Άντε να ρίξει κανένα χιόνι...να γλιτώσουμε από τα μικρόβια...

Κατούνα κου πε πε 

Η ΧΑΡΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΓΕΛΩΤΟΠΟΙΟΙ

Τὰ σύμπαντα σήμερον χαρᾶς πληροῦνται,
Χριστὸς ἐτέχθη ἐκ τῆς Παρθένου

Τοῦ Ἀρχιμ. Γεωργίου (†2014),
Προηγ. Ἱ. Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου
Ἁγίου Ὄρους

.             Πράγματι, κάθε πιστὸς καὶ εὐσεβὴς χριστιανός, ὅπου γῆς, χαίρεται χαρὰν μεγάλην, διότι ἐτέχθη ὁ Σωτήρ.
.             Συγχαίρουν οἱ ἅγιοι ἄγγελοι καὶ οἱ ψυχὲς τῶν Ἁγίων.
.             Χαίρονται καὶ οἱ κοσμικοὶ ἄνθρωποι, γιατί στὶς μεγάλες ἑορτὲς σπάζει ἡ μονοτονία τῆς καθημερινότητος καὶ ὁ ἑορταστικὸς διάκοσμος τοὺς ξεκουράζει. Ὅπως ἔλεγαν καὶ οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες· «βίος ἀνεόρταστος, ὁδὸς ἀπανδόχευτος».
.             Ἀλλὰ ἡ χαρὰ τῶν πιστῶν ψυχῶν δὲν εἶναι μόνο ψυχολογική, ἐξωτερική, πρόσκαιρη. Εἶναι βαθειὰ πνευματική. Πηγάζει ἀπὸ τὴν αἴσθησι τῆς ἀπείρου ἀγάπης καὶ φιλανθρωπίας τοῦ Ἁγίου Θεοῦ ποὺ ἐκδηλώθηκε μὲ τὴν ἐνανθρώπησι τοῦ Λόγου.
.             Ἀναφωνεῖ ἡ πιστὴ ψυχὴ μὲ τὸν ἅγιο Γρηγόριο τὸν Θεολόγο· «Ὢ τῆς καινῆς μίξεως! Ὢ τῆς παραδόξου κράσεως! Ὁ Ὢν γίνεται καὶ ὁ ἄκτιστος κτίζεται καὶ ὁ ἀχώρητος χωρεῖται… Καὶ ὁ πλουτίζων πτωχεύει· πτωχεύει γὰρ τὴν ἐμὴν σάρκα, ἵν᾿ ἐγὼ πλουτήσω τὴν αὐτοῦ θεότητα. Καὶ ὁ πλήρης κενοῦται, ἵν᾿ ἐγὼ τῆς ἐκείνου μεταλάβω πληρώσεως. Τίς ὁ πλοῦτος τῆς ἀγαθότητος; Τί τὸ περὶ ἐμὲ τοῦτο μυστήριον; Μετέλαβον τῆς εἰκόνος καὶ οὐκ ἐφύλαξα· μεταλαμβάνει τῆς ἐμῆς σαρκός, ἵνα καὶ τὴν εἰκόνα σώσῃ καὶ τὴν σάρκα ἀθανατίση»1.
.             Πηγάζει ἀκόμη ἡ χαρὰ ἀπὸ τὴν δωρηθεῖσα στοὺς ἀνθρώπους εἰρήνη καὶ εὐδοκία τοῦ Οὐρανίου Πατρός.
.             Διδάσκει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ὅτι καὶ πρὸ Χριστοῦ ὑπῆρχαν μερικοὶ δίκαιοι ἄνθρωποι, ποὺ εἶχαν δεχθῆ τὴν εἰρήνη τοῦ Θεοῦ. Ἀλλὰ αὐτὴ ἡ εἰρήνη ἦταν χωρὶς τὴν «εὐδοκία», γιατὶ ὁ Λόγος δὲν εἶχε σαρκωθῆ. Δὲν ἦταν «τελεία καὶ ἀμετάθετος», οὔτε ἐδίδετο σὲ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους2.
.             Μὲ τὴν σάρκωσι τοῦ Λόγου ἐπῆλθεν εἰρήνευσις, συμφιλίωσις καὶ καταλλαγὴ τοῦ ἐπαναστατημένου ἀνθρώπου πρὸς τὸν Θεόν.
.             Ἡ πρὸς τὸν Θεὸν ἐπιστροφὴ καὶ εἰρήνευσις διὰ τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ συνετέλεσε, ὥστε νὰ ἀποκατασταθῇ καὶ ἡ ἐσωτερικὴ εἰρήνη στὶς ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων καὶ ἡ πρὸς ἀλλήλους εἰρήνη καὶ ἀγάπη.
.             Μποροῦμε πραγματικὰ νὰ χαιρώμαστε, ὅταν ἀπολαμβάνουμε βαθειὰ εἰρήνη μὲ τὸν Θεό, τὸν ἑαυτό μας καὶ τὸν συνάνθρωπο.
.             Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος, ποὺ δὲν χαίρεται γιατὶ δὲν εἰρηνεύει, προσπαθεῖ μὲ τὴν ἐξωστρέφεια νὰ ξεχάσῃ τὴν δυστυχία του. Γι᾿ αὐτὸ δὲν θέλει νὰ μείνῃ οὔτε γιὰ λίγο μόνος του, χωρὶς κάποιο ἐξωτερικὸ ἐρέθισμα νὰ τὸν ἀπασχολῇ.
.             Γράφει κάπου ὁ Πασκάλ, ὅτι ὁ πιὸ δυστυχὴς ἄνθρωπος εἶναι ὁ βασιλιᾶς. Γι᾿ αὐτὸ ἔχει πάντα κοντά του τὸν γελωτοποιό, γιὰ νὰ τὸν κάνῃ νὰ ξεχνᾷ τὴν δυστυχία του.
.             Σύγχρονες μορφὲς γελωτοποιῶν γιὰ τὸν ἄνθρωπο, ποὺ τοῦ λείπει ἡ εἰρήνη καὶ ἡ χαρὰ τοῦ Χριστοῦ, εἶναι τὸ ραδιόφωνο, ἡ τηλεόρασι, τὸ διαδίκτυο, τὸ κινητὸ τηλέφωνο, οἱ ἀπρόσωπες καὶ θορυβώδεις διασκεδάσεις, ἡ μέθη τῆς ταχύτητας, ὁ ἀκτιβισμός.
.             Εὐτυχεῖς ὅσοι θὰ μείνουν γιὰ λίγο μόνοι τους, θὰ διαπιστώσουν τὸ ἐσωτερικό τους κενὸ καὶ ἀνικανοποίητο καὶ θὰ ἀναζητήσουν τὸν Λόγο.
.             Εὐτυχεῖς ὅσοι θὰ ἑτοιμάσουν τὸν ἔσω ἄνθρωπο γιὰ νὰ ἀνακλίνουν σ αὐτὸν τὸν σαρκωθέντα Θεό. Τότε πράγματι θὰ εἰρηνεύσουν καὶ θὰ χαροῦν.
.             Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, μὲ τὸ κείμενο ποὺ ἀκολουθεῖ, θὰ μᾶς βοηθήσῃ νὰ συνειδητοποιήσουμε τὸν ἀγώνα ποὺ πρέπει νὰ κάνουμε γιὰ νὰ εἰρηνεύσουμε μὲ τὸν Θεό, τὸν ἑαυτό μας καὶ τὸν συνάνθρωπό μας·
.             «Αὐτὴν τὴν εἰρήνη νὰ φυλάσσωμε, ἀδελφοί, ὅσο μποροῦμε. Διότι αὐτὴν ἐλάβαμε ὡς κληρονομία ἀπὸ τὸν Σωτῆρα μας ποὺ ἐγεννήθη σήμερα καὶ μᾶς ἔδωσε τὸ Πνεῦμα τῆς υἱοθεσίας, διὰ τῆς ὁποίας γινόμεθα «κληρονόμοι μὲν Θεοῦ, συγκληρονόμοι δὲ Χριστοῦ»3.
.             Ἂς εἰρηνεύωμε λοιπὸν μὲ τὸν Θεό, τηρώντας ὅσα εἶναι εὐάρεστα σὲ Αὐτόν· τὴν σωφροσύνη, τὴν φιλαλήθεια, τὴν δικαιοπραγία, τὴν καρτερία στὶς προσευχὲς καὶ τὶς δεήσεις, «ᾄδοντες καὶ ψάλλοντες ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν»4 καὶ ὄχι μόνο με τὰ χείλη.
.             Ἂς εἰρηνεύωμε μὲ τοὺς ἑαυτούς μας, ὑποτάσσοντας τὴν σάρκα τῷ πνεύματι (τὸ σαρκικὸ φρόνημα στὸν νόμο τοῦ Πνεύματος), ἐκλέγοντας νὰ ζοῦμε ὅπως ἀπαιτεῖ ἡ συνείδησίς μας καὶ φροντίζοντας, ὥστε ὁ ἐσωτερικός μας κόσμος τῶν λογισμῶν νὰ κινῆται μὲ κοσμιότητα καὶ καθαρότητα. Διότι ἔτσι μόνο θὰ καταστείλωμε τὸν ὄντως ἐμφύλιο πόλεμο ποὺ διεξάγεται μέσα μας.
.             Ἂς εἰρηνεύωμε μεταξύ μας, «ἀνεχόμενοι ὁ ἕνας τὶς ἀδυναμίες τοῦ ἄλλου καὶ συγχωρώντας, ἂν τυχὸν κάποιος ἔχει παράπονο ἀπὸ τὸν ἄλλον, ὅπως καὶ ὁ Χριστὸς μᾶς συνεχώρησε»5 καὶ δείχνοντας μεταξύ μας εὐσπλαγχνία ποὺ πηγάζει ἀπὸ τὴν μεταξύ μας ἀγάπη, καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς ἀπὸ τὴν ἀγάπη Του καὶ μόνο πρὸς ἐμᾶς μᾶς εὐσπλαχνίσθηκε καὶ γιὰ χάρι μας ἐνηνθρώπησε.
.             Ἔτσι, λοιπόν, ἀφοῦ ἀνορθωθοῦμε ἀπὸ τὴν πτῶσι τῆς ἁμαρτίας μὲ τὴν δική Του βοήθεια καὶ Χάρι καὶ ἀφοῦ ἀνεβοῦμε (πνευματικά) διὰ τῶν ἀρετῶν, θὰ ἀποκτήσουμε «τὸ πολίτευμα ἡμῶν ἐν οὐρανοῖς»6 ἀπὸ ὅπου περιμένουμε τὴν ἐλπίδα μας νὰ λυτρωθοῦμε ἀπὸ τὴν φθορὰ καὶ νὰ ἀπολαύσωμε τὰ οὐράνια καὶ αἰώνια ἀγαθὰ ὡς τέκνα τοῦ Οὐρανίου Πατρός.
.             Αὐτὴ τὴν ἀπόλαυσι εὔχομαι ὅλοι ἐμεῖς νὰ ἐπιτύχωμε κατὰ τὴν μέλλουσα ἔνδοξη Παρουσία καὶ Ἐπιφάνεια τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, στὸν Ὁποῖον ἀνήκει δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν»7.

