Υπομονή θα πει...

 
Να πονάς, αλλά να μην καταβάλλεσαι.
Να πονάς, αλλά να μην παραφέρεσαι.
Να πονάς, αλλά να μην μεμψιμοιρείς.
Να πονάς, αλλά να μην γκρινιάζεις.
Να πονάς, αλλά να μην γίνεσαι αντικοινωνικός.
Να πονάς, αλλά να μην γίνεσαι πρόβλημα στο περιβάλλον σου.
Να πονάς, αλλά να μένεις όρθιος.
Να πονάς, αλλά να χαμογελάς.
Να πονάς, αλλά να δοξολογείς.
Να πονάς, αλλά να προσφέρεις.
Να πονάς, αλλά να προσεύχεσαι.

Ευχαριστούμε τον φίλο που μας το έστειλε.

Στοιχεία Ελληνορθόδοξης Λαϊκής Θρησκευτικότητας στους Έλληνες της Καππαδοκίας

«Οι Έλληνες Καππαδόκες, ορθόδοξοι χριστιανοί κατά το θρήσκευμα, διέσωσαν, στην λαϊκή τους λατρεία μια σειρά από αρχέγονες λατρευτικές πράξεις και δοξασίες, οι οποίες συντέλεσαν ώστε η Καππαδοκία να θεωρείται από τους κυριότερους τόπους διάσωσης πολιτισμικών επιβιωμάτων, από παλαιότερες φάσεις και μορφές του ελληνικού παραδοσιακού πολιτισμού», [1] υπογράμμιζε ο Καθηγητής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Μανώλης Βαρβούνης, σε κείμενό του που «ανέβηκε» στο pemptousia.gr, στις 7 Ιουλίου 2015. Σε συνέχεια της μελέτης του, δημοσιεύεται το πρώτο μέρος που αφορά «τις γιορτές του «κύκλου του χρόνου», του ετήσιου δηλαδή εορτολογικού κύκλου, που είχαν δημόσιο και κοινοτικό χαρακτήρα, καθώς προϋπέθεταν την συμμετοχή όλης της παραδοσιακής κοινότητας (των Ελλήνων της Καππαδοκίας)».

Κατερίνα Χουζούρη

         «Επειδή η ανομβρία αποτελούσε πάντοτε απειλή για τους κατοίκους της Καππαδοκίας, είχαν θεσπίσει, σε ανάλογες περιπτώσεις λιτανείες, που ξεκινούσαν από τον ενοριακό ναό και περιέτρεχαν την ζωτική παραγωγική έκταση του χωριού, σχηματίζοντας έναν προστατευτικό κύκλο. Στο Γκέλβερι, για παράδειγμα, η πομπή ξεκινούσε από το ναό του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, για να καταλήξει σε μικρό ύψωμα, πάνω από το ξωκλήσι των αγίων Αναργύρων, όπου γονάτιζαν και τελούσαν δέηση, ενώ κατά τη διάρκεια της λιτανείας ήταν απαραίτητη η παρουσία εικονίσματος του προφήτη Ηλία, στον οποίο απέδιδαν ιδιότητες βροχοποιού. Την ίδια μάλιστα πομπή συνέχισαν να τελούν και οι μουσουλμάνοι Τούρκοι της περιοχής, μετά την ανταλλαγή πληθυσμών και την έξοδο του χριστιανικού στοιχείου της περιοχής. Στην ίδια περιοχή συνήθιζαν επίσης να βρέχουν κρανίο που ανήκε σε ιερέα, για να προκαλέσουν βροχή, έθιμο που σε διάφορες παραλλαγές απαντά και σε άλλα χωριά της Καππαδοκίας : στο Σορσοβού έθαβαν, για να προκληθεί βροχή, κρανίο αλόγου κοντά σε πηγή, ενώ στο Σέλμε έβρεχαν στο ποτάμι επτά σκελετούς, που τους θεωρούσαν λείψανα αγίων και τους διατηρούσαν σε ειδική λάρνακα. Σε κάθε περίπτωση, έχουμε εδώ έθιμα γνωστά και από άλλους λαούς, σε διάφορες περιοχές της γης, για τα οποία ο Ernst Samter έχει υποστηρίξει ότι οφείλονται στη δοξασία πως η ψυχή του νεκρού ξηραίνεται και έχει ανάγκη από νερό, άρα αν δώσουμε νερό στην διψασμένη ψυχή, η οποία εδρεύει στα κόκαλα του νεκρού, μπορεί από την μυστική δύναμή της να προκληθεί βροχή, κάτι που δείχνει την παλαιότητα ορισμένων χαρακτηριστικών εθίμων των Ελλήνων Καππαδοκών.

             Σημαντικότατο ρόλο, πνευματικό και θρησκευτικό, έπαιζε στη ζωή των ανθρώπων της Καππαδοκίας το προσκύνημα στους Αγίους Τόπους και η βάπτιση στον ποταμό Ιορδάνη, το γνωστό χατζηλίκι. Οι προσκυνητές, έχοντας επικεφαλής κάποιον από τους ιερείς του χωριού, σχημάτιζαν ομάδες και, πριν ξεκινήσουν, έκαναν στο σπίτι τους ένα μεγάλο τραπέζι, σε συγγενείς και φίλους, για να τους αποχαιρετήσουν. Ξεκινούσαν είτε στα τέλη Νοεμβρίου, είτε την Καθαρή Δευτέρα, με ομαδικό αποχαιρετισμό από τους συγχωριανούς τους, που τους προέπεμπαν στα όρια του οικισμού, δίνοντας χαρακτηριστικές ευχές. Συνήθως οι προσκυνητές έμεναν και για το Πάσχα στους Αγίους Τόπους, όπου συνήθως μετέβαιναν μέσω του λιμανιού της Μερσίνας, και άρχιζαν τον δρόμο της επιστροφής μετά την Κυριακή του Θωμά, ακολουθώντας το ίδιο περίπου δρομολόγιο. Κατά την επιστροφή, οι συγχωριανοί τους οργάνωναν πανηγυρική υποδοχή, τους καλωσόριζαν και φιλούσαν τα χέρια τους, σε ένδειξη σεβασμού και κοινωνικής αναγνώρισης, και τους οδηγούσαν με πομπή στον ενοριακό ναό, όπου προσέφεραν τα δώρα τους, άναβαν τα καντήλια με Άγιο Φως από τα Ιεροσόλυμα και έψελναν δοξολογία. Κατόπιν επέστρεφαν στα σπίτια τους, όπου μια εβδομάδα μετά δεξιώνονταν τους φίλους και τους συγγενείς τους, δίνοντας στον καθένα το αναμνηστικό που του είχαν φέρει. Ο χατζής είχε ιδιαίτερο κύρος στην κοινωνία του χωριού, καθώς η συμμετοχή σε μια τέτοια ιερή αποδημία μπορούσε να μεταφραστεί σε ευδιάκριτο κοινωνικό γόητρο, στα πλαίσια της παραδοσιακής κοινότητας, και ο σχετικός τίτλος συνόδευε πάντοτε τον προσκυνητή, κάποτε μάλιστα γινόταν και αναπόσπαστο τμήμα του ονόματός του, βασικό προσδιοριστικό της κοινωνικής του υπόστασης.

