Παρασκευή 17 Απριλίου 2015
Πώς η ελληνική γλώσσα γονιμοποίησε τον παγκόσμιο λόγο!
Δημήτρης Νατσιός
Δάσκαλος Κιλκίς
«…Ευχαριστώ
τις μακριές σειρές των προγόνων, που δούλεψαν τη φωνή την τεμάχισαν σε
κρίκους, την κάμαν νοήματα, τη σφυρηλάτησαν όπως το χρυσάφι οι
μεταλλουργοί και έγινε Όμηροι, Αισχύλοι, Ευαγγέλια κι άλλα κοσμήματα…»
Νικηφόρος Βρεττάκος
«Ο αγρός των λέξεων»
Νικηφόρος Βρεττάκος
«Ο αγρός των λέξεων»
Στις
26 Σεπτεμβρίου του 1959 ο αείμνηστος καθηγητής και πρωθυπουργός Ξενοφών
Ζολώτας είχε εκφωνήσει στην Ουάσιγκτων έναν λόγο, που έμεινε
μνημειώδης. Αιτία ήταν η γλώσσα, που χρησιμοποίησε. Ήταν τα αγγλικά,
όμως σχεδόν όλες οι ορολογίες, που περιείχε η εισήγησή του ήταν λέξεις
ελληνικές. Το ακροατήριό του αποτελούσαν οι σύνεδροι της Διεθνούς
Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης και δεν αντιμετώπισαν κανένα
πρόβλημα στην κατανόηση του προφορικού κειμένου, που ανέγνωσε ο Έλληνας
καθηγητής. (Οι μόνες αμιγείς αγγλικές λέξεις ήταν λίγοι σύνδεσμοι, άρθρα
και προθέσεις). Ο Ξενοφών Ζολώτας κατείχε τότε την θέση του Διοικητή
της Τραπέζης της Ελλάδος. Οι μεγάλες εφημερίδες «Νιου Γιορκ Τάιμς» και
«Ουάσιγκτον Ποστ» δημοσίευσαν την επομένη τον λόγο στην πρώτη σελίδα.
Η εντύπωση, που προκάλεσε, ήταν τεράστια. Ο ευφυέστατος καθηγητής «δίδαξε» στον κόσμο ότι η ελληνική γλώσσα είναι η «μήτρα» των συγχρόνων μεγάλων, κυρίως λατινογενών, γλωσσών και αστείρευτη πηγή δανεισμού και γονιμοποίησή τους. (Στις 2 Οκτωβρίου του ίδιου έτους εκφώνησε και δεύτερο λόγο με τον ίδιο τρόπο).
Παραθέτουμε το κείμενο-πρωτότυπο και μετάφραση. Και μόνο η παράθεση αυτού του σπουδαίου λόγου αρκεί για να αιτιολογήσει τον τίτλο του παρόντος κειμένου.
«Kyrie
I eulogize the archons of the Panethnic Numismatic Thesarus and the Ecumenical Trapeza for the orthodoxy of the axions methods and policies, although there is an episode of cacophony of the Trapeza with Hellas. With enthusiasm we dialogue and synagonize at the synods of our didymous organizations in which polymorphous economic ideas and dogmas are analyzed.
Our critical problems such as the numismatic plethora generate some agony and melanchol, this phenomenon is characteristic of our epoch. But, to my thesis, we have the dynamism to program therapeutic practices as a prophylaxis from chaos and catastrophe. In parallel, a panethnic unhypocritical economic synergy and harmonization in a democratic climate is basic. I apologize for my eccentric monologue. I emphasize my eucharistia to you Kyrie, to the engenic and generous American Ethnos and to the organizers and protagonists of this Amphictyony and the gastronomic symposia».
Μετάφραση, αν και με λίγη προσοχή ο αναγνώστης μπορεί να κατανοήσει το κείμενο.
«Κύριοι, ευλογώ τους άρχοντες του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και την Οικουμενική Τράπεζα για την ορθοδοξία των αξιωμάτων μεθόδων και πολιτικών, παρά το γεγονός ότι υπάρχει ένα επεισόδιο κακοφωνίας της Τράπεζας με την Ελλάδα.
Με ενθουσιασμό διαλεγόμαστε και συναγωνιζόμαστε στις συνόδους των διδύμων οργανισμών των οποίων τις πολύμορφες οικονομικές ιδέες και τα δόγματα αναλύουμε και συνθέτουμε. Τα κρίσιμα προβλήματα όπως ο νομισματικός πληθωρισμός, παράγουν κάποια αγωνία και μελαγχολία. Τα κρίσιμα προβλήματα όπως ο νομισματικός πληθωρισμός παράγουν κάποια αγωνία και μελαγχολία. Αυτό το φαινόμενο είναι χαρακτηριστικό της εποχής μας. Αλλά η θέση μου είναι ότι έχουμε τον δυναμισμό να προγραμματίσουμε θεραπευτικές πρακτικές σαν μέτρο προφύλαξης από το χάος και την καταστροφή. Παράλληλα, μία παγκοσμίως ανυπόκριτη οικονομική συνεργασία και αρμονία σ’ ένα δημοκρατικό κλίμα είναι βασική. Απολογούμαι γιά τον εκκεντρικό μου μονόλογο. Εκφράζω με έμφαση την ευχαριστία μου σε εσένα κύριε στο ευγενικό και γενναιόδωρο αμερικανικό έθνος και στους οργανισμούς και πρωταγωνιστές της Αμφικτyονίας και του γαστρονομικού Συμποσίου».
Μπορεί σήμερα να μας τσαλαπατεί η διεθνής κοινή γνώμη, καταπίνοντας αβασάνιστα τις ύβρεις και τους χλευασμούς των πλανητικών ΜΜΕ, όμως δεν παύει η γλώσσα μας να είναι το Διεθνές Δανειοληπτικό Ταμείο λέξεων. Κάθε καινούργια εφεύρεση ή ανακάλυψη των επιστημών, όταν έρχονται τα «βαφτίσια» της, η ονοματοδοσία της, στην ελληνική γλώσσα προστρέχουν οι πάντες (τηλεόραση, ραδιόφωνο, τηλέφωνο).
Σχεδόν όλες οι επιστήμες χρησιμοποιούν παγκοσμίως ελληνικούς όρους. Μία απλή περιδιάβαση πείθει:
Επιστήμη Αγγλικά Γαλλικά Γερμανικά
Άλγεβρα algebra algebre algebra
Αρχαιολογία archaelogy archeologie archaologie
Αστρονομία astronomy astronomie astronomie
Βιολογία biology biologie biologie
Γεωγραφία geography geographie geographie
Γεωλογία geology geologie geologie
Γεωμετρία geometry geometrie geometrie
Ιστορία history histoire geschichte
Μαθηματικά mathematic mathematigue mathematic
Πολλοί μιλούν γιά πάνω από 70.000 λέξεις στις δυτικές γλώσσες, οι οποίες έχουν ελληνικές ρίζες.
Πιό ενδιαφέρουσα είναι η ιστορία ξένων λέξεων, συχνόχρηστων, που δεν υποψιαζόμαστε την ελληνική καταγωγή, πολλές από τις οποίες τις εισάγουμε ως αντιδάνεια. (Η επιστροφή μιάς λέξης ως δανείου στην γλώσσα από την οποία ξεκίνησε χαρακτηρίζεται ως αντιδάνειο, ως επιστροφή δανείου).
Παράδειγμα το ομηρικό ρήμα «κορέω» που σημαίνει σκουπίζω, φροντίζω-απ’ εδώ ο νεωκόρος. Αυτό το ρήμα γέννησε δεκάδες λέξεις στις δυτικές γλώσσες, μέσω των Λατίνων που το αντέγραψαν (δανείστηκαν) και το πρόφεραν «curo» με την ίδια έννοια: φροντίζω, επιμελούμαι. Ενδεικτικά μόνον παραθέτω: cura ή θεραπεία, ή φροντίδα για το σώμα μας.
Cure ο εφημέριος, ο φροντίζων το ποίμνιόν του.
Curiosite η περιέργεια, το ενδιαφέρον για κάτι.
Kurator στα γερμανικά, ο επίτροπος.
Ενδιαφέροντα αντιδάνεια παραθέτει και ο καθ. Γ.Μπαμπινιώτης σε παλαιό του άρθρο, τα οποία αποκαλύπτουν την επίδραση της γλώσσας στον παγκόσμιο λόγο.
Από την ποινή προήλθε το πέναλτυ, από την πλατεία η πιάτσα, από την πλαγιά η πλάζ. Λέξεις που τις νομίζουμε ξένες προέρχονται από την ελληνική.
Ο καναπές από το κωνώπιον (κώνωψ). Το κορδόνι από τη χορδή, η μαρμελάδα από το μελίμηλο, το μπαρούτι από το πυρίτις, η μπόρα από το βορράς, η μπουτίκ από την αποθήκη, το ταξί από το ταξίμετρο, το σενάριο από τη σκηνή, η πόζα από το παύσις, το κανόνι από την κάννη.
Αλλά και απλές ξένες λέξεις, «καθημερινές». Ο γενέθλιος χώρος τους είναι η γλώσσας μας.
Το paper, το χαρτί από το πάπυρος.
Το night, από την νύχτα. Το αγγλικό church, η εκκλησία από το κυριακόν (ο οίκος του Κυρίου, στο Άγιον Όρος ακόμη λέγεται).
Το super από το υπέρ (το «s» είναι η δασεία, όπως και το sub από το υπό).
Η αντωνυμία «με» έγινε «me», το sketch από το σχέδιο, το all από το όλα, το turbo από την τύρβη (ταραχή, περιδίνηση). Τι να πούμε και για την «crisis», που μας βασανίζει και την βιώνουμε φρικωδώς. Παρόμοιες φωνολογικές τροποποιήσεις έχουν υποστεί και τα αρχαία ελληνικά τοπωνύ,ια, «…ένθα ήσαν ελληνίδες πόλεις».
Το Μοναστήριον έγινε Μοντρέιγ, η Νίκαια Nis, Μόνοικος Μονακό, Ελέα Βέλια, Πάνορμος Παλέρμο, Υδρούς Οτράντο, Αιγιαλός Γιάλτα, η Νεάπολη Νάπολι και πολλά άλλα.
Ακόμη και λέξεις που τις θεωρούμε τουρκικές δεν είναι παρά κακόηχη μεταποίηση ελληνικών ονομάτων:
Το φλιτζάνι από το φιαλίδιον, το τσιμπούσι από το συμπόσιον, το μπούζι από το πάγος, το μποντρούμι από το ιπποδρόμιον, το χαλί από το χήλινον=πλεκτό. Και ο Ομέρ είναι ο Όμηρος τον οποίον τελευταία οι Τούρκοι, εξευτελιζόμενοι διεθνώς, τον παρουσιάζουν ως τουρκικής καταγωγής.
Και ο δανεισμός σ’ όλες τις γλώσσες συνεχίζεται. Εμείς μπορεί να δανειζόμαστε, με ληστρικούς όρους, τα χρήματα των ισχυρών, όμως ως «αντίδωρος» τους προσφέρουμε την πολυτίμητη γλώσσα μας, το φως του πολιτισμού ακόμη πυρσεύει την Οικουμένη. Οι ξένοι ξέρουν και εκτιμούν, όμως εμείς την κατασπαράσσουμε.
Στο εξαιρετικό και κλασικό πιά βιβλίο του Σαράντου Καργάκου «Αλεξία, γλωσσικό δράμα με πολλές πράξεις» (εκδ. «Gutenberg») ο μεγάλος Νικηφόρος Βρεττάκος, που το προλογίζει (20 Ιουλίου 1991), σημειώνει: «Σε πρόσφατο άρθρο του οι «Εκόνομιστ» έγραψαν πως μοναδικός σύνδεσμος των σύγχρονων Ελλήνων με το παρελθόν τους είναι η γλώσσα. Δεν έχουμε δηλαδή ηθικές αξίες που να μας συνδέουν μαζί του. Η γλώσσα μας, που άρχισε να κατεδαφίζεται κι αυτή, για να μείνουμε ξεκρέμαστοι στον αέρα χωρίς άλλη ρίζα είναι ταυτόσημη με την έννοια του εθνικού ηρωισμού. Οι διαδοχικοί βαρβαρισμοί μέσα από τους οποίους πέρασε, δεν κατόρθωσαν να την νικήσουν, να την φθείρουν να αναστείλουν την ιστορική της εξέλιξη. Η γλώσσα, που μας συνένωνε, υπήρξε στην ουσία το έθνος μας.
Η ηθική κρίση που διαβρώνει όλους τους κοινωνικούς τομείς, χωρίς καμμιά εξαίρεση άρχισε να διαβρώνει και το τελευταίο αυτό εθνικό μας γνώρισμα».