Ἅγια Χριστούγεννα 2005

1. Λόγος ΛΗ´, Εἰς τὰ Θεοφάνεια, 13.
2. Ὁμιλία ΝΗ´
3. Ρωμ. η´ 17.
4. Ἐφ. ε´ 19
5. Πρβλ. Κολ. γ´ 13.
6. Φιλ. γ´ 20.
7. Ὁμιλία ΝΗ´, Εἰς τὴν κατὰ σάρκα σωτήριον Γέννησιν του Κυρίου, 15                    πηγή

Ἀνδρέας Καρκαβίτσας: Θεῖον Ὅραμα

Ἀνδρέας Καρκαβίτσας

Τὸ διήγημα περιέχεται στὴ συλλογὴ 

Λόγια τῆς Πλώρης (1899)

Δὲ λέτε, ρὲ παιδιά, τίποτα νὰ ζεσταθοῦμε;

Καὶ μὲ τὸ λόγο φάνηκε μαῦρο κορμὶ στὴν ἀνοιχτὴ θυρίδα, κύλησε ἀπὸ τὴ σκάλα κάτω ὁ Κώστας ὁ θερμαστής, βαρυτυλιγμένος στὴν πατατούκα του. Ἔκανε κρύο δυνατό. Βοριὰς ἐξύριζε τὰ πέλαγα, πάγωνε τ᾿ ἀκρογιάλια, κρουστάλλιαζε τὰ στοιβαγμένα χιόνια στὰ βουνά. Καὶ τὸ πλήρωμα, ναῦτες καὶ θερμαστές, συναγμένοι ὁλόγυρα στὴ θερμάστρα, φρόντιζαν νὰ ζεσταθοῦν μὲ τὴ φασκομηλιὰ καὶ τὸ ψωμοτύρι.

Ὁ λύχνος, καρφωμένος στὴ μέση ἑνὸς στύλου, φώτιζε καὶ κάπνιζε μαζὶ τὰ περίγυρα σωθέματα. Διπλὰ-τριπλὰ τὰ κρεβάτια κολλημένα στὰ πλευρά, μὲ τὰ μαῦρα τους στρωσίδια, θύμιζαν νεκροθῆκες στ᾿ ἀνήλιαστα βάθη τῆς γῆς ταιριασμένες. Κοντὰ ἡ καμαρούλα τοῦ ναύκληρου, ἀνοιχτόπορτη, ἔδειχνε ἄλλο κρεβάτι στρωμένο, δυό-τρεῖς φωτογραφίες παλιές, μιὰ χρωμολιθογραφία χανούμισσας, χρυσοφορεμένης καὶ ξαπλωμένης σὲ πουπουλένια προσκέφαλα. Καὶ ὁλοῦθε κρεμασμένα τὰ ροῦχα, στὸ λάδι καὶ στὸ κάρβουνο βουτημένα. Οἱ μουσαμάδες ξεσχισμένοι καὶ μυριομπαλωμένοι. Τὰ χοντρὰ ποδήματα καὶ τὰ κασκέτα καὶ οἱ χρωματιστοὶ σκοῦφοι ἔδειχναν τὸ χώρισμα καλογερικὸ κελλί. Ἀλλὰ τὸ φλίφλισμα τοῦ νεροῦ ποὺ ἀκουόταν στὰ πλευρά, ἡ μυρωδιὰ τοῦ κατραμιοῦ καὶ τὰ ψημένα πρόσωπα τῶν ἀνθρώπων ἔδειχναν πὼς ἡ ζωὴ ἐδῶ ἀγωνίζεται τὸν τελευταῖο ἀγώνα της. Γιὰ τοῦτο καὶ κανένας δὲν πρόσεξε...

τώρα στὸ ἀστεῖο κατρακύλημα τοῦ θερμαστῆ.

– Δὲ λέτε, ρὲ παιδιά, καὶ τίποτα νὰ ζεσταθοῦμε; ξαναδευτέρωσε ἐκεῖνος, ἀγκαλιάζοντας τὴ θερμάστρα σὰν ἐρωμένη.

– Τί νὰ εἰποῦμε; ρώτησε μελαγχολικὸς ὁ Κώστας ὁ Ἀξιώτης.

Νυχτιὰ σὰν τὴν ἀποψινὴ δὲ θέλει παραμύθια. Ὄχι, δὲ θέλει παραμύθια! Ἐδῶ στὸν ἄγριο κόρφο ποὺ εἴμαστε κλεισμένοι, τριγυρισμένοι ἀπὸ τὸ μούγκρισμα τῆς Μαύρης Θάλασσας, σαβανωμένοι ἀπὸ τὸν πουπουλένιο θυμὸ τ᾿ οὐρανοῦ, ἂς ποῦμε κατιτὶ θεϊκὸ καὶ παρήγορο. Στὰ παλιὰ χρόνια οἱ γέροντές μας δὲν εἶχαν τὴν καταδίκη ποὺ ἔχουμε ἐμεῖς τώρα. Περνοῦσαν τὶς ἅγιες ἡμέρες κάτω ἀπὸ τὴ στέγη τους, κοντὰ στὴ φωτιά, ἀνάμεσα στὴ φαμίλια τους. Ὅπως ὁ ἀμπελοφυτευτὴς τ᾿ ἀμπέλι του, τρυγούσανε καὶ κεῖνοι τὸ καλοκαίρι τὴ θάλασσα καὶ χαίρονταν τὸ χειμώνα τὰ καλὰ τῆς ἄφοβα. Ἤξεραν τὴ γιορτὴ καὶ τὴν καματερή τους. Εἶχαν καιρὸ γιὰ τὴ χαρὰ καὶ γιὰ τὴ θλίψη τους. Ἐμεῖς τίποτ᾿ ἀπ᾿ αὐτά! Χειμώνα-καλοκαίρι τ᾿ ὀργώνουμε τὸ κύμα. Βόδια καματερὰ στὴ βουκέντρα τῆς Ἀνάγκης, ὑποταχτικὰ θ᾿ αὐλακώνουμε τ᾿ ἁρμυρὸ χωράφι, μονάχα τὴ φάκνα μας ἔχοντας γιὰ πληρωμή. Γιὰ τοῦτο καλὰ ποὺ ἔτυχε ἡ κακοκαιρία ν᾿ ἀφήσουμε λίγο τὸν κάματο. Δὲ λέω πὼς θὰ μείνουμε τώρα ἥσυχοι. Ὁ ἀφέντης θέλει δουλειὰ ἀπὸ τὸ δουλευτή, γιατί φοβᾶται μὴν ὀκνέψη μὲ τὴν ἀκαμωσιά. Φαντάσου ὅμως, ἂν ἦταν καλωσύνη, τί δρόμο θὰ παίρναμε τώρα. Ἔτσι τουλάχιστο ἔχω ἐλεύθερο τὸ νοῦ νὰ συλλογιστῶ τὸ σπίτι μου.

Ἄχ, τὸ σπίτι μου! Ἄρχισα τὸ παραπόνο καὶ κοντεύω νὰ δακρύσω σὰν ἄπραγο παιδί. Μὰ δὲ φταίω γώ. Φταίει αὐτὴ ἡ νύχτα. Φταίει τὸ ἀποψινὸ ἀποσπέρισμα, τ᾿ ἀστέρι τὸ λαμπρὸ ποὺ ἔτρεμε βασιλεύοντας πίσω ἀπὸ τὰ χιονισμένα βουνὰ καὶ τάραξε τὸ εἶναι μου. Ὅπως τοὺς Μάγους ὡδήγησε καὶ μένα πίσω ἀπὸ τὰ βουνὰ καὶ τὰ πέλαγα στὴ Νάξο, στὸ Γρίτι μου τὸ πρασινοντυμένο, τὸ ταπεινὸ μὰ ὁλόχαρο σπιτάκι μου. Καὶ ὄχι ὡς ἐδῶ. Παραμπρός, παραμπρὸς ἀκόμη. Μ᾿ ἔφερε στὰ παιδιάτικα χρόνια μου, πρὶν ἀφήσω τὴ στεριὰ καὶ πρὶν ταξιδέψω στὴ θάλασσα.

Καθόμαστε ὅλοι στὸ παραγώνι, διπλοπόδι στὰ μάλλινα στρωσίδια, ντυμένοι μὲ τὰ ζεστὰ φορεματάκια μας, ποὺ τὰ ἔρραψε τῆς μάννας μας ἡ φροντίδα καὶ τῆς ἀδερφῆς μας, τῆς ὀμορφούλας τὰ πιδέξια χέρια. Ὁ πατέρας μου, θεριακωμένος καὶ νιοφάνταχτος γέροντας, καθότανε στὶς προσκεφαλάδες ψηλὰ καὶ ρουφοῦσε ἀπολαυστικὰ τὸ τσιμπούκι του.

Ὅταν μας ἔβλεπε ἔτσι συναγμένους, τοῦ ἄρεσε νὰ διηγέται παραμύθια καὶ ἱστορίες τῆς ζωῆς του. Τῆς θάλασσας οἱ κίνδυνοι, τῆς στεριᾶς οἱ χαρές, ὁ τρόμος τῶν κουρσάρων, τὰ ναυτικὰ κατορθώματα τῆς Ἐπανάστασης διάβαιναν ζωντανὰ καὶ ὁλοφώτιστα μπροστά μας. Μὰ κείνη τὴ νύχτα δὲ θέλησε νὰ μιλήση οὔτε γιὰ παραμύθια, οὔτε γιὰ ταξίδια του. Μόλις βάλαμε τὸ λύχνο στὸ λυχνοστάτη καὶ φάγαμε τὴ λειψόπητα, μᾶς ἄρχισε θρησκευτικὲς κουβέντες. Ἦταν θρῆσκος ὁ ἁγιοχώματος καὶ τὰ ἱερὰ βιβλία δὲν τ᾿ ἄφηνε ἀπὸ κοντά του. Ἀλήθεια, στὰ ταξίδια του εἶχε πρόχειρα τὰ τροπάρια καὶ τὶς βλαστήμιες. Μὰ τώρα ποὺ ἔπαψε τὸν ἀγώνα τῆς ζωῆς, φρόντιζε γιὰ τὴ σωτηρία τῆς ψυχῆς του.

-Δὲ μοῦ λές, εἶπε στὸν ἀδερφό μου τὸ μικρότερο, τί ὅραμα εἶδε ἡ Παναγία τὴ νύχτα ποὺ γέννησε τὸν Κύριο ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστό;

Κόκκαλο ἐκεῖνος. Ρωτάει ἐμένα, τὸ ἴδιο.

Ἄ, δὲν τὸ ξέρετε ! πρόσθεσε μὲ ἤρεμη φωνή. Μὰ δὲν φταῖτε σεῖς, φταίω γῶ ποὺ δὲν σᾶς τὸ ἒμαθ᾿ ἀκόμη. Ἔγινε πέρα στὴν Ἀνατολή, στὸν τόπο τὸν παράδοξο. Ποιὸ χρόνο δὲ σᾶς λέω. Φτάνει νὰ μετρήσετε τὸ φετεινὸ καὶ τὸ βρίσκετε ἀμέσως. Ἐκείνη τὴ νύχτα μία γυναίκα, συντροφιασμένη ἀπὸ τὸν τέχτονα τὸν ἄντρα της, στάθηκε μισοστρατὶς σὲ μιὰ σπηλιὰ καὶ γέννησε ἕνα παιδί. Φτωχὰ ἦταν τὰ ροῦχα της, ἡ ὄψη της πικραμένη· μὰ εἶχε κατιτὶ τόσο λαμπρὸ στὴ ματιά, ποὺ ἔλεγες θ᾿ ἀναστήση καὶ τὴν πέτρα. Κάτω ἀπὸ τὸ γαλάζιο φόρεμα καὶ τὸ κόκκινο στηθοπάνι, τὸ κορμὶ φάνταζε λυγερό, ἄξιο γιὰ νὰ θρονιάση μία πάναγνη ψυχή. Καὶ κάτω ἀπὸ τὸν ἄσπρο της κεφαλοδέτη τὰ μυγδαλωτὰ μάτια, τὰ φρύδια τὰ σμιχτά, τὸ λεφαντένιο μέτωπο, λαμπρότερο κι ἀπὸ τὰ χρυσὰ στολίδια του, φανέρωναν τὴν αἰσθαντικὴ πηγὴ ποὺ θὰ σάρκωση τὴν ἀγάπη καὶ τὴν Καλωσύνη.