http://syllogos-axenon-kappadokias0.webnode.gr/

             Σε γενικές γραμμές, η παραδοσιακή θρησκευτική συμπεριφορά των Καππαδοκών οργανωνόταν σε δύο βασικά επίπεδα, το ιδιωτικό – οικογενειακό και το δημόσιο – κοινοτικό. Μέχρι στιγμής αναφερθήκαμε στο πρώτο, με την μελέτη των πράξεων εκείνων που όριζαν και προσδιόριζαν την θρησκευτικότητα στα πλαίσια του σπιτιού και της οικογένειας : προσφορές και δεσμεύσεις, προσκυνήματα, αργίες και μαγικοθρησκευτικές πρακτικές, όλα έχουν ως επίκεντρο την ατομική σχέση του ανθρώπου με το θείον, η οποία συχνά εξακτινώνεται και στα πλαίσια της οικογένειας, που άλλωστε για τους Καππαδόκες ήταν προέκταση της ατομικής ύπαρξης και παρουσίας. Στο πλαίσιο αυτό, βασική και σπουδαία είναι η θέση των οικογενειακών εικονισμάτων και του εικονοστασίου κάθε σπιτιού, που θεωρούνταν ιερό οικογενειακό κτήμα και μεταβιβάζονταν από γενιά σε γενιά με ιδιαίτερη ευλάβεια. Ο ιδιότυπος αυτός οικογενειακός λατρευτικός χώρος λειτουργούσε ως ένα είδος οικογενειακού και οικιακού υποκατάστατου του ναού, απτό δείγμα της προστατευτικής και ευεργετικής παρουσίας του υπερβατικού στον χώρο του σπιτιού. Τα εικονίσματα τα λειτουργούσαν στο ναό την ημέρα μνήμης του εικονιζόμενου αγίου, άναβαν το καντήλι τους και προσεύχονταν μπροστά τους, ενώ από τους τριγμούς, την κατάστασή τους και την τοποθέτηση πάνω τους μικρών νομισμάτων μαντεύονταν για το αν θα πετύχαινε κάποιο εγχείρημά τους, αν θα είχαν καλή υγεία, αν θα αποκτούσαν παιδιά κ.λπ. Το εικονοστάσι και τα εικονίσματα του σπιτιού βρίσκονται, λοιπόν, στο κέντρο αυτού του ιδιωτικού λατρευτικού κύκλου των Καππαδοκών.

             Ο άλλος ομόκεντρος κύκλος της λαϊκής λατρείας και της παραδοσιακής θρησκευτικής συμπεριφοράς τους, περιλαμβάνει τις γιορτές του «κύκλου του χρόνου», του ετήσιου δηλαδή εορτολογικού κύκλου, που είχαν δημόσιο και κοινοτικό χαρακτήρα, καθώς προϋπέθεταν την συμμετοχή όλης της παραδοσιακής κοινότητας. Τα περιοδικά αυτά λατρευτικά έθιμα, που συνδέονται με ορισμένη γιορτή του χρόνου, θα εξετάσουμε στη συνέχεια, κατανεμημένα κατά τον εποχικό προσδιορισμό τους και με αφετηρία από τις φθινοπωρινές εορτές, αφού στις παραδοσιακές κοινωνίες οι εποχές του χρόνου και οι συνακόλουθες αγροτικές και επαγγελματικές ασχολίες προσδιορίζουν καίρια την μορφή, την ένταση και το περιεχόμενο της λαϊκής θρησκευτικότητας.

http://syllogos-axenon-kappadokias0.webnode.gr/

          Για τους Καππαδόκες, η 1^η Σεπτεμβρίου, αρχή της ινδίκτου, είχε την αξία της πρωτοχρονιάς, γι’ αυτό και ο παπάς πήγαινε στα σπίτια, όπου τελούσε αγιασμό μπροστά στο εικονοστάσι, ενώ γύρω του είχαν τοποθετηθεί πιάτα και δοχεία με σιτάρι, πλιγούρι, αλεύρι, πετιμέζι και κρασί. Έτσι, οι άνθρωποι, το σπίτι και οι καρποί της παραγωγής τους ευλογούνταν μαζί, ως ένα είδος υπερφυσικής ενίσχυσης για την επερχόμενη χρονική περίοδο. Στις 2 Σεπτεμβρίου εόρταζε ο άγιος Μάμας, με επίκεντρο της καππαδοκικής λατρείας του την Μαμασό, όπου φυλάσσονταν και τα λείψανα του αγίου, σε έναν ναό δυσυπόστατο, που ήταν ταυτοχρόνως τόπος λατρείας τόσο των χριστιανών, όσο και των μουσουλμάνων της περιοχής. Την ιδιαιτερότητα μάλιστα αυτή προσπαθούσαν να εξηγήσουν και μια σειρά από θρησκευτικές και αιτιολογικές παραδόσεις, σύμφωνα με τις οποίες οι μουσουλμάνοι είχαν αναγνωρίσει την θαυματουργική δύναμη και αξία των λειψάνων του αγίου, τιμώντας τον αναλόγως. Οι προσκυνητές προσέφεραν θυσίες ζώων και έπαιρναν χώμα από τον τάφο του αγίου, ως φυλακτό. Είναι μάλιστα απολύτως χαρακτηριστικό, ότι κατά την έξοδο του 1924 οι μουσουλμάνοι δεν άφησαν τους χριστιανούς να πάρουν τα λείψανα του αγίου ως ανταλλάξιμα, με την δικαιολογία ότι ήταν και δικός τους άγιος, συνεχίζοντας να του απονέμουν λατρεία και να του προσφέρουν αιματηρές θυσίες και τάματα, τουλάχιστον ως και το 1952, σε μια λατρευτική πρακτική που εν μέρει επιβιώνει μέχρι σήμερα. Οι Καππαδόκες πίστευαν ότι ο άγιος Μάμας στεριώνει τα νιόπαντρα ζευγάρια, θεραπεύει την ατεκνία και διώχνει τα ψυχικά νοσήματα.

