Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου
Εις το όνομα του Κοιμητηρίου
ΕΠΕ 35,636-650
ΤΑΛΑΝΤΟ, ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΗΣ
Πολλές φορές συζήτησα με τον εαυτό μου, για ποιόν λόγο τάχα οι πατέρες μας παρέβλεψαν τους άλλους ναούς, που έχουμε στις πόλεις, και όρισαν να εκκλησιαζόμαστε σήμερα εδώ έξω από την πόλη. Νομίζω όμως πως το έπραξαν αυτό όχι χωρίς σκέψη ή τυχαία. Γι’ αυτό και στη συνέχεια ερεύνησα να βρω την αιτία. Ανεκάλυψα όμως ότι με τη χάρη του Θεού είναι δίκαιη, εύλογη και ταιριαστή με την παρούσα εορτή…
Πρόσταξε ο απόστολος Παύλος κι εμείς υπακούσαμε και βγήκαμε έξω από την πόλη. Για ποιο λόγο όμως ερχόμαστε σε τούτον το ναό του μάρτυρα κι όχι σε κάποιον άλλον; Διότι με την χάρη του Θεού η πόλη μας είναι από κάθε πλευρά περιτειχισμένη με Ιερά Λείψανα αγίων. Γιατί πάλι οι πατέρες μας όρισαν να συναζόμαστε σε τούτο κι όχι σε άλλο μαρτύριο; Διότι εδώ είναι θαμμένοι πολλοί κεκοιμημένοι.
Επειδή ο Ιησούς σαν σήμερα κατέβηκα στους νεκρούς γι’ αυτό κι εμείς συγκεντρωνόμαστε εδώ. Γι’ αυτόν τον λόγο ο τόπος αυτός ονομάζεται κοιμητήριο. Για να μάθεις ότι πόσοι πέθαναν και θάφτηκαν σε τούτον τον τόπο, δεν πέθαναν, αλλά πλάγιασαν και κοιμήθηκαν.
Προτού να έλθει ο Χριστός ο θάνατος ονομαζόταν θάνατος. Λέγει, «κατά την ημέρα που θα φάτε από τον καρπό του δέντρου αυτού , θα πεθάνετε»(Γένεσι 2,17). Και σε άλλο σημείο λέγει, «ο άνθρωπος που αμαρτάνει θα πεθάνει» (Ιεζεκιήλ 18,20). Κι ο Δαβίδ λέγει, «ο θάνατος των αμαρτωλών είναι κουραστικός» (Ψαλμός 33,22). Και σε άλλο σημείο «Τίμιος ενώπιον του Κυρίου είναι ο θάνατος των οσίων του» (Ψαλμός 115,6). Και ο Ιώβ λέγει, «ο θάνατος για τον άνθρωπο είναι ανάπαυση» (Ιωβ 3,23) Όχι όμως μόνο θάνατος αλλά και Άδης ονομάζεται . Άκουσε και τον Δαυίδ να λέγει, «ο Θεός όμως θα λυτρώσει την ψυχή μου από τον Άδη , όταν θα με πάρει». (ψαλμός 48,16 και Ιώβ 17,16). Τέλος ο Ιακώβ λέγει, «Θα κατεβάσετε τα γηρατειά μου με πολλή λύπη στον Άδη» (Γένεσι 42,38).
Αυτά τα ονόματα είχε ο θάνατος μας προτού να έλθει ο Χριστός. Αφότου όμως ήλθε ο Χριστός και σταυρώθηκε για την σωτηρία του κόσμου, δεν ονομάζεται πλέον θάνατος, αλλά ύπνος και κοίμηση. Το ότι όμως καλείται κοίμηση, αποδεικνύεται από όσα είπε ο Χριστός, «ο Λάζαρος ο φίλος μας εκοιμήθη» (Ιωάννου 11,11). Δεν είπε «απέθανε», αν και ήταν νεκρός. Για να μάθεις όμως ότι το όνομα της κοιμήσεως ήταν άγνωστο , πρόσεξε πως ταράσσονται οι μαθητές και τι απαντούν.
«Κύριε, αν εκοιμήθη, θα αναλάβει τις δυνάμεις του» (Ιωάννου 11,12). Τόσο δεν γνώριζαν τι τους έλεγε. Και ο Παύλος λέγει σε κάποιους, «Άρα όσοι εκοιμήθησαν, χάθηκαν» (Ά Κορινθίους 15,18). Και σε άλλο σημείο λέγει για τους νεκρούς, «Εμείς οι ζώντες λέγει δεν θα προφτάσουμε τους κοιμηθέντες» (Ά Θεσσαλονικείς 4,15). Και πάλι αλλού, «Ξύπνα συ που κοιμάσαι». Για να δείξει όμως ότι αναφέρεται σε νεκρό, πρόσθεσε, «Και αναστήσου από τους νεκρούς» (Εφεσίους 5,14). ["Ν": Για τις παραπομπές στην Καινή Διαθήκη δες εδώ & εδώ (μετάφραση)].
Πρόσεξε λοιπόν ότι παντού ο θάνατος ονομάζεται ύπνος, γι αυτό και ο τόπος τούτος ονομάζεται κοιμητήριο. Είναι χρήσιμο το όνομα για μας και γεμάτο με πολλά νοήματα. Γι' αυτό, όταν φέρεις εδώ ένα νεκρό, μην ολοφύρεσαι (=μη θρηνείς απελπισμένα). Δεν τον έφερες στον θάνατο αλλά για να κοιμηθεί. Ακόμη και το όνομα σου είναι αρκετό για παρηγοριά της συμφοράς.
-Μάθε, που τον φέρεις. -Στο κοιμητήριο.
-Και πότε τον φέρεις;
-Μετά από τον θάνατο του Χριστού, που κόπηκαν τα νεύρα του θανάτου.
Ώστε λοιπόν μπορούμε να λάβουμε πολλή παρηγοριά από τον τόπο αλλά και από το καιρό. Ο λόγος μας απευθύνεται ιδιαίτερα προς τις γυναίκες επειδή θλίβονται περισσότερο και γλιστρούν εύκολα στην αθυμία. Τώρα όμως έχεις ως δυνατό φάρμακο κατά της αθυμίας το όνομα του κοιμητηρίου. Γι’ αυτόν τον λόγο συναζόμαστε εδώ.