Γέννησε τὸ παιδί, τὸ βύζαξε, τὸ τύλιξε στὸ σάλι της καὶ τ᾿ ἀπίθωσε στὴ φάτνη πάνω στ᾿ ἄχυρα νὰ κοιμηθῆ. Σὲ λίγο ὁ ἀνασασμὸς ἔβγαινε ἀπὸ τὸ στηθάκι του ἥσυχος, σὰν ἀνασασμὸς βαλσαμόδεντρου. Γύρω τὸ σκοτάδι ἁπλωνόταν πίσσα. Κάτω στὸ χῶμα πλαγιασμένα τὰ ζωντανά, βόδια καὶ πρόβατα καὶ ἄλογα μαζί, ἔνιωθαν κάποια φρίκη νὰ χαμοπετᾶ πάνω τους, σύγκρυο νὰ τὰ περιγλείφη κ᾿ ἔμεναν ἄγρυπνα. Μὰ οὔτε βέλασμα, οὔτε χλιμίντρισμα, οὔτε βούγεμα ἠχολογοῦσε. Ἡ φάκνα ἔτριζε κάποτε. Ἀλλὰ καὶ κείνη ἔμενε ξερομασσημένη στὸ στόμα τους. Ἀπάνω ἡ σπηλιὰ μὲ τὸν οὐρανὸ τῆς νεροστάλαχτο, μὲ τὰ πλευρὰ τῆς αὐλακωμένα ἀπὸ τὶς νεροσυρμές, πράσινα ἀπὸ τὰ πολυτρίχια, σκισμένα ἀπὸ τὰ νύχια τοῦ ὄρνιου, τρύπια ἀπὸ τοῦ σφαλαγγιοῦ τὸ κεντρί, κλεισμένα μὲ τὸν πλοκὸ τῆς ἀράχνης, ξεθεμελιωμένα ἀπὸ τὸν ποντικό, ψήλωνε βουβὴ κι ἀτάραχη. Καὶ κάτω ἀπὸ τὴ χαμηλὴ ἐμπατή, τὸ φῶς ἀστροστόλιστης νύχτας χυνόταν στὶς πλαγιὲς καὶ τὰ λακκώματα. 

Οἱ κουρμάδες ἐκεῖ ψήλωναν λαμπάδες, μὲ τὰ καμαρωτὰ κλωνιὰ καρποφορτωμένα. Ἐκεῖ τ᾿ ἀμπέλια ἔδειχναν κλαδιὰ ἕτοιμα ν᾿ ἀνοίξουν μάτια χλωροπράσινα στὸ πρῶτο φύσημα τῆς ἄνοιξης. Ἐκεῖ ἀσπραργυρανθισμένες οἱ ἐλιὲς λαγάριζαν ἀπὸ τώρα τὸ χυμὸ ποὺ θὰ καῆ θυσία στὸ νεογέννητο. Ἐκεῖ καὶ τὰ σπίτια τῆς Βηθλεὲμ μικρά, τετράγωνα, μὲ τὸ δῶμα πάνω καὶ τὴν πόρτα στὸ πλάγι, ἔλαμπαν στὸν ἀσβέστη, λὲς καὶ στολίσθηκαν νὰ καλωσορίσουν Ἐκεῖνον ποὺ θὰ τοὺς χαρίση τὴ δόξα. Βαθιὰ ὁ Ἰορδάνης στέναζε μέσα στὴ χαλκοστρωμένη κοίτη του καὶ πρόσμενε μὲ τρόμο τὸ θεϊκὸ κορμὶ ποὺ θ᾿ ἅγιαζε τὰ νερά του. Δεξιὰ στὴ χούνη σὰν κατάρατο πνεῦμα βρουχιόταν ἡ Νεκρὴ θάλασσα, λὲς κ᾿ εἶχε ἀκόμη μέσα της τὰ Σόδομα καὶ τὰ Γόμορα. Ἀριστερά, ἀπάνω ἀπὸ τοὺς ζυγούς, ἐκεῖ ποὺ δὲν ἔφτανε τὸ ἀνθρώπινο μάτι, ἦταν ὅμως ἀσήκωτος ὁ λογισμὸς τοῦ Θεοῦ, στὴ χαρὰ καὶ στὴν ἀκολασία παραδομένα οὔρλιαζαν τὰ Γεροσόλυμα, τὸ ᾄσμα τῶν Προφητῶν κ᾿ ἡ λατρεία λαοῦ μεγάλου.

Ὁ Ἰωσήφ, μόλις εἶδε κοιμισμένο τὸ παιδί, κατέβηκε στὸ χωρίο νὰ φροντίση γιὰ τὴ λεχώνα. Καὶ κείνη ὁλομόναχη, ἀδυνατισμένη, μὲ τὴ μητρικὴ λαχτάρα στὰ στήθη, σταύρωσε τὰ χέρια, ἀκούμπησε τὸ κορμὶ σ᾿ ἕνα στύλο κ᾿ ἔκλεισε τὰ ματόφυλλα. Μὰ στάθηκε ἀδύνατο νὰ κοιμηθῆ. Ἡ τύχη τοῦ θεόσταλτου ἦρθε νὰ τῆς τυραννήση τὴν ψυχή. Τί θ᾿ ἀπογένη στοῦ κόσμου τὴν ἀντάρα ὁ τρυφερός της Κρίνος, Ἐκεῖνος ποῦ τῆς δόθηκε μὲ τὸ χέρι ἀσπροντυμένου Χερουβεὶμ; Ποιὰ θὰ εἶνε ἡ ζωὴ καὶ ποιὸ τὸ τέλος του; Θὰ περάσῃ δρόμο πορφυρόστρωτο ἢ θὰ βάψη μὲ τὸ αἷμα του τ᾿ ἀγκάθια καὶ τὶς στουρναρόπετρες; 

Ὁ κόσμος παραλυμένος δὲν προσέχει πιὰ στὰ λόγια τῶν Προφητῶν. Ὁ Ἰσραὴλ στενάζει κάτω ἀπὸ τὸ ψέμα τῶν Φαρισαίων καὶ τῶν Ρωμαίων τὸ ζυγό. Δὲν κιθαρίζει ὁ Δαβὶδ οὔτε ἡ Δεβόρρα δικάζει τὸ λαὸ κάτω ἀπὸ τοὺς κουρμάδες. Τοῦ Ἀαρὼν τὰ τέκνα λῃστεύουν. Ἀπιστίας σύγνεφο κάθεται στὴν Ἱερὴ Κιβωτὸ καὶ στοῦ Μεγάλου Ναοῦ τὰ ἄδυτα. Πίνει τὸ αἷμα τῶν Μακκαβαίων ἡ γῆ, χωρὶς ν᾿ ἀποδώση ἐλευθερία καὶ δικαιοσύνη. Ὁ Γαυλωνίτης Ἰούδας χάθηκε χωρὶς ν᾿ ἀνορθώση τὸ Νόμο. Ἡ Γῆ τῆς Ἐπαγγελίας, χωρισμένη σὲ βασίλεια καὶ τοπαρχίες, φθείρεται ἀπὸ τὸν ἐμφύλιο σπαραγμό, σὰ νὰ τὴ βαραίνη ἀκόμη ἡ ἀπείθεια τῶν προγόνων στὴν ἔρημό του Σίν. Κόλαση ἔγινε ὁ ποτε Παράδεισος! Ἐγωιστὴς καὶ ἐκδικητικὸς καὶ ἄδοξος ὁ περιούσιος λαὸς τοῦ Κυρίου! Πῶς θὰ ζήση σὲ τέτοιον κόσμο τὸ παιδί της;

Ἄξαφνα λύχνος ἠλιοστάλαχτος κρεμάστηκε μπρὸς στῆς μάννας τὴν ψυχή, ἕτοιμος νὰ δείξη τὸ μέλλον τοῦ νιογέννητου, ὅπως ἡ νεφέλη ἔδειξε ἄλλοτε τὸν ἄγνωστο δρόμο στὴ φυλή της. Καὶ τὸν εἶδε τριαντάχρονο λεβεντονιὸ νὰ μαγνητίζη τὶς ψυχὲς τοῦ λαοῦ. Ψηλός, λυγερός, μὲ σεβαστὴ μελαγχολία στὸ ροδοζύμωτο πρόσωπο, μὲ τὰ καστανὰ μαλλιὰ κυματιστὰ στοὺς ὤμους, μὲ τὸ στόμα γλυκοστάλαχτο καὶ τὰ γαλανὰ μάτια, μιλοῦσε στὸ λαὸ καὶ τὸν ἔπειθε. Ἐκήρυττε στὶς συναγωγὲς καὶ χίλιοι τὸν ἄκουαν ἀνέβαινε στὸ βουνὸ καὶ μύριοι τὸν ἀκολουθοῦσαν. Διαβαίνει ἀνάλαφρα τὴ λίμνη τῆς Γενησαρὲτ καὶ ρίχνονται λαμνοκοπώντας οἱ κόσμοι στὰ βήματά του. Οἱ Προφῆτες ποὺ τὸν προσπερνοῦσαν, τώρα πισωδρομοῦν ὑποταχτικοί του. Ὁ Νόμος τοῦ Μωυσῆ ἀναζῆ στὰ λόγια του καὶ συμπληρώνεται. 

Ἡ ἔρμη γῆ ἀναδροσίζεται τ᾿ ἀπελπισμένα στήθη ξαναθαρρεύουν τὰ πλανημένα πρόβατα γυρίζουν πάλι στὴ μάντρα τους. ἡ ἀγάπη τρέχει ἀδαπάνητη ἀπὸ τὰ πλατειὰ στέρνα του καὶ δροσίζει τὸ καμίνι τῆς κακομοιριᾶς. Οἱ ἄπιστοι πιστεύουν καὶ σηκώνονται οἱ ταπεινοί, τυφλοὺς φωτίζει, χωλοὺς ὁδηγεῖ. Τὰ Γεροσόλυμα στρώνουν τοὺς δρόμους μὲ βάγια νὰ τὸν δεχτοῦν. Σύγκαιρα ὅμως καρφώνουν τὸ σταυρό. Ὁ φθονερὸς μαθητὴς τὸν παραδίνει μὲ φίλημα. Ὁ δειλὸς φίλος του τὸν ἀρνιέται πρὶν λαλήση ὁ πετεινός. Μὰ Ἐκεῖνος, ἀνώτερος ἀπὸ τὰ τέκνα τῶν ἀνθρώπων, συγχωρεῖ τὴν ἄρνηση καὶ τὴν προδοσία, διαβαίνει πράος μέσα ἀπὸ τὶς κοροϊδίες καὶ τὰ φτυσίματα, πίνει τὸ ξίδι καὶ τὴ χολή, φορεῖ τὸ ἀγκαθερὸ στεφάνι, τὴν περιφρονητικὴ χλαμύδα, κρατεῖ τὸ καλαμένιο σκῆπτρο καὶ ἀνεβαίνει στὸ μαρτύριο.