Αν ρίξεις μία ματιά στα σχολικά βιβλία, που υποτίθεται καλούμαστε να διδάξουμε την «παγκόσμια» γλώσσα μας, αντικρύζεις, όχι διάβρωση, αλλά ξεπούλημα της γλώσσας μας, της «πατρώας ευδοξίας».
Γράφτηκε σε εφ. το εξής κείμενο: «Το πακέτο αυτό θα το εμπλετάρουμε αφού σκανάρουμε όλες τις δισκέτες για βάιρους και κοπιάρουμε τα εγκζέ φάιλς στο ντράιβ σι», όπερ σημαίνει: «Το πακέτο αυτό του λογισμικού θα υλοποιηθεί αφού ελέγξουμε όλες τις δισκέτες για τον ιό των υπολογιστών και αντιγράψουμε το εκτελέσιμο κώδικα στο σκληρό δίσκο».
(«Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας», εκδ. «Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο», σελ. 346).
Οι ξένες γλώσσες θα «κόβουν» και θα εισάγουν τα μυρίπνοα άνθη της γλώσσας μας, εμείς, αν δεν φτιάξουμε «Κρυφά Σχολειά» εκμάθησης της αρτιμελούς μορφής της γλώσσας, θα συνεννοούμαστε με βρυχηθμούς, χειρονομίες και με «γκρήκλις» (ή «γκρήν γκλις»).
πηγή Η εντύπωση, που προκάλεσε, ήταν τεράστια. Ο ευφυέστατος καθηγητής «δίδαξε» στον κόσμο ότι η ελληνική γλώσσα είναι η «μήτρα» των συγχρόνων μεγάλων, κυρίως λατινογενών, γλωσσών και αστείρευτη πηγή δανεισμού και γονιμοποίησή τους. (Στις 2 Οκτωβρίου του ίδιου έτους εκφώνησε και δεύτερο λόγο με τον ίδιο τρόπο).
Παραθέτουμε το κείμενο-πρωτότυπο και μετάφραση. Και μόνο η παράθεση αυτού του σπουδαίου λόγου αρκεί για να αιτιολογήσει τον τίτλο του παρόντος κειμένου.
«Kyrie
I eulogize the archons of the Panethnic Numismatic Thesarus and the Ecumenical Trapeza for the orthodoxy of the axions methods and policies, although there is an episode of cacophony of the Trapeza with Hellas. With enthusiasm we dialogue and synagonize at the synods of our didymous organizations in which polymorphous economic ideas and dogmas are analyzed.
Our critical problems such as the numismatic plethora generate some agony and melanchol, this phenomenon is characteristic of our epoch. But, to my thesis, we have the dynamism to program therapeutic practices as a prophylaxis from chaos and catastrophe. In parallel, a panethnic unhypocritical economic synergy and harmonization in a democratic climate is basic. I apologize for my eccentric monologue. I emphasize my eucharistia to you Kyrie, to the engenic and generous American Ethnos and to the organizers and protagonists of this Amphictyony and the gastronomic symposia».
Μετάφραση, αν και με λίγη προσοχή ο αναγνώστης μπορεί να κατανοήσει το κείμενο.
«Κύριοι, ευλογώ τους άρχοντες του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και την Οικουμενική Τράπεζα για την ορθοδοξία των αξιωμάτων μεθόδων και πολιτικών, παρά το γεγονός ότι υπάρχει ένα επεισόδιο κακοφωνίας της Τράπεζας με την Ελλάδα.
Με ενθουσιασμό διαλεγόμαστε και συναγωνιζόμαστε στις συνόδους των διδύμων οργανισμών των οποίων τις πολύμορφες οικονομικές ιδέες και τα δόγματα αναλύουμε και συνθέτουμε. Τα κρίσιμα προβλήματα όπως ο νομισματικός πληθωρισμός, παράγουν κάποια αγωνία και μελαγχολία. Τα κρίσιμα προβλήματα όπως ο νομισματικός πληθωρισμός παράγουν κάποια αγωνία και μελαγχολία. Αυτό το φαινόμενο είναι χαρακτηριστικό της εποχής μας. Αλλά η θέση μου είναι ότι έχουμε τον δυναμισμό να προγραμματίσουμε θεραπευτικές πρακτικές σαν μέτρο προφύλαξης από το χάος και την καταστροφή. Παράλληλα, μία παγκοσμίως ανυπόκριτη οικονομική συνεργασία και αρμονία σ’ ένα δημοκρατικό κλίμα είναι βασική. Απολογούμαι γιά τον εκκεντρικό μου μονόλογο. Εκφράζω με έμφαση την ευχαριστία μου σε εσένα κύριε στο ευγενικό και γενναιόδωρο αμερικανικό έθνος και στους οργανισμούς και πρωταγωνιστές της Αμφικτyονίας και του γαστρονομικού Συμποσίου».
Μπορεί σήμερα να μας τσαλαπατεί η διεθνής κοινή γνώμη, καταπίνοντας αβασάνιστα τις ύβρεις και τους χλευασμούς των πλανητικών ΜΜΕ, όμως δεν παύει η γλώσσα μας να είναι το Διεθνές Δανειοληπτικό Ταμείο λέξεων. Κάθε καινούργια εφεύρεση ή ανακάλυψη των επιστημών, όταν έρχονται τα «βαφτίσια» της, η ονοματοδοσία της, στην ελληνική γλώσσα προστρέχουν οι πάντες (τηλεόραση, ραδιόφωνο, τηλέφωνο).
Σχεδόν όλες οι επιστήμες χρησιμοποιούν παγκοσμίως ελληνικούς όρους. Μία απλή περιδιάβαση πείθει:
Επιστήμη Αγγλικά Γαλλικά Γερμανικά
Άλγεβρα algebra algebre algebra
Αρχαιολογία archaelogy archeologie archaologie
Αστρονομία astronomy astronomie astronomie
Βιολογία biology biologie biologie
Γεωγραφία geography geographie geographie
Γεωλογία geology geologie geologie
Γεωμετρία geometry geometrie geometrie
Ιστορία history histoire geschichte
Μαθηματικά mathematic mathematigue mathematic
Πολλοί μιλούν γιά πάνω από 70.000 λέξεις στις δυτικές γλώσσες, οι οποίες έχουν ελληνικές ρίζες.
Πιό ενδιαφέρουσα είναι η ιστορία ξένων λέξεων, συχνόχρηστων, που δεν υποψιαζόμαστε την ελληνική καταγωγή, πολλές από τις οποίες τις εισάγουμε ως αντιδάνεια. (Η επιστροφή μιάς λέξης ως δανείου στην γλώσσα από την οποία ξεκίνησε χαρακτηρίζεται ως αντιδάνειο, ως επιστροφή δανείου).
Παράδειγμα το ομηρικό ρήμα «κορέω» που σημαίνει σκουπίζω, φροντίζω-απ’ εδώ ο νεωκόρος. Αυτό το ρήμα γέννησε δεκάδες λέξεις στις δυτικές γλώσσες, μέσω των Λατίνων που το αντέγραψαν (δανείστηκαν) και το πρόφεραν «curo» με την ίδια έννοια: φροντίζω, επιμελούμαι. Ενδεικτικά μόνον παραθέτω: cura ή θεραπεία, ή φροντίδα για το σώμα μας.
Cure ο εφημέριος, ο φροντίζων το ποίμνιόν του.
Curiosite η περιέργεια, το ενδιαφέρον για κάτι.
Kurator στα γερμανικά, ο επίτροπος.
Ενδιαφέροντα αντιδάνεια παραθέτει και ο καθ. Γ.Μπαμπινιώτης σε παλαιό του άρθρο, τα οποία αποκαλύπτουν την επίδραση της γλώσσας στον παγκόσμιο λόγο.
Από την ποινή προήλθε το πέναλτυ, από την πλατεία η πιάτσα, από την πλαγιά η πλάζ. Λέξεις που τις νομίζουμε ξένες προέρχονται από την ελληνική.
Ο καναπές από το κωνώπιον (κώνωψ). Το κορδόνι από τη χορδή, η μαρμελάδα από το μελίμηλο, το μπαρούτι από το πυρίτις, η μπόρα από το βορράς, η μπουτίκ από την αποθήκη, το ταξί από το ταξίμετρο, το σενάριο από τη σκηνή, η πόζα από το παύσις, το κανόνι από την κάννη.
Αλλά και απλές ξένες λέξεις, «καθημερινές». Ο γενέθλιος χώρος τους είναι η γλώσσας μας.
Το paper, το χαρτί από το πάπυρος.
Το night, από την νύχτα. Το αγγλικό church, η εκκλησία από το κυριακόν (ο οίκος του Κυρίου, στο Άγιον Όρος ακόμη λέγεται).
Το super από το υπέρ (το «s» είναι η δασεία, όπως και το sub από το υπό).
Η αντωνυμία «με» έγινε «me», το sketch από το σχέδιο, το all από το όλα, το turbo από την τύρβη (ταραχή, περιδίνηση). Τι να πούμε και για την «crisis», που μας βασανίζει και την βιώνουμε φρικωδώς. Παρόμοιες φωνολογικές τροποποιήσεις έχουν υποστεί και τα αρχαία ελληνικά τοπωνύ,ια, «…ένθα ήσαν ελληνίδες πόλεις».
Το Μοναστήριον έγινε Μοντρέιγ, η Νίκαια Nis, Μόνοικος Μονακό, Ελέα Βέλια, Πάνορμος Παλέρμο, Υδρούς Οτράντο, Αιγιαλός Γιάλτα, η Νεάπολη Νάπολι και πολλά άλλα.
Ακόμη και λέξεις που τις θεωρούμε τουρκικές δεν είναι παρά κακόηχη μεταποίηση ελληνικών ονομάτων:
Το φλιτζάνι από το φιαλίδιον, το τσιμπούσι από το συμπόσιον, το μπούζι από το πάγος, το μποντρούμι από το ιπποδρόμιον, το χαλί από το χήλινον=πλεκτό. Και ο Ομέρ είναι ο Όμηρος τον οποίον τελευταία οι Τούρκοι, εξευτελιζόμενοι διεθνώς, τον παρουσιάζουν ως τουρκικής καταγωγής.
Και ο δανεισμός σ’ όλες τις γλώσσες συνεχίζεται. Εμείς μπορεί να δανειζόμαστε, με ληστρικούς όρους, τα χρήματα των ισχυρών, όμως ως «αντίδωρος» τους προσφέρουμε την πολυτίμητη γλώσσα μας, το φως του πολιτισμού ακόμη πυρσεύει την Οικουμένη. Οι ξένοι ξέρουν και εκτιμούν, όμως εμείς την κατασπαράσσουμε.
Στο εξαιρετικό και κλασικό πιά βιβλίο του Σαράντου Καργάκου «Αλεξία, γλωσσικό δράμα με πολλές πράξεις» (εκδ. «Gutenberg») ο μεγάλος Νικηφόρος Βρεττάκος, που το προλογίζει (20 Ιουλίου 1991), σημειώνει: «Σε πρόσφατο άρθρο του οι «Εκόνομιστ» έγραψαν πως μοναδικός σύνδεσμος των σύγχρονων Ελλήνων με το παρελθόν τους είναι η γλώσσα. Δεν έχουμε δηλαδή ηθικές αξίες που να μας συνδέουν μαζί του. Η γλώσσα μας, που άρχισε να κατεδαφίζεται κι αυτή, για να μείνουμε ξεκρέμαστοι στον αέρα χωρίς άλλη ρίζα είναι ταυτόσημη με την έννοια του εθνικού ηρωισμού. Οι διαδοχικοί βαρβαρισμοί μέσα από τους οποίους πέρασε, δεν κατόρθωσαν να την νικήσουν, να την φθείρουν να αναστείλουν την ιστορική της εξέλιξη. Η γλώσσα, που μας συνένωνε, υπήρξε στην ουσία το έθνος μας.
Η ηθική κρίση που διαβρώνει όλους τους κοινωνικούς τομείς, χωρίς καμμιά εξαίρεση άρχισε να διαβρώνει και το τελευταίο αυτό εθνικό μας γνώρισμα».
Αν ρίξεις μία ματιά στα σχολικά βιβλία, που υποτίθεται καλούμαστε να διδάξουμε την «παγκόσμια» γλώσσα μας, αντικρύζεις, όχι διάβρωση, αλλά ξεπούλημα της γλώσσας μας, της «πατρώας ευδοξίας».