             Ιδιαιτέρως γιόρταζαν την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου), με πανηγυρικό εσπερινό, αγρυπνία, αλλά και κόλλυβα και μνημόσυνα για τους νεκρούς τους. Τα λουλούδια που στόλιζαν τον σταυρό θεωρούσαν φυλακτήρια και αποτρεπτικά του κακού και των ασθενειών, ενώ μετά τη θεία λειτουργία μαζεύονταν στα σπίτια όσων είχαν πρόσφατο πένθος, για να μοιραστούν μαζί τους τα νηστήσιμα φαγητά της ημέρας. Το τραπέζι πάντα στρωνόταν στην αυλή του σπιτιού, με τις γυναίκες να μην κάθονται, αλλά να υπηρετούν τους άνδρες σε όλη τη διάρκεια του γεύματος, σύμφωνα με τα έθιμα κοινωνικής συγκρότησης του τόπου».

 (συνεχίζεται)

 Μ. Γ. Βαρβούνη

Καθηγητή Λαογραφίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης

πηγή 

Ο Άγιος Αλέξανδρος αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως (Μνήμη 30 Αυγούστου)

Ο άγιος Αλέξανδρος ήταν, όπως λέγουν, “αποστολικοίς χαρίσμασι λαμπρυνόμενος”. Σαν πρεσβύτερος ακόμα, διακρινόταν για τη μεγάλη του ευσέβεια, την αρετή και την αγαθότητα του. Στην Α’ Οικουμενική Σύνοδο, που έγινε στη Νίκαια της Βιθυνίας, ο τότε Πατριάρχης τον εξέλεξε αντιπρόσωπο του. Και όταν στη Σύνοδο αυτή καταδικάστηκε ο Άρειος, ο Αλέξανδρος, αν και γέροντας 70 χρονών, δέχθηκε να περιοδεύσει στη Θράκη, Μακεδονία, Θεσσαλία και στην υπόλοιπη Ελλάδα, για να διδάξει και να γνωστοποιήσει τα ορθά δόγματα των αποφάσεων της Συνόδου της Νικαίας. Αλλά ενώ βρισκόταν στην περιοδεία αυτή, ο πατριάρχης Μητροφάνης απεβίωσε. Όρισε όμως διάδοχο του τον Αλέξανδρο, διότι, παρά το γήρας του, είχε τα κατάλληλα εφόδια για τη διακυβέρνηση της αρχιεπισκοπής της πρωτεύουσας. Πράγματι, σαν Πατριάρχης ο Αλέξανδρος ανταποκρίθηκε σωστά στις δύσκολες περιστάσεις των καιρών. Τότε ο Άρειος είχε εξαπατήσει το βασιλιά Κωνσταντίνο ότι δήθεν πιστεύει ορθά. Και ο βασιλιάς διέταξε τον Αλέξανδρο να αφήσει τον Άρειο να μετέχει της Θείας Κοινωνίας. Ο Αλέξανδρος, λυπημένος, προσευχήθηκε στο Θεό και ζήτησε τη βοήθεια Του. Η δέηση του Ιεράρχη εισακούσθηκε. Και το πρωί που ο Άρειος με πομπή θα πήγαινε στην εκκλησία, βρέθηκε το σώμα του σχισμένο και σκωληκόβρωτο! Ο Άγιος Αλέξανδρος απεβίωσε ειρηνικά το 340 μ.Χ.

Πηγή: Synaxaristis

ΚΑΗΜΟΣ

Ὁ Κάρολος Κοὺν διὰ χειρὸς Δημήτρη Μυταρᾶ. Ἡ Λέξη, 62 (1987).

Γιατί τόσος πόνος καὶ μόχτος;
Ἀναπάντεχοι εἶναι οἱ ἀνέμοι ποὺ μὲ κυβερνᾶνε, κ᾽ ἡ καρδιά
μου ανήξερη˙ ἀνήμπορη ἡ βούλησή μου.
Τυφλὸς εἶμαι, μὰ γὼ δὲν τὸ στοχάζουμαι˙ γιατὶ ψευτὲς σκιές
μοῦ θαμπώνουνε τὸ φῶς.
Ἀδύνατη εἶναι ἡ ἀκουή μου˙ γιατὶ ταὐτιά μου ἀναπαίζουνε
κούφιοι ἦχοι.
Βασιλέα ἐλόγιασε καθένας τὸν ἐμαυτό του.
Σὲ βράχο ἔκρινε νὰ θεμελιώσει τοὺς πύργους του, κι ἔκτισε
εἰς τὴν ἄμμο.
Στὴ γῆς ἔσπειρε γιὰ τὴν τροφή του, κι ἀπόμεινε τροφὴ στὴ γῆς.
Τὸν οὐρανὸ ἐβουλήθηκε νἀγγίξει˙ καὶ τὴν κορφή του ἐσκέπασε
χῶμα.
Ἀψηλὰ στέκει ὁ οὐρανός, κ᾽ ἡ γῆς αἰώνια.
Ὁ ἄνθρωπος μικρός.
Μικρὸς κι ὁ πόνος του˙ μικρὴ κι ἡ χαρά του.
Θαυμαστὴ μόνον ἡ δύναμις τὅνα καὶ τ᾽ ἄλλο ὁρίζει.
ΚΑΡΟΛΟΣ ΚΟΥΝ

Ἀφιέρωμα στὸν Κάρολο Κούν, τοῦ περιοδικοῦ Ἡ Λέξη, 62 (1987), σ. 91.

πηγή

«Και τα θλιβερά και τα χαρούµενα γεγονότα είναι αφορµές για να δοξολογούµε και να ευχαριστούµε τον Θεό και είναι αµφότερα ωφέλιµα για µας.
Το καλοκαίρι και ο χειµώνας είναι διαφορετικές εποχές, όµως συγκλίνουν στον ίδιο σκοπό· να παράγει
η γη άφθονο καρπό.
Έτσι τα καλά και τα κακά της ζωής µας έχουν τον ίδιο σκοπό·
να δοξολογούµε το Θεό και να προαγόµαστε στην αρετή.

Συνέβησαν καλά;
Ευλόγησε το Θεό και παραµένουν τα καλά.
Συνέβησαν κακά;
Ευλόγησε το Θεό και σταµατούν τα κακά.
Διαφορετικές περιστάσεις το φρόνηµά µας όµως ίδιο.
Τη γενναιότητα του πλοιάρχου ούτε η γαλήνη τη διαλύει, ούτε η τρικυµία την βυθίζει.
Αν κάποιος αντέξει τον πειρασµό µε γενναιότητα τρυγάει απ’ αυτόν και µεγάλο καρπό.
Μη φοβηθείς ποτέ τον πειρασµό, αν έχεις γενναία ψυχή...

25 χρόνια φιλοσοφημένης μουσικής

Οι Χαΐνηδες γιορτάζουν τα 25 χρόνια τους στη μουσική με μια μοναδική συναυλία στην Τεχνόπολη στις 9 Σεπτεμβρίου 

 
Μια φορά και ένα καιρό υπήρχε ένα συγκρότημα. Μια ομάδα μουσικών που αποφάσισε το 1990 να ενώσει τις δυνάμεις της και να κάνει πράξη το όραμα της για μουσική χωρίς σύνορα. Από τότε μέχρι σήμερα η κολλεκτίβα έχει αλλάξει πολλές φορές σύσταση, έχει διαλυθεί, έχει ξαναενωθεί, έχει φιλοσοφήσει και έχει τραγουδήσει στα πιο απίθανα μέρη. Πάντα ξεκινώντας από την αγάπη των μελών της για την κρητική μουσική η ομάδα των Χαΐνηδων είναι πάντα κοντά μας με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. 

 

Οι πρόσφατες φήμες για την διάλυση του συγκροτήματος διαψεύστηκαν από τον ίδιο τον Δημήτρη Αποστολάκη, λυράρη, εμπνευστή του γκρουπ και βασικό δημιουργό των τραγουδιών του. Ο ίδιος μαζί με τον Δημήτρη Ζαχαριουδάκη είναι και οι μόνοι που έχουν απομείνει από την αρχική σύνθεση χωρίς όμως κάθε αλλαγή μελών να γίνεται με μελοδραματικό τρόπο, τσακωμούς και διαλυμένες φιλίες. Οι μουσικοί στους Χαΐνηδες έρχονται και φεύγουν όπως ακριβώς τα μέλη μιας παρέας. Χάνονται για λίγο και ξαναενώνονται με συγκίνηση. Συμπράττουν και μετά τραβά και πάλι ο καθένας τον δρόμο του.

Και μπορεί την Τετάρτη 9 Σεπτεμβρίου στην Τεχνόπολις του Δήμου Αθηναίων να μην ακούσουμε το «Καπηλειό» από τον Μίλτο Πασχαλίδη, αλλά η φωνή του έχει σημαδέψει αυτό το εξαιρετικό τραγούδι και η συμμετοχή του στο συγκρότημα αν και για μόλις ένα δίσκο θα μείνει αξέχαστη. Όπως αξέχαστη θα μείνει και η συμμετοχή του Ψαραντώνη σε πολλά τραγούδια, του Γιάννη Χαρούλη, του Αλκίνοου Ιωαννίδη, του καραγκιοζοπαίχτη Άθω Δανέλη στο δίσκο «Ο Καραγκιόζης στη Γιουροβίζιον» το 2007 αλλά και των Mode Plagal. Δεκάδες επιτυχίες, άλλα κυρίως δεκάδες τραγούδια με μοναδικούς στίχους και αυτόν τον μελωδικό ήχο της λύρας που δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει.

Όλα τα παραπάνω αφορούν τη μουσική δημιουργία του συγκροτήματος. Αλλά το ίδιο σημαντική είναι και η στάση τους απέναντι στη ζωή και την τέχνη. Η γνώμη που έχουν για την ελληνική κοινωνία αλλά και το σύμπαν. Επιστήμονες πριν από μουσικοί και πολίτες του κόσμου πριν από οτιδήποτε άλλο. Αυτοί είναι οι Χαΐνηδες και όπως είναι φυσικό το κάλεσμα τους για την επετειακή συναυλία στην Τεχνόπολη είναι το ίδιο ιδιαίτερο με αυτούς. Περιγράφει τον τρόπο για να γίνει η ζωή μας καλύτερη και καλεί στο πάρτι τους τους πιο αλλόκοτους ακροατές!

«Η ζωή μας δε θα γίνει καλύτερη αν εμείς εξασκούμε με συνέπεια την τέχνη μας. Ο κόσμος θ' αλλάξει πραγματικά αν, όλοι και όλες, μάθομε να κάνουμε τη ζωή μας τέχνη. Κάθε μέρα, κάθε ώρα, κάθε στιγμή. Ελάτε να μάθομε μαζί να χορεύομε, να τραγουδούμε, να στοχαζόμαστε. Γιατί, μόνο ο χορευτής ξέρει να περπατεί, μόνο ο τραγουδιστής να μιλεί, μόνο ο στοχαστής να χαμογελά.

»Η ζωή μας δε θα γίνει καλύτερη αν κάνομε οικονομία στο χρήμα μας. Μόνο αν κάνομε οικονομία στο χρόνο μας. Η ύψιστη πολιτική πράξη είναι να διαλέξομε αυστηρά τον απέναντι μας. Το μόνο κριτήριο επιλογής είναι η ποιητική αρμονία μεταξύ των λόγων και των πράξεων του. Τότε αυξάνεται το ‘πολιτισμικό’ μας κεφάλαιο, που απ’ αυτό απορρέει και το υγιές ‘οικονομικό’ .

»Η παράσταση ενδείκνυται: για χαρούμενους μελλοθάνατους, για εγκυμονούσες και εγκυμονούντες, για ανώριμους σοφούς, για σοβαρούς αλήτες, για κατά βάθος τρελούς, για κατά πλάτος λογικούς και για βατράχους που προτιμούν τη λίμνη, από το φιλί της ωραίας πριγκίπισσας». 

πηγή

Η Τασία στην Κω (Όταν η βλακεία, η ανικανότητα και η ιδεοληψία δημιουργούν ένα αμείλικτο αδιέξοδο)

Του Γιώργου Ρακκά

Όλη η (μη)πολιτική της Τασίας Χριστοδουλοπούλου πάνω στο προσφυγικό-μεταναστευτικό, ανακεφαλαιώνεται στην μονότονη επισήμανση, που επαναλάμβανε διαρκώς σε κάθε της δήλωση: «Είναι πρόσφυγες». Χαίρουμε πολύ. Κάποιοι άλλοι μεταξύ τους είναι «μετανάστες», οι άλλοι οι άνθρωποι που παρατηρούμε να κυκλοφορούν στις νήσους Κω και Μυτιλήνη είναι «κάτοικοι», ενώ υπάρχουν και μερικοί «τουρίστες»…

Αφού ξεμπερδέψαμε με την απαραίτητη ονοματοθεσία των πραγμάτων («Τασία να ένα Μήλο»), τώρα, ας προχωρήσουμε σε κάποιες αυτονόητες διαπιστώσεις: Μια πολιτική που αφήνει την μοίρα του προσφυγικού/μεταναστευτικού στην αόρατη χείρα των δουλεμπορικών κυκλωμάτων, και διατάσσει το λιμενικό να αναλάβει ρόλο υποστήριξης των δραστηριοτήτων τους, υπήρξε καταστροφική για τα νησιά όπου συγκεντρώθηκαν αυτοί οι άνθρωποι τους τελευταίους μήνες, εγκληματική για την χώρα, κι επίσης άκρως αντι-ανθρωπιστική για τους ίδιους τους πρόσφυγες. Που προφανώς δεν εγκατέλειψαν την Συρία για να «λιάζονται» στα ξενοδοχεία της Κω-Μυτιλήνης, στο Πεδίον του Άρεως ή τους Ελαιώνες.

Μια σοβαρή πολιτική απέναντι στο ζήτημα, είναι εξίσου αυτονόητη

Ως πρώτη προτεραιότητα θα έπρεπε να διώκονται ανελέητα οι δουλέμποροι, και να καταγγέλλεται το τουρκικό κράτος που τους βοηθάει ώστε να παροξύνει την παράνομη διακίνηση μεταναστών προς την Ελλάδα, τώρα που με τους πρόσφυγες έχει ανοίξει ρήγμα στα σύνορα.

Από εκεί και πέρα, στην πρώτη φάση του ζητήματος, όταν η διεθνής κοινότητα έκανε τα μαύρα μάτια, οι πρόσφυγες αυτοί έπρεπε να μεταφέρονται αυθημερόν ή την επόμενη στην κεντρική Ελλάδα, σε έναν οργανωμένο καταυλισμό που θα στηνόταν στον σιδηροδρομικό άξονα Αθήνας-Θεσσαλονίκης, όπου θα καταγράφονταν και σταδιακά θα μετέβαιναν με το τρένο στα Σκόπια, αφού προφανώς έχουν πραγματοποιηθεί οι κατάλληλες συνεννοήσεις σε διακρατικό επίπεδο. Και βέβαια, θα έπρεπε να πιεστεί η διεθνής κοινότητα, και ιδιαίτερα η Ε.Ε. ώστε να μην κάνει ότι δεν βλέπει, και να αναλάβει τις ευθύνες της σε σχέση με το Συριακό.

Στην δεύτερη φάση, τώρα που η Γερμανία αποφάσισε να πράξει το αυτονόητο, η χώρα μας θα έπρεπε να παρέμβει στην Ε.Ε. (μιας και ο Αβραμόπουλος είναι αρμόδιος της Ε.Ε. γι’ αυτά ακριβώς τα θέματα) ώστε να στηθεί μια ανθρωπιστική αερογέφυρα, που θα μετέφερε απευθείας τους πρόσφυγες στους τόπους προορισμού –ώστε να μην αναγκάζονται να πηγαίνουν από τα ανατολικά παράλια του Αιγαίου στο Βερολίνο… με τα πόδια, δια μέσω της Ελλάδας! Και βέβαια, θα έπρεπε να παρέμβει διεθνώς η Ελλάδα, σε συνεργασία με άλλες χώρες, ώστε να υπάρξει επέμβαση στην Συρία για την καταπολέμηση του Ισλαμικού Χαλιφάτου, και την δημιουργία μιας ασφαλούς ζώνης ανθρωπιστικής ανακούφισης μέσα στην χώρα, ώστε πάψει η γενοκτονία του συριακού λαού που εξαπολύει ο ISIS.

Όλα αυτά, αν και εφικτά, είναι «επιστημονική φαντασία» για έναν πρωθυπουργό που νομίζει ότι η πολιτική είναι εκλογικό άθλημα, για μια υπουργό μετανάστευσης που νομίζει ότι κάθε μέρα γράφει έκθεση ιδεών τρίτης γυμνασίου με θέμα τα ανθρώπινα δικαιώματα, και για έναν υπουργό αρμόδιο για το λιμενικό που νομίζει ότι όλοι οι ένστολοι είναι ΜΑΤατζήδες που δέρνουν στις πορείες.