– Γυναίκα, νὰ ὁ γιός σου, λέει τὴν τελευταία στιγμή.

Καὶ ἀποχαιρετᾶ, μ᾿ ἕνα βλέμμα μελαγχολικό, τὴ μάννα ποὺ τὸν γέννησε, τοὺς φίλους ποὺ τὸν πίστεψαν, τὸ λαὸ ποὺ τὸν τυράννησε, τὴ Γῆ ποὺ εἶδε τὶς πίκρες του καὶ τὸν Οὐρανὸ ποὺ θὰ δεχόταν τὸ Σῶμα του.

Ἡ μάννα ἦταν ἐκεῖ καὶ τὰ ἔβλεπε ὅλα. Ἤθελε νὰ φωνάξη, νὰ τρέξη γιὰ νὰ τὸν σώση ἀπὸ τὰ χέρια τῶν κακούργων ἀλλὰ δὲ μποροῦσε νὰ βγάλη φωνή. Τὸ σῶμα δὲν ἀκολουθοῦσε τοὺς πόθους τῆς ψυχῆς. Μὰ ὅταν εἶδε ἕνα στρατιώτη ἀγριοπρόσωπο, ἕτοιμο νὰ λογχίση τὰ πλευρά του,

– Μή! … ἐφώναξε μὲ ὅλη της τὴ δύναμη.

Καὶ μὲ τὸ μή! ξύπνησε. Δὲν εἶδε ὁλόγυρα της τίποτα ἀπὸ τὸ φριχτὸ δράμα. Τὸ βρέφος κοιμότανε ἀκόμη πλάγι της, μέσα στὴ φάτνη, ἀπάνω στὸ ἄχυρο. Μὰ δὲ βασίλευε ἡ σιγὴ καὶ τὸ σκοτάδι, ὅπως πρίν. Ἀγγελικὴ ἁρμονία κατέβαινε ἀπὸ ψηλὰ καὶ λαμπρομέτωπο ἀστέρι ἔχυνε θάλασσα τὸ φῶς του στὴ σπηλιά.

Καὶ μπρὸς στὰ πόδια της, οἱ Μάγοι γονατιστοὶ μὲ τὰ δῶρα τους, τὴ σμύρνα καὶ τὸ μόσχο καὶ τὸ λιβάνι, ὠνόμαζαν τὸ γιό της βασιλέα καὶ Θεό.

Ἐκείνη τὴν ὥρα φάνηκε στὴν ἐμπατὴ χλωμὸς ὁ Ἰωσήφ.

-Νὰ φύγουμε, λέει τρέμοντας στὴ γυναίκα του. Ὁ Ἡρῴδης θέλει τὸ παιδὶ κ᾿ οἱ ἀνθρώποι τὸν ψάχνουν στὴ χώρα. Γλήγορα νὰ φύγουμε!

Ἐκείνη ἅρπαξε ἀμέσως τὸ βρέφος, τὸ ἕσφιξε στοὺς κόρφους της καὶ πῆραν δρόμο γιὰ τὴν Αἴγυπτο. Ἡ νύχτα τοὺς ἔκρυψε. Μὰ τὰ αἵματα τῶν ἄλλων παιδιῶν κι ὁ θρῆνος τῶν μαννάδων ἀνέβαιναν ἀπὸ τὰ σπίτια τῆς Γαλιλαίας, πρωτόλουβη θυσία στὸν ἀναμορφωτὴ τοῦ κόσμου.

-Πόσα αἵματα θὰ χυθοῦν ἀκόμη! ψιθύρισε προφήτης ἡ γυναίκα. Πόσα αἵματα! …»

Τέλειωσε ὁ Ἀξιώτης τὸ διήγημά του κ᾿ οἱ σύντροφοι ἔμειναν ἀκόμη ἀκίνητοι σὰν ὀνειροπλανεμένοι. Μερικοὶ σταυροκοπήθηκαν ἄλλοι στέναξαν βαθιὰ σὰ νὰ ξύπνησε κάτι παρήγορο μέσα τους. Μὰ ὁ Κώστας ὁ θερμαστής, ἴδιος στ᾿ ἀστεῖα καὶ στὰ σοβαρά, ρώτησε πονηρὰ τὸ σύντροφό του:

-Δὲ μοῦ λές, βλάμη. Εἶδε ἡ Παναγιὰ στ᾿ ὄνειρό της καὶ τὸν πατριώτη σου τὸ Βαραββᾶ;

Ἐκεῖνος χολοταράχτηκε. Φοβερὴ βλαστήμια ἀνέβηκε στὰ χείλη του. Μὰ τὴν κατάπιε. Δὲν ἦταν καιρὸς τώρα νὰ κολαστῆ κανείς! Χαμογέλασε, ἔκαμε τὸ σταυρό του καὶ ξαπλώθηκε στὸ ἔρημο κρεβάτι του.

-Καὶ τοῦ χρόνου, παιδιά, στὰ σπίτια μας! εὐχήθηκε.

-Στὰ σπίτια μας, μὰ θὰ μᾶς θερίζη ἡ πείνα, εἶπε ὁ θερμαστής.

Καὶ γέλασε δυνατά.

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΚΑΤΑ ΤΟΝ OTTO FRIEDRICH BOLLNOW

Ιωάννη Βελιτσιάνου
Δρ. Θεολογίας Α.Π.Θ. – Επιστημονικού Συνεργάτη Ι.Ε.Θ.Π.