Γράφτηκε σε εφ. το εξής κείμενο: «Το πακέτο αυτό θα το εμπλετάρουμε αφού σκανάρουμε όλες τις δισκέτες για βάιρους και κοπιάρουμε τα εγκζέ φάιλς στο ντράιβ σι», όπερ σημαίνει: «Το πακέτο αυτό του λογισμικού θα υλοποιηθεί αφού ελέγξουμε όλες τις δισκέτες για τον ιό των υπολογιστών και αντιγράψουμε το εκτελέσιμο κώδικα στο σκληρό δίσκο».
(«Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας», εκδ. «Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο», σελ. 346).
Οι ξένες γλώσσες θα «κόβουν» και θα εισάγουν τα μυρίπνοα άνθη της γλώσσας μας, εμείς, αν δεν φτιάξουμε «Κρυφά Σχολειά» εκμάθησης της αρτιμελούς μορφής της γλώσσας, θα συνεννοούμαστε με βρυχηθμούς, χειρονομίες και με «γκρήκλις» (ή «γκρήν γκλις»).
Ο άγιος Γρηγόριος ο Ε΄ και η επανάσταση
Ξένοι των Ελληνικών ιδανικών, και αμέτοχοι
της εθνικής συνείδησης των Ελλήνων, οι Νεοπαγανιστές κατηγορούν τον άγιο
Γρηγόριο τον Ε΄ για προδοσία, και συμμαχία με τους Τούρκους. Αυτόν που σκότωσαν
οι Τούρκοι μαρτυρικά, επειδή βοήθησε το έθνος στην απελευθέρωσή του! Αυτόν που
οι απελευθερωμένοι Χριστιανοί Έλληνες, δήλωσαν ότι αναγνωρίζουν ως ΑΓΙΟ και
ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΑ.
Παράλληλα, στα παρακάτω ντοκουμέντα, θα
γίνει εμφανές, ότι η επανάσταση του 1821, δεν ήταν η επανάσταση ενός άθρησκου
Ελληνικού έθνους. Αντίθετα, ήταν επανάσταση των Χριστιανών, ενάντια στους
Μουσουλμάνους δυνάστες. Κάτι που πρέπει να σκεφθούν όλοι αυτοί που ζητούν να
απογυμνώσουν την Ελλάδα από το Χριστό.
Φανατικοί ιδεολογικοί ψευδοκατήγοροι
Οι εχθροί της εκκλησίας χαλάνε τον κόσμο,
φωνάζοντας ότι ο Πατριάρχης ήταν ο χειρότερος «Τουρκόφιλος»,
«μισέλληνας», «προδότης του γένους» κλπ., αφού αφόρισε την Επανάσταση
και ιδίως τους πρώτους ηγέτες της Αλέξανδρο Υψηλάντη και Μιχαήλ Σούτσο.
Και το μεν αφοριστικό είναι αυθεντικό. Γεννάται όμως το ερώτημα:
Το
αξιολογούν οι κατήγοροι σωστά; Και το ερώτημα γίνεται πιο σοβαρό όταν
βλέπουμε τους Έλληνες, τόσες γενεές, και μάλιστα τους ίδιους τους
αφορισμένους, να το αξιολογούν εντελώς διαφορετικά. Και
γι’ αυτό τον τιμούν σαν την ιερότερη εθνική μορφή. Και
του έστησαν ανδριάντα στο Πανεπιστήμιο.
Περί της σωστής αξιολόγησης του
θέματος αυτού, απάντηση πρέπει να δώσει όχι η ιδεολογία, αλλά τα ιστορικά δεδομένα.
Γιατί αυτοί που κατηγορούν τον άγιο, το κάνουν μόνο και μόνο από
αντιχριστιανική προκατάληψη, και μίσος για τον Χριστιανισμό, και όχι για
ιστορικούς λόγους.
Ας δούμε λοιπόν ένα
- ένα τα γεγονότα, για να βγάλουμε στο τέλος ένα
καθαρό συμπέρασμα, πέρα από τις ιδεολογικές φωνασκίες
των εχθρών της Εκκλησίας.
Τα
ιστορικά γεγονότα της εποχής εκείνης
1. Λίγα χρόνια πριν από το 1821 είχε συσταθεί με
πρωτοβουλία του Τσάρου Αλεξάνδρου Παύλοβιτς η περίφημη Ιερή Συμμαχία,
που στόχο είχε την πρόληψη και καταστολή κάθε επανάστασης. Μετείχαν:
Ρωσία, Αυστρία, Αγγλία, Γαλλία, κλπ. Κόκκινο πανί για την Ιερή Συμμαχία
ήταν οι ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης.
Συμπέρασμα πρώτο: Κάθε επανάσταση, ακόμη και η πιο καλά οργανωμένη,
κινδύνευε να αποτύχει λόγω εχθρικότητας των τότε μεγάλων δυνάμεων.
2. Η Ελληνική Επανάσταση ευθύς εξ αρχής στιγματίστηκε,
διότι φαινόταν έντονη η επίδραση των αρχών της Γαλλικής Επαναστάσεως.
Και το κίνημα του Ρήγα, και η οργάνωση της Φιλικής Εταιρείας και ο
τρόπος διακυβέρνησης του Μοριά, έκαναν ακόμη και σε τυφλό φανερή
την γαλλική επίδραση.
Συμπέρασμα δεύτερο: Η Ελληνική Επανάσταση ήταν βέβαιο, ότι εκτός από την
οργή του Σουλτάνου θα αντιμετώπιζε και την μήνη των τότε υπερδυνάμεων.
3. Η Επανάσταση του Αλέξανδρου Υψηλάντη στην Βλαχία
εξόργισε τον Σουλτάνο σε αφάνταστο βαθμό, διότι:
α) ο αρχηγός της ήταν πρίγκιπας της Ρωσίας.
β) ο ηγεμών της Βλαχίας Μιχαήλ Σούτσος ήταν Φαναριώτης,
γ) συνθήκη απαγόρευε στον Σουλτάνο να παρεμβαίνει στις παραδουνάβιες ηγεμονίες χωρίς άδεια του Τσάρου.
Συμπέρασμα τρίτο: Ο θυμός του Σουλτάνου δεν ήταν καλό πράγμα. Οι Τούρκοι
μέχρι και σήμερα αλλού πονούν και αλλού χτυπούν (βλέπε
Κύπρος-Κωνσταντινούπολις).
4. Πρώτα απ’ όλα ο Σουλτάνος ξέσπασε στους Ρωμηούς της
Πόλης. Τα γεγονότα του 1956 ωχριούν μπροστά στις θηριωδίες που υπέμειναν
οι Έλληνες της Πόλης του 1821. Έπειτα ο Σουλτάνος ζήτησε εξηγήσεις από
τον Μιλέτ-μπασή, δηλ. εθνάρχη των Ρωμιών, Γρηγόριο Ε΄ και τον Τσάρο της
Ρωσίας Αλέξανδρο Α΄ Παύλοβιτς. Ο μεν Γρηγόριος προσπάθησε να τον
καλμάρει με ψέματα: ότι τάχα δεν ήξερε τίποτε (ενώ τα ήξερε όλα, όπως
μας λένε όλοι οι σύγχρονοί του ιστορικοί, άσχετα αν ο ίδιος δεν
ήταν σύμφωνος). Ο δε Τσάρος έσπευσε να δώσει τις εξής
πληροφορίες στον «εν τυραννία αδελφό» του Σουλτάνο:
α) Ο πρίγκιπας Αλ. Υψηλάντης επαύθη απ’ όλα του τα εν Ρωσία καθήκοντά
του και απεκηρύχθη.
β) Ο Τσάρος δεν είχε καμία ανάμειξη.
γ) Ο Σουλτάνος αφήνεται απόλυτα ελεύθερος να αντιδράσει όπως ξέρει και
να συγυρίσει τους στασιαστές. (Το έγγραφο του Τσάρου μας το διέσωσε
πλήρες ο Σπ. Τρικούπης στον Α΄ Τόμο της Ιστορίας της Ελλην.
Επαναστάσεως).
Συμπέρασμα τέταρτο: Άρα οι Έλληνες έπρεπε να αντιμετωπίσουν μόνοι τους,
αβοήθητοι, την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Είναι αστείο να πιστεύει κανείς,
ότι μπορούσαν οι Ρωμιοί να νικήσουν τότε την Οθωμανική αυτοκρατορία.
Αυτό το έδειξε περίλαμπρα, δυστυχώς, η εκστρατεία του
Ιμπραήμ Πασά στην Πελοπόννησο, που διέλυσε σαν ιστούς αράχνης όλες τις
αμυντικές γραμμές των Ελλήνων. Και αλίμονο αν δεν επενέβαιναν οι ξένοι!
5. Η ιστορία μας μιλάει για την οξύτητα, με την οποία
ο Σουλτάν Μαχμούτ Β΄ αντέδρασε στην Επανάσταση.
α) Έπαυσε δύο μεγάλους Βεζίρηδες σε διάστημα ολίγων ημερών με μόνο
αιτιολογικό την επιεική τους στάση έναντι των Ρωμηών. Το γεγονός είναι
πολύ ενδεικτικό.
β) Κάλεσε τον Σεϊχουλισλάμη, δηλ. τον υπέρτατο θρησκευτικό αρχηγό όλου
του Ισλάμ, και τον διέταξε να εκδώσει φετβά, δηλ. διακήρυξη, με την
οποία να καλεί τους Μουσουλμάνους να εξαφανίσουν κάθε ίχνος χριστιανών
από την Αυτοκρατορία ολόκληρη, που έτσι θα γινόταν αμιγώς ισλαμική. Ο
Σεϊχουλισλάμης όμως ήταν άνθρωπος δίκαιος και εύσπλαχνος. Και γι’ αυτό
ζήτησε διορία να το σκεφτεί.
Ο Πατριάρχης Γρηγόριος το πληροφορήθηκε.
Και συνοδευόμενος από τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Πολύκαρπο, που προς
τιμήν του βλέπουμε την υπογραφή του σε όλα τα αφοριστικά εκείνα, τους
μεγάλους δραγουμάνους Κωνσταντίνο και Νικόλαο Μουρούζηδες, και τον
αυθέντη Καλλιμάχη, επισκέφτηκε τον Σεϊχουλισλάμη. Και τον έπεισε να
αρνηθεί να εκδώσει τον φετβά, αναλαμβάνοντας και αυτός κάποια υποχρέωση
έναντι του εύσπλαχνου και φιλανθρώπου εκείνου μουσουλμάνου, που πίστευε
με όλη του την καρδιά, ότι – όπως γράφει το Κοράνι
- «μια ώρα δικαιοσύνης
είναι πολυτιμότερη ενώπιον του Θεού από εξήντα χρόνια προσευχής». Ο
Σεϊχουλισλάμης αρνήθηκε να εκδώσει τον φετβά. Και ο σουλτάνος έγινε
θηρίο εναντίον του: Τον καθαίρεσε και τον κρέμασε.
Συμπέρασμα πέμπτο: Πόσος φόβος έπρεπε να ρίχνει την καταθλιπτική του
σκιά στην Κωνσταντινούπολη, όταν ο Σουλτάνος έπαυε λόγω ευνοίας τους
προς τους Ρωμηούς δύο πρωθυπουργούς του και κρεμούσε έναν Σεϊχουλισλάμη;
6. Ταυτόχρονα άρχισαν οι κατ’ εντολή του Σουλτάνου
εκτελέσεις των επιφανών Ρωμηών με έναρξη από τους Μουρούζηδες και
Μητροπολίτες, που εθεωρούντο σαν τα πιο απαραβίαστα πρόσωπα.
7. Διορίστηκε άλλος Σεϊχουλισλάμης, ο Φεΐζ. Αυτός
εξέδωσε χωρίς πολλούς δισταγμούς και συζητήσεις τον φετβά που όριζε ότι
ιερό χρέος των μουσουλμάνων ήταν να μη μείνει στην οθωμανική
αυτοκρατορία ζωντανός ούτε ένας Χριστιανός.
8. Οι Δυτικοί ήταν και πάλι με τους Τούρκους.
9. Η επανάσταση έφτασε στο «αμήν» τόσο, ώστε ο
ατρόμητος Γέρος του Μοριά «εμβήκεν εις την Εκκλησίαν, έκαμε τον
σταυρόν του, έμεινε πολλήν ώραν σύννους και ασπασθείς την εικόνα της
Θεοτόκου είπε: "Παναγία μου, βοήθησε τους Χριστιανούς. Τους επήραμε στο
λαιμό μας"» (Σπ. Τρικούπη, Ιστορία της Ελλην. Επαναστάσεως,
τόμος Α΄, σελ.206).
10. Η εκστρατεία του Ιμπραήμ διέλυσε σαν ιστό αράχνης
τους Έλληνες. Και γέμισε την Πελοπόννησο θρήνους, αίματα, ερείπια και
συμφορές.