Το πρόβλημα γίνεται χειρότερο, καθώς αυτές οι αντιλήψεις που κατ εξοχήν εκφράζει ο ΣΥΡΙΖΑ κυριάρχησαν στον τρόπο με τον οποίον αντιμετώπισε η ελληνική πολιτεία το μεταναστευτικό ζήτημα εδώ και είκοσι πέντε χρόνια. Υπήρχαν βέβαια, και τα διαλείμματα της Νέας Δημοκρατίας, μόνο που η δεξιά σε αυτή τη χώρα δεν έχει άποψη για τίποτα, οπότε είναι εντελώς μάταιο να συζητάμε γι’ αυτήν.

Μετανάστευση στην Ελλάδα: Οι δύο φάσεις

Από το 1990, το μεταναστευτικό ζήτημα της Ελλάδας, διήλθε από δύο εντελώς διαφορετικές φάσεις, ενώ σήμερα διέρχεται μια τρίτη, που αποτελεί την παροξυστική συνέχεια της δεύτερης.

Σε μια πρώτη περίοδο, 1990-2005, θα κυριαρχήσει η εισροή πληθυσμών από τα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη. Την κύρια ευθύνη για την διαχείρισή του, θα την έχει το ΠΑΣΟΚ και ο Κώστας Σημίτης. Τότε είναι που χάθηκε μια μεγάλη ευκαιρία για την χώρα, να ενσωματώσει ουσιαστικά αυτά τα ρεύματα, και να τα χρησιμοποιήσει ως μοχλό πολιτικής της χώρας προς τα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη. Και λέμε να ενσωματώσει ουσιαστικά, διότι τότε υπήρχαν ακόμα οι δυνατότητες να ενταχθούν αυτοί οι άνθρωποι οργανωμένα και οργανικά στην ελληνική κοινωνία, με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης και πολιτισμικής συνοχής. Εξ άλλου προέρχονταν από οικεία ή συγγενή πολιτισμικά περιβάλλοντα.

Φυσικά, αυτή η επιλογή ήταν έξω από τους ορίζοντες του Σημιτισμού, ο οποίος προέκρινε έναν σχεδόν δουλοκτητικό τρόπο αντιμετώπισης του ζητήματος. Και αυτό, για να εξαγοράσει τις συνειδήσεις της ελληνικής κοινωνίας. Εγκατέλειψε, λοιπόν, το καίριο ζήτημα της απορρόφησης των μεταναστών στην αόρατη χείρα του ελληνικού παρασιτισμού, και αυτοί χρησιμοποιήθηκαν ως κύριος μοχλός όλων των βασικών αλλαγών που συνεπέφερε ο εκσυγχρονισμός στην ελληνική κοινωνία από το 1996 κι ύστερα: Οι μετανάστες υποκατέστησαν τους Έλληνες εργάτες στο χωράφι, και στην συρρικνωμένη μεταποίηση, επέτρεψαν στους γόνους των αγροτών να σπουδάσουν και να ανέλθουν την κλίμακα της κοινωνικής κινητικότητας, απάλλαξαν τα νοικοκυριά από την φροντίδα των παιδιών και των ηλικιωμένων, κατασκεύασαν τα έργα των Ολυμπιακών Αγώνων, έγιναν βορά στην αθλιότητα των «κωλόμπαρων» της επαρχίας. Γενικώς, ανέλαβαν σχεδόν όλες τις απαξιωμένες εργασίες και δραστηριότητες εντός της ελληνικής κοινωνίας, επιτρέποντας στους Έλληνες να ζήσουν επιτέλους το ευρωπαϊκό όνειρο, να γίνουν «αφεντικά», «καταναλωτές», λαθρεπιβάτες στην νέα Πομπηία των Βρυξελλών.

Τότε, οι αντιδράσεις θα περιοριστούν μόνο σε εκείνο το κομμάτι της ελληνικής εργατικής τάξης το οποίο δεν κατάφερε να δραπετεύσει από την ταξική του θέση, και καταστράφηκε από την ραγδαία υποτίμηση της ανειδίκευτης εργασίας που αναπόφευκτα προκάλεσαν οι «εργατικές ρεζέρβες» του ογκούμενου μεταναστευτικού κύματος. Και θα καλυφθούν, από το γεγονός ότι ο Σημίτης θα επιτρέψει σε μια μεγάλη πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας να επωφεληθεί άτιμα από το φαινόμενο.

Μεταναστευτικό αδιέξοδο

Την ίδια στιγμή όμως, η πολιτική του Σημίτη έθετε τις βάσεις για την ανυπαρξία του κράτους στην διαχείριση των μεταναστευτικών ρευμάτων, πράγμα το οποίο έχουμε αρχίσει να πληρώνουμε πολύ ακριβά εδώ και μερικά χρόνια.

Διότι, το 2008, πριν μάλιστα «σκάσει» η φούσκα του ελληνικού παρασιτισμού, η πολιτική Σημίτη που περιγράψαμε σταμάτησε να λειτουργεί. Η ελληνική αγορά εργασίας, που κατά την προηγούμενη δεκαετία θα διογκωθεί κύριως μέσω της απορρόφησης των ξένων, και ως επί το πλείστον ανειδίκευτων εργατικών χεριών, εμφανίζει σημάδια ολοκληρωτικού κορεσμού (αυξάνεται μόνο κατά 0,1% το 2008, ενώ ο ρυθμός αύξησής της στην μπελ επόκ του σημιτικού εκσυγχρονισμού ήταν 3,3%).

Και αυτό μάλιστα συνέπεσε με μια άλλη αλλαγή που διαπιστώνεται στην ίδια την υφή του μεταναστευτικού φαινομένου, στο γεγονός ότι από το 2004-2005 και μετά οι ροές από τα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη σταματούν, και ξεκινούν εκείνες από την Κεντρική Ασία, την Αφρική, και την Μέση Ανατολή.

Έκτοτε, το φαινόμενο αλλάζει χαρακτήρα στην ελληνική κοινωνία και η πλάστιγγα γέρνει από την πλευρά του (βραχυπρόθεσμου) κέρδους σε εκείνην του διαρκώς αυξανόμενου κόστους.

Κατ’ αρχάς διότι ο κορεσμός της αγοράς εργασίας, σπρώχνει αυτούς τους ανθρώπους κατευθείαν στην ανεργία, στην παραοικονομία, στην επέκταση πρακτικών ανομίας και γενικώς σε παράγοντες που παροξύνουν την κρίση κοινωνικής συνοχής που αντιμετωπίζει η κοινωνία μας.

Αφ ετέρου διότι τα νέα κύματα μεταναστών, προέρχονται από απομακρυσμένα πολιτισμικά περιβάλλοντα, και έχουν τρόπους ζωής αν μη τι άλλο ασύμβατους με εκείνους της ελληνικής κοινωνίας –πράγμα που δημιουργεί σοβαρά προβλήματα συνύπαρξης. Τα οποία παροξύνονται από το γεγονός ότι η ελληνική κοινωνία περνάει μια σοβαρότατη κρίση ταυτότητας, την ίδια στιγμή που οι μεταναστευτικές ομάδες που συρρέουν στην ελληνική κοινωνία προέρχονται από πτέρυγες του μουσουλμανικού κόσμου, οι οποίες βιώνουν μια φάση έντονου σωβινισμού και επιθετικότητας απέναντι στον «άλλο».

Το αδιέξοδο ξεδιπλώνεται ολοκληρωτικά με το ξέσπασμα της ελληνικής κρίσης: Από την μία, οι πληθυσμιακές μετακινήσεις αυξάνονται διαρκώς, γιατί εκδηλώνεται γενικευμένη αποσταθεροποίηση στην Κεντρική Ασία, την Αφρική και την Μέση Ανατολή. Και από την άλλη έχουμε μια κοινωνία που είναι γερασμένη, δημογραφικά συρρικνωμένη, και πολιτιστικά αποτελματωμένη, όπου οι νέοι την εγκαταλείπουν, μια οικονομία που είναι σάπια, και ένα κράτος που δεν λειτουργεί.

Άρα οδεύουμε προς μια γενική κρίση, η οποία αν συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια θα υπονομεύσει καίρια και αποφασιστικά το μέλλον της χώρας: Η κοινωνία θα αντιμετωπίσει έναν πληθωρισμό εισαγόμενης εξαθλίωσης, που θα προστίθεται στην εγχώρια, και την ίδια στιγμή θα συγκροτηθούν στο εσωτερικό της αντιμαχόμενες εθνο-θρησκευτικές φατρίες που σταδιακά θα την πιέζουν από την περιφέρεια, προς το κέντρο των πολιτισμικών συγκρούσεων που εξελίσσονται δίπλα μας. Και την ίδια στιγμή, μεταβάλλεται σε μια βαβέλ ανειδίκευτων εργατικών χεριών, που είναι ικανή μόνον για μια οικονομική ανάπτυξη αποικίας –εξαγωγής ακατέργαστων αγροτικών προϊόντων, πρώτων υλών, και τουριστικών υπηρεσιών.

Την ίδια στιγμή, υπάρχει και η γεωπολιτική διάσταση: Το τουρκικό κράτος μοχλεύει τις μετακινήσεις των πληθυσμών προς την Ελλάδα και τα Βαλκάνια, για να εγκαταστήσει εδώ πληθυσμούς που είναι ευάλωτοι στην πολιτική και την πολιτιστική της επιρροή, και την ίδια στιγμή η Δύση οχυρώνεται και αξιώνει να μεταβάλει την χώρα μας σε μεθοριακό σταθμό που θα λειτουργεί ως «φίλτρο» των μεταναστευτικών ρευμάτων που διέρχονται προς την Δύση, για να αποσπά από αυτό μόνο εκείνους που χρειάζεται (μετανάστες με υψηλό μορφωτικό επίπεδο, με πολιτιστικές συνήθειες ανοχής κ.ο.κ.).

Αυτά είναι τα υλικά του μεταναστευτικού αδιεξόδου, και αυτή είναι η προοπτική που διαμορφώνει. Απέναντι σε αυτά, το πολιτικό σύστημα κλείνει τα αυτιά και τα μάτια του –ακόμα δεν παραδέχεται ότι υφίσταται τέτοιο πράγμα στην Ελλάδα.

Μεταναστευτικό αδιέξοδο και άκρα δεξιά

Γι’ αυτό από το 2008-2009 κι έπειτα έχουμε ζήσει την ενίσχυση μιας αντιμεταναστευτικής ακροδεξιάς που αξιοποιεί την άρνηση των υπολοίπων να παραδεχθούν την ύπαρξη του αδιεξόδου. Γιατί από το μεταναστευτικό αδιέξοδο μπήκε αρχικώς το ΛΑΟΣ στην βουλή, και στην συνέχεια η Χρυσή Αυγή –αξίζει να θυμηθούμε ότι τον Άγιο Παντελεήμονα και τον ρόλο που έπαιξε ώστε να καταφέρει να μπει η Χ.Α. στο Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αθηναίων.

Οι δυνάμεις της, διαπράττουν μια σκανδαλώδη λαθροχειρία πάνω στο μεταναστευτικό αδιέξοδο: Ισχυρίζονται ότι γι’ αυτό, δεν ευθύνονται οι ελληνικές άρχουσες τάξεις, που το άφησαν να οξύνεται επειδή αυτό ευνοούσε τον δουλοκτητικό μηχανισμό που οι ίδιες δημιούργησαν, ούτε η Τουρκία που ασκεί επεκτατική πολιτική εκμεταλλευόμενη αυτές τις πληθυσμιακές μετακινήσεις. Ούτε βέβαια η Δύση και η Ε.Ε. που θέλει να μεταβάλει την Ελλάδα και τα Βαλκάνια σε κυματοθραύστη των ρευμάτων, στην λογική της Δύσης-Φρούριο. Για το αδιέξοδο φταίνε… οι ίδιοι οι μετανάστες –και εδώ βρισκόμαστε μπροστά στην κλασική προπαγάνδα του αποδιοπομπαίου τράγου που ιστορικά χαρακτηρίζει την πολιτική της άκρας δεξιάς.