Στηριζόμενος στο έργο του Otto Friedrich Bollnow “Φιλοσοφική Παιδαγωγική”, το οποίο έχει μελετηθεί από αξιόλογους σύγχρονους έλληνες παιδαγωγούς και τους έχω λάβει σοβαρά υπόψη, θα προσπαθήσω να επιλέξω με ιδιαίτερη προσοχή τα βασικά σημεία του, για να τα αναλύσω, να τα σχολιάσω και τέλος να καταθέσω τη δική μου άποψη σχετικά με τις βασικές θέσεις της διδασκαλίας, τις σχέσεις μαθητών και δασκάλων και τα βασικά στοιχεία που μας δίνει ο Bollnow, όσο αφορά με τη παιδαγωγική ατμόσφαιρα, το συναίσθημα της ασφάλειας στην πρώτη παιδική ηλικία, τη χαρούμενη διάθεση του παιδιού, την αγάπη και την εμπιστοσύνη του παιδαγωγού προς το μαθητή,το ρόλο του δασκάλου σ΄ όλη την εκπαιδευτική διαδικασία, κ.ά.
1. Η έννοια της παιδαγωγικής ατμόσφαιρας.
Με τον όρο «παιδαγωγική ατμόσφαιρα» ο Otto Bollnow1 περιγράφει τις ιδιαίτερες συνθήκες που πρέπει να επικρατούν στη σχολική τάξη και στο σχολείο για να ευνοηθεί η αγωγή και η μάθηση. Ο Ηenrich Roth χρησιμοποιεί τον όρο «παιδαγωγικό κλίμα», ενώ άλλοι σύγχρονοι παιδαγωγοί (όπως και ο Ηλίας Ματσαγγούρας) χρησιμοποιούν τον όρο «ψυχολογικό κλίμα». Οι όροι αυτοί στη σύγχρονη παιδαγωγική βιβλιογραφία χρησιμοποιούνται ως ταυτόσημοι και συνώνυμοι2.
Ο Otto Bollnow στην έννοια της «παιδαγωγικής ατμόσφαιρας» συμπεριλαμβάνει τις πραγματικές, και όχι τις παραπλανητικές, διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ δασκάλου – μαθητών, οι οποίες είναι συναισθηματικά τονισμένες. Οι σχέσεις αυτές διαγράφουν το περιβάλλον – κέλυφος, στο πλαίσιο του οποίου δραστηριοποιούνται αποτελεσματικά και με επιτυχία οι διαδικασίες της αγωγής και της μάθησης3.
Στο πλαίσιο αυτό, κατά τους νεώτερους ψυχοπαιδαγωγούς, αναδεικνύεται και αναγνωρίζεται επίσης και η μεγάλη σημασία του πλέγματος των δια-μαθητικών σχέσεων, οι οποίες και συνυφαίνουν το όλο σκηνικό της αλληλεπίδρασης των δρώντων μέσα στη Σχολική Τάξη και στο Σχολείο. Έτσι, η «παιδαγωγική ατμόσφαιρα» του Bollnow ως πλέγμα σχέσεων μεταξύ δασκάλου – μαθητών εμπλουτίζεται και με το στοιχείο της διαδραστικότητας μαθητή – συμμαθητών και αναβαθμίζεται περιεκτικά στη διάσταση της γενικότερης διαπροσωπικής επικοινωνίας που λαμβάνει χώρα και αναπτύσσεται στο πεδίο της κοινωνικής δυναμικής της σχολικής κοινότητας.
Σημαντικός ρυθμιστής και διαχειριστής της δυναμικής των διαπροσωπικών σχέσεων που αναπτύσσονται μέσα στη σχολική τάξη είναι ο “Παιδαγωγός
Δάσκαλος”! Με την όλη στάση του, με το παράδειγμά του, με τις διακριτικές παρεμβάσεις του και με την ανάπτυξη του ρόλου του κυρίως ως εμψυχωτή των μαθητών του, χειραγωγεί τη διοχέτευση της δυναμικής των μεταξύ τους σχέσεων από την ενστικτική ανταγωνιστική σύγκρουση στη συλλογική συναντίληψη και συνεργασία.
Προς την κατεύθυνση αυτή η Σύγχρονη Ψυχοπαιδαγωγική μας προσανατολίζει στην ανάγκη μελέτης και αξιοποίησης της “δυναμικής της ομάδας”, ώστε με τις κατάλληλες διδακτικομεθοδολογικές προσαρμογές, όπως και τις διάφορες “ομαδοσυνεργατικές μεθόδους”, τη μέθοδο των “Σχεδίων Εργασίας” (Project), την αξιοποίηση της “Ευέλικτης Ζώνης” με τις Διαθεματικές Δημιουργικές Δραστηριότητες, που εξασφαλίζουν την ενεργητική συμμετοχή και αξιοποίηση της μαθητικής συμμετοχής και δράσης, να κατακτήσουμε το πλεονέκτημα των αναγκαίων προϋποθέσεων για την προετοιμασία του αυριανού ενεργού και δημιουργικού πολίτη της νέας μετα-multimedia εποχής4.
2. Το συναίσθημα της ασφάλειας στην πρώτη παιδική ηλικία5.
Όταν το παιδί είναι συνήθως εξαρτημένο από τους γονείς του, βασίζεται σε εκείνους για την εκπλήρωση των αναγκών του, ακόμη και αναγκών που θα μπορούσε να εκπληρώσει και μόνο του, ανησυχεί υπερβολικά ότι θα συμβεί κάτι κακό στα πρόσωπα που το φροντίζουν και αποφεύγει καταστάσεις κατά τις οποίες πρέπει να απομακρυνθεί απ’ αυτά. Όταν ξεκινά το σχολείο, συχνά βρίσκει δικαιολογίες για να μείνει σπίτι ή προσπαθεί με διάφορους τρόπους να καθυστερήσει να πάει και πολλές φορές παρουσιάζει ψυχοσωματικά συμπτώματα, όπως τάση για εμετό, κοιλόπονο, πονοκεφάλους, κ.α.
Η εξάρτηση του βρέφους από τη μητέρα είναι φυσιολογική και στηρίζεται στο ένστικτο της επιβίωσης. Σταδιακά, και καθώς το νήπιο κατακτά τα αναπτυξιακά ορόσημα του λόγου και της βάδισης αρχίζει να αυτονομείται και να ανεξαρτητοποιείται, με αποτέλεσμα να μπορεί να βρεθεί σε νέα περιβάλλοντα με άγνωστα πρόσωπα χωρίς φόβο και αρνητικές αντιδράσεις.
Η επιτυχής προσαρμογή του παιδιού στον παιδικό σταθμό ή το νηπιαγωγείο εξαρτάται άμεσα από τη στάση των γονέων (Herbert, 1998). Η παραμικρή ένδειξη αμφιβολίας ή ανησυχίας των γονιών γίνεται πολλές φορές αντιληπτή από τα παιδιά, παρά την προσπάθειά μας να την αποκρύψουμε. Μία τέτοια ένδειξη θα τους προκαλέσει φόβο και ανασφάλεια και θα δυσχεράνει την ένταξή τους στο σχολικό περιβάλλον.
Σημαντικό ρόλο στην επιτυχή προσαρμογή του παιδιού στο σχολείο διαδραματίζει και ο τρόπος με τον οποίο έχει προετοιμαστεί για την είσοδό του στη σχολική ζωή. Ένα παιδί που προετοιμάζεται από τους γονείς του για τις σχολικές δραστηριότητες και ενημερώνεται ότι το σχολείο είναι ένας χώρος μάθησης και ψυχαγωγίας, θα προσαρμοστεί ομαλότερα. Η κατάλληλη προετοιμασία θα το προδιαθέσει θετικά να αντιληφθεί το σχολείο ως ένα χώρο όπου θα περνά χρόνο με συνομηλίκους του και όπου θα κάνει νέους φίλους. Αντίθετα, ένα παιδί που έχει μία
ασαφή εικόνα για το σχολείο, που ακούει συνεχώς από τη μητέρα του «να προσέχεις αυτό…», «να μην κάνεις εκείνο…..» και βλέπει την αγωνία και το φόβο στα μάτια της αναπτύσσει για το σχολείο ένα αίσθημα φόβου, με αποτέλεσμα να εκδηλώσει αρνητισμό γι’ αυτό (Herbert, 1998)6.
3. Η χαρούμενη διάθεση του παιδιού.
Πράγματι πρωταρχική προϋπόθεση για το παιδί στο σχολείο αποτελεί μια ευτυχισμένη και ανάλαφρη από κάθε άγχος και έγνοια, βασική διάθεση της ψυχής7. Η αισιοδοξία είναι μία «αρετή» που όλα τα παιδιά μπορούν να διδαχθούν. Όταν ένα παιδί βλέπει με πιο χαρούμενη διάθεση τον κόσμο, μπορεί να λύσει πιο εύκολα προβλήματα, να θέσει στόχους και να αποκτήσει αυτοπεποίθηση.
Συγκεκριμένα, ένα αισιόδοξο παιδί έχει περισσότερα κίνητρα, διάθεση και αίσθηση ελέγχου για να αντιμετωπίζει την καθημερινότητα. Παράλληλα, έχει διαπιστωθεί πως τα αισιόδοξα παιδιά αποδίδουν καλύτερα στο σχολείο και έχουν καλή φυσική κατάσταση. Αντίθετα, όταν ένα παιδί μαθαίνει να βλέπει το ποτήρι… μισοάδειο, είναι πιθανότερο να νιώθει άγχος, να φοβάται ότι δεν θα πετύχει και να βιώσει κατάθλιψη κάποια στιγμή στην ζωή του.
Μερικές συμβουλές:
● Έπαινος της πράξης και όχι της επιτυχίας, θετικά σχόλια, ανάθεση απλών “αποστολών”.
● Ως το κυριότερο πρότυπο του παιδιού, πρέπει οι γονείς να δώσουν το καλό παράδειγμα.
● Χρησιμοποίηση θετικά φορτισμένων λέξεων.
● Αντίθετα, ποτέ μην γίνεται χρήση αρνητικών «ταμπέλων», ιδιαίτερα όταν αφορούν το ίδιο το παιδί.
● Οι γονείς να επιδεικνύουν ψυχραιμία στις δύσκολες καταστάσεις και να δείξουν στο παιδί ότι όλα αντιμετωπίζονται.
● Μην πιέζετε τα παιδιά σας να ακολουθήσουν δραστηριότητες που αρέσουν σε εσάς αλλά δεν εκφράζουν τα ίδια.
4. Η αγάπη και η εμπιστοσύνη του παιδαγωγού.
Το χτίσιμο της εμπιστοσύνης του εκπαιδευτικού προς στο μαθητή είναι μια διαδικασία, η οποία δεν επιβάλλεται από τον εκπαιδευτικό αλλά κερδίζεται καθημερινά. Μια ολοένα προσποιητή εμπιστοσύνη είναι αναξιόπιστη και δεν μπορεί να οδηγήσει πουθενά. Η εμπιστοσύνη έχει επιτυχία, όταν προσφέρεται με απόλυτη ειλικρίνεια8. Η εμπιστοσύνη , κατά τον Bollnow, είναι ένα τόλμημα είναι ένα τόλμημα που μπορεί επίσης να αποτύχει. Την ίδια άποψη έχει και o Nikolai Hartmann, ο οποίος αναφέρει τα εξής: “Η κάθε εμπιστοσύνη και η κάθε πίστη είναι ένα τόλμημα…ο εμπιστευόμενος αφήνεται στα χέρια εκείνου που εμπιστεύεται, ο ίδιος διακινδυνεύει”9. Επίσης ο εκπαιδευτικός πρέπει να γνωρίζει, εφόσον η εμπιστοσύνη είναι ένα
τόλμημα, μπορεί να δεχτεί και απογοητεύσεις, διότι η αγωγή δεν μπορεί να προσχεδιαστεί από πριν με βεβαιότητα, όπως άλλωστε συμβαίνει σ’ άλλες περιπτώσεις (π.χ. τεχνικό σχέδιο). Ο εκπαιδευτικός σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει χάσει την ουσία της αγωγής και να κλείνει τα μάτια του μπροστά στους κινδύνους.
4. Η υπομονή.
Ο δάσκαλος είναι αυτός που δεν πρέπει να αποθαρρύνεται απ’ όλες τις τυχόν δυσάρεστες συνέπειες αλλά να έχει σιγουριά και υπομονή10. Να δίνει πληροφορίες για τις πιθανές λύσεις, να καθοδηγεί και να συζητά με τους μαθητές του, να παίρνει αποφάσεις λαμβάνοντας υπόψη τις γνώμες των μαθητών και τις ανάγκες τους. Όταν χρειάζεται να δουλέψουν οι μαθητές σε ομάδες, να επιλέγουν τα ίδια τα παιδιά τους συνεργάτες τους. Επίσης ο δάσκαλος να ενθαρρύνει την εργασία των μαθητών, να είναι παρών κατά την εκτέλεση μιας εργασίας και να επαινεί και να μην αποθαρρύνει το παιδί αποδίδοντας γενικούς χαρακτηρισμούς για το άτομό του11.
5. Επιβράβευση ή ποινή
Για να βοηθήσουμε τα παιδιά να καταλάβουν ποια συμπεριφορά είναι ενδεδειγμένη κάθε φορά, είναι σημαντικό να επιβραβεύουμε τα παιδιά όταν ενεργούν με θετικό τρόπο. Έτσι μέσα από τον έπαινο τα παιδιά εμπιστεύονται τα θετικά του σημεία, τα καλλιεργούν και αποκτούν αυτοπεποίθηση. Όταν όμως επιβάλλεται να θέσουμε μια τιμωρία σε καμιά περίπτωση δεν τιμωρούμε το άτομο αλλά την πράξη του.12
Ακόμη, όταν επιβάλλουμε μια τιμωρία πρέπει να προσέξουμε τα εξής:
1. Όταν επιβάλλουμε μια τιμωρία να είμαστε σε θέση να την τηρήσουμε.
2. Πρέπει να υπάρχει συνάφεια πράξης και τιμωρίας και να είμαστε σταθεροί και ήρεμοι.
3. Μια τιμωρία πρέπει να είναι δίκαιη.
4. Είναι πολύ βοηθητικό να συζητάμε με το ίδιο το παιδί όχι μόνο για για το συμβάν αλλά και για τα συναισθήματά του γι’ αυτό.
πηγή 

Η ΠΟΛΥΤΕΚΝΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΣΤΟ ΙΚΡΙΩΜΑ

Βασίλη Θεοτοκάτου

Προέδρου τῆς Ἀνωτάτης Συνομοσπονδίας Πολυτέκνων Ἑλλάδος

Ὁ ψηφισθεὶς νόμος 4172(2013 περὶ
τῆς φορολογίας εἰσοδήματος, ὁ ὁποῖος οὐσιαστικῶς ἐπανέλαβε τὶς διατάξεις τοῦ νόμου 4110/2013, στέλνει στὴν κυριολεξία τοὺς πολυτέκνους στὸ ἰκρίωμα. Καταργεῖ καὶ τὰ ἐλάχιστα ἀφορολόγητα ποσὰ ποὺ ἴσχυαν γιὰ ὅσους εἶχαν προστατευόμενα τέκνα καὶ φορολογεῖ τοὺς πολυτέκνους, μὲ ὅσα προστατευόμενα τέκνα καὶ ἐὰν ἔχουν (4,5,7,10,13 κ.λπ.), ὅπως ἀκριβῶς τοὺς ἀγάμους!!! Εὐνοεῖ σκανδαλωδῶς τοὺς ἀγάμους καὶ ἔχει στὸ στόχαστρο τοὺς οἰκογενειάρχες, καὶ ἰδίως τοὺς πολυτέκνους, μὲ σκοπὸ ν’ ἀποτρέψει τοὺς νέους ν’ ἀποκτήσουν παιδιά! Πρόκειται περὶ τῆς ἐφαρμογῆς μίας ἄκρως ἀντιπολυτεκνικῆς, ἀντιοικογενειακῆς καὶ ἀντιδημογραφικῆς πολιτικῆς, τὴν ὁποία ἐνσυνειδήτως ἐφαρμόζει ἡ Κυβέρνηση ποὺ πλήττει ἀνελέητα τοὺς πολυτέκνους καὶ τοὺς τιμωρεῖ γιὰ ὅσα περισσότερα παιδιὰ ἔχουν.
Ἡ καρατόμηση τῶν πολυτέκνων καὶ μάλιστα ὅσων ἔχουν μεγαλύτερο ἀριθμὸ προστατευομένων τέκνων θὰ γίνει ἀντιληπτὴ τὸ ἑπόμενο ἔτος, 2014, ἀφοῦ τότε θὰ ὑποβληθεῖ ἡ φορολογικὴ δήλωση γιὰ τὰ εἰσοδήματα τοῦ ἔτους 2013 καὶ θὰ φορολογηθοῦν βάσει τῶν διατάξεων τοῦ Ν. 4172/2013 μὲ τὴν κατάργηση τοῦ ἀφορολογήτου τῶν τέκνων. Δεῖτε τί θὰ συμβεῖ μὲ τοὺς πολυ-τέκνους τὸ 2014:
α) Πολύτεκνος μὲ 4 ἀνήλικα τέκνα γιὰ εἰσόδημα 26.000 εὐρώ, ἐφέτος θὰ πληρώσει φόρο 2.680 εὐρώ, ἐνῷ τὸ ἔτος 2014 γιὰ τὸ ἴδιο εἰσόδημα θὰ πληρώσει 4.220 εὐρώ, δηλ. 1.540 εὐρὼ ἐπὶ πλέον, σὺν 520 εὐρὼ γιὰ εἰσφορὰ ἀλληλεγύης (2%) ἴσον 4.740!
β) Πολύτεκνος μὲ 5 ἀνήλικα τέκνα γιὰ τὸ ἴδιο εἰσόδημα, ἐφέτος θὰ πληρώσει φόρο 2.000 εὐρώ, ἐνῷ τὸ ἔτος 2014 γιὰ τὸ ἴδιο εἰσόδημα θὰ πληρώσει 4.220 εὐρώ, δηλ. 2.220 εὐρὼ ἐπὶ πλέον, σὺν 520 εὐρὼ γιὰ εἰσφορὰ ἀλληλεγύης (2%) ἴσον 4.740!
γ) Πολύτεκνος μὲ 7 ἀνήλικα τέκνα
γιὰ τὸ ἴδιο εἰσόδημα, ἐφέτος θὰ πληρώ-σει φόρο 1.500 εὐρώ, ἐνῷ τὸ ἔτος 2014
44
γιὰ τὸ ἴδιο εἰσόδημα θὰ πληρώσει 4.220 εὐρώ, δηλ. 2.720 εὐρὼ ἐπὶ πλέον, σὺν 520 εὐρὼ γιὰ εἰσφορὰ ἀλληλεγύης (2%) ἴσον 4.740!
δ) Πολύτεκνος μὲ 8 ἀνήλικα τέκνα γιὰ εἰσόδημα 27.000 εὐρώ, ἐφέτος δὲν θὰ πληρώσει φόρο, ἐνῷ τὸ ἔτος 2014 γιὰ τὸ ἴδιο εἰσόδημα θὰ πληρώσει 4.640 εὐρώ, δηλ. 4.640 εὐρὼ ἐπὶ πλέον, σὺν 540 εὐρὼ γιὰ εἰσφορὰ ἀλληλεγύης (2%)ἴσον 5.180!
ε) Πολύτεκνος μὲ 9 ἀνήλικα τέκνα γιὰ εἰσόδημα 30.000 εὐρώ, ἐφέτος δὲν θὰ πληρώσει φόρο, ἐνῷ τὸ ἔτος 2014 γιὰ τὸ ἴδιο εἰσόδημα θὰ πληρώσει 6.200 εὐρώ, δηλ. 6.200 εὐρὼ ἐπὶ πλέον, σὺν 600 εὐρὼ γιὰ εἰσφορὰ ἀλληλεγύης (2%) ἴσον 6.820! Χωρὶς νὰ ὑπολογίζεται τὸ χαράτσι τῆς Δ.Ε.Η. καὶ οἱ φόροι ἐπὶ τῶν ἀκινήτων.
Αὐτὸ εἶναι τὸ «δίκαιο φορολογικὸ σύστημα», ποὺ ἐπαγγέλονται οἱ ἀναλαβόντες τὸν ρόλο τοῦ Ἡρώδη νέοι σφαγεῖς τῶν πολυτέκνων!
Βέβαια θὰ μεθοδεύσουν, ἐφ’ ὅσον θὰ εὑρίσκονται στὴν ἐξουσία, ὥστε οἱ φορολογικὲς δηλώσεις τὸ 2014 νὰ ὑποβληθοῦν μετὰ τὶς εὐρωεκλογές, δηλ. μετὰ
τὸν Μάϊο, γιὰ νὰ μὴν ἀντιληφθοῦν οἱ πολύτεκνοι τὴν σφαγή τους!
Τέτοιου εἴδους φορολογικὴ πολιτικὴ μὲ τέτοιο ἀντιοικογενειακό, ἀντιδημογραφικὸ καὶ ἀντιπολυτεκνικὸ χαρακτῆρα οὐδέποτε εἶχε ὑπάρξει. Γίνονται αὐτὰ σὲ μιὰ χώρα, ἡ ὁποία καταρρέει δημογραφικῶς, ἀφοῦ οἱ ἄνω τῶν 65 ἐτῶν ὑπερβαίνουν τὸ 20% τοῦ πληθυσμοῦ, οἱ θάνατοι ὑπερβαίνουν τὶς γεννήσεις: τὸ 2011 θάνατοι 110.729, γεννήσεις μόλις 106.777 καὶ γιὰ τὸ 2012 ὑπολογίζεται ὅτι οἱ θάνατοι θὰ ὑπερβαίνουν τὶς γεννήσεις κατὰ 10.000 ἕως 15.000. Μὲ τέτοιου εἴδους φορολογικὴ πολιτικὴ ἐναντίον ὅσων ἔχουν παιδιὰ «ποιός θὰ ἔχει τὴν ἀποκοτιὰ νὰ γίνει πολύτεκνος;», ὅπως ἀναρωτιέται ὁ ἔγκριτος δημοσιο-γράφος κ. Σώτ. Ξενάκης (Παραπολιτικὰ 9-3-2013) καὶ ποιός θὰ ἀποτρέψει αὐτὸ τὸ «δημογραφικὸ ἔγκλημα σὲ ἐξέλιξη;», ὅπως ἐπεσήμανε μὲ ἄρθρο τοῦ ὁ ἐκ τῶν κορυφαίων δημοσιογράφων κ. Γιάννης Μαρῖνος (Βῆμα 9-12-2012);
Εἶναι χαρακτηριστικὸ γιὰ τὸ ποὺ ὁδηγεῖται ἡ Ἑλλὰς τὸ γεγονὸς ὅτι τὸ 1971 μὲ πληθυσμὸ 8.784.732 κατοίκους, τὰ παιδιὰ (ἡλικίας ἕως 14 ἐτῶν) ὑπερτεροῦσαν τῶν ἡλκιωμένων (ἄνω τῶν 65 ἐτῶν) κατὰ 1.286.846, ἐνῷ σήμερα ὑπερτεροῦν οἱ ἡλικιωμένοι τῶν παιδιῶν κατὰ 518.027!
Ἂς δοῦμε, ὅμως, ποιά ἦταν ἡ φορολο-γικὴ πολιτικὴ τότε.
Τὸ 1971 μὲ τὰ ἐπίσημα στοιχεῖα τῆς Ἐθνικῆς Στατιστικῆς Ὑπηρεσίας εἴχαμε 141.126 γεννήσεις, ἐνῷ οἱ θάνατοι ἦσαν μόλις 73.819, δηλ. οἱ γεννήσεις ἦσαν διπλάσιες ἀπὸ τοὺς θανάτους. Τὴν ἐποχὴ ἐκείνη ὁ μισθὸς ἑνὸς ἰδιωτικοῦ ὑπαλλήλου μὲ 11 χρόνια ὑπηρεσίας ἦσαν 3.510 δραχμὲς καὶ μὲ 20 χρόνια 4.320 (Υ.Α. 49013/3013 τῆς 7 (7-9-1971). Στὰ ἴδια ἐπίπεδα ἦσαν καὶ οἱ μισθοὶ τῶν δημοσίων ὑπαλλήλων, ἀφοῦ ὁ μισθὸς ἑνὸς ὑπαλλήλου μὲ τὸν 6ο βαθμὸ (οἱ βαθμοὶ τότε ἄρχιζαν ἀπὸ τὸν 13ο καὶ ἔφθαναν μέχρι τὸν ἀνώτατο ποὺ ἦταν ὁ 1ος) ἦταν 3.500 δραχμὲς καὶ μὲ τὸν 5ο βαθμὸ 4.000 δραχμές, μὲ τὸν 2ο βαθμὸ 6.000 δραχμὲς καὶ μὲ τὸν 1ο βαθμὸ 10.000 δραχμὲς (Α.Ν. 274(1968).
Τότε μὲ τὸ Ν.Δ. 1077(1971, ποὺ ἀνεφέρετο στὴ φορολογία εἰσοδήματος, ἐθεσπίζοντο μεγάλες ἐκπτώσεις ἰδίως γι΄ αὐτούς, οἱ ὁποῖοι εἶχαν πάνω ἀπὸ τέσσερα τέκνα. Μὲ τὸ ἄρθρο 1 τοῦ ἐν λόγῳ Ν.Δ. καθορίζετο ὅτι τὸ εἰσόδημα ἀπὸ μισθωτὲς ὑπηρεσίες, γιὰ τὸν καθορισμὸ τοῦ φόρου εἰσοδήματος, ἐμειώνετο κατὰ 30%, μὲ ἀνώτατο ὅριο 25.000 δραχμὲς καὶ τὸ ἐξ ἐλευθερίων ἐπαγγελμάτων κατὰ 25%, μὲ ἀνώτατο ὅριο 12.500 δραχμές. Στὴ συνέχεια μὲ τὸ ἄρθρο 4 ὁρίζε-το ὅτι: «Ἐκ τοῦ συνολικοῦ εἰσοδήματος τοῦ φορολογουμένου ἐκπίπτεται ἐπίσης ποσὸν δέκα πέντε χιλιάδων (15.000) δραχμῶν διὰ τὴν σύζυγον, διὰ δὲ τὰ τέκνα ποσὸν 7.000 δραχμῶν διὰ τὸ πρῶτον, 10.000 δραχμῶν διὰ τὸ δεύτερον, 20.000 δραχμῶν διὰ τὸ τρίτον, 30.000 δραχμῶν δι΄ ἕκαστον πέραν τοῦ τρίτου».
Ἀκολούθως μὲ τὸ ἄρθρο 5 ὁρίζετο ὅτι τὸ εἰσόδημα ποὺ ἀπέμενε μετὰ ἀπὸ τὶς παραπάνω ἐκπτώσεις ἐφορολογεῖτο μὲ τὴν ἀκόλουθο κλίμακα: γιὰ τὶς 5.000 δραχμὲς φόρος 100 δραχμές, γιὰ τὶς 10.000 φόρος 250, γιὰ τὶς 15.000 φόρος 450, γιὰ τὶς 20.000 φόρος 700, γιὰ τὶς 30.000 φόρος 1.300, γιὰ τὶς 40.000 φόρος 2.000, γιὰ τὶς 50.000 φόρος 2.800 δραχμὲς κ.λπ. Ἔτσι ἕνας πολύτεκνος μὲ 4 παιδιὰ ἀπὸ τὸ εἰσόδημά του ἐξέπιπτε συνολικῶς 82.000 δραχμὲς (15.000 σὺν 7.000 σὺν 10.000 σὺν 20.000 σὺν 30.000) καὶ ἐπὶ πλέον 30%, μὲ ἀνώτατο ὅριο 25.000 δραχμὲς ἐκ τοῦ συνολικοῦ εἰσοδήματός του ἀπὸ μισθωτὲς ὑπηρεσίες ἢ 25% ἐκ τοῦ ἐξ ἐλευθερίων ἐπαγγελμάτων, μὲ ἀνώτατο ὅριο 12.500 δραχμές. Δηλ. καὶ ἐὰν ἀκόμη εἶχε τὸν 2ο βαθμὸ τοῦ δημοσίου ὑπαλλήλου μὲ 6.000 δραχμὲς μηνιαῖο μισθό, δηλ. ἐτησίως Χ 14 ἴσον 84.000 δραχμές, ὁ πολύτεκνος μὲ τέσσερα τέκνα οὐδεμία ἀπολύτως δραχμὴ θὰ ἐπλήρωνε ὡς φόρο εἰσοδήματος. Ἀκόμη καὶ μὲ ἐτήσιο εἰσόδημα 100.000 δραχμῶν οὐδεμία δραχμὴ θὰ ἐπλήρωνε γιὰ φόρο εἰσοδήματος, ἀφοῦ θὰ ἐξέπιπτε συνολικῶς 107.000 δραχμὲς (25.000 τὸ 30% σὺν 82.000). Εἶναι χαρακτηριστικὸ ἀκόμη ὅτι ἀπηλλάσοντο τοῦ φόρου καὶ οἱ τόκοι τῶν καταθέσεων, ἀπὸ δὲ τὸ ἀκαθάριστον εἰσόδημα ἐκ γεωργικῶν ἐπιχειρήσεων ἀπηλλάσσετο τοῦ φόρου ποσὸν 50.000 δραχμῶν ἐτησίως. Εἰδικῶς γιὰ τοὺς ἀσχολουμένους προσωπικῶς ἢ διὰ τῶν μελῶν τῆς οἰκο-γενείας τους κατὰ κύριον ἐπάγγελμα μὲ τὶς γεωργικὲς ἐπιχειρήσεις τὸ ἀπαλ-λασσόμενο ποσὸ τοῦ φόρου ἀνήρχετο σὲ 140.000 δραχμές! Δηλ. τότε ἕνας πολύ-τεκνος ἀγρότης μὲ 4 τέκνα γιὰ εἰσόδημα 232.000 δὲν πλήρωνε φόρο εἰσοδήματος! Σύγκριση μὲ τὸ σήμερα δὲν ὑπάρχει. Ἡ ὕπαιθρος χώρα ἐρημώνει καὶ στὶς ἀγρο-τικὲς περιοχὲς οἱ θάνατοι εἶναι διπλάσιοι ἀπὸ τὶς γεννήσεις.
Τὴν Κυριακή του Πάσχα δημοσιεύθηκε ἔρευνα τῆς Κάπα Researcx γιὰ λογαριασμὸ τῆς ἐφημερίδος «Τὸ Βῆμα τῆς Κυριακῆς», στὴν ὁποία, κατὰ τὸ δημοσίευμα, «Ἡ οἰκογένεια, σύμφωνα μὲ τὰ στοιχεῖα τῆς ἔρευνας, εἶναι ὁ μοναδικὸς θεσμὸς στὸν ὁποῖο στρέφονται οἱ Ἕλληνες ὅταν ἀντιμετωπίζουν κάποιο σοβαρὸ πρόβλημα καὶ χρειάζονται βοήθεια σὲ ποσοστὸ 72,2%». Κατὰ τὴν ἔρευνα: «Οἰκογένεια σημαίνει: ὑποστήριξη καὶ ἀλληλεγγύη γιὰ τὸ 75,3% τῶν ἐρωτωμένων, ἀγάπη (66,1%), εὐτυχία (42,6%) καὶ ἀσφάλεια (42,3%)».
Φαίνεται ὅτι ὕστερα ἀπὸ τέσσερες σχεδὸν δεκαετίες, κατὰ τὶς ὁποῖες ὁ θεσμὸς τῆς οἰκογένειας ἐδέχετο τὰ πυρὰ ὅλων ἐκείνων, ποὺ παριστάνουν τοὺς δῆθεν προοδευτικούς, οἱ Ἕλληνες ξα-ναγυρίζουμε, τὴν ὥρα τῆς οἰκονομικῆς κρίσεως, στὶς ρίζες μας, στὴν οἰκογένεια. Τὸ ἐρώτημα, ὅμως, ποὺ τίθεται ἀμείλικτο εἶναι: πόσο ἀκόμη θὰ ἀντέξει ἡ Ἑλληνικὴ Οἰκογένεια; Παλαιότερα τὶς δυσκολίες καὶ μάλιστα τὶς οἰκονομικὲς τὶς διεμοιράζοντο οἱ γονεῖς, τὰ παιδιά, οἱ θεῖοι, οἱ θεῖες, τὰ ἐξαδέλφια. Ὑπῆρχε ἕνας κόσμος ὁλόκληρος τῆς στενότερης καὶ εὐρύτερης οἰκογένειας, ποὺ πρόσφερε τὴ βοήθειά του, ὅταν κάποιος βρισκόταν σὲ δύσκολη θέση. Σήμερα, ὅμως, ὁ κόσμος αὐτὸς ἔχει σμικρύνει, ἀφοῦ τὰ παιδιὰ εἶναι εἶδος ὑπὸ ἐξαφάνιση, ὅπως καὶ τὰ ἐξαδέλφια. Σὲ λίγα χρόνια ἀκόμη ἡ κατάσταση θὰ λάβει δραματικὲς διαστάσεις, δεδομένου ὅτι θὰ κυριαρχοῦν τὰ μοναχοπαίδια, ἀφοῦ οἱ ἑλληνικὲς οἰκογένειες μένουν στὸ ἕνα παιδὶ καὶ ὁ δείκτης γεννητικότητος, γιὰ τὶς Ἑλληνίδες εἶναι κάτω της μονάδος. Μέσα σ΄ αὐτὴ τὴν κατάσταση μὲ ποιούς θὰ μοιρασθοῦν τὰ μοναχοπαίδια τὶς δυσκολίες καὶ μάλιστα τὶς οἰκονομικές; Μοιραίως μόνα τους, ἀφοῦ δὲν θὰ ὑπάρ-χουν ἀδέλφια. Μοῦ ἔλεγε ἕνας φίλος δημόσιος ὑπάλληλος, ὁ ὁποῖος εἶχε τρία παιδιά: «Πρόεδρε, ξέρεις γιατί ἔκανα καὶ τὸ τρίτο παιδί»; Γιατί τὸν ρώτησα: καὶ ἡ ἀπάντησή του: «Ἤθελα, ὅταν μεγα-λώσουν καὶ δημιουργήσουν οἰκογένει-ες, νὰ ἔχουν νὰ λένε ὅτι ἔχουν νὰ πᾶνε σὲ κάποιον ἀδελφό τους»!. Δεῖγμα τῆς ἀλληλεγγύης, τῆς ἀγάπης, τῆς εὐτυχίας καὶ τῆς ἀγάπης ποὺ ἔδειξε καὶ ἡ ἔρευνα.
Μέσα σ΄ αὐτὴν τὴν οἰκονομικὴ κρί-ση ἡ Κυβέρνηση ἀντὶ νὰ θωρακίζει τὴν οἰκογένεια, τὸ κύτταρο αὐτὸ τῆς κοινωνίας, πράττει τὸ ἀκριβῶς ἀντίθετο. Μὲ τὰ φορολογικὰ νομοσχέδια τοῦ ὑπουργείου Οἰκονομικῶν εὐνοεῖ σκανδα-λωδῶς τοὺς ἀγάμους καὶ τοὺς ἀτέκνους καὶ πλήττει ἀνελέτητα τὶς οἰκογένειες μὲ τὰ παιδιὰ καὶ μάλιστα τὶς πολύτεκνες οἰκογένειες, φορολογῶντας αὐτὲς ἀγρίως, θεωρῶντας ὅτι τὰ παιδιὰ ἀποτελοῦν τεκμήριο πλουτισμοῦ. Τὸ μόνο, ποὺ δὲν ἔχει πράξει, εἶναι ἡ ἐπιβολὴ εἰδικοῦ φόρου γιὰ τὰ παιδιὰ σὲ ὅσους εἶναι πολύτεκνοι καὶ ὅσους βέβαια ἔχουν τρία παιδιά! Ὅλα αὐτὰ γίνονται ὅταν ὁ ἐφιάλτης τῆς ὑπογεννητικότητας ὁδηγεῖ τὸν Ἑλληνισμὸ στὸ τέλος τῆς ἱστορίας του καὶ ἡ Ἑλλὰς ἀπὸ πλευρᾶς γεννήσεων εὑρί-σκεται στὴν 199η θέση ἐπὶ συνόλου 220 χωρῶν (Καθημερινὴ 7-3-2013). Εἶναι δυνατὸν νὰ ἐπιβιώσει μία χώρα ὅταν ὁ δείκτης γονιμότητος εἶναι κάτω ἀπὸ τὸ ἕνα καὶ γιὰ τὴν ὁμαλὴ ἀναπαραγωγὴ ἑνὸς Ἔθνους πρέπει νὰ εἶναι πάνω ἀπὸ 2,1 καὶ ὅταν τὰ παιδιὰ ἡλικίας μέχρι 14 ἐτῶν δὲν ὑπερβαίνουν τὸ 14%; Συγχρόνως δὲ συντελεῖται μία πληθυσμιακὴ ἀλλοίωση τῆς συνθέσεως τοῦ πληθυ-σμοῦ, μὲ τὴν ἀνεξέλεγκτη εἴσοδο χιλιά-δων λαθρομεταναστῶν, ἡ ὁποία συνεχίζεται χωρὶς ἀνάσχεση καὶ οὐδεὶς γνωρί-ζει πόσοι εἶναι ὅλοι αὐτοί, ποὺ διαμένουν στὴν Ἑλλάδα. Ὅλα αὐτὰ βέβαια ἀφήνουν ἀδιαφόρους τοὺς κυβερνῶντας, ποὺ προσπαθοῦν νὰ βολέψουν τὸ σήμερα καὶ τὸ αὔριο τὸ ἀφήνουν γιὰ ὅσους ἐπιζήσουν καὶ οἱ ὁποῖοι θ΄ ἀποτελοῦν πλέον μία μειοψηφία καὶ μάλιστα γερόντων. Φαίνεται ὅτι ἡ ρήση τοῦ κ. πρωθυπουργοῦ: «δὲν βλέπετε ὅτι ἡ Ἑλλάδα δὲν γεννάει ἀλλὰ γερνάει» ἔχει τεθεῖ στὸ περιθώριο.
Οὔτε μποροῦν νὰ ἐπικαλοῦνται τὴν «τρόικα», ὅτι δηλ. ζητεῖ τὴν κατάργηση τῶν ἀφορολογήτων ποσῶν γιὰ τὰ παιδιὰ (ἐὰν βεβαίως τὸ ζήτησε), διότι εἶχαν χρέος ν’ ἀντιτάξουν καὶ ν’ ἀπαντήσουν ὅτι οὐδαμοῦ στὴν Εὐρώπη φορολογεῖται ὁ ἔχων 4,5,6,7 κ.λπ., γιὰ τὸ ἴδιο εἰσόδημα, ὅπως ὁ ἄγαμος καὶ ὡς ἐκ τούτου δὲν μπο-ροῦν νὰ δεχθοῦν τέτοια μέτρα.
Μὲ τὴν θλιβερὴ αὐτὴ κατάσταση, ποὺ δὲν διαφαίνεται ἐλπίδα ἀνατροπῆς, ἀλήθεια σὲ ποιὰ οἰκογένεια θ΄ ἀναζητήσουμε στήριγμα; Στὴν οἰκογένεια μὲ τὰ ἀνύπαρκτα παιδιὰ ἢ στὴν οἰκογένεια μὲ τὰ μοναχοπαίδια;
Ἔτσι στὴν καταρρέουσα δημογρα-φικῶς Ἑλλάδα τὸ μόνο ποὺ ἐνδιαφέρει τοὺς ἰθύνοντες τοῦ ὑπουργείου Οἰκονομικῶν εἶναι νὰ ὑπογράψουν τὴν ληξιαρχικὴ πράξη θανάτου αὐτῆς τῆς χώρας, πρὶν ἀκόμη ἔλθει ἡ ὥρα της.
Εἶναι ἀδιανόητο ἐπὶ τῆς δικτατορίας οἱ πολύτεκνοι νὰ εἶχαν τὰ παραπάνω ἀφορολόγητα ποσὰ καὶ σήμερα ἐπὶ τῆς ὑποτιθεμένης δημοκρατίας οἱ πολύτε-κνοι νὰ καρατομοῦνται φορολογικῶς. Καὶ αὐτὴ λέγεται Κυβέρνηση ποὺ ὑποτίθεται, κατὰ τὶς δηλώσεις τους, ἀγωνίζεται γιὰ τὴν σωτηρία τῆς Πατρίδος! Ἔχει ἐκλείψει κάθε ἴχνος ἐντροπῆς. Ἀντιμετωπίζεται ὁ πολύτεκνος ὄχι ἁπλῶς ὡς ὁ ἄγαμος, ἀλλὰ πολὺ χειρότερα.
Ἡ μόνη ἐλπίδα εἶναι ἡ ἐπιστροφὴ στὶς ρίζες μας νὰ ξαναβροῦμε τὴν πίστη στὸν Θεό, νὰ γυρίσουμε στὴν οἰκογένεια καὶ στὶς ἀξίες μας καὶ ν΄ ἀνατρέψουμε αὐτὴ τὴν ἐφιαλτικὴ κατάσταση. Δὲν μᾶς ἔλειψε ἡ ἐλπίδα.

«Τὸ ἐπ’ ἐμοί, ἐν ὅσω ζῶ καὶ ἀναπνέω καὶ σωφρονῶ, δὲν θὰ παύσω πάντοτε νὰ ὑμνῶ μετὰ λατρείας τὸν Χριστό μου, νὰ περιγράφω μετ’ ἔρωτος τὴν φύσιν καὶ νὰ ζωγραφῶ μετὰ στοργῆς τὰ γνήσια ἑλληνικὰ ἤθη».
Ἀλέξανδρος
Παπαδιαμάντης

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ Ε.ΡΩ. ΤΕΥΧΟΣ 15  (ΙΟΥΛ – ΣΕΠΤ 2013)

ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΘΕΟ ΠΙΣΤΕΥΕ Ο ΙΔΡΥΤΗΣ ΤΗΣ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗΣ (Samuel Hahnemann)

ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΘΕΟ ΠΙΣΤΕΥΕ

Ο ΙΔΡΥΤΗΣ ΤΗΣ ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗΣ

(Samuel Hahnemann)

ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ»

Τί εἶναι ἡ Ὁμοιοπαθητική; Ἀξιότιμε κύριε Διευθυντά, Μέ κριτήριο μονογραφία πού ἐστάλη στήν Ἱεραρχία (Μαρτυρία γιά τήν Ὁμοιοπαθητική Ἰατρική καί τή σχέση της μέ τήν Ὀρθοδοξία) ἀποκαλύπτεται ὅτι θέσεις ἐναντίον τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς Ἰατρικῆς πού διατυπώθηκαν ἀπό τούς κ. Κ. Καρακατσάνη καί π. Κ. Στρατηγόπουλο εἶναι ψευδέστατες καί βρίσκονται σέ τραγική ἀντίθεση μέ τήν πραγματικότητα. Γράφει ὁ κ. Καρα- κατσάνης σέ ἐπιστολή του, χωρίς νά παραθέτει καμία παραπομπή: «Ὁ ἱδρυτής τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς Samuel Hahnemann...δέν ἐπίστευε στήν ὕπαρξη Θεοῦ»1 . Ἀντίθετα, ὁ Hahnemann γράφει: «Αὐτός ὁ ὁποῖος ἔπλασε τόν ἄνθρωπο κατ᾿ εἰκόνα του, [...] δέν θά μποροῦσε [...] ἔστω καί μέ προσπάθειες τοῦ νοῦ τοῦ ἀνθρώπου, [...] τοῦ ὁποίου ὁ ἐκπληκτικός νοῦς προῆλθε ἀπό τό ἐμφύσημα τοῦ Θεοῦ στό πρόσωπο τοῦ ἀνθρώπου ἀπό ψηλά, νά ὑποδείξει στόν ἄνθρωπο τόν τρόπο νά ἀνακαλύπτει φάρμακα μέσα στό τεράστιο βασίλειο τῶν κτισμάτων, γιά νά ἀνακουφίζει μέσα στήν ἀνθρωπότητα τούς ἀδελφούς του [...]; [...] Θά μποροῦσε ὁ Πατέρας πάντων, νά θεᾶται μέ ἀδιαφορία τό ἀπό τήν ἀσθένεια μαρτύριο τῶν ὑπεραγαπητῶν του κτισμάτων, νά μή ἐπιτρέπει στόν ἄνθρωπο νά εὕρει μιά μέθοδο εὔκολη, βεβαία καί ἀξιόπιστη; [...] Ὅπως εἶναι βέβαιον ὅτι ὁ Θεός εἶναι ὁ πιό σοφός καί ὁ πιό ἀγαθός, ἔτσι πρέπει νά ὑπάρχει μία μέθοδος θεραπείας ἀσφαλής καί ἀξιόπιστη» (The Lesser Writtings of Samuel Hahnemann, B. J Publishers σελ. 513). Ἐκτός ἀπό τόν κ. Καρακατσάνη πολλοί ἀπό τούς ἐναντιούμενους στήν Ὁμοιοπαθητική, ἔχουν πιστεύσει στήν ἴδια σκευωρία ἐναντίον της: Ὁ π. Στρατηγόπουλος σέ ὁμιλία του πού ὑπάρχει στό διαδίκτυο λέγει τά ἑξῆς: «Ὁ Χάϊνεμαν λοιπόν λέει πολύ συγκεκριμένα... παίρνω ... το φάρμακο τό δυναμοποιῶ, τό χτυπῶ, [καί ἔτσι] γίνεται πάνω στό φάρμακο ἐπενέργεια ὑπερβατικῶν δυνάμεων!». Στά συγγράμματα τοῦ Χάϊνεμαν δέν ὑπάρχει πουθενά ἡ λέξη «ὑπερβατικός», οὔτε ἡ ἔννοια τῆς ἐπενέργειας ὑπερβατικῶν δυνάμεων. Θά ἦταν δυνατόν, ἕνας λογικός ἄνθρωπος νά συμφωνήσει μέ τή θέση ὅτι κατά τήν ἀνακίνηση ἑνός ἁπλοῦ διαλύματος κάποιου φυσικοῦ ὑλικοῦ, μπορεῖ νά εἰσέλθει μέσα σέ αὐτό τό διάλυμα ὁ διάβολος; Ὁ Ὀρθόδοξος Τύπος, ὡς ἐφημερίδα πού ἐκφράζει τήν ἀλήθεια, θά μποροῦσε νά συμβάλει στήν ἔναρξη ἑνός διαλόγου, πού θά ἀποκαθιστοῦσε τήν ἀλήθεια. Μετά τιμῆς Ἐλευθέριος Ταπάκης Ἰατρός Σημειώσεις: 1. ἀπεστάλη τόν Ἰούνιο τοῦ 2014, μέ τήν ὁποία δικαιολογεῖ τά ὅσα εἶπε ἐναντίον τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς στήν ἐναντίον της ἐκδήλωση πού ἔγινε στό Πολεμικό Μουσεῖο Ἀθηνῶν στίς 17-5-2014.  ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ τεύχος 2061

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ Κ.ΚΑΡΑΚΑΤΣΑΝΗ

Περί τῆς «ὁμοιοπαθητικῆς»

Ἀξιότιμε κ. Διευθυντά,

Στό φύλλο 2061 (13-3-2015) τῆς ἐγκρίτου ἐφημερίδος σας δημοσιεύσατε ἐπιστολή τοῦ ἰατροῦ κ. Ἐλευθερίου Ταπάκη (ΕΤ, στή συνέχεια) μέ θέμα «Τί εἶναι ἡ Ὁμοιοπαθητική;». Kατ᾽ ἀρχήν ἐπιτρέψατέ μου νά διατυπώσω τήν ἄποψη ὅτι, προκειμένου νά δημοσιευθῆ ἡ ἐπιστολή αὐτή, θά ἔπρεπε νά συστήσετε στόν νεαρό ἐπιστολογράφο σας νά εἶναι προσεκτικός στίς ἐκφράσεις του καί νά μή συκοφαντῆ πολιόν, σεβάσμιον, λογιώτατον καί ἀνά τό Πανελλήνιον γνωστόν κληρικόν καί τόν ὑπογράφοντα, ὁ ὁποῖος πιθανότατα ὑπῆρξε καί Καθηγητής του στήν Ἰατρική Σχολή τοῦ Α.Π.Θ. Δέν ἐπιτρέπεται νά γράφη ὁ ἐπιστολογράφος σας ὅτι «...ἀποκαλύπτεται ὅτι οἱ (ἡμέτερες, ἐννοεῖ) θέσεις ἐναντίον τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς εἶναι ψευδέστατες...», ὅταν, ὅπως ἀποδεικνύεται στήν συνέχεια, αὐτό συνιστᾶ σοβαρή συκοφαντία, τίς δυνητικές συνέπειες τῆς ὁποίας δέν ὑπελόγισε ὁ κ. ΕΤ!

Κατά τόν κ. ΕΤ ἡ «ψευδέστατη» θέση μου ἀφορᾶ στό ἡμέτερο (ὅπως ἐκεῖνος τό παραθέτει) γραφόμενο: «Ὁ ἱδρυτής τῆς Ὁμοιοπαθητικῆς Samuel Hahnemann ...δέν ἐπίστευε στήν ὕπαρξη Θεοῦ». Στό ἡμέτερο ὅμως κείμενο -τό ὁποῖο ἐπικαλεῖται ὁ κ. ΕΤ- γράφεται: «Ὁ Hahnemann μᾶς πληροφορεῖ στό "ΟΡΓΑΝΟΝ" ὅτι τήν ὁμοιοπαθητική μέθοδο τοῦ τήν ἀπεκάλυψε ὁ (ἀπρόσωπος) "Δημιουργός" στόν ὁποῖον πίστευε» καί, ὀλίγον κατωτέρω, «...ὁ Hahnemann, δέν ἐπίστευε στήν ὕπαρξη Τριαδικοῦ Θεοῦ, ἐπαινοῦσε τόν Κομφούκιο, δέν ἀπεδέχετο τά θαύματα καί ἀποκαλοῦσε τόν Κύριο ὀνειροπόλο, οὐτοπιστή».

Σέ ἄλλο ἡμέτερο κείμενο, ἀποσταλέν ὑπό τῆς Ἑστίας Πατερικῶν Μελετῶν στήν Ἑλληνική Ἑταιρεία Ὁμοιοπαθητικῆς Ἰατρικῆς (ΕΕΟΙ), γράφεται ἀκριβῶς: «Ὁ Hahnemann δέν ἐπίστευε στήν ὕπαρξη Θεοῦ (ἦταν δεϊστής- ἐπίστευε στήν ὕπαρξη κάποιας ὑπέρτερης ἀνώτερης δημιουργικῆς δυνάμεως»). Ἐπειδή δέν εὑρίσκεται στήν ζωή ὁ Hahnemann, ἀναγκαῖο εἶναι νά καταφύγη κάποιος στούς βιογράφους του, προκειμένου νά πληροφορηθῆ περί τῶν φιλοσοφικῶν καί θρησκευτικῶν πεποιθήσεών του.

Οἱ σχετικές πληροφορίες ἀπό τό κύριο ἔργο τοῦ Hahnemann "ΟΡΓΑΝΟΝ" καί τήν παρελθοῦσα ἀναδίφηση τοῦ διαδικτύου γιά τό προαναφερθέν θέμα ἔχουν ὡς ἑξῆς:

α) Ὁ Hahnemