πρός ὠφέλειαν τοῦ λαοῦ, ὁ ὁποῖος ἔχει ἀνάγκην ἀπό ἀνατροφήν καί ἀπό μόρφωσιν ὄχι σχολαστικήν. Θά ἔχωμεν -ἤ μᾶλλον θά ἔχουν τά παιδιά μας- μίαν ἠθικήν ἀναγέννησιν τότε καί τό μέλλον θά εἶναι μεγάλο» (Δ. Σολωμοῦ, Ἅπαντα, ἐκδ. «Μέρμηγκας», σ. 168). Γιά νά ἀνθίσουν τοῦτοι οἱ τόποι, μᾶς κανοναρχεῖ ὁ ποιητής, πρέπει νά «παταχθοῦν» οἱ αἴτιοι καί νά καλλιεργηθοῦν τά γράμματα «πού διαβάζουνε οἱ ἀγράμματοι κι ἁγιάζουνε» (Ἐλύτης). Μόνο ἡ Παιδεία, πού ἀρδεύεται ἀπό τήν Παράδοση τοῦ Γένους, μπορεῖ νά μᾶς σώσει!! Αὐτή ἡ Παιδεία θά ὁδηγήσει στον Ἐπαναγνισμό μας!! Νά ξαναγίνουμε ἁγνοί, ζώντας μέ τά δικά μας ἤθη καί ἔθιμα, μέ τά ρωμαίικα πλούτη καί ὄχι μέ τίς γουρουνοτροφές, τά ξυλοκέρατα τῶν Φράγκων καί τῶν ἡμετέρων Γραικύλων τῆς σήμερον!!
Παραπέμπω καί σ᾽ ἕνα ἀκόμη πονήρευμά τους, στήν Στ´ Δημοτικοῦ αὐτή τήν φορά, στήν Γλῶσσα (β´ τεῦχος, σ. 105). Ἐδῶ λογοκρίθηκε ὁ περίφημος λόγος τοῦ Κολοκοτρώνη στήν Πνύκα. Λέει σέ μιά ἀποστροφή τοῦ λόγου ὁ Γέρος τοῦ Μοριᾶ: «Οἱ παλαιοί Ἕλληνες, οἱ πρόγονοί μας, ἔπεσαν εἰς τήν διχόνοιαν καί ἐτρώγονταν μεταξύ τους, καί ἔτσι ἔλαβαν καιρό πρῶτα οἱ Ρωμαῖοι, ἔπειτα ἄλλοι βάρβαροι καί τούς ὑπόταξαν. Ὕστερα ἦλθαν οἱ Μουσουλμάνοι. Οἱ ἔμποροι καί οἱ προκομμένοι...». Μετά τήν λέξη «Μουσουλμάνοι», ὁ ἥρωας εἶπε καί κάποια ἄλλα πράγματα: «Καί ἔκαμαν ὅ,τι ἠμποροῦσαν διά νά ἀλλάξῃ ὁ λαός την πίστιν του. Ἔκοψαν γλῶσσες εἰς πολλούς ἀνθρώπους, ἀλλ᾽ ἐστάθη ἀδύνατο νά το κατορθώσουν. Τόν ἕνα ἔκοπταν, ὁ ἄλλος τόν σταυρό του ἔκαμνε». Ἀλλά τό κομμάτι αὐτό λογοκρίθηκε, διότι θά πικραθεῖ ὁ ἀπέναντι «φίλος»...
Στά δέ «Κείμενα Νεοελληνικῆς Λογοτεχνίας» τῆς Γ´ Γυμνασίου, στίς σ. 46-48, συμπεριέλαβαν καί ἕνα ἀπόσπασμα ἀπό τά Ἀπομνημονεύματα τοῦ στρατηγοῦ Μακρυγιάννη. Λές «δόξα σοι ὁ Θεός»! Ὅμως... ἀπό τό ἀκατέργαστο αὐτό διαμάντι, ἐντόπισαν -οἱ τυμπανιαῖοι ἀποφορᾶς πατριδομάχοι- τό σημεῖο ὅπου ὁ Μακρυγιάννης γράφει κάτι ἐναντίον τοῦ Κολοκοτρώνη: «Οἱ ἄρχοντές μας, οἱ ἀρχηγοί μας ἔγιναν “Ἐκλαμπρότατοι”... ἔγινε ὁ Κολοκοτρώνης καί οἱ ἄλλοι συγγενεῖς καί φίλοι, πλούσιοι ἀπό γές (χωράφια), ἀργαστήρια, μύλους... Ὅταν ὁ Κολοκοτρώνης καί οἱ σύντροφοί του ἦρθαν ἀπό τή Ζάκυνθο, δέν εἶχαν οὔτε πιθαμή γῆς...». Ὁ Μακρυγιάννης σέ ἄλλα πενήντα σημεῖα ἐπαινεῖ τόν Κολοκοτρώνη, ἀλλά αὐτό ἔπρεπε νά μπεῖ! Γιατί; Γιά νά μειώσουν τούς ἥρωες, νά τούς εὐτελίσουν! Ὁ ἥρωας, ὅπως καί ὁ ἅγιος, πού πολλές φορές στήν ἱστορία μας ταυτίζονται, εἶναι «ἐπικίνδυνα» πρότυπα γιά τούς νέους!! Ὁ δειλός καί πειθήνιος νεοραγιάς τῶν Μνημονίων εἶναι προτιμότερος. Μιλᾶμε σήμερα ὅλοι μας γιά Κρίση. Ὅμως ἡ πραγματική κρίση, αὐτή πού θά κρίνει καί τό μέλλον μας, ὡς λαοῦ ἱστορικοῦ, σοβεῖ μές στίς σχολικές αἴθουσες!! Ἄν συνεχιστεῖ τό κακό θά χαθεῖ μιά ὁλόκληρη γενιά!! Ἡ νέα Τουρκοκρατία, μέσῳ τῆς Ἐκπαίδευσης καί τῶν ἀδιάφορων δασκάλων καί καθηγητῶν -ὑπάρχει πάντοτε ἡ «μαγιά» τοῦ Μακρυγιάννη- ἀνδρεῖ τούς Γενίτσαρους τοῦ μέλλοντος, τοῦ πολύ κοντινοῦ μας!! Ἐσχάτη ὥρα ἐστί, «νά μιλήσουμε, νά ’νεργήσουμε κι ὅ,τι θέλουν ἄς μᾶς κάμουν».
«Ἄν ἡ παροῦσα γενεά δέν ἐνδυναμωθεῖ ἀπό ἀνθρώπους μορφωμένους ἐν καλῇ διδασκαλίᾳ καί μάλιστα πρός τόν κανόνα τῆς ἁγίας ἡμῶν πίστεως καί τῶν ἠθῶν μας, θά εἶναι δυσοίωνο τό μέλλον τῆς Ἑλλάδος καί ἡ διακυβέρνησίς της ἀδύνατη» ἔγραφε σέ ἐπιστολή του πρός τόν Μισαήλ Ἀποστολίδη ὁ πρῶτος καί τελευταῖος Ὀρθόδοξος Ρωμιός Κυβερνήτης τῆς πατρίδας μας, Ἰωάννης Καποδίστριας (Ἰω. Τσάγκα, Ἡ ὀρθόδοξη χριστιανική ἀγωγή στό ἐκπαιδευτικό ἔργο τοῦ Ἰωάννη Καποδίστρια, ἐκδ. «Κυριακίδη», σ. 174). Καί μιά καί σήμερα τό ἔνδοξο τοῦτο ἁλωνάκι, ἡ κατασυκοφαντημένη πατρίδα μας, εἶναι ζωσμένη ἀπό τίς «ἀλώπεκες τοῦ σκότους» (Εὐ. Βούλγαρης), τούς Φράγκους, καί τό ἐξ ἀνατολῶν θηρίο πάλιν μαίνεται, νά κλείσω μέ τό ἡρωικότερο ἐπεισόδιο τοῦ Ἀγώνα, τήν Ἔξοδο τοῦ Μεσολογγίου, πού μᾶς διδάσκει πῶς σώζονται τά ἔθνη (τό κείμενο δημοσιεύτηκε στό θαυμάσιο περιοδικό «Χριστιανική Βιβλιογραφία», τοῦ πολυσέβαστου Στυλιανοῦ Λαγουροῦ. Εἶναι ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο τοῦ Ν. Βούλγαρη Τό Μεσολόγγι τῶν Ἰδεῶν, ἑρμηνεία τῆς ἀπόφασης τῆς Ἐξόδου):
«Ἦταν πρωί, Σάββατο τοῦ Λαζάρου 10 Ἀπριλίου τοῦ 1826, ὅταν συγκροτήθηκε τό νεκροδόξαστο ἐκεῖνο συμβούλιο ἀποφάσεως. Ἦταν ἕνα συμβούλιο θανάτου. Οἱ καπεταναῖοι εἶχαν ἀναλάβει νά διερευνήσουν μέ ἀνιχνευτές τήν ὕπαρξη μυστικοῦ δρόμου - διόδου γιά ἀκίνδυνο πέρασμα τῶν Ἐλεύθερων Πολιορκημένων στήν ἐλευθερία. Κανένας ὅμως δέν ἔφερε ἐλπιδοφόρα πληροφορία. Οἱ λόχμες καί οἱ στενωποί φυλάγονταν ἄγρυπνα ἀπό τούς πολιορκητές σέ βάθος χώρου καί τόπου. Γενική ἦταν ἡ κατήφεια καί ἡ σιωπηλή θλίψη. Τή σιωπή τῆς στιγμῆς ἔσπασε ἡ βροντώδης καί σταθερή ἔκρηξη τοῦ τρανοδύναμου ἀρχηγοῦ τῆς Φρουρᾶς, τοῦ Θανάση Ραζη­Κότσικα:
- Ὑπάρχει δρόμος ὠρέ!
- Ποιός εἶναι, στρατηγέ, καί δέν τόν λές τόση ὥρα; διαμαρτυρήθηκαν ὅλοι οἱ παριστάμενοι.
- Εἶναι ὁ δρόμος τοῦ Θεοῦ, φωνάζει».

Μόνο ἄν ἀνεβοῦμε τόν δρόμο τοῦ Θεοῦ, τόν Γολγοθᾶ, θά ἀντισταθοῦμε ὡς λαός καί ὡς κράτος.

πηγή 

Το κρυφό σχολειό δεν είναι μύθος αλλά πραγματικότητα



http://www.apostoliki-diakonia.gr/gr_main/catehism/theologia_zoi/images/kryfo_sxoleio.jpg
Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος ο εορτασμός της 25ης Μαρτίου 1821 θα συνοδευθεί από τη μονότονη προσπάθεια κάποιων « προοδευτικών» να ξαναγράψουν την Ιστορία. Μόνιμος στόχος των συγκεκριμένων διανοουμένων και αρθρογράφων είναι το Κρυφό Σχολειό. Το χαρακτηρίζουν μύθο και το χλευάζουν. Προφανώς είναι ανιστόρητοι ή εμπαθείς ή και τα δύο μαζί. Αντιλαμβάνομαι ότι οι στόχοι τους είναι δύο. Πρώτον να υποβαθμίσουν τον πατριωτικό ρόλο της Εκκλησίας και δεύτερον να εξωραΐσουν την Οθωμανική Αυτοκρατορία και να την παρουσιάσουν φιλελεύθερη και ανεκτική.
Ας έλθουμε στον πρώτο στόχο τους. Τους ενοχλεί η υπενθύμιση ότι στα δύσκολα χρόνια της δουλείας η Ορθόδοξη Εκκλησία και οι κληρικοί ανέλαβαν την εκπαίδευση και την εθνική αφύπνιση των υποδούλων. Δεν θα καταφύγουμε σε μαρτυρίες Ελλήνων της εποχής εκείνης. Θα θυμίσουμε τί έγραφε σε επιστολή του ο Ρωμαιοκαθολικός Γκέρλαχ, πάστορας της Γερμανικής Πρεσβείας της Κωνσταντινουπόλεως το 1575. Αντιγράφουμε από το σπουδαίο σύγγραμμα του συγχρόνου μας Γερμανού Ρωμαιοκαθολικού κληρικού και Νεοελληνιστή Γκέρχαρντ Ποντσκάλσκι «Η Ελληνική Θεολογία επί Τουρκοκρατίας», ελληνική έκδοση Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης, 2005): « Πουθενά σε ολόκληρη την Ελλάδα δεν ευδοκιμεί η μελέτη. Δεν υπάρχουν δημόσιες ακαδημίες ή καθηγητές, με εξαίρεση τα κοινά σχολεία, όπου διδάσκονται τα αγόρια ανάγνωση με το Ωρολόγιο, την Οκτώηχο, το Ψαλτήριο και άλλα βιβλία που χρησιμοποιούνται στις ακολουθίες. Ελάχιστοι όμως από τους ιερείς και τους μοναχούς κατανοούν πραγματικά αυτά τα βιβλία» (σελ. 86). Να, λοιπόν, που ένας Γερμανός κληρικός του 16ου αιώνος, ο οποίος δεν είχε κανένα λόγο να κατασκευάζει μύθους υπέρ του Ορθοδόξου κλήρου, παραδέχεται σε επιστολή του προς τον Γερμανό λόγιο Μαρτίνο Κρούσιο, ότι οι μοναχοί και οι κληρικοί ήταν οι μόνοι που αγωνιζόντουσαν κατά την περίοδο εκείνη να μορφώσουν τα Ελληνόπουλα, παρά τα δικά τους μορφωτικά κενά.
Ερχόμαστε τώρα στην προσπάθεια των κατασκευαστών της «προοδευτικής Ιστορίας» να εξωραΐσουν την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Υποστηρίζουν ότι δεν υπήρχε καταπίεση εις βάρος της παιδείας των Ρωμηών. Ας δούμε όμως πώς περιγράφει το κλίμα του 17ου αιώνος ένας επιφανής Έλληνας που τελικά έχασε την ζωή του λόγω της υπερβολικής τόλμης του. Καταθέτουμε τη μαρτυρία του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Κυρίλλου Λουκάρεως, ο οποίος στραγγαλίστηκε το 1638 από τους Τούρκους. Έγραφε το 1616 σε μία πραγματεία του- προκήρυξη προς τους Έλληνες: « Ημπορούσι να είπουν οι Λατίνοι… μάθημα και σοφίαν δεν έχετε, αμή είσθε δούλοι και έχετε τους Τούρκους πάνω από τα κεφάλια σας…. Όσον πως δεν έχομεν σοφίαν και μαθήματα αλήθεια είναι…. Η πτωχεία και η αφαίρεσις της βασιλείας μας το έκαμαν και ας έχωμεν υπομονήν». Ομολογεί ο Πατριάρχης με αρκετό θάρρος ότι οι Έλληνες δεν είχαν « μαθήματα», δηλαδή σχολεία, διότι ήσαν υπόδουλοι. Έχασαν το κράτος τους και λόγω εχθρικής καταπίεσης δεν μπορούν να μορφωθούν, με αποτέλεσμα να τους ειρωνεύονται οι Δυτικοί Χριστιανοί.
Επισημαίνουν οι αμφισβητίες: Μα καλά τον 18ο αιώνα έχουμε πλέον αξιόλογα ελληνικά σχολεία στα Γιάννενα, στην Κοζάνη, στην Σμύρνη, στο Άγιον Όρος κλπ. Και ο Πατροκοσμάς σχολεία ίδρυε. Απαντούμε ότι την εποχή εκείνη είχε χαλαρώσει κάπως η Οθωμανική αυθαιρεσία λόγω πιέσεων έξωθεν. Όμως και τότε ακόμη υπήρχε ανάγκη για κρυφά μαθήματα. Γιατί; Την απάντηση δίνει ο Γάλλος δημοσιογράφος Ρενέ Πυώ στο βιβλίο του « Δυστυχισμένη Βόρειος Ήπειρος» ( ελληνική έκδοση ΤΡΟΧΑΛΙΑ, Αθήνα χ.χρ.): Ο Πυώ ακολούθησε το 1913 τον Ελληνικό Στρατό που απελευθέρωσε την ενιαία Ήπειρο και διηγείται τί άκουσε σχετικά με την Τουρκοκρατία στο Αργυρόκαστρο: « Κανένα βιβλίο τυπωμένο στην Αθήνα δεν γινόταν δεκτό στα σχολεία της Ηπείρου. Ήταν επιβεβλημένο να τα προμηθεύονται όλα από την Κωνσταντινούπολη. Η Ελληνική Ιστορία ήταν απαγορευμένη, Στην περίπτωση αυτή λειτουργούσαν πρόσθετα κρυφά μαθήματα, όπου ο νεαρός Ηπειρώτης μάθαινε για τη μητέρα πατρίδα, διδασκόταν τον εθνικό της ύμνο, τα ποιήματά της και τους ήρωές της» (σελ 126). Ένας Γάλλος πολεμικός ανταποκριτής καταγράφει χωρίς φόβο και πάθος την τουρκική πολιτική στον τομέα της παιδείας στις αρχές του προηγουμένου αιώνος. Κρυφά μαθήματα για τα ελληνόπουλα. Αυτή είναι η αλήθεια, την οποία οι δήθεν προοδευτικοί θέλουν να αγνοούν. Προτιμούν να εμφανίζονται και ανιστόρητοι και εμπαθείς.
Αδιάψευστοι μάρτυρες είναι τα τοπωνύμια. Στην Πελοπόννησο, στην Κρήτη, στη Βοιωτία, στις Κυκλάδες, στην Ήπειρο, στη Μακεδονία, στη Μικρά Ασία, παντού όπου έζησε ο Ελληνισμός διασώζεται ακόμη το τοπωνύμιο Κρυφό Σχολειό. Δεν μπορεί σε τόσα διαφορετικά μέρη να…..έπαθαν οι κάτοικοι ομαδική παράκρουση! Η προφορική παράδοση από γενιά σε γενιά διέσωσε στην ιστορική μνήμη την αλήθεια για το Κρυφό Σχολειό. Αυτήν ακριβώς που περιγράφει ο υπασπιστής του Κολοκοτρώνη Φώτιος Χρυσανθόπουλος ή Φωτάκος, όταν γράφει στον Α΄ τόμο των Απομνημονευμάτων του (σελίδα 46) ότι την παιδεία επί Τουρκοκρατίας την είχαν στα χέρια τους οι ιερείς και όλα αυτά «εγίνοντο εν τω σκότει και προφυλακτά από τους Τούρκους»!


Του Κωνσταντίνου Χολέβα
Πολιτικού Επιστήμονος-Συγγραφέως

http://www.protothema.gr/files/1/2015/03/20/ath3.jpg

- Αν σου πω, νήστεψε πολλές φορές μου προβάλλεις ως δικαιολογία την ασθένεια του σώματος.
- Αν σου πω, δώσε στους φτωχούς μου λες ότι είσαι φτωχός και έχεις να αναθρέψεις παιδιά.
- Αν σου πω να έρχεσαι τακτικά στις Συνάξεις της Εκκλησίας, μου λες, έχω διάφορες μέριμνες.
- Αν σου πω, πρόσεχε αυτά που λέγονται στην Εκκλησία και κατανόησε το βάθος των λόγων του Θεού, μου προβάλλεις ως δικαιολογία την έλλειψη μορφώσεως.
- Αν σου πω, φρόντισε να βοηθήσεις ψυχικά τον αδελφό σου, μου λες ότι δεν υπακούει όταν τον συμβουλεύω, αφού πολλές φορές του μίλησα και περιφρόνησε τα λόγια μου.
Βέβαια, δεν ευσταθούν οι προφάσεις αυτές και όλα αυτά είναι χλιαρά λόγια, αλλά, παρά ταύτα, μπορείς να προφασίζεσαι…
- Αν όμως σου πω, άφησε την οργή και συγχώρεσε τον αδελφό σου, ποια από τις προφάσεις αυτές μπορείς να χρησιμοποιήσεις;
Διότι νομίζω, δεν μπορείς να φέρεις ως πρόφαση ούτε ασθένεια σώματος, ούτε φτώχεια, ούτε αμάθεια, ούτε απασχόληση και μέριμνα, ούτε τίποτε άλλο.
Γι’ αυτό απ’ όλες σου τις αμαρτίες, αυτή η αμαρτία θα σου είναι ασυγχώρητη. Αλήθεια, πως θα μπορέσεις να υψώσεις τα χέρια σου στον Ουρανό; Πως θα κινήσεις τη γλώσσα σου να προσευχηθείς; Πως θα ζητήσεις συγνώμη;
Ακόμη κι’ αν θέλει ο Θεός να σου συγχωρήσει τις αμαρτίες, δεν Του το επιτρέπεις εσύ, επειδή δεν συγχωρείς τις αμαρτίες του αδελφού σου.
Διότι, αν εσύ ο ίδιος εκδικηθείς και επιτεθείς εναντίον του, είτε με λόγια, είτε με ανάλογες συμπεριφορές, είτε με κατάρες, ο Θεός δεν θα επέμβει πλέον, αφού εσύ ανέλαβες την τιμωρία Του. Και όχι μόνο δεν θα επέμβει, αλλά και από σένα θα ζητήσει λόγο, διότι φέρθηκες υβριστικά προς Αυτόν.
Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος

Βιβλιοκριτική: Σαράντος Ι. Καργάκος, «Ἡ Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση τοῦ 1821»


Kargakos-Hellenike_Epanastasis_1821-photo 

Μετὰ ἀπὸ δεκάδες βιβλία καὶ ἔργα μνημειώδη ὅπως ἡ τρίτομη Ἱστορία τῶν ἀρχαίων Ἀθηνῶν, ἡ δίτομη Ἱστορία τῆς ἀρχαίας Σπάρτης καὶ ἡ τρίτομη Ἱστορία τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου, ὁ χαλκέντερος Σαράντος Καργάκος μᾶς προσφέρει ἄλλο ἕνα κτῆμα ἐς αἰεί, τὴν τετράτομη «Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση τοῦ 1821» (μὲ ἀκόμη περισσότερους τόμους νὰ εἶναι ὑπὸ ἔκδοσιν, γιὰ τὰ πολιτικά, διπλωματικά, οἰκονομικὰ καὶ ἐκπαιδευτικὰ γεγονότα). Δὲν εἶναι ὅμως μόνον τὸ μέγεθος τοῦ ἔργου, τὸ πολύμοχθον τῆς ἐρεύνης τῶν πηγῶν, ἡ εὐσυνειδησία καὶ ἡ ἐπιστημονικὴ ἐπάρκεια τοῦ ἱστορικοῦ, ὁ σεβασμὸς γιὰ τὴν προγονικὴ κληρονομιά. Δὲν εἶναι μόνον ἡ ἐντιμότης, ἡ τόλμη καὶ ἡ εὐθυκρισία. (Ὁ συγγραφεύς, γιὰ κάθε θέμα παρουσιάζει ὅλες τὶς πλευρές, παραθέτει γνῶμες πολλῶν μελετητῶν, καὶ μάλιστα ὅλων τῶν ἀπόψεων καὶ τῶν κατευθύνσεων, ἀκόμη καὶ τῶν ἐπικριτικῶν γιὰ τοὺς Ἕλληνες, τὶς ἀντιπαραθέτει, καὶ ἔχει ἐπὶ πλέον τὴν τόλμη καὶ τὴν εὐθυκρισία νὰ παίρνῃ θέσι ἐπ᾿ αὐτῶν, χωρὶς μάλιστα νὰ παρασύρεται σὲ βολικὰ ἢ τραβηγμένα συμπεράσματα.) Μὰ εἶναι καὶ ἡ ὑπέροχη ἑλληνικὴ γλῶσσα. Εἶναι καὶ ἡ τέχνη τῆς ἀφήγησης. Ὁ ἀναγνώστης ὄχι μόνον θὰ κοπιάσῃ, θὰ μελετήσῃ, θὰ διδαχθῇ, μὰ καὶ θὰ συνεπαρθῇ. Τὸ Μεσολόγγι εἶναι ἡ κορυφὴ – καὶ τοῦ ξίφους τῶν ἡρώων καὶ τῆς πένας τοῦ συγγραφέως. Ἡ Ἑλληνικὴ Ἱστορία εὑρῆκε ἐπὶ τέλους τὸν ἀφηγητή της.
Ὅ,τι καλύτερο καὶ πληρέστερο ἔχει γραφεῖ γιὰ τὴν Ἐπανάστασι τοῦ 1821. (Τὰ ἔργα του γιὰ τὴν ἀρχαία Αθήνα, τὴν ἀρχαία Σπάρτη καὶ τὸν Μέγα Ἀλέξανδρο εἶναι ἀναλόγου βεληνεκοῦς.) Ἔκδοσις Real Media (ἐφημερὶς «Real News»), 23-3-2014, τόμοι 4, σελίδες 368+384+400+416. Φυσικὰ στὸ πολυτονικό.
* * *
Προμετωπὶς Α’ τόμου
«Μία ἀπὸ τὰς λεπτοτέρας ψυχικὰς καὶ διανοητικὰς εὐγενείας ἑνὸς λαοῦ εἶναι ὁ πόθος του, τὸ ἐνδιαφέρον, ἡ στοργή του πρὸς τὴν πατρώαν ἱστορίαν.
Ὅπως εἶναι παμφιλτάτη καὶ θελκτικὴ κάθε κόχη, κάθε γωνία τοῦ πατρικοῦ σπιτιοῦ κι ὅπως πλημμυρίζει τὸν νοῦν φιλόστοργον ξύπνημα εἰς τὸ ἀντίκρυσμα κάθε κειμηλίου, κάθε ἐγγράφου, κάθε προγονικῆς περγαμηνῆς ἢ ἐπιστολῆς, ἔτσι μεγάλη, ἱερὰ φιλτάτη, αἰωνίως ἀχόρταγος νὰ ἴδῃ καὶ ἐρευνήσῃ καὶ αἰσθανθῇ πλειότερα ἀπὸ τὴν περασμένην ζωὴν τῶν πατέρων καὶ προγόνων πρέπει νὰ εἶναι ἡ ἐπιθυμία καὶ ἡ ἔρευνα εἰς τὴν συνείδησιν ἑνὸς λαοῦ διὰ τὴν Ἱστορίαν.»
(Γ. Χατζῆς [Πελλερέν], ἐφημ. «Ἤπειρος», φ. 3045/1225, 27 Σεπτεμβρίου 1928)
* * *
Πρόλογος τοῦ συγγραφέως (Α’ τόμος)
Μὲ τὸ βιβλίο αὐτὸ δὲν ἐπιδιώκουμε νὰ σκανδαλίσουμε ἀλλὰ νὰ κατατοπίσουμε καὶ νὰ διαφωτίσουμε τὸ ἀναγνωστικὸ κοινὸ γιὰ τὸ τὶ ἦταν τὸ ᾿21. Πῶς ἔγινε, γιατὶ ἔγινε, τὶ ἔγινε καὶ τὶ ἀποτελέσματα ἔφερε. Ἐπιθυμία μας εἶναι νὰ ἀποσπάσουμε τὸ ᾿21 ἀπὸ τὰ ἐργαστήρια τῶν διαφόρων Μέγκελε τῆς ἱστοριογραφίας καὶ τῆς ἱστοριολογούσας δημοσιογραφίας. Ἀπαιτοῦμε, ὅμως, ἀπὸ τὸν ἀναγνώστη νὰ μοχθήσει στὴν προσπάθεια νὰ τὸ μελετήσει, ὅπως ἐπὶ δεκαετίες μοχθήσαμε κι ἐμεῖς γιὰ τὴ μελέτη καὶ τὴ συγγραφή. Τὸ ᾿21 ἦταν δύσκολο ὡς ἱστορικὴ πράξη. Παραμένει δύσκολο καὶ ὡς μελέτη. Ἡ ἁπλουστευτικὴ γραφὴ παρέχει εὐκολία συγγραφῆς ἀλλ᾿ ἐνέχει τὸν κίνδυνο τῆς ἐπιστημονικῆς ἐκτροπῆς. Σύστασή μας εἶναι: «Μελέτα μετὰ μόχθου. Τότε θὰ φθάσεις στὴν οὐσία.»
Δὲν μᾶς διαφεύγει ὅτι τὸ πρῶτο μέρος τοῦ ἔργου μας εἶναι περιπεπλεγμένο καὶ γι᾿ αὐτὸ -πιθανῶς- κουραστικό. Ἀλλὰ περιπεπλεγμένες εἶναι καὶ οἱ ρίζες τῶν μεγάλων δέντρων. Χωρὶς μελέτη, ὅμως, τῶν ριζῶν δὲν μπορεῖ νὰ κατανοηθεῖ οὔτε τὸ ὕψος πὔτε τὸ μέγεθος τοῦ δέντρου. Τὸ ᾿21 εἶναι πλάτανος μὲ βαθὺ καὶ πυκνὸ ρίζωμα. Γι᾿ αὐτὸ ἡ μελέτη του θέλει «σκάψιμο» καὶ σκύψιμο πολύ. Ὁ ἀναγνώστης μπορεῖ νὰ βασανισθεῖ στὴν ἀρχή, ἀλλὰ στοὺς ἑπόμενους τόμους θὰ χαρεῖ πιὸ λαγαρὴ γραφή. Γι᾿ αὐτὸ δὲν ζητᾶμε ἁπλῶς τὴν κατανόησή του· ζητᾶμε τὴν ἀντοχή του.
Μόνον αὐτοὶ ποὺ εἶναι σίγουροι γιὰ τὶς «ἀλήθειες» τους προσφέρουν εὐπάτητη καὶ εὐκολοχώνευτη πνευματικὴ τροφή. Τὸ ᾿21 εἶναι μιὰ δύσκολη ἱστορικὴ κορυφὴ καὶ θέλει μόχθο νὰ κατακτηθεῖ. Εἰδικὰ τώρα, ποὺ ἡ ἱστορία τῆς Ἐπανάστασης φορτώθηκε μὲ πλῆθος θεωρητικὰ προβλήματα καὶ μὲ ἀνυπόστατες προσεγγίσεις, ποὺ τείνουν νὰ τὸ παραμορφώσουν. Γι᾿ αὐτὸ καὶ τὸ πρῶτο μέρος ἔχει μεγάλο φόρτο προβληματισμοῦ. Θεωρήσαμε, ὅμως, ὅτι εἶναι ἀναγκαῖο ὅλα αὐτὰ τὰ προβλήματα νὰ μελετηθοῦν, καὶ τὰ -ὄχι πάντα ἀθῶα- ἐρωτηματικὰ νὰ ἀπαντηθοῦν μὲ μαρτυρίες καὶ ἐπιχειρήματα καὶ ὄχι μὲ σοφιστεῖες καὶ πατριδορητορικα σχήματα.
Ὅπως προείπαμε, τὸ τοπίο τοῦ ᾿21 ἔχει γίνει ἰδιαίτερα θολὸ ἀπὸ ἕναν ἄγονο καὶ συχνὰ ὕποπτο προβληματισμό. Ὅταν ὁ ἀναγνώστης, μελετώντας σὲ βάθος τὸν ἀνὰ χεῖρας τόμο, θὰ ξεπεράσει τοὺς σκοπέλους τῶν προβλημάτων αὐτῶν, τὸτε μὲ μεγαλύτερη ἄνεση θὰ προχωρήσει στὴν ἀνάγνωση τῶν ἑπόμενων τόμων. Ποὺ δὲν θὰ εἶναι λίγοι, ἂν τὸ βάρος αὐτῆς τῆς ἐκδοτικῆς ἐργασίας δὲν μᾶς συντρίψει. Πάντως τὸ ἔργο σὲ χειρόγραφη μορφὴ (καὶ μάλιστα γραμμένο μὲ μολύβι) ἔχει ὁλοκληρωθεῖ πλήρως καὶ ὡς πρὸς τὰ στρατιωτικὰ καὶ ὡς πρὸς τὰ πολιτικά, διπλωματικὰ γεγονότα, τὰ οίκονομικά, ἐκπαιδευτικὰ καὶ θρησκευτικὰ δεδομένα.
Παράκλησή μας πρὸς τὸ ἑλληνικὸ ἀναγνωστικὸ πού, ἐπὶ 50 χρόνια καὶ πλέον, τιμᾶ τὸ ἔργο μας τὸ συγγραφικό, εἶναι νὰ στηρίξει -ὅπως μέχρι τώρα ἐστήριξε- τὴν ἐθνωφελῆ προσπάθεια τῆς Real News, τὸ τολμηρὸ ἐγχείρημα τοῦ Νίκου καὶ τοῦ Στέργιου Χατζηνικολάου, ὥστε «Ἡ Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση τοῦ 1821» νὰ μπεῖ σὲ κάθε σπίτι κι ἔτσι νὰ τεθεῖ κάποιος φραγμὸς σὲ κάθε λογῆς ἀσυναρτησίες καὶ κακοήθειες. Τὸ ᾿21 ἔχει πολὺ πληγωθεῖ. Πρέπει νὰ κλείσουμε τὶς δικές του γιὰ νὰ κλείσουν καὶ οἱ δικές μας πληγές. Πληγώνοντας τὸ παρελθόν, πληγώνουμε τὸ παρὸν καὶ τὸ μέλλον.

Σαράντος Καργάκος, Πεύκη, 1 Φεβρουαρίου 2014
https://fbcdn-sphotos-e-a.akamaihd.net/hphotos-ak-xpf1/v/t1.0-9/11024689_1554086591509701_8883241325978902864_n.jpg?oh=8a94bb28d42d9da726ceff3475c72405&oe=55BBB24F&__gda__=1433746544_f4293d3471ce0a3d7047329d13450236

Ντίνος Χριστιανόπουλος

Από την ζωή στα φρικτά Καρούλια













«Αΐστε και σεις κι η πίστη σας παλιότουρκοι χαθείτε. Οι Βρονταµίτες ζωντανοί, Τούρκους δε προσκυνάνε»




Παλαιομονάστηρο Βρονταμά Λακωνίας. Μνημείο θυσίας
 
Βρισκόμαστε στο 1825. Η επανάσταση των Ελλήνων ενάντια στον τουρκικό ζυγό συνεχίζεται. Μετά τις αποτυχημένες προσπάθειες των Τούρκων να καταπνίξουν την επανάσταση, ο σουλτάνος ζητά βοήθεια από τον πασά της Αιγύπτου Μωχάµετ Αλή.
Το Φεβρουάριο του 1825 ο Ιµπραήµ κάνει απόβαση στην Πελοπόννησο µε πολύ ισχυρή στρατιωτική δύναµη. Μετά από σκληρές και αιματηρές µάχες καταφέρνει να την καταλάβει. Ο δρόµος για τη Τριπολιτσά γίνεται ευκολότερος. Σε όλη την Πελοπόννησο επικρατεί αναστάτωση. Ο Ελληνικός στρατός είναι σχεδόν διαλυµένος. Οι αντιστάσεις τους µηδενικές.
Το Ολοκαύτωμα
Στις αρχές του Σεπτέµβρη, ο Ιµπραήµ ξεκινά από την Τρίπολη για την Λακωνία. Η κάθοδός του σπέρνει τον τρόµο και τον πανικό σε όλους. Η ίδια τροµάρα κυριεύει και τους Βρονταµίτες όταν µαθαίνουν τον ερχοµό στο χωριό τους. Επικρατεί πανικός. Επιχειρούν να φύγουν, να σωθούν.
Όµως, µη θέλοντας να απομακρυνθούν από τα όρια του χωριού τους βρίσκουν καταφύγιο στο Παλαιοµονάστηρο, ένα ναό αφιερωµένο στη Θεοτόκο, στον Άγιο Νικόλαο και στο μεγαλομάρτυρα Νικήτα, που από τις σπάνιες τοιχογραφίες του χρονολογείται στο 1201.
Σε αυτή τη δύσκολη στιγµή, ηγετικό ρόλο αναλαµβάνει ο παπα-ηµήτρης Παπαδηµητρίου, ο οποίος µαζί µε τον Βρονταµίτη οπλαρχηγό Γιάννη Καραµπά εµψυχώνουν και δίνουν θάρρος στους κατοίκους. Μαζί τους έχουν πάρει τα απαραίτητα για την επιβίωσή τους καθώς και όπλα της εποχής.
Φτάνοντας ο Ιµπραήµ στο Βρονταµά αντικρίζει ένα έρηµο χωριό. Λίγοι γέροι, ανήµποροι να µετακινηθούν αρνούνται να αποκαλύψουν το καταφύγιο. Ο θυµός του µεγάλος. Έφιπποι ανιχνευτές χτενίζουν όλη την περιοχή. Καταφέρνουν να εντοπίσουν κάποιους έγκλειστους που είχαν κατέβει στον κάµπο να µαζέψουν σταφύλια. Τους ακολουθούν και εντοπίζουν το οχυρό που είχαν καταφύγει περίπου 300 µε 400 Βρονταµίτες. Τα στρατεύµατα του Ιµπραήµ καταφθάνουν µπροστά σε ένα πραγµατικά δύσκολο οχυρό. Η κατάληψή του δεν φαίνεται εύκολη υπόθεση καθώς πρόκειται για ένα µοναστήρι αετοφωλιά, χωρίς καµία πρόσβαση. Ο Ιµπραήµ τους ζητά να παραδοθούν και να υπογράψουν προσκυνοχάρτια σε αντάλλαγµα της ελευθερίας τους. Οι Βρονταµίτες δια στόµατος παπα-∆ηµήτρη απαντούν:
«Αΐστε και σεις κι η πίστη σας παλιότουρκοι χαθείτε.
Οι Βρονταµίτες ζωντανοί, Τούρκους δε προσκυνάνε».
Η πολιορκία ξεκινά µε αλλεπάλληλες επιθέσεις. Οι Βρονταµίτες έχοντας πίστη στο Θεό και αγάπη για την πατρίδα αντιστέκονται σθεναρά. Μέσα στο µοναστήρι ακούγονται ύµνοι και ψαλµωδίες και αυτό µανιώνει περισσότερο τον Ιµπραήµ. Ένας στρατηγός του παρατηρεί πως ο βράχος που σκέπαζε το µοναστήρι, σε ένα του σηµείο, δεν είναι τόσο παχύς. Αµέσως δίνεται η εντολή να ανατιναχθεί το σηµείο αυτό µε φουρνέλα.
Η 15η Σεπτεμβρίου ξημερώνει
Το µαρτύριο ξεκινά. Ο δρόµος είναι ανοιχτός για το µακάβριο έργο που θα ακολουθήσει. Θειάφι, µπαρούτι και άλλες εύφλεκτες ύλες ρίχνονται µέσα στο ναό. Οι πύρινες φλόγες τυλίγουν το µοναστήρι. Άψυχα τα κορµιά των Βρονταµιτών κείτονται το ένα πάνω στο άλλο. Στον ιερό τούτο χώρο παραδίδουν την τελευταία τους πνοή στον Ύψιστο Δηµιουργό. Οι βάρβαροι θέλοντας να δουν µε τα µάτια τους τα αποτελέσµατα της θηριωδίας τους µπαίνουν µέσα στο µοναστήρι και λεηλατούν όλα εκείνα τα άψυχα κορµιά παίρνοντας ότι πολύτιµο είχαν. Στη συνέχεια περνούν σε µία πράξη πρωτάκουστη για την ιστορία. Χαράζουν µε κοφτερό µαχαίρι το αυτί του κάθε πτώµατος για να δουν αν έχει µείνει κανείς ζωντανός ώστε να τον πάρουν αιχµάλωτο. Κατόπιν βεβηλώνουν τις εικόνες βγάζοντας µε σπαθιά τα µάτια των αγίων. Αγωνιωδώς αναζητούν να βρουν τα κορµιά του παπα-∆ηµήτρη και του Γιάννη Καραµπά. Ο Καραµπάς εντοπίζεται ήδη νεκρός, ενώ ο παπα-∆ηµήτρης µισοζώντανος οδηγείται µπροστά στον Ιµπραήµ. Ο Ιµπραήµ του υπόσχεται µεγάλες τιµές, αν αλλαξοπιστήσει. Όµως αυτός µένει µέχρι τέλος άκαµπτος, απορρίπτοντας όλες τις προτάσεις. Μετά από σκληρά βασανιστήρια, ο «Παπαφλέσσας» της Λακωνίας αφήνει την τελευταία του πνοή σε µία άκρη του προαυλίου του Παλαιοµονάστηρου φωνάζοντας την λέξη ΕΛΛΑ∆Α.
Αξίζει να σηµειωθεί πως σήµερα δεν θα τιµούσατε το ιστορικό αυτό ολοκαύτωµα χωρίς την συµβολή µιας σύγχρονης και άξιας Ελληνίδας, της Ελένης Στρατήγη, η οποία µε το έργο της αναβίωσε τη µνήµη της εθνικής αυτής θυσίας και µας θύµισε πως η µεγαλειώδης θυσία των Βρονταµιτών ήταν αποτέλεσµα της βαθιάς πίστης τους προς το Θεό και της αγάπης τους προς την πατρίδα. Η οµοψυχία τους ήταν το µέγα δίδαγµα που ψυχώνει το Έθνος µας ώστε να µη σβήσει το φως του Ελληνικού πνεύµατος, ώστε να διδαχθούν οι νέοι, να θυµηθούν οι ώριµοι και να αναπολήσουν οι ηλικιωµένοι τι σηµαίνει σήµερα και αύριο το να είσαι ΕΛΛΗΝΑΣ.
Ας καλλιεργήσουµε τα χαρίσµατά τους και ας παραµείνουµε πάντα Έλληνες για τους Έλληνες. Οδηγός µας ας γίνει η γνώση της ιστορίας, πίστη µας η πίστη µας στο Θεό και στην πατρίδα, πυξίδα µας οι αρετές της φυλής µας και στόχος µας τα πεπρωµένα του έθνους µας. Ας αποδείξουµε λοιπόν όλοι µας σε αυτά τα δύσκολα χρόνια, ότι είµαστε άξιοι της βαριάς αυτής κληρονοµιάς.
 
Το Μοναστήρι
Το παλαιοµονάστηρο απέχει 6,5 περίπου χιλιόµετρα από την Τοπική Κοινότητα Βρονταµά. Βρίσκεται σε ένα σπήλαιο επάνω σε απόκρηµνο βράχο ο οποίος υψώνεται στην αρχή της ∆υτικής πλευράς της χαράδρας στο µέσο της οποίας ρέει ο ποταµός Ευρώτας. Ο ναός σύµφωνα µε την κτητορική επιγραφή που σώζεται εντός του νάρθηκα τιµάται επ΄ ονόµατι «της υπεραγίας Θεοτόκου και του Αγίου µεγαλοµάρτυρα Νικήτα». Η χρονολόγηση των τοιχογραφιών, σύµφωνα µε τον καθηγητή Νικόλαο ∆ρανδάκη που ως επιµελητής των βυζαντινών αρχαιοτήτων του Μυστρά τις είχε µελετήσει, έχει ως ακολούθως: Οι τοιχογραφίες που σώζονται ανάγονται σε τέσσερις εποχές 1) Τοιχογραφίες 12ου αιώνα, 2) Τοιχογραφίες του 1201, 3) Τοιχογραφίες του 14ου αιώνα, 4) µεταβυζαντινές τοιχογραφίες παρεκκλησίου του 1556. Το έτος 1958 χαρακτηρίσθηκε από την Ελληνική Πολιτεία ως Ιστορικό Μνηµείο. Το έτος 1961 εκδίδεται βασιλικό διάταγµα «Περί ορισµού της 15ης Σεπτεµβρίου, ως τοπικής Εθνικής Εορτής δια την Κοινότητα Βρονταµά Νοµού Λακωνίας». Τον Σεπτέµβριο του 2012 δηµιουργήθηκε Σύλλογος Ολοκαυτώµατος Βρονταµιτών «Το Παλαιοµονάστηρο» που σκοπό έχει την εκπόνηση δράσεων για την ανάδειξη του ιστορικού αυτού µνηµείου και την διάδοσή του.  Μάλιστα, σε λίγο καιρό θα είναι διαθέσιµες πληροφορίες και πλούσιο φωτογραφικό υλικό µέσω της Ιστοσελίδας που ετοιµάζεται µε πρωτοβουλία του  Συλλόγου.
* Από το περιοδικό ‘ΕΠΑΘΛΟ’, τεύχος 89, Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2013, Αγ. Τριάδα Μιδέας Αργολίδας. Το άρθρο είναι του Διαμαντή Φαρλέκα, προέδρου της τοπικής κοινότητας Βρονταμά. Το κείμενο είναι ομιλία του που εκφωνήθηκε στην επέτειο του ολοκαυτώματος. 

Νεοελληνική υποτέλεια

https://enthemata.files.wordpress.com/2014/03/liakos-3.jpg

Το νεοελληνικό κράτος συστάθηκε και μορφώθηκε κατά τα πρότυπα της Εσπερίας. Ήταν αναπόφευκτο αυτό να στελεχωθεί σε όλους τους τομείς από πρόσωπα πρόθυμα να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους με το αζημίωτο στους ισχυρούς «προστάτες» της πατρίδας μας. Το θλιβερό είναι ότι μεταξύ των άλλων υποτέλεια έδειξε κατά τους αιώνες 19ο και 20ο και η διανόηση όχι κατ’ αποκλειστικότητα η κρατικοδίαιτη. Η διανόηση αστοχώντας κατά τρόπο οδυνηρό στο χρέος της έναντι του λαού εκδήλωσε έντονη την απαρέσκειά της προς την παράδοση του, την οποία θεώρησε ως υπεύθυνη για τις οπισθοδρομικές, κατ’ αυτήν, αντιλήψεις του, οι οποίες στέκονταν ως πρόσφατα ισχυρό εμπόδιο στην πορεία του προς τον πρόοδο και τον πολιτισμό! Βέβαια τί είναι πρόοδος και τί πολιτισμός αγνοούσαν, όπως αγνοούν ακόμη και σήμερα όλοι οι δεμένοι στο άρμα της ξεπεσμένης Δύσης. Ελάχιστοι στάθηκαν αντιμέτωποι στη λαίλαπα, που σάρωσε τη χώρα μας εξ αιτίας της υποτέλειας των διανοουμένων στο δυτικό «πνεύμα». Σημαιοφόρος αναμφισβήτητα υπήρξε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ο οποίος δεν δίστασε να αποκαλέσει όλους αυτούς τους υποτελείς γραικύλους. Βέβαια παρά την άγρια πολεμική κατ’ αυτού από τους θιγομένους, που ονειρεύονταν τον πλήρη εκδυτικισμό του λαού μας, ο κοσμοκαλόγερος της Σκιάθου παραμένει όρθιος και καυστικός κατά των μικρών, κατά το πνευματικό διαμέτρημα, και μικροψύχων εχθρών του λαού μας.
               Ένας άλλος μεγάλος διανοητής μας, ο ποιητής Καβάφης, σε ποίημά του με τίτλο «Στην Εκκλησία» τονίζει πως ακόμη και στην εποχή του, που ο ελληνισμός έχει απολέσει την παλιά του αίγλη, στον ναό ο νους του ταξιδεύει στον ένδοξο βυζαντινισμό. Στο άκουσμα του πλαστού αυτού όρου, που έχομε υιοθετήσει κατ’ ανάγκη οι Νεοέλληνες, πλείστοι όσοι διανοητές εκδηλώνουν «αλλεργική» αντίδραση! Γι’ αυτούς η Ρωμανία είναι το σύμβολο του ελληνικού «Μεσαίωνα» και δεν είναι λίγοι, που τη διαγράφουν από την ιστορία του ελληνισμού επιχειρώντας απ’ ευθείας σύνδεση του νέου ελληνισμού με τον ομφάλιο λώρο του αρχαίου. Εκεί, που σπούδασαν πολλοί από αυτούς, αυτά διδάχθηκαν και στη συνέχεια υιοθέτησαν. Κάποιοι άλλοι δεν έκαναν τον κόπο να διδαχθούν. Κατέληξαν μόνοι τους στο συμπέρασμα: Οι «βυζαντινοί» ανάλωναν τον χρόνο τους σε συζητήσεις για το γένος των αγγέλων! Τί καλό θα μπορούσε να προκύψει από θεοκρατικό κράτος; Αυτό, αν και οι Ρωμηοί καυχώνται για τη μακροβιότητά του, δεν ανέδειξε διανοητές ή αν ανέδειξε κάποιους, αυτοί ωχριούν μπροστά στους άλλους της αρχαίας Ελλάδος ή τους νεότερους της «Αναγέννησης» και του «Διαφωτισμού»; Η κριτική τους ερμηνεύεται από την εχθρική προς την Εκκλησία στάση και την έναντι του φιλοσοφικού υποβάθμιση του θεολογικού λόγου, που χαρακτηρίζουν φθηνό και ανούσιο.
               Η Εκκλησία μας, ο σκοταδιστικός μηχανισμός για πολλούς από τους νεότερους γραικύλους, τιμά κατά τη δεύτερη Κυριακή των νηστειών έναν μεγάλο θεολόγο της, τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, μητροπολίτη Θεσσαλονίκης. Έζησε χίλια έτη μετά τον χρυσό τέταρτο αιώνα μ.Χ., κατά τον οποίο έλαμψαν τα φωτεινά άστρα της θεολογίας, τα περιφρονημένα σήμερα, όπως οι Τρεις Ιεράρχες και πολλοί άλλοι. Ο άγιος Γρηγόριος κινήθηκε μη αποκλίνοντας από τη γραμμή των πρώτων Πατέρων της Εκκλησίας, καθώς η παράδοση κρατήθηκε ζωντανή καθ’ όλο το διάστημα της χιλιετίας. Οι αιρέσεις, που ταλάνισαν την Εκκλησία επί αιώνες, αλλά και η εκκοσμίκευση του σώματός της, φθορά αναπόφευκτη υπό την καθοδήγηση αναξίων ποιμένων και τις παρεμβάσεις του Καίσαρα, είχαν ως συνέπεια την καλλιέργεια μεστού θεολογικού λόγου, που απευθύνεται στον άνθρωπο κάθε εποχής και είναι διαρκώς επίκαιρος παρά τις όποιες σημαντικές κοινωνικές μεταβολές. Και ο λόγος είναι απλός: Ο θεολογικός λόγος των Πατέρων της Εκκλησίας είναι θεμελιωμένος στο Ευαγγέλιο του Χριστού και σκοπό έχει τη στήριξη των πιστών στις δυσκολίες του βίου τους, ενώ ο νεότερος φιλοσοφικός λόγος είναι απότοκος αλαζονείας επηρμένου διανοητή, ο οποίος δεν αποδέχεται ότι ο αποκαλυπτικός λόγος του Θεού δεν εμφανίζει κενά προς συμπλήρωση.
               Ο άγιος Γρηγόριος έζησε σε ταραγμένη εποχή. Η δυτική σκέψη, έχοντας κρατήσει αρκετά στοιχεία φιλοσοφίας, σε αντίθεση με τη σκέψη της καθ’ ημάς Ανατολή, πορευόταν στον δρόμο της γνώσης, ως προϋπόθεσης για την προσέγγιση προς τον Θεό. Η θεολογία της Ανατολής προέτασσε την άσκηση ως προϋπόθεση του καθαρμού, τον οποίο ακολουθούν ο φωτισμός και η θέωση. Για τους δυτικούς από τότε και ώς σήμερα ο αγράμματος απαξιώνεται παντελώς. Ο άγιος Γρηγόριος, αν και δεν είχε ευκαταφρόνητη γνώση των ανθρωπίνων πραγμάτων, ανέλαβε να υπερασπιστεί τους αγράμματους ασκητές, που οι δυτικοί λοιδωρούσαν, επειδή αυτοί ισχυρίζονταν ότι καταδεχόταν ο Θεός να τους επισκεφθεί. Ο νους των δυτικών δεν μπορούσε να το χωρέσει αυτό! Από τότε είχαν περισσότερη εμπιστοσύνη στη λογική και στη γνώση παρά στον Θεό! Πίστευαν ότι η λογική είναι κάτι το συγκεκριμένο και καθολικής αποδοχής κατά το περιεχόμενό της. Εντυπωσιάστηκα στο έπακρο, όταν διάβασα σε ομιλία του αγίου Γρηγορίου τη φράση: «Πας λόγος παλεύει προς λόγον». Σε κάθε, δηλαδή, λογικό επιχείρημα αντιπαρατίθεται αντεπιχείρημα και η διαμάχη των επιχειρημάτων είναι ατέρμων και ατελέσφορη, καθώς ποτέ μονομάχος δεν πείθεται στα επιχειρήματα του αντιπάλου του. Και όμως τρεις αιώνες αργότερα ο πολύς Ντεκάρτ (Καρτέσιος), ο θεμελιωτής του δυτικού ορθολογισμού, στο πολύκροτο βιβλίο του «Λόγος περί της μεθόδου» επιχείρησε να δώσει απόδειξη της ύπαρξης του Θεού δια της λογικής. Πέρασαν δύο ακόμη αιώνες και το «καρτεσιανό δόγμα» υποκαταστάθηκε πλήρως από το υλιστικό αντίστοιχο πάλι στο όνομα της λογικής!
               Κύλισαν δύο ακόμη αιώνες και η φιλοσοφική σκέψη από τον ηθικισμό του Κάντ και την αντιηθική του Νίτσε οδηγήθηκε σε αδιέξοδα, τα οποία επισήμανε ο Ντοστογιέφσκι στη φράση: «Χωρίς Θεό όλα επιτρέπονται». Οι υλιστές και κάποιοι άλλοι φιλόσοφοι επιχείρησαν το τελευταίο τους κίνημα, που ονόμασαν «υπαρξισμό». Ήταν πλέον αργά. Ο δυτικός κόσμος και μαζί μ’ αυτόν ο δικός μας, που βυθιζόταν σταθερά στο τέλμα της Δύσης, εκδήλωνε εμφανή τα σημάδια της κατάρρευσης. Βέβαια κανείς ακόμη δεν παραδέχεται ότι ο δυτικός κόσμος καταρρέει υπό το βάρος των κριμάτων του. Είναι όμως ο Ιονέσκο και αργότερα άλλοι, που πιστοποίησαν ότι ο ορθολογισμός είναι κλινικά νεκρός με την εισαγωγή της φιλοσοφίας του παραλόγου. Βέβαια δεν είναι άσχημο αυτό για τον δυτικό άνθρωπο: Αν τον χαρακτηρίζει ο παραλογισμός, δεν είναι υπεύθυνος για τις πράξεις του!
               Ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο κατ’ εικόνα του, τον προίκισε δηλαδή με λογικό και ελευθερία. Τα χαρίσματα αυτά συνεπάγονται ευθύνη έναντι του Θεού και του συνανθρώπου μας.  Και η ευθύνη αυτή καλλιεργείται με την άσκηση. Έτσι η προσέγγιση και η γνώση του Θεού, που είναι η Οδός, η Αλήθεια και η Ζωή, επιτυγχάνεται βιωματικά και όχι φιλοσοφικά, με εργώδη ασκητική προσπάθεια. Δυστυχώς ο δυτικός άνθρωπος περιφρόνησε και εξακολουθεί να περιφρονεί τον Δημιουργό του. Οι συνέπειες της αλαζονείας του είναι πλέον προφανέστατες. Θα συνεχίσουμε να πορευόμαστε και μεις κατά τη Δύση;
                                                                                          «ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ»
πηγή 

Εκδήλωση των Κατηχητικών Σχολείων Αγίου Αθανασίου Κατούνας για την επέτειο της 25ης Μαρτίου 1821.

Τα παιδιά των Κατηχητικών Σχολείων της ενορίας μας πραγματοποίησαν και εφέτος εκδήλωση αφιερωμένη στη διπλή εορτή τον Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και της εθνικής μας παλιγγενεσίας της 25ης Μαρτίου 1821.

Τα παιδιά μας παρουσίασαν ποιήματα, σκετς, τραγούδια και ύμνους επίκαιρους, καθώς και παραδοσιακούς χορούς από το χορευτικό τμήμα του Κατηχητικού μας.

Οι εορτές αυτές αναπτερώνουν το θρησκευτικό αλλά και το εθνικό μας συναίσθημα, αλλά και με τον τρόπο αυτό τιμούμε εκείνους που έδωσαν το αίμα τους για του Χριστού την πίστη την Αγία και της πατρίδος την ελευθερία.

Έτη πολλά και ευλογημένα.  











πηγή

Βόλτα στα Προσφυγικά της Νίκαιας, σε μια γειτονιά που μοιάζει με σκηνικό της Φίνος Φιλμ Περπατώντας ανάμεσα σε φρεσκοασβεστωμένες αυλές, νεραντζιές και γεράνια, καλωσορίζοντας την άνοιξη και αντιμετωπίζοντας το νεοφασισμό που παραμονεύει.



n15low


Στην Νίκαια υπάρχουν ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα που αποτελούνται κυρίως από προσφυγικές κατοικίες. Οι γειτονιές αυτές αναπτύσσονται πάνω από τη λεωφόρο Λαοδικείας, παράλληλη της Πέτρου Ράλλη και οι οδοί έχουν όλες μικρασιάτικες ονομασίες – Αϊδινίου, Ικονίου, Μουδανιών, Σμύρνης. Πολλά από τα σπίτια είναι εγκαταλειμμένα από την δεκαετία του ’90 ακόμα και στέκονται ελαφρώς ρημαγμένα περιμένοντας κάτι αδιευκρίνιστο.  Σε άλλα πάλι κατοικούν οικογένειες μεταναστών και Ρομά. Λίγα είναι τα προσφυγικά σπίτια στα οποία διαμένουν ακόμη 2ης και 3ης γενιάς πρόσφυγες από το μεγάλο διωγμό του 1922.
Μετά την Μικρασιατική καταστροφή, πλήθος προσφύγων – περί το 1.5 εκατομμύριο – αφίχθησαν στην ελληνική επικράτεια. Το κράτος προς την αφομοίωσή τους από τους γηγενείς δημιούργησε συνοικισμούς στις παρυφές των δομημένων πόλεων ή κι εκτός των συνόρων τους. Όπως αναφέρει η ιστορικός Αρχοντία Παπαδοπούλου στο βιβλίο τηςΑττική Νίκαια (Αθήνα 2009, Λεξίτυπον),«ο προσφυγικός συνοικισμός της Νίκαιας, με την ονομασία Νέα Κοκκινιά (μετονομάστηκε σε Νίκαια το 1939), συστάθηκε το στις 18 Ιουνίου 1923.  Στην περιοχή  στεγάστηκαν  6.390 οικογένειες σε  4.484 παραπήγματα, ενώ  μέχρι το 1925 είχαν κτισθεί 10.000 δωμάτια για 45.000 οικογένειες. Μέχρι το 1928 οι κάτοικοι τις Νέας Κοκκινιάς ανέρχονταν σε 33.332, ενώ μέχρι το 1940 οι απογραφές δείχνουν πώς ο πληθυσμός της περιοχής άγγιζε τους 80.000 κατοίκους».
n5low
Η μέρα ξεκινάει για την ιδιαίτερη κοινωνία των Προσφυγικών
Έπειτα από ένα μεγάλο διάστημα κατά το οποίο οι πρόσφυγες ζούσαν σε επιταγμένα κτήρια ή πρόχειρα παραπήγματα, απαλλοτριώσεις γης έγιναν και τους εκχωρήθηκαν οικόπεδα, στα οποία πολλές φορές οι ίδιοι έχτισαν τις κατοικίες τους, των οποίων οι τύποι ποικίλουν. Στη γειτονιά που επισκεφτήκαμε, συναντήσαμε σχεδόν όλους τους τύπους προσφυγικών κατοικιών. Ρωτήσαμε την αρχιτέκτονα και πολεοδόμο του ΕΜΠ, Έφη Κουρσάρη, καθ’ ύλην αρμόδια για τις προσφυγικές κατοικίες, να μας πει λίγα λόγια για την δομή τους.
«Το συγκεκριμένο τμήμα όπου έγινε το ρεπορτάζ ανήκει σε ένα μεγάλο οικιστικό πρόγραμμα – ίσως το μεγαλύτερο στην Αττική, το οποίο ανάγεται στις πρώτες κινήσεις του Ταμείου Περίθαλψης Προσφύγων (και της μετέπειτα Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων) μαζί με τους συνοικισμούς της Καισαριανής, της Νέας Ιωνίας και του Βύρωνα, σε οικόπεδα που απαλλοτριώθηκαν και παραχωρήθηκαν από το κράτος. Η λογική της ΕΑΠ ήταν παραχώρηση ενός μονόχωρου διαμερίσματος περί τα 36-40 τ.μ., με μικρή κουζίνα και (συχνά) κοινό χώρο υγιεινής ανά οικογένεια, ανεξαρτήτως μελών. Στη Νίκαια, ιδιαίτερη κατηγορία αποτελούν τα “Γερμανικά” στη βόρεια πλευρά της συνοικίας, οι παράγκες από γερμανική ξυλεία και φύλλα αμιάντου – αποζημίωση του γερμανικού κράτους για τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο – οι οποίες κατοικούνται μέχρι και σήμερα. Επίσης, είναι και τα “Αρμένικα” κάτω από την οδό Πέτρου Ράλλη και ο “Καραβάς”.
n22low
Πολύ χαρακτηριστικό δείγμα διπλής κατοικίας στην καρδιά των Προσφυγικών
Η τυπολογία των κατοικιών είναι εμφανώς επαναλαμβανόμενη στα οικοδομικά τετράγωνα με χωροθέτηση μονώροφων και διώροφων κτιρίων – πολυκατοικιών σε περιμετρική διάταξη γύρω από το οικοδομικό τετράγωνο, η οποία στον πυρήνα του οικισμού συνήθως συναντάται σε συνδυασμό τεσσάρων διώροφων και ενός ή δύο μονώροφων, με αποτέλεσμα τη διαμόρφωση εσωτερικού ακαλύπτου χώρου με κοινόχρηστες χρήσεις (π.χ. πλυσταριό).
n27low
Αν δεν έχετε δει ποτέ πλυσταριό, αυτή είναι η πρώτη σας φορά – σε μια καρτ ποστάλ από την Αθήνα των ‘ 50s
Τα διώροφα κτίρια είναι πέτρινα κεραμοσκεπή και αποτελούνται από 16 μονόχωρες κατοικίες, με κοινόχρηστο εξώστη – διάδρομο και πρόσβαση στον όροφο από εξωτερικά κλιμακοστάσια σε συμμετρική διάταξη, χωροθετημένα στους πλαϊνους κοινοτικούς πεζοδρόμους. Τα μονώροφα περιλαμβάνουν 4 μονάδες μονόχωρων κατοικιών με κουζίνα, wc και αυλή. Τα κτίρια είναι κατασκευασμένα ως επί το πλείστον από φέρουσα λιθοδομή, πλάκες οπλισμένου σκυροδέματος, τοίχους από λιθοδομή ή οπτοπλινθοδομή και στέγη από γαλλικού τύπου κεραμίδια, με κάποια από τα υλικά κατασκευής προερχόμενα από το ακμαίο τότε πειραϊκό εργοστάσιο κεραμοποιίας Δηλαβέρη.
Ο σχεδιασμός ακολουθεί τη λογική του μοντέρνου κινήματος ως προς τη λειτουργικότητα και καθαρότητα των κατόψεων, η κτιριακή επεξεργασία ωστόσο, περιλαμβάνει στοιχεία όπως η επίστεψη, εδραζόμενη σε ραδινά ξύλινα υποστυλώματα και αντηρίδες, τα φουρούσια και τα ξύλινα κιγκλιδώματα των εξωστών, που φέρουν έντονα παραδοσιακό χαρακτήρα με καταβολές λαϊκής ή/και οθωμανικής αρχιτεκτονικής – πιθανά και με μια διάθεση υπαινιγμού από πλευράς σχεδιασμού στην καταγωγή των προσφύγων από περιοχές της Μικράς Ασίας και της Ανατολίας».
n26low
Όσο ανθίζουν οι νεραντζιές, τα Προσφυγικά θα παραμένουν ζωντανά
Περπατάμε στη γειτονιά, ενώ φανταζόμαστε τις εικόνες που βαραίνουν την ιστορία της. Από μισάνοιχτα παράθυρα αναδύεται η μυρωδιά  τσιγαρισμένου κρεμμυδιού, γάτες γυροφέρνουν στα πόδια ηλικιωμένων κυριών που στέκονται κι ανταλλάσσουν δύο βιαστικές κουβέντες στο πλατύ πεζοδρόμιο. Κάτι από την Ανατολή υπάρχει ακόμα στις προσφυγική γειτονιά της Νίκαιας, ακόμα και αν οι Μικρασιάτες είναι πια λιγότεροι από τα σπίτια τους.
Ο κύριος Δημήτρης, συνταξιούχος ελαιοχρωματιστής, έχει καταγωγή από το Αϊδίνιο και μένει σε προσφυγική κατοικία όλη του την ζωή. «Η γυναίκα μου μεγάλωσε εδώ που ο πατέρας της ήταν από την Σμύρνη, εγώ μεγάλωσα επίσης σε προσφυγικό σπίτι στον Άγιο Μηνά. Η μητέρα μου και ο πατέρας μου ήταν από το Αϊδίνιο. Εδώ έγιναν αναγκαστικά καταλύματα, μονές ή διπλές κατοικίες. Είχε υποχρέωση το κράτος κάποια στιγμή να τα γκρεμίσει και να φτιάξει σύγχρονα, αλλά φυσικά τα λεφτά αυτά φαγώθηκαν. Αυτό το σπίτι που μένω, αποτελείται από 16 διαμερίσματα. Οκτώ επάνω, μπρος – πίσω, και άλλα οκτώ κάτω. Κάθε σπίτι είναι 42 τ.μ., αλλά έχει 60 πόντους ντουβάρι. Με τους σεισμούς δεν πάθανε τίποτα. Είναι πέτρα αυτά. Το πέτρινο κρατάνε μέχρι να φύγει μια μέτρα, αν φύγει μια μετά  θα φύγουν όλες. Άλλοι τα φτιάξανε κάπως καλύτερα, άλλοι τα δώσανε στα παιδιά τους, αλλά τα εγκαταλείψανε, γιατί στην ουσία μισό δωμάτιο είναι αυτά τα σπίτια, δεν είναι λειτουργικά. Πρώτα οι μετανάστες που νοικιάζανε αυτά τα σπίτια, τα συντηρούσαν και δε ρημάζανε, αλλά τώρα φύγανε και αυτοί με την ανεργία. Βέβαια, έχει ακόμα αρκετούς και πολλούς Ρομά. Είναι δύσκολο να επικοινωνήσεις μαζί τους, άλλη γλώσσα, άλλη κουλτούρα. Αλλοιώθηκε έτσι το προσφυγικό στοιχείο με τα χρόνια. Έχει αλλάξει και το πολιτικό. Εδώ, στην Καισαριανή, στην Νέα Ιωνία, στο Κερατσίνι επικρατούσε το ΚΚΕ, ας πούμε στις δημοτικές εκλογές. Τώρα μέχρι και η Χρυσή Αυγή έχει μεγάλη επιρροή».
n10low
Ο κύριος Δημήτρης και η γυναίκα του που τους διακόψαμε την ώρα του φαγητού
Η κοκέτα κυρία Άννα θυμάται τη μητέρα της να της λέει ότι ήρθαν με τον άντρα της ως διώξιμοι πρόσφυγες, χωρίς τίποτα στα χέρια τους.  «Θυμάμαι που μου έλεγε η μαμά μου ότι το σπίτι τους μετά στη Νεάπολη το εποίκισε ο Χότζας. Ήταν τόσο ωραίο. Εδώ ήρθαν επί ξύλου κρεμάμενοι ενώ οι ανταλλάξιμοι πρόλαβαν να πάρουν πράγματα από τις περιουσίες τους μαζί τους. Η μαμά μου ήταν από την Νεάπολη και ο μπαμπάς μου από τη Σινασό της Καππαδοκίας.»
n4low
Η πάντα περιποιημένη κυρία Άννα
Η κυρία Δέσποινα με καταγωγή από τον Πόντο, εκφράζει το παράπονό της για την κατάσταση των προσφυγικών κατοικιών. «Τα προσφυγικά σπίτια ήταν τα πιο ωραία. Τώρα πια είναι σχεδόν όλα εγκαταλελειμμένα, με μεγάλα προβλήματα και ετοιμόρροπα. Ο μπαμπάς μου εμένα ήρθε από τον Πόντο. Στο οικόπεδο που του παραχωρήθηκε έκτισε την προσφυγική κατοικία που σήμερα εγώ νοικιάζω σε μια οικογένεια Αιγύπτιων. Το από πάνω σπίτι όμως δεν έχει παραχωρηθεί πουθενά και ανήκει στο δημόσιο. Είναι χάλι και κινδυνεύει να πέσει στο κεφάλι των ανθρώπων. Τρέχω όλα αυτά τα χρόνια και δεν βρίσκω καμία άκρη. Αργότερα έχτισα εγώ μπροστά το δικό μου σπίτι. Δεν ήθελα να φύγω από την γειτονιά, γιατί εδώ έμενε η μαμά μου. Με αυτόν τον τρόπο νιώθω πάντα κοντά της».
n31low
Η κυρία Δέσποινα δε θα εγκαταλείψει ποτέ τα Προσφυγικά
Πέρα από τις τρυφερές και συγκινητικές αναμνήσεις που μοιράστηκαν μαζί μας οι κάτοικοι, περιγράφοντας το παρελθόν μιας γειτονιάς που μοιάζει να έχει ξεπηδήσει από ταινία της Φίνος Φιλμ, ακούσαμε και κάποιες απόψεις που αντικατοπτρίζουν τα κοινωνικά προβλήματα της Νίκαιας, αλλά και των γύρω περιοχών. Η εθνοτική σύσταση τέτοιων γειτονιών, άλλαξε ραγδαία τα τελευταία χρόνια. Όπως μας είπαν και οι κάτοικοι, οι περισσότεροι πρόσφυγες έχουν πεθάνει εδώ και δεκαετίες, τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους, είτε έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια αυτά, είτε τα νοικιάζουν σε μετανάστες. Έτσι στην περιοχή μπορεί να συναντήσει κανείς ανθρώπους από την Αλβανία, Ρομά, Μπαγκλαντεσιανούς scrappers, Γεωργιανούς και Αιγύπτιους. Οι απόψεις των κατοίκων για αυτή την εξέλιξη ποικίλουν. Αρκετοί ήταν εκείνοι που μας αντιμετώπισαν καχύποπτα και όταν τους ρωτούσαμε για την γειτονιά τους δεν παρέλειπαν να τονίζουν το γεγονός πως «έχει γεμίσει μετανάστες» και πως από τότε έχουν αλλάξει πολύ τα πράγματα. «Παλιά είχαμε ξεκλείδωτες τις πόρτες και τώρα φοβόμαστε», μας είπε ένας νεαρός πατέρας που μόλις είχε πάρει τα παιδιά του από το σχολείο.
Να δούμε τι λένε όμως και οι νέοι κάτοικοι της περιοχής. Ο Διογένης είναι από την Αλβανία και μένει στην Νίκαια εδώ και 18 χρόνια. Δηλώνει πολύ χαρούμενος που μένει σε αυτή την γειτονιά. «Είναι το σπίτι μου αυτή η γειτονιά, εδώ έχω μεγαλώσει από πιτσιρικάς, είναι δύσκολο να φύγεις. Είναι πολύ ήσυχα σε σχέση με άλλες γειτονιές. Εδώ είναι πιο καλά από εκεί που μεγάλωσα, δε θα γύριζα πίσω στην Αλβανία να ζήσω, έχω συνηθίσει εδώ. Με όλους στην γειτονιά είμαστε φίλοι. Εμένα δε μου έχει συμβεί ποτέ κάποια ρατσιστική επίθεση, αλλά ήταν τα γραφεία της ΧΑ εδώ πιο κάτω τους έβλεπα που βγαίναν έξω φωνάζοντας συνθήματα. Δεν φοβήθηκα όμως. Δεν θα διώξουν αυτοί τον κόσμο. Υπάρχουν αρμόδιες υπηρεσίες για αυτό».
n19low
Ο Διογένης από την Αλβανία, ζει εδώ και 18 χρόνια στη Νίκαια
Οι πολιτισμικές προσμίξεις, η μυρωδιά από το σαπισμένο ξύλο ανάμεικτη με το άρωμα από τις νεραντζιές που ανθίζουν δειλά, ο θόρυβος της βροχής πάνω στα ελενίτ κάνουν την προσφυγική γειτονιά της Νίκαιας να μοιάζει με μια ανεξάρτητη δυστοπία μέσα στην πόλη. Μια δυστοπία γεμάτη παράδοξα, όπου άλλοι άνοιξαν την πόρτα τους για να μας κεράσουν γλυκό του κουταλιού και άλλοι κρύφτηκαν γρήγορα, ρίχνοντάς μας μια κλεφτή καχύποπτη ματιά, πίσω από την κουρτίνα του παραθύρου τους.