Είναι πολύ χαρακτηριστικό το τι έκανε η Χ.Α. στον Άγιο Παντελεήμονα: Οργάνωσε τάγματα εφόδου τα οποία με την άδεια του αστυνομικού διευθυντή του Α.Τ. της συνοικίας, υποκατέστησαν την δράση της αστυνομίας με την δική τους αντίληψη περί «δικαιοσύνης» (καρτέρια, ξύλο και μαχαιρώματα σε εξαθλιωμένους, κυρίως τις νύχτες). Και έστησαν ένα δίκτυο «προστασίας» σε μαγαζιά των μεταναστών (εν είδει κεφαλικού φόρου), αλλά και σωματεμπορίας, για την χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων τους. Εν ολίγοις, κατήργησαν το κράτος δικαίου, λειτούργησαν ως κράτος εν κράτει, και επέβαλαν ένα δουλοκτητικό καθεστώς αναμεμειγμένο σε δίκτυα οργανωμένου εγκλήματος.

Και, τέλος, εκμεταλλεύτηκαν την πολιτική υποστήριξη ενός μέρους της ελληνικής κοινωνίας, κρύβοντας πίσω από την κοινοβουλευτική τους παρουσία το σχέδιο για ένα «πραξικόπημα των πεζοδρομίων» όπου «θα ακονίζονται οι λόγχες στα πεζοδρόμια» (όπως δήλωσε ο Νίκος Μιχαλολιάκος το 2012), σχέδιο το οποίο αποκαλύφθηκε σε όλη του την έκταση έπειτα από την δολοφονία του Παύλου Φύσσα στο Κερατσίνι.

Αυτά διέπραξε η άκρα δεξιά, μπροστά στο μεταναστευτικό αδιέξοδο. Και η αποκάλυψη του έργου της, είναι εκ των ουκ άνευ στην προσπάθειά να απαντήσουμε επί της ουσίας στο ίδιο το αδιέξοδο.

Όπως εκ των ουκ άνευ είναι και να κατανοήσουμε πολύ καλά, ότι η Αριστερά με τις σοσιαλφιλελεύθερες αυταπάτες της, και τις αστειότητες της κάθε «Τασίας» και του κάθε «Αλέξη» αποτελεί τον καλύτερο σπόνσορα της Άκρας Δεξιάς –κανονικά θα έπρεπε να τους είχαν ανακηρύξει ήδη σε επίτιμα μέλη για το καλό που τους κάνουν.

Αντί επιλόγου

Το μεταναστευτικό/προσφυγικό αδιέξοδο της χώρας, πρέπει να γίνει κεντρικό ζήτημα της ελληνικής κοινωνίας στα επόμενα χρόνια. Η τοποθέτηση σε αυτό, κρίνει μαζί με τα άλλα μεγάλα προβλήματα το αν μια δύναμη είναι «φιλολαϊκή» και «αντιστασιακή» ή αν οι επιλογές της στρέφονται εναντίον του ελληνικού λαού και της χώρας.

Πρέπει να γίνει άμεσα κατανοητό απ’ όλους, ότι αν συνεχίσουμε να το αντιμετωπίζουμε όπως κάναμε μέχρι σήμερα, σε λίγες δεκαετίες θα γίνουμε Λίβανος ή πολύ χειρότερα, σαν την Συρία. Η γεωπολιτική, η δημογραφία, οι εκτεταμένες πολιτιστικές συγκρούσεις, και ο λυσσαλέος αγώνας κατανομής που διεξάγεται μεταξύ της Δύσης και των υπολοίπων, είναι πολύ σοβαρό πράγμα.

Και μπροστά σε αυτές τις προκλήσεις, στα μεγέθη που συγκρούονται, και τις συνέπειες που προκύπτουν για εμάς, η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ κατά πρώτο λόγο (καθώς αυτός κυβερνούσε, και αυτός σήμερα είναι το «αγαπημένο παιδί» της Μέρκελ, του Νταβούτογλου και των Ελλήνων ολιγαρχών) αλλά και ολόκληρου του πολιτικού συστήματος κατά δεύτερο λόγο, είναι αυτοκτονική, και καταστροφική.

Η χώρα μας, στην κατάσταση που είναι δεν αντέχει να υποδεχθεί και άλλες πληθυσμιακές μετακινήσεις. Αυτό είναι το αυτονόητο. Αν θέλουμε να διαμορφώσουμε μια δημοκρατική πολιτική, προφανώς ανθρωπιστική, θα πρέπει να ξεκινήσουμε από την παραδοχή του. Ειδάλλως «ο γάιδαρος πετάει» -και βέβαια δεν είναι «ανθρωπισμός» να ισχυρίζεσαι ότι οι πρόσφυγες έχουν περισσότερα δικαιώματα από τους «κατοίκους» επιδεικνύοντας έναν αντίστροφο ρατσισμό. Γιατί τότε συμβάλεις στην διάλυση μιας χώρας –τα περιστατικά που είδαμε στην Κω[1] είναι χαρακτηριστικά– και ταυτόχρονα επιτρέπεις στον πραγματικό ρατσισμό να πάρει κεφάλι.-

[1] Όσο για τα περιστατικά που σύσσωμη η αριστερά κατήγγειλε ως «κατάχρηση εξουσίας», δεν κατανοεί ότι αποτελούν ακριβώς προϊόν της ίδιας της πολιτικής της! Όταν δεν πλαισιώνει το κράτος και η πολιτεία τους μηχανισμούς ασφαλείας με ένα σαφέστατο σχέδιο για το τι πρέπει να κάνουν και τι όχι στην αντιμετώπιση του φαινομένου –τότε αφήνουν την αντιμετώπισή του στην διακριτική ευχέρεια του κάθε «οργάνου», στην ψυχολογική του κατάσταση, στην κόπωση, και σε τελευταία ανάλυση στις ιδιωτικές απόψεις που μπορεί να έχει ή να μην έχει για το ζήτημα. Έτσι, τα σώματα ασφαλείας αφήνονται στην τύχη τους, για το καλύτερο ή το χειρότερο, γι’ αυτό άλλοτε μαθαίνουμε για πράξεις αυτοθυσίας, και άλλοτε μαθαίνουμε για αποτρόπαια και ντροπιαστικά συμβάντα.

πηγή