Για να τα προδεί κανείς αυτά δεν χρειαζόταν να έχει μυαλό πιο πολύ από
το μέτριο.
Γι’ αυτό και ο Γρηγόριος τάχθηκε με σταθερότητα και αποφασιστικότητα εναντίον της Επαναστάσεως για να σωθεί η Ρωμηοσύνη από την ολοκληρωτική εξόντωση. Και ενεργώντας φαναριώτικα έριξε στάχτη στα μάτια του Σουλτάνου: αφοριστικά κατά της επανάστασης. Τα έγραψε και για τους Έλληνες, να ησυχάσουν. Και κυρίως για τον Σουλτάνο να τα διαβάσει και να καλμάρει. Και κάλμαρε με πολύ λίγες – σχετικά - σφαγές στην Πόλη.
Γι’ αυτό και ο Γρηγόριος τάχθηκε με σταθερότητα και αποφασιστικότητα εναντίον της Επαναστάσεως για να σωθεί η Ρωμηοσύνη από την ολοκληρωτική εξόντωση. Και ενεργώντας φαναριώτικα έριξε στάχτη στα μάτια του Σουλτάνου: αφοριστικά κατά της επανάστασης. Τα έγραψε και για τους Έλληνες, να ησυχάσουν. Και κυρίως για τον Σουλτάνο να τα διαβάσει και να καλμάρει. Και κάλμαρε με πολύ λίγες – σχετικά - σφαγές στην Πόλη.
Οι Πατριάρχες Θεόληπτος και Ιερεμίας Α΄ έκαναν για την σωτηρία του
Γένους μας ψεύτικους όρκους. Ο Πατριάρχης Γρηγόριος
έβγαζε ψεύτικα αφοριστικά - στάχτη στα μάτια του
Σουλτάνου - για τον ίδιο λόγο. Ο ίδιος ο Αλέξανδρος Υψηλάντης
παρότι ήταν ευσεβέστατος δεν τα έλαβε καθόλου υπ’ όψιν του.
Δεν ταράχτηκε. Ούτε κάκιωσε εναντίων του Πατριάρχη. Τον συμπόνεσε.
Ορίστε τι έγραφε στους Σουλιώτες:
«Ο Πατριάρχης βιαζόμενος
υπό της Πόρτας σας στέλνει αφοριστικά και εξάρχους παρακινώντας σας να
ενωθήτε με την Πόρταν. Εσείς όμως να τα θεωρείται αυτά ως άκυρα, καθότι
γίνονται με βίαν και δυναστείαν και άνευ της θελήσεως του Πατριάρχου».
Αλλά και αργότερα, όταν το στράτευμά του είχε πλέον διαλυθεί, ο Αλ.
Υψηλάντης όχι μόνο δεν απέδωσε την καταστροφή του στον αφορισμό, αλλά με
ημερήσιά του διαταγή 8.6.21 απεκύρηξε τους στρατιώτες του,
που δεν επέμειναν στον αγώνα, να εκδικηθούν «το ιερόν αίμα
των κατασφαγέντων απανθρώπως κορυφαίων "υπουργών" της θρησκείας:
πατριαρχών (Γρηγορίου Ε΄ και Κυρίλλου ΣΤ΄), αρχιερέων και
μυρίων άλλων αθώων αδελφών» (Σπ. Τρικούπη, Ιστορία της Ελλην.
Επαναστάσεως, τόμος Α΄, σελ.128).
[…]
[…]
Στην Ιστορία του Τρικούπη (Τομ. Α΄) όποιος θέλει μπορεί να δει:
Α) Το πλήρες κείμενο των αφοριστικών, όπου ο Πατριάρχης αναφέρει
ξεκάθαρα, ότι ο πρέσβης της Ρωσίας του απέκλεισε ρητά κάθε ενίσχυση προς
τους επαναστάτες.
Β) Τα κείμενο του διατάγματος του Τσάρου, που καταδίκαζε την Επανάσταση
και άφηνε τον Σουλτάνο ελεύθερο να σφάξει τους Ρωμηούς.
Γ) Το διάταγμα του Σουλτάνου, με το οποίο επαύθη ο τρίτος κατά σειρά
μέγας Βεζύρης Μπεντερλή Αλήπασας, «επειδή ηθέλησε να φεισθή της ζωής των
Ελλήνων», και διορίστηκε ο Σαλήχπασας. Γιατί επαύθη ο Αλήπασας; «Επειδή
ετόλμησε να εναντιωθεί εις την τιμωρίαν του αξιοκαταφρόνητου τούτου
Έθνους (των Ρωμηών)»!
Και μετά, σου λένε έκανε άσχημα ο Πατριάρχης
που κοπάνησε μερικές κατάρες στον αέρα και έβαλε τον Σουλτάνο να
κυνηγάει μόνο τους "ενόχους" (άντε πιάσε τους αν μπορείς!) Και
αντί να του στήσουν και άλλο ένα άγαλμα, στο μνημείο του αγνώστου
στρατιώτου αυτή τη φορά, ζητούν να φύγει το άγαλμα του από τον χώρο του
Πανεπιστημίου! Ανεύθυνοι και ακαταλόγιστοι φανατικοί!
Γιατί;
Επειδή είχε την ατυχία να είναι Πατριάρχης. Και τι; Πατριάρχες θα έχουμε
για πρότυπα; Αστείο πράγμα! Έξω λοιπόν!
[…]
13. Στον Πατριάρχη Γρηγόριο ο πρέσβης της Ρωσίας και
οι Φαναριώτες που έβλεπαν για πού βάδιζαν τα πράγματα πρότειναν να τον
φυγαδεύσουν, ή στη Ρωσία ή στην Πελοπόννησο για να τεθεί επικεφαλής της
επαναστάσεως. Ο Γρηγόριος όμως δεν λύγισε να δεχτεί λύσεις που θα
σήμαιναν την αρχή της σφαγής των Ελλήνων. Εμείς θα μείνουμε εδώ και θα
σφαγούμε, τόνισε στους άλλους αρχιερείς του Θρόνου. Αλλά τα Χριστιανικά
Έθνη θα εκδικηθούν τον θάνατό μας και θα ελευθερώσουν το Γένος μας. Ο
θάνατός μας θα είναι η σωτηρία.
Ίσως για τους κατηγόρους της Εκκλησίας και ο εκούσιος θάνατος να είναι
δειλία και προδοσία. Οι κατήγοροι αυτοί θα χαιρόντουσαν αν ο Γρηγόριος
αντί να αφορίσει τον Υψηλάντη, είχε κατακεραυνώσει τον Σουλτάνο. Τότε θα
ήταν «ήρωας». Μαζί του θα ήταν «ήρωες» και μερικές εκατοντάδες χιλιάδες
Ρωμηοί, που θα σφάζονταν σαν αρνιά εξ αιτίας της… ηρωικής παρρησίας του.
Θα ήταν ήρωας τότε. Ο Θεός όμως δεν θα του συγχωρούσε ποτέ τη σφαγή των
αθώων. Και οι φιλογενείς θα τον καταριόντουσαν, σαν αίτιο του ολέθρου
της σκλάβας Ρωμηοσύνης, που έπρεπε να την περιφρουρεί, έως αν παρέλθη η
οργή του Κυρίου. Γι’ αυτό οι Ρωμηοί αξιολόγησαν πολύ διαφορετικά την
ενέργειά του.
α) Οι αφορισμένοι Ρωμιοί επαναστάτες δεν έβγαλαν το συμπέρασμα των
πολεμίων του Γρηγορίου. Όχι μόνο δεν τον μίσησαν αλλά τον ανακήρυξαν
μέγιστο συμπολεμιστή τους! Για τον αφορισμό έλεγαν: Το
στόμα καταριόταν. Η καρδία ευλογούσε. Οι αφορισμοί εγράφησαν με βία και
δυναστεία.
β) Ο αφορισμένος Αλέξανδρος Υψηλάντης έγραφε στους Σουλιώτες: «Ο
Πατριάρχης βιαζόμενος υπό της Πόρτας σας στέλνει αφοριστικά και εξάρχους
παρακινώντας σας να ενωθήτε με την Πόρταν. Εσείς όμως να τα θεωρείται
αυτά ως άκυρα, καθότι γίνονται με βίαν και δυναστείαν και άνευ της
θελήσεως του Πατριάρχου».
γ) O Γάλλος BRUNET λέει ότι «όφειλε» να το κάνει.
δ) Ο Πρέσβης της Ρωσίας στην Κωνσταντινούπολη το 1821 Μιχαήλ Στρόγονωφ
δήλωσε, ότι η Υψηλή Πύλη του είπε πως «είχε το δικαίωμα
και την δύναμιν να εξολοθρεύση άπαν το Ελληνικόν έθνος, αλλά αντί
τούτου, μακροθύμως φερόμενη διέταξε τον Πατριάρχην να
καταπνίξη την επανάστασιν δι’ αφορισμού» (Μ.Ε.Ε. τομ. Η΄ σελ.725) Το
ίδιο αναφέρει και ο Ζαχ. Μαθάς στο βιβλίο του «Κατάλογος ιστορικός» με
την επεξήγηση ότι του υποδείχτηκε και το περιεχόμενο του αφοριστικού.
Οι κατήγοροί του τον βγάζουν «προδότη και τουρκόφιλο»!
Ποιος κρίνει αντικειμενικά;
14. Σήμερα απολαμβάνουμε όλα τα αγαθά που μας παρέχει η κοινωνία μας. Ζούμε με όλη μας την ησυχία. Ούτε ευθύνη έχουμε, ούτε αγωνία, φυσικά, για την καταταλαιπωρημένη Ρωμηοσύνη. Και οι κατήγοροί του, κατηγορούν εκ του ασφαλούς!
Ο Πατριάρχης Γρηγόριος καθόταν στα κάρβουνα. Η οργή του Σουλτάνου ήταν μια τρομερή πραγματικότητα. Οι σφαγές, που άρχιζαν από την κορυφή και έφθαναν στην βάση, ήταν μια άλλη φρικαλέα πραγματικότητα. Η απειλή της σφαγής των Χριστιανών μια τρίτη, απαίσια ακόμη και σαν πιθανότητα μία τοις χιλίοις! Η ευθύνη για ό,τι γινόταν ΤΟΝ ΒΑΡΥΝΕ σε απόλυτο βαθμό, αφού ήταν Μιλετ-μπασής (εθνάρχης), αναγνωρισμένος και υπεύθυνος έναντι του Σουλτάνου.
Ποιος κρίνει αντικειμενικά;
14. Σήμερα απολαμβάνουμε όλα τα αγαθά που μας παρέχει η κοινωνία μας. Ζούμε με όλη μας την ησυχία. Ούτε ευθύνη έχουμε, ούτε αγωνία, φυσικά, για την καταταλαιπωρημένη Ρωμηοσύνη. Και οι κατήγοροί του, κατηγορούν εκ του ασφαλούς!
Ο Πατριάρχης Γρηγόριος καθόταν στα κάρβουνα. Η οργή του Σουλτάνου ήταν μια τρομερή πραγματικότητα. Οι σφαγές, που άρχιζαν από την κορυφή και έφθαναν στην βάση, ήταν μια άλλη φρικαλέα πραγματικότητα. Η απειλή της σφαγής των Χριστιανών μια τρίτη, απαίσια ακόμη και σαν πιθανότητα μία τοις χιλίοις! Η ευθύνη για ό,τι γινόταν ΤΟΝ ΒΑΡΥΝΕ σε απόλυτο βαθμό, αφού ήταν Μιλετ-μπασής (εθνάρχης), αναγνωρισμένος και υπεύθυνος έναντι του Σουλτάνου.
Τι θα έπρεπε να έκανε; «Ώφειλε», λέγει ο BRUNET που
ίσως ποτέ του δεν χώνεψε Ρωμηό. Ασυγκίνητοι όμως μένουν οι «Ρωμηοί»
κατήγοροί του συνεπαρμένοι από μία «ιδανική» θεώρηση των πραγμάτων.
Έκανε κακό στην επανάσταση, λένε. Έτσι… πάει, καταστραφήκαμε, ενώ
μπορούσαμε να είχαμε σωθεί.
Κρίμα που δεν ζούσαν τότε. Θα τους είχε ο πατριάρχης «συμβούλους» επί
θεμάτων παιδείας και εθνικής πολιτικής. Και δεν θα γινόταν τίποτε
στραβό. Και το έθνος θα είχε μεγαλουργήσει. Θα είχε πιο πολλούς ήρωες.
Ίσως όμως δεν θα είχαν οι ήρωες αυτοί Ρωμηούς υμνητές, αλλά μόνο
Φράγκους. Ίσως να μην υπήρχαν πια στον κόσμο Ρωμηοί.
15. Τι όμως προσπάθησε ο άγιος ιερομάρτυς Γρηγόριος Ε΄
να πετύχει με τον αφορισμό αυτό;
Πολλά πράγματα. Και συγκεκριμένα:
α) Να κατευνάσει το Σουλτάνο. Να του ρίξει στάχτη στα μάτια, όπως και
τόσες άλλες φορές. Γι’ αυτό ο Πατριάρχης μας μιλάει: 1) για κάποια
τερατώδη αχαριστία προς την ευεργετική προστασία, που οι Έλληνες
απόλαυαν εκ μέρους των Οθωμανών, 2) για το βασίλειο Κράτος του
Σουλτάνου, και 3) για τη μομφή που η επανάσταση προκαλούσε εις βάρος της
ομόδοξου Ρωσίας (τα λόγια αυτά είχαν θέση μόνο εφ’ όσον λεγόντουσαν για
τον Σουλτάνο. Δεν είχαν πέραση για κανέναν άλλο).
β) Να καλμάρει τους Έλληνες, που τους έβλεπε με τα μάτια της ψυχρής
λογικής, να βαδίζουν σ’ ένα βέβαιο χαμό. Γι’ αυτό μιλάει με χρώματα πολύ
ζωηρά για τον κίνδυνο αφανισμού του γένους κα χαρακτηρίζει τους
επαναστάτες ΜΙΣΕΛΕΥΘΕΡΟΥΣ.
γ) Να πείσει τους αρχιερείς να κινηθούν με ευθύνη, να ξαναφέρουν τους
Ρωμηούς στην υποταγή, αφού, όπως γράφει στα αφοριστικά του. 1) Το Ρωσικό
κράτος ουδεμία είδηση ή συμμετοχή έχει. 2) Ο Τσάρος αποτροπιάζεται του
πράγματος την βδελυρίαν. 3) Ο Τσάρος άφηνε ελεύθερο τον Σουλτάνο να
κάνει ό,τι καταλάβαινε. 4) Οι ίδιοι οι αρχιερείς ήταν οι μόνοι υπεύθυνοι
για την τύχη του λαού. Γι’ αυτό και τους τονίζει την τρομερά μεγάλη
ευθύνη τους με τα λόγια: «εκ χειρός σου ζητηθήσεται το αίμα» των αθώων
Ρωμηών, για τους οποίους ο Πατριάρχης πονούσε πολύ, αν
εγκαταλελειμμένοι στην τύχη τους σφάζονταν από τους Οθωμανούς.
16. Θα πουν μερικοί. Δεν έπρεπε να λυγίσει! Δεν έπρεπε
να αφορίσει!
Όμως τους πρόλαβαν άλλοι! Ο μητροπολήτης Δερκών Γρηγόριος πρότεινε παραπείθοντας τον Σουλτάνο να πάει ο Πατριάρχης στην Πελοπόννησο να τεθεί επί κεφαλής της Επαναστάσεως!
Όμως τους πρόλαβαν άλλοι! Ο μητροπολήτης Δερκών Γρηγόριος πρότεινε παραπείθοντας τον Σουλτάνο να πάει ο Πατριάρχης στην Πελοπόννησο να τεθεί επί κεφαλής της Επαναστάσεως!
Ο Γρηγόριος απάντησε. Και εγώ σαν κεφαλή του Έθνους και εσείς σαν
Σύνοδος οφείλουμε να μείνουμε εδώ κι να αποθάνωμε για την κοινή σωτηρία.
Ο θάνατός μας θα δώσει δικαίωμα στην Χριστιανοσύνη να υπερασπιστεί το
έθνος μας. Αν πάμε να ενθαρρύνουμε την Επανάσταση θα δώσουμε το δικαίωμα
στον Σουλτάνο να εξολοθρεύσει όλο το έθνος μας όπως ήδη απεφάσισε.
(Βλέπε Σπηλιάδου, Απομνημονεύματα της Ελληνικής Επαναστάσεως παρά
Αγγελοπούλου, Τα κατά Πατριάρχην Γρηγόριον Ε΄, σελ. 169).
Ο θάνατος του Γρηγορίου ήταν εκούσιος. Σαν του Κυρίου.
Και υπέρ το λαού.
Ελάτε τώρα και πείτε μου από πού συμπεραίνετε ότι ήταν
«μισέλληνας και προδότης»;
17. Και επειδή πολλοί διερωτώνται, πως και το
Πατριαρχείο δεν θυμήθηκε να άρει τον αφορισμό του Υψηλάντη, ενώ ήρε το
ανάθεμα του 1054 (κατά του Πάπα), ας μάθουμε επί τέλους ότι ο αφορισμός
αυτός ήρθη την Μεγάλη Δευτέρα του 1821 σε μυστική τελετή στο
Πατριαρχείο. Γι’ αυτό μέχρι τώρα δεν απασχόλησε κανένα. Το θέμα είναι
ιστορικά λυμένο.
Η συνεργασία του
Γρηγορίου του Ε΄ με τη Φιλική Εταιρία
Στην πραγματικότητα, ο άγιος Γρηγόριος ο Ε΄ ήταν «στο κόλπο» της επανάστασης,
και δρούσε σε συνεργασία με τη Φιλική Εταιρία, και απλώς έριχνε στάχτη
στα μάτια των Τούρκων για να σώσει χιλιάδες ψυχές, και τον ίδιο τον
Αγώνα. Ας δούμε συνοπτικά μερικά στοιχεία, που δείχνουν τους λόγους των
ενεργειών του, αλλά και τη σχέση του με τη Φιλική Εταιρία:
1. Ο Πατριάρχης ήταν συγχρόνως και εθνάρχης και
συνεπώς η σωφροσύνη και η σύνεση προείχαν του αυθορμητισμού (π.χ.
Παπαφλέσσας). Επιβαλλόταν λοιπόν αναγκαστικά μια μετριοπαθής πολιτική.
2. Το αποτέλεσμα των πιθανών αστοχιών ή λαθών του, θα
είχαν αιματηρή επίπτωση στον λαό της Κωνσταντινούπολης και σε ολόκληρο
το Γένος.
3. Υπήρχε η πικρή εμπειρία τού αποτυχημένου κινήματος
τού 1770 και τού «ρεμπελιού τής Σμύρνης» (1797), με την επακολουθήσασα
σφαγή τών Ελλήνων, γεγονότα που καθιστούσαν τη στάση τού Πατριάρχη
ιδιαιτέρως επιφυλακτική.
4. Η μυστική προετοιμασία του Αγώνα, επέβαλε μια στάση
εξευμενισμού μάλλον του Τουρκικού θηρίου, παρά πρόκλησης και ερεθισμού
του.
5. Ο αφορισμός του αγώνα από τον Πατριάρχη, απομάκρυνε
την υποψία της συμμετοχής του Γένους στην εξέγερση των Παραδουνάβιων
ηγεμονιών, και αποσόβησε τη σφαγή (Θ. Ζήσης, «Ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄
στη συνείδηση τού Γένους», Θεσσαλονίκη 1986).
6.
Άλλωστε ο ίδιος ο Α. Υψηλάντης, απευθυνόμενος
γραπτώς προς τους Σουλιώτες, αναγνωρίζει την εξασκηθείσα στον Πατριάρχη
βία εκ μέρους τής Τουρκίας, σχετικά με τον αφορισμό.
7. Από την αλληλογραφία του Φιλικού Π. Σέκερη,
πληροφορούμαστε ότι ο Γρηγόριος συνεργαζόταν με την Εταιρία, αν και δεν
είχε ορκισθεί (Τ. Γριτσόπουλος Γρηγόριος ο Ε΄ ΘΗΕ τ. 4, 1964, στ. 739).
8. Είχε μάλιστα μεταξύ τών Φιλικών, και το συνθηματικό
προσωνύμιο: «παλαιότερος». Υπήρχε επίσης το λεγόμενο «κιβώτιο του
ελέους», με σκοπό να συγκεντρώνει χρήματα για τον Αγώνα του Έθνους, κατά
τη μαρτυρία τού Ι. Φιλήμονα (Τ. Γριτσόπουλος Γρηγόριος ο Ε΄ ΘΗΕ τ.4,
1964, στ. 739).
9. Τα ίδια παραδέχονται ο Α. Παπάς σε σχετική επιστολή
του και ο Α. Λασκαράτος σε επιστολή του, το 1872, προς τον Α. Βαλαωρίτη,
στην οποία προβάλλει το ακούσιο της πατριαρχικής ενέργειας και την
πρόθεση διαφύλαξης της ζωής των πολιτών.
10. Άλλωστε, η θυσία τού Πατριάρχη, και η κατηγορία
τών Τούρκων ότι δρούσε κρυφά υπέρ τής Επανάστασης, δεν ήταν δυνατόν να
παραθεωρηθούν (Τ. Γριτσόπουλος, Γρηγόριος Ε΄ «Μνημόσυνη», Σ΄ 1976 –
1977, σ. 299 – 332).
11. Πέρα από κάθε
αμφιβολία, «το σχοινί του Πατριάρχη»
εμψύχωσε και ώθησε το επαναστατικό κίνημα στην Ελλάδα (Ν. Ζαχαρόπουλος
«Γρηγόριος Ε΄, Σαφής έκφρασις της Εκκλησιαστικής πολιτικής επί
Τουρκοκρατίας» Διατριβή επί υφηγεσία, Θεσσαλονίκη 1974.
Τι έχει γραφεί για το θέμα
Για το ζήτημα αυτό, έχουν γραφεί πολλά. Ας δούμε
μερικά:
1. Η Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτικής Αθηνών, τόμ. ΙΒ', σ. 32 και 36 (Α. Δεσποτόπουλος) γράφει σχετικά: "...Επικρίθηκε
εν τούτοις ο Πατριάρχης και επικρίνεται ακόμη, επειδή έστερξε στον
αφορισμό και έστειλε τις νουθετικές εγκυκλίους. Οι επικριτές όμως δεν
αναλογίζονται τι θα πάθαινε το ΄Εθνος, αν ο Πατριάρχης τηρούσε αρνητική
στάση απέναντι στις αξιώσεις του Σουλτάνου. Συμμορφώθηκε, άλλωστε, τότε
ο Πατριάρχης προς την σταθερή παράδοση της Εκκλησίας, που με παρόμοια
στάση κατόρθωνε σε ανάλογες κρίσιμες περιστάσεις να σώζει το Γένος.
Άλλωστε θα ήταν εντελώς παράλογη και ανεύθυνη διαφορετική απόφαση. Αν
δεν γινόταν ο αφορισμός, ήταν σχεδόν βέβαιο, ότι θα εξοντώνονταν
εκατοντάδες χιλιάδες ορθοδόξων χριστιανών".
2. Κατά την "Προκήρυξη" του Σουλτάνου (YAFTA),
"ο
δόλιος Ρωμηός Πατριάρχης, καίτοι κατά το παρελθόν είχε δώσει πλαστά
δείγματα αφοσιώσεως, όμως κατά την περίπτωσιν ταύτην, μη δυνάμενος να
αγνοή την συνωμοσίαν της επαναστάσεως του έθνους του [...] γνωρίζων δε ο
ίδιος και υποχρεωμένος να γνωστοποιήση και εις όσους το ηγνόουν, ότι
επρόκειτο περί επιχειρήσεως ματαίας, ήτις ουδέποτε θά επετύγχανε [...],
όμως ένεκα της εμφύτου διαφθοράς της καρδίας του, ου μόνον δεν
ειδοποίησε, ουδέ επετίμησε τους αφελείς [...], αλλά, κατά τα φαινόμενα,
αυτός ο ίδιος, όπισθεν των παρασκηνίων, έδρα κρυφίως, ως αρχηγός της
επαναστάσεως.…" (Γ. Ζώρα, όπ. π., σ. 9). Ο Σουλτάνος, γνώστης των
πραγμάτων, δίνει την ερμηνεία του, που αποδεικνύεται σοβαρότερη από
εκείνη νεωτέρων, όπως ο Γ. Καρανικόλας ή ο Αλ. Τσιριντάνης...
3. Ο Th. Gordon, ιστορικός του Αγώνα (Ιστορία της
Ελλην. Επαναστάσεως, μετάφρ. Φ. Βράχα, τομ. Α', σ. 134) γράφει: "Δεν
τολμούμε να βεβαιώσουμε, πως ο Πατριάρχης και τα μέλη της Συνόδου ήταν
απόλυτα αθώοι συνωμοσίας κατά του κράτους. Αντίθετα, έχομε λόγους να
πιστεύουμε, ότι ο Γρηγόριος γνώριζε την ύπαρξη της Εταιρείας και ότι
μερικοί από τους άλλους Ιεράρχες ήταν βαθειά πλεγμένοι στις
μηχανορραφίες της".
4. Πλησίον εις τον Ιερέα - έλεγε ο Θ. Κολοκοτρώνης - ήτον ο λαϊκός, καθήμενοι εις ένα σκαμνί, Πατριάρχης και
τζομπάνης, ναύτης και γραμματισμένος, ιατροί, κλεφτοκαπεταναίοι,
προεστοί και έμποροι". Ο ιστορικός του 19ου αιώνα Χρ. Βυζάντιος
σημειώνει: "Προύχοντες, κληρικοί, αρματολοί και
κλέφται, λόγιοι και πλούσιοι, συνεφώνησαν ή μάλλον συνώμοσαν και
παραχρήμα επαναστάτησαν κατά της τουρκικής δυναστείας”
5. Υπάρχει η μαρτυρία των Τούρκων Ιστορικών για τη
δράση του ελληνορθοδόξου Κλήρου στον Αγώνα του '21(a). 'Ετσι, ο Μώραλη
Μελίκ Μπέη δέχεται ότι "τον λαόν (της Πελοποννήσου) υπεκίνησαν oι
έχοντες συμφέροντα και σχέσεις μετά τούτων, oι έμποροι, οι πρόκριτοι,
και κυρίως oι μητροπολίται και γενικως oι ανήκοντες εις τον κλήρον,
δηλαδή oι πραγματικοί ηγέται του Εθνους" (b). Ο δε Ζανί Ζαντέ σημειώνει:
"Τα σχέδια ετηρούντο μυστικά μεταξύ του Πατριάρχου, των Μητροπολιτών,
των Παπάδων, των Δημογερόντων" (c).
Σημειώσεις:
Σημειώσεις:
a). Βλ. τις μελέτες: Νικηφ. Μοσχοπούλου, Ιστορία της
Ελληνικής Επαναστάσεως κατά τους Τούρκους ιστοριογράφους, Αθήναι 1960.
Ι. Παπαϊωάννου, Ιστορικές Γραμμές, τ. Α', Λάρισα 1979.
b). Ν. Μοσχοπούλου, ό. π., σ. 167. Ι. Παπαϊωάννου, όπ. π., σ. 240.
c). Ν. Μοσχοπούλου, σ. 107. Ι. Παπαϊωάννου, σ. 240.
6. Ενίοτε τον 19ο αιώνα εγείρονταν αντιδράσεις όχι για
την μη συμμετοχή των Κληρικών μας στον απελευθερωτικό Αγώνα, αλλά
αντίθετα για τη συμμετοχή τους σ' αυτόν. Χαρακτηριστική είναι η
περίπτωση του Κεφαλλονίτη κοσμοκαλόγηρου και ησυχαστή Κοσμά Φλαμιάτου
(1786 - 1852). Κατά τον Φλαμιάτο η Αγγλία εκμεταλλεύθηκε τον Αγώνα του
'21. Με την εμπλοκή του Κλήρου σ' αυτόν επεδίωξε "ίνα διεγείρη την
παγκόσμιον, ει δυνατόν, περιφρόνησιν, μίσος, αποστροφήν και συνωμοσίαν
κατά του Κλήρου, τόσον την εκ των Αρχών, όσον και την εκ του λαού. Δι'
αυτόν τον σκοπόν προς τοις άλλοις εκίνησεν εμμέσως εις τους αρχηγούς της
Φιλικής Εταιρείας και εισήχθησαν εν αυτω ο Οικουμενικός Πατριάρχης,
πολλοί Επίσκοποι και άλλοι εκ του Κλήρου της Ανατολής, και εφάνησαν
τινες εξ αυτών οπλοφορούντες εις το στάδιον του κατά των Οθωμανών
πολέμου, φαινόμενον όλως μοναδικόν, αλλόκοτον και αποτρόπαιον, εις την
Ορθόδοξον Εκκλησίαν..." ( Κοσμά Φλαμιάτου, "Απαντα" εκδόσεις "Σπανός"),
Αθήναι 1976, σ. 96/7 )
7.
΄Ενα απο τα επισημότερα θύματα της παρατεινόμενης
ιδεολογικής αδιαλλαξίας είναι ο Μέγας Οικουμενικός Πατριάρχης του Αγώνα,
Άγιος Γρηγόριος Ε' (a). Η ερμηνεία της στάσης του στον Αγώνα απαιτεί
επαρκή γνώση της εποχής (ιστορικά, κοινωνιολογικά, πολιτικά,
διπλωματικά) και τη χρήση ορθών κριτηρίων, συγχρόνων δηλαδή και όχι
σημερινών (ιστορικός αναχρονισμός). Ο σοφός εκείνος Γενάρχης, πώς ήταν
δυνατό να παραβλέψει τους αρνητικούς παράγοντες, που απειλούσαν κάθε
επαναστατική σκέψη (Ιερά Συμμαχία, Τσάρος, προηγούμενες οικτρές
αποτυχίες, π. χ. 1790); Γιατί να απαιτεί κανείς λιγότερη σύνεση από
εκείνη του Κοραή και του Καποδίστρια,
που ήσαν τελείως αρνητικοί στα σχέδια εξεγέρσεως; Και όμως, σε καμία
παρακωλυτική ή αποτρεπτική ενέργεια δεν προέβη, η δε αλληλογραφία του
είναι σαφώς θετική και φανερώνει την εσωτερική συμμετοχή του στα σχέδια
της Φιλικής (b).
Θα ερωτήσει, βέβαια, κανείς: και ο περιβόητος αφορισμός
του κινήματος Υψηλάντου-Σούτσου; Δεν είναι σαφής αντίδραση του
Γρηγορίου; Ετσι, άλλωστε, ερμηνεύεται ως σήμερα από την αρνητική
κριτική. Μπορεί όμως να "έρμηνευθεί" ο αφορισμός χωρίς να ληφθεί υπόψη
το κλίμα, μέσα στο οποίο έγινε; Καί ποιο ήταν το κλίμα αυτό; -΄Εκρηξη
της οργής του Σουλτάνου (απόλυτου κυρίου πάνω σε κάθε υπήκοο)- ΄Αμεσος
κίνδυνος γενικής σφαγής των Ρωμηων (ομολογία εκθέσεων τών Ξένων της
Κων/πόλεως (c)) Απερίγραπτες θηριωδίες, πού προοιώνιζαν τη συνέχεια-Παύση
από τον Σουλτάνο δύο Μ. Βεζίρηδων, με την κατηγορία της επιεικούς
στάσεως έναντι των Ρωμηών -Απαγχονισμός του Σεϊχουλισλάμη (Θρησκευτικού
αρχηγού), κατηγορουμένου για απείθεια (δεν εξέδωσε φετφά για την σφαγή
και εξόντωση των Ρωμηών(d )) Εκτελέσεις Φαναριωτών (Μουζούρηδων και
Μητροπολιτών) κ.λπ.
Σημειώσεις:
a.Τις νεώτερες μελέτες για το πρόσωπο βλ. στη
Βιβλιογραφία.
( http://pub88.ezboard.com/ffinalfrontiersdicsusionboard45123frm29.showMessage?topicID=108.topic )
b. Βλ. Ι. Μ. Χατζηφώτη, οπ. π.
c. Βλ. Γεωργίου Θ. Ζώρα, Ο απαγχονισμός του Πατριάρχου Γρηγορίου του Ε' εις την έκθεσιν του Ολλανδου Επιτετραμμένου Κωνσταντινουπόλεως, Αθήναι 1976, σ. 4 έ.
d. Μπορεί να αποκληθεί πρώτος μάρτυρας του Αγώνος της Ανεξαρτησίας μας.
( http://pub88.ezboard.com/ffinalfrontiersdicsusionboard45123frm29.showMessage?topicID=108.topic )
b. Βλ. Ι. Μ. Χατζηφώτη, οπ. π.
c. Βλ. Γεωργίου Θ. Ζώρα, Ο απαγχονισμός του Πατριάρχου Γρηγορίου του Ε' εις την έκθεσιν του Ολλανδου Επιτετραμμένου Κωνσταντινουπόλεως, Αθήναι 1976, σ. 4 έ.
d. Μπορεί να αποκληθεί πρώτος μάρτυρας του Αγώνος της Ανεξαρτησίας μας.
Μετα απο τα παραπάνω στοιχεία, θεωρούμε ΑΥΤΑΠΟΔΕΙΚΤΗ, όχι μόνο την βοήθεια που η εκκλησία παρείχε, αλλά και το γεγονός πως ο Πατριάρχης ήταν ο πραγματικός ηγέτης της επανάστασης. Ο δε ψετο-αφορισμός, στην πραγματικότητα ΕΣΩΣΕ τον Ελληνισμό από βέβαιη σφαγή, και έδωσε έτσι τη δυνατότητα να πετύχει η επανάσταση. Μια επανάσταση που δεν ήταν επανάσταση απλώς "Ελλήνων", αλλά ήταν ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΚΑΤΑ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΩΝ. Αυτό πρέπει να το σκεφθούν σοβαρά όλοι αυτοί που φωνάζουν σήμερα για απογύμνωση της χώρας από τη Χριστιανική πίστη. Γιατί η χώρα αυτή, υφίσταται χάριν ακριβώς των Χριστιανών.
Δεν ντρέπεστε όλοι εσείς οι ειδωλολάτρες να
συκοφαντείτε και να διαβάλλετε ψευδώς κάποιον που πέθανε για την
ελευθερία σας; Αλλά θα μου πείτε, εδώ διαβάλλετε και συκοφαντείτε τον
ίδιο τον Χριστό. Στον άγιο Γρηγόριο τον Ε΄ θα ντραπεί το υψηλό
«Ελληνικό» σας ήθος;
Ασκητική Ανθρωπολογία
![sun-monk[1]](http://i0.wp.com/oodegr.co/neo/wp-content/uploads/2015/04/sun-monk1.gif)
Ο Χριστός είναι το μέτρο όλων των πραγμάτων, πρόσκαιρων και αιωνίων,
Θείων και ανθρώπινων. Για τον λόγο αυτό όλα, όσα προτίθεμαι να γράψω
εδώ, θα προέρχονται από τη θεώρηση του Χριστού ως Θεανθρώπου. Η
χριστιανική ανθρωπολογία μας δεν πρέπει να έχει αφηρημένο χαρακτήρα,
αλλά να προσφέρει απαραιτήτως θεμέλιο για όλη την εν τω Θεώ ζωή μας. Δεν θα δίσταζα να ονομάσω την ανθρωπολογία αυτή ασκητική.
Η εικόνα του Θεού στον άνθρωπο είναι πολυδιάστατη. Μία από τις
διαστάσεις της είναι η δημιουργική δύναμη, που εκδηλώνεται σε ποικίλες
περιοχές: σε κουλτούρες όλων των ειδών, δηλαδή πολιτισμούς, τέχνες,
επιστήμες.
Στον πρωτόπλαστο δόθηκε η εντολή, με την είσοδό του στον φυσικό
κόσμο, να εργάζεται σε αυτόν και να τον φυλάσσει (βλ. Γεν. 2,15). Ο
φυσικός κόσμος είναι πλασμένος με τέτοιον τρόπο, ώστε ο άνθρωπος
βρίσκεται στην ανάγκη να λύνει δημιουργικά τα προβλήματα που αδιάκοπα
αναφύονται μπροστά του. Ωστόσο αυτά που απαριθμώ δεν εξαντλούν τον όλο
άνθρωπο. Παράλληλα με την παραγωγή εκείνων που χρειάζεται ο άνθρωπος για
τη συντήρηση της ζωής του επάνω στη γη, ανέρχεται από τις ατελείς
μορφές στις τελειότερες, τις πνευματικές, που υπερβαίνουν όλα τα ορατά
και τα πρόσκαιρα. Στο επίπεδο των πρόσκαιρων, η δημιουργική ικανότητα
κατευθύνεται προς τα κάτω, προς τη γη, για να οργανώσει τα ακατέργαστα
δεδομένα της φύσεως, που αντιστοιχούν στις απαιτήσεις των αναγκών του
ανθρώπου. Στην περίπτωση αυτή ο σκοπός κατορθώνεται στα όρια των φυσικών
ικανοτήτων του ανθρώπου. Στη δεύτερη περίπτωση η δημιουργία
κατευθύνεται προς τον ανώτερο κόσμο, όπου τα φυσικά χαρίσματα του
ανθρώπου από μόνα τους δεν επαρκούν. Ως Πρόσωπο ο άνθρωπος
διαθέτει ελεύθερη βούληση που εκφράζεται, όχι με την εκ του μηδενός
δημιουργία κάποιου εντελώς νέου πράγματος που δεν υπήρξε, αλλά ως συμφωνία με τη θέληση του Θεού, του αληθινά Δημιουργού, ή ως διαφωνία προς το θέλημά Του (που αποκλίνει από το θέλημά Του ή και το απορρίπτει). Μόνο εκείνη η δημιουργία που συμπίπτει με το θέλημα του Ουρανίου Πατρός παράγει καρπούς που μπορούν να περάσουν στην αιωνιότητα· οτιδήποτε άλλο καταλήγει στο μη ον: «Πάσα φυτεία ην ουκ εφύτευσεν ο Πατήρ Μου ο ουράνιος εκριζωθήσεται» (Ματθ. 15,13). «Εγώ
ειμί η άμπελος, υμείς τα κλήματα. Ο μένων εν Εμοί καγώ εν αυτώ, ούτος
φέρει καρπόν πολύν, ότι χωρίς Εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν. Εάν μη τις
μείνη εν Εμοί, εβλήθη έξω ως το κλήμα και εξηράνθη, και συνάγουσιν αυτά
και εις πυρ βάλλουσι, και καίεται» (Ιωάν. 15,5-6).
Για να γίνει ο άνθρωπος συνεργός του Θεού στη δημιουργία του κόσμου,
πρέπει αδιάκοπα να αγωνίζεται για την κατά το δυνατόν καλύτερη γνώση του
ιδίου του Θεού. Η πορεία αυτή της αναβάσεως στη γνώση του Θεού είναι
επίσης δημιουργική πράξη, ιδιαίτερης όμως τάξεως· σκοπός της είναι η
συμμετοχή στην αιώνια δημιουργική πράξη του Πατέρα, η απόκτηση της
έσχατης τελειότητας με την παραμονή στο ρεύμα της Θείας Αιωνιότητας,
όπου πρώτος εισήλθε ο Χριστός-Άνθρωπος. Ο χριστιανός στη δημιουργική
αναζήτησή του εγκαταλείπει όλα όσα φέρουν σχετικό και παροδικό
χαρακτήρα, για να παραμείνει στα μη παρερχόμενα. Στα όρια της γης η τελειότητα δεν είναι εντελώς πλήρης. Και όμως την αποκαλούμε τελειότητα. Μιμούμενοι τον Χριστό που είπε «Εγώ απ’ εμαυτού ποιώ ουδέν, αλλά καθώς εδίδαξέ με ο Πατήρ Μου, ταύτα λαλώ» (Ιωάν. 8,28), και εμείς πρέπει να αγωνιζόμαστε για το ίδιο, σύμφωνα με την παρατήρηση του Γέροντα Σιλουανού: «Οι τέλειοι δεν λένε τίποτε αφ’ εαυτού τους… Λένε μόνο ό,τι τους δίνει το Πνεύμα».
Αυτή λοιπόν είναι η αληθινή δημιουργία, η ανώτερη από όλα εκείνα που
είναι εφικτά για τον άνθρωπο. Όχι παθητικά, αλλά με δημιουργικό αγώνα
βαδίζει ο άνθρωπος προς αυτό τον άγιο σκοπό, χωρίς ποτέ να λησμονεί ότι
δεν πρέπει με κανέναν τρόπο να δημιουργήσει για τον εαυτό του θεό «κατ’
εικόνα του», κάτι που πολλοί φιλόσοφοι ή ακόμη και θεολόγοι κάνουν.
Όλο το παρελθόν μου με ωθούσε κατά φυσικό τρόπο στη σκέψη για τη
δημιουργία στις διάφορες εκφάνσεις της, όπως επίσης και για το νόημά
της. Τώρα θα ήθελα να διηγηθώ με συντομία πως η ενασχόλησή μου με τη
ζωγραφική με οδήγησε στην προσευχή. Μιλώ για πραγματικά συγκεκριμένη
περίπτωση.
Κατά τις ημέρες της νεότητάς μου, κάποιος Ρώσος ζωγράφος, που έγινε
στη συνέχεια διάσημος, με προσείλκυσε προς την ιδέα της καθαρής
δημιουργίας, έχοντας στραφεί προς την αφηρημένη τέχνη. Δύο ή τρία χρόνια
υπήρξα θύμα της έλξεως αυτής, που με οδήγησε στην πρώτη θεολογική σκέψη
που γεννήθηκε μέσα μου. Χαρακτηριστικό κάθε «καλλιτέχνη» (δηλαδή κάθε
εργάτη της τέχνης) είναι να προσλαμβάνει το είναι στις μορφές της τέχνης
του. Έτσι και εγώ αντλούσα ιδέες για τις δικές μου αφηρημένες μελέτες
από εκείνο που μου παρείχε η πραγματικότητα του περιβάλλοντός μου: οι
άνθρωποι, η βλάστηση, τα κτίσματα, οι απροσδόκητα αλλόκοτοι συνδυασμοί
σκιών από τον ήλιο ή τις ηλεκτρικές λάμπες επάνω στο πάτωμα, τους
τοίχους, τις οροφές και πολλά άλλα. Με τη φαντασία μου δημιουργούσα
εικόνες, αλλά με τέτοιον τρόπο, ώστε να μην είναι όμοιες με τίποτε που
υπάρχει πραγματικά στη φύση. Με τον τρόπο αυτό, νόμιζα ότι δεν είμαι
αντιγραφέας φυσικών φαινομένων, αλλά δημιουργός νέων καλλιτεχνικών
(εικαστικών) γεγονότων. Ευτυχώς αντιλήφθηκα ότι σε μένα, τον άνθρωπο, δεν δόθηκε να δημιουργώ «εκ του μηδενός», όπως ο Θεός δημιουργεί με μοναδικό τρόπο. Από την εμπειρία αυτή μου έγινε σαφές ότι κάθε ανθρώπινη δημιουργία προϋποθέτει μία ήδη προϋπάρχουσα. Δεν μπορούσα να χαράξω ούτε μία γραμμή, ούτε να δημιουργήσω κάποιο χρώμα, που πουθενά αλλού δεν υπήρχε. Ο
αφηρημένος πίνακας μοιάζει με εγγραφή λέξεων που ηχούν πρωτότυπα, αλλά
ποτέ δεν εκφράζουν πλήρες νόημα. Η δημιουργία παρουσιαζόταν σε μένα ως
αποσύνθεση του είναι, πτώση στο κενό, στο παράλογο, επιστροφή στο
«μηδέν», από το οποίο μας κάλεσε η δημιουργική πράξη του Θεού. Τότε εγκατέλειψε ο νους μου τη μάταιη απόπειρα να δημιουργήσει κάτι εντελώς νέο, καιτο πρόβλημα της δημιουργίας στη συνείδησή μου συνδέθηκε με το πρόβλημα της Γνώσεως του Είναι.
Και μου συνέβη κάτι θαυμαστό· σχεδόν όλος ο κόσμος, κάθε ορατό
φαινόμενο, έγινε μυστήριο, ωραίο και βαθύ. Και το φως έγινε άλλο·
χάιδευε τα αντικείμενα, τα περιέβαλλε κατά κάποιον τρόπο με στεφάνι
δόξας, μεταδίδοντας σε αυτά παλμούς ζωής που δεν απεικονίζεται με τα
μέσα που διαθέτει ο καλλιτέχνης. Γεννιόταν μέσα μου η επιθυμία να
υποκλιθώ με ευλάβεια μπροστά στον πρώτο καλλιτέχνη, τον Δημιουργό του
παντός, με τον πόθο να Τον συναντήσω, να διδαχθώ από αυτόν, να γνωρίσω πώς Αυτός δημιουργεί.
Οι συνομιλίες μου με τον Γέροντα Σιλουανό για την προσευχή και για οποιοδήποτε άλλο θέμα συγκεντρώνονταν πάντοτε στο Πρόσωπο του Χριστού, του μοναδικού Διδασκάλου με απόλυτη αυθεντία. Αυτός μας έδωσε «υπόδειγμα» για όλα (βλ. Ματθ. 23,8-10· Ιωάν. 13,13-15). Και ο Γέροντας δίδασκε να κοιτάζουμε προσεκτικά πως Εκείνος, ο Υιός του ανθρώπου, ενεργούσε. «Αμήν,
αμήν λέγω υμίν, ου δύναται ο Υιός ποιείν αφ’ Εαυτού ουδέν, εάν μη τι
βλέπη τον Πατέρα ποιούντα· α γαρ αν Εκείνος ποιή, ταύτα και ο Υιός
ομοίως ποιεί. Ο γαρ Πατήρ φιλεί τον Υιόν και πάντα δείκνυσιν Αυτώ α
Αυτός ποιεί, και μείζονα τούτων δείξει Αυτώ έργα, ίνα υμείς θαυμάζητε» (Ιωάν. 5,19-20). Αλλά ο μονογενής Υιός, γενόμενος Υιός Ανθρώπου, ομοιώθηκε σε όλα με μας (βλ. Εβρ. 2,17·
Φιλιπ. 2,7). Συνεπώς όλα, όσα Εκείνος λέει για τον Εαυτό Του ως Υιό
Ανθρώπου, εφαρμόζονται στον καθένα από μας. Αν εμείς παραμένουμε στον
Υιό, τον οποίο αγαπά ο Πατέρας, τότε και εμείς είμαστε υιοί Του, επίσης
αγαπημένοι (βλ. Ιωάν. 16,27), και Αυτός θα μας τα δείξει όλα: τι
δημιουργεί και πώς δημιουργεί. Αλήθεια, εν Χριστώ έχουμε κληθεί να γίνουμε μέτοχοι όλης της δημιουργικής Πράξεως του Θεού και Πατρός μας.
Η οδός προς την τελειότητα αυτή έχει ως εξής: Το
πνεύμα του ανθρώπου αποχωρεί από την αναρίθμητη ποικιλομορφία των
φαινομένων του φυσικού κόσμου, και με όλη τη δύναμή του στρέφεται προς
τον Θεό. Και αυτό είναι το όριο του ανθρώπου επάνω στη γη. Όταν
όμως, μετά την έξοδό της η ψυχή ανεβαίνει προς τον Θεό για αιώνια σε
Αυτόν και με Αυτόν διαμονή, τότε μέσα στο «Είναι» αυτό έρχεται η γνώση
και η είσοδός μας στην Πράξη δημιουργίας από τον Θεό όλων των υπαρκτών.
Αρραβώνα της καταστάσεως αυτής αποτελεί το χάρισμα της θαυματουργίας.
Κατά τον λόγο του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου: «Ο Θεός σκέφτεται τον κόσμο και ο κόσμος υπάρχει». Και οι άγιοι τελούν τα θαύματα όχι με φυσική επενέργεια επάνω στη φύση, αλλά στην προσευχή τους προς τον Θεό «σκέφτονται το ποθούμενο και αυτό πραγματοποιείται».
[Αρχιμ. Σωφρονίου(Σαχάρωφ), «Το Μυστήριο της χριστιανικής ζωής», σ. 174-179. Ι. Μ. Τιμίου Προδρόμου-Έσσεξ]
Οι μισές αλλά σημαντικές αλήθειες του κ. Πανούση…
Ξεστόμισε
κάποιες αλήθειες, έστω μισές και …συσκοτισμένες, ο υπουργός Προστασίας
του Πολίτη, Γιάννης Πανούσης, για τους κουκουλοφόρους και τους
«μπαχαλάκηδες»:
«Μακάρι να ήταν οργισμένοι νέοι που ήθελαν να εκτονωθούν. Δεν είναι όμως έτσι, είναι πολύ μπερδεμένο. Να δείτε ποιος ελέγχει τα Εξάρχεια, γι’ αυτό λέω πως είναι και πολιτικό και κοινωνικό το ζήτημα. Ποιος ελέγχει τα Εξάρχεια; Τα Εξάρχεια ελέγχονται από μαφίες. Ξέρετε ότι μισθώνουν μπαχαλάκηδες; Πολλοί μπαχαλάκηδες είναι μισθωμένοι, μπορεί κάποιος να μισθώσει μπαχαλάκηδες, για να κάνει επεισόδια στα γήπεδα, να κάνει επεισόδια ανταγωνιστικά σε μια επιχείρηση. Η Αστυνομία ξέρει δέκα πράγματα, δεν είναι δηλαδή οργισμένοι νέοι, είναι περίεργο μείγμα εκεί μέσα».
Μισές και …συσκοτισμένες διότι κι αυτές συγκαλύπτουν το ΟΛΟΝ της αλήθειας. Ποιοι τους μισθώνουν και ποιες είναι οι μαφίες;
Σ’ αυτά τα ουσιώδη και πασίγνωστα δεν απαντά ο υπουργός, ενώ γνωρίζει…
Πριν από λίγες ημέρες γράφαμε:
Αλήθεια δεν γνωρίζει ο κ. Πανούσης το ρόλο του παρακράτους και των μυστικών υπηρεσιών στο εσωτερικό της αστυνομίας και στην κατασκευή «ομάδων κρούσης» από κουκουλοφόρους, μπαχαλάκηδες και άλλους του δήθεν αντιεξουσιαστικού χώρου;;;
Δεν γνωρίζει ο κ. υπουργός ποιοι καίνε την Αθήνα, ποιοι βιοπραγούν και καταστρέφουν και από ποιους οργανώνονται και κατευθύνονται;;;
Δεν γνωρίζει ο υπουργός τα «τάγματα εφόδου» τα οποία αποτελούνται, όπως επισημαίνει, στο σημερινό του άρθρο, παραστατικά ο Στάθης από:
«Ενα αμάλγαμα ανθρώπων που κινούνται μεταξύ «εκσυγχρονισμού» κι αναρχισμού, με ΜΚΟ και άκρες στα ΜΜΕ, συναπαρτίζουν (συνήθως αλληλομισούμενοι) τον «χώρο» που με τη σειρά του κινείται γύρω απ’ τον σκληρό πυρήνα της τρομοκρατίας. Ενας χώρος θολός, διαβρωμένος απ’ τις κρατικές υπηρεσίες, που βρίθει «γνωστών αγνώστων», πάντα ασύλληπτων (μόνον τα χρήσιμα κορόιδα συλλαμβάνονται ή οι στυμμένες λεμονόκουπες). Ενας χώρος που διασυνδέεται το ίδιο και με το οργανωμένο έγκλημα και με την κρατική εξουσία. Που πάντα προβοκάρει την Αριστερά, διαλύοντας διαδηλώσεις, καίγοντας την Αθήνα (όπως στη Μαρφίν), κατατρομοκρατώντας τους πολίτες».
Έστω, όμως και αυτές οι μισές αλήθειες του κ. Πανούση είναι καταλυτικές. Ξεστομίζονται για πρώτη φορά από κυβερνητικό αξιωματούχο για ζητήματα που όλος ο κόσμος γνωρίζει, εκτός από τους «επαγγελματίες» των «αριστερίστικων» μικροαστικών εμμονών…
«Μακάρι να ήταν οργισμένοι νέοι που ήθελαν να εκτονωθούν. Δεν είναι όμως έτσι, είναι πολύ μπερδεμένο. Να δείτε ποιος ελέγχει τα Εξάρχεια, γι’ αυτό λέω πως είναι και πολιτικό και κοινωνικό το ζήτημα. Ποιος ελέγχει τα Εξάρχεια; Τα Εξάρχεια ελέγχονται από μαφίες. Ξέρετε ότι μισθώνουν μπαχαλάκηδες; Πολλοί μπαχαλάκηδες είναι μισθωμένοι, μπορεί κάποιος να μισθώσει μπαχαλάκηδες, για να κάνει επεισόδια στα γήπεδα, να κάνει επεισόδια ανταγωνιστικά σε μια επιχείρηση. Η Αστυνομία ξέρει δέκα πράγματα, δεν είναι δηλαδή οργισμένοι νέοι, είναι περίεργο μείγμα εκεί μέσα».
Μισές και …συσκοτισμένες διότι κι αυτές συγκαλύπτουν το ΟΛΟΝ της αλήθειας. Ποιοι τους μισθώνουν και ποιες είναι οι μαφίες;
Σ’ αυτά τα ουσιώδη και πασίγνωστα δεν απαντά ο υπουργός, ενώ γνωρίζει…
Πριν από λίγες ημέρες γράφαμε:
Αλήθεια δεν γνωρίζει ο κ. Πανούσης το ρόλο του παρακράτους και των μυστικών υπηρεσιών στο εσωτερικό της αστυνομίας και στην κατασκευή «ομάδων κρούσης» από κουκουλοφόρους, μπαχαλάκηδες και άλλους του δήθεν αντιεξουσιαστικού χώρου;;;
Δεν γνωρίζει ο κ. υπουργός ποιοι καίνε την Αθήνα, ποιοι βιοπραγούν και καταστρέφουν και από ποιους οργανώνονται και κατευθύνονται;;;
Δεν γνωρίζει ο υπουργός τα «τάγματα εφόδου» τα οποία αποτελούνται, όπως επισημαίνει, στο σημερινό του άρθρο, παραστατικά ο Στάθης από:
«Ενα αμάλγαμα ανθρώπων που κινούνται μεταξύ «εκσυγχρονισμού» κι αναρχισμού, με ΜΚΟ και άκρες στα ΜΜΕ, συναπαρτίζουν (συνήθως αλληλομισούμενοι) τον «χώρο» που με τη σειρά του κινείται γύρω απ’ τον σκληρό πυρήνα της τρομοκρατίας. Ενας χώρος θολός, διαβρωμένος απ’ τις κρατικές υπηρεσίες, που βρίθει «γνωστών αγνώστων», πάντα ασύλληπτων (μόνον τα χρήσιμα κορόιδα συλλαμβάνονται ή οι στυμμένες λεμονόκουπες). Ενας χώρος που διασυνδέεται το ίδιο και με το οργανωμένο έγκλημα και με την κρατική εξουσία. Που πάντα προβοκάρει την Αριστερά, διαλύοντας διαδηλώσεις, καίγοντας την Αθήνα (όπως στη Μαρφίν), κατατρομοκρατώντας τους πολίτες».
Έστω, όμως και αυτές οι μισές αλήθειες του κ. Πανούση είναι καταλυτικές. Ξεστομίζονται για πρώτη φορά από κυβερνητικό αξιωματούχο για ζητήματα που όλος ο κόσμος γνωρίζει, εκτός από τους «επαγγελματίες» των «αριστερίστικων» μικροαστικών εμμονών…
Το δικαίωμα στο όνειρο
Πλανητικό
σχέδιο εξόντωσης: Να ισοπεδώσουν το γρασίδι, να ξεριζώσουν μέχρι το
τελευταίο ζωντανό βλαστάρι, να ποτίσουν τη γη με αλάτι. Έπειτα να
σκοτώσουν τη μνήμη της βλάστησης. Για να κατακτήσουν τις συνειδήσεις τις
εξοντώνουν. Για να τις εξοντώσουν, τους σβήνουν το παρελθόν. Γιατί
όποιος δεν ξέρει από πού ήρθε, πώς μπορεί να διαπιστώσει πού πάει;
Όσο υπάρχουν όμως άνθρωποι θα αντιστέκονται και θα αγωνίζονται, θα υπερασπίζονται το δικαίωμα στο όνειρο. Η «μαρτυρία» του λατινο-αμερικάνου συγγραφέα-αγωνιστή, Εντουάρντο Γκαλεάνο, είναι ενδεικτική:
Μερικές φορές έχω την αίσθηση ότι μας έχουν κλέψει από τα χείλη ακόμα και τις ίδιες μας τις λέξεις. Ο όρος «σοσιαλισμός» χρησιμοποιείται στη Δύση ως υποκατάστατο της αδικίας:Στην Ανατολική Ευρώπη ξυπνά μνήμες πουργατόριο, ακόμα και κόλασης. Η λέξη «ιμπεριαλισμός» έπαψε να είναι στη μόδα και δεν τη συναντούμε πλέον στο ισχύον πολιτικό λεξιλόγιο, παρά το γεγονός ότι ο ιμπεριαλισμός εξακολουθεί να υπάρχει, να λεηλατεί και να μακελεύει.
Και ο όρος «αγωνιστικότητα» τι γίνεται; Πώς αντιμετωπίζεται το φαινόμενο του αγωνιστικού ζήλου; Για τους θεωρητικούς της απογοήτευσης αποτελεί ένα φαιδρό κατάλοιπο του παρελθόντος. Και για τους μετανοήσαντες, ενοχλητική ανάμνηση.
Τώρα πρέπει να ξεκινήσουμε και πάλι από την αρχή, σκαλί-σκαλί, χωρίς ασπίδες, έξω από κείνες που προστατεύουν τα σώματά μας. Προβάλλει η επιτακτική ανάγκη διαρκώς να ανακαλύπτουμε, να δημιουργούμε, να εξασκούμε τη φαντασίας μας. Σε λόγο που εκφώνησε λίγο μετά την ήττα του, ο Τζέσε Τζάκσον υπερασπίστηκε το δικαίωμα στο όνειρο, λέγοντας: «Ας υπερασπιστούμε αυτό το δικαίωμα. Ας μην επιτρέψουμε σε κανένα να μας το στερήσει». Και ο οραματισμός σήμερα είναι πιο απαραίτητος από ποτέ. Να ονειρευτούμε όνειρα που παύουν να είναι όνειρα και να σαρκώνονται σε ύλη θνητή, όπως είπε, διατυπώνοντας ευχή, κάποιος άλλος ποιητής. Οι καλύτεροί μου φίλοι ζουν αγωνιζόμενοι για το δικαίωμα αυτό, και μερικοί από αυτούς έχουν δώσει και τη ζωή τους κιόλας.
Αυτή είναι η μαρτυρία μου. Εξομολόγηση δεινόσαυρου; Ίσως. Πάντως, πρόκειται για κατάθεση ενός ανθρώπου που πιστεύει ότι η ανθρώπινη μοίρα δεν είναι καταδικασμένη να καταλήξει στην ασυδοσία του εγώ και στο χυδαίο κυνηγητό του χρήματος και ότι ο σοσιαλισμός δεν έχει πεθάνει, διότι δεν έχει ακόμα γεννηθεί -ότι το σήμερα αποτελεί την απαρχή της μακράς ζωής που έχει να διανύσει.
Όσο υπάρχουν όμως άνθρωποι θα αντιστέκονται και θα αγωνίζονται, θα υπερασπίζονται το δικαίωμα στο όνειρο. Η «μαρτυρία» του λατινο-αμερικάνου συγγραφέα-αγωνιστή, Εντουάρντο Γκαλεάνο, είναι ενδεικτική:
Μερικές φορές έχω την αίσθηση ότι μας έχουν κλέψει από τα χείλη ακόμα και τις ίδιες μας τις λέξεις. Ο όρος «σοσιαλισμός» χρησιμοποιείται στη Δύση ως υποκατάστατο της αδικίας:Στην Ανατολική Ευρώπη ξυπνά μνήμες πουργατόριο, ακόμα και κόλασης. Η λέξη «ιμπεριαλισμός» έπαψε να είναι στη μόδα και δεν τη συναντούμε πλέον στο ισχύον πολιτικό λεξιλόγιο, παρά το γεγονός ότι ο ιμπεριαλισμός εξακολουθεί να υπάρχει, να λεηλατεί και να μακελεύει.
Και ο όρος «αγωνιστικότητα» τι γίνεται; Πώς αντιμετωπίζεται το φαινόμενο του αγωνιστικού ζήλου; Για τους θεωρητικούς της απογοήτευσης αποτελεί ένα φαιδρό κατάλοιπο του παρελθόντος. Και για τους μετανοήσαντες, ενοχλητική ανάμνηση.
Τώρα πρέπει να ξεκινήσουμε και πάλι από την αρχή, σκαλί-σκαλί, χωρίς ασπίδες, έξω από κείνες που προστατεύουν τα σώματά μας. Προβάλλει η επιτακτική ανάγκη διαρκώς να ανακαλύπτουμε, να δημιουργούμε, να εξασκούμε τη φαντασίας μας. Σε λόγο που εκφώνησε λίγο μετά την ήττα του, ο Τζέσε Τζάκσον υπερασπίστηκε το δικαίωμα στο όνειρο, λέγοντας: «Ας υπερασπιστούμε αυτό το δικαίωμα. Ας μην επιτρέψουμε σε κανένα να μας το στερήσει». Και ο οραματισμός σήμερα είναι πιο απαραίτητος από ποτέ. Να ονειρευτούμε όνειρα που παύουν να είναι όνειρα και να σαρκώνονται σε ύλη θνητή, όπως είπε, διατυπώνοντας ευχή, κάποιος άλλος ποιητής. Οι καλύτεροί μου φίλοι ζουν αγωνιζόμενοι για το δικαίωμα αυτό, και μερικοί από αυτούς έχουν δώσει και τη ζωή τους κιόλας.
Αυτή είναι η μαρτυρία μου. Εξομολόγηση δεινόσαυρου; Ίσως. Πάντως, πρόκειται για κατάθεση ενός ανθρώπου που πιστεύει ότι η ανθρώπινη μοίρα δεν είναι καταδικασμένη να καταλήξει στην ασυδοσία του εγώ και στο χυδαίο κυνηγητό του χρήματος και ότι ο σοσιαλισμός δεν έχει πεθάνει, διότι δεν έχει ακόμα γεννηθεί -ότι το σήμερα αποτελεί την απαρχή της μακράς ζωής που έχει να διανύσει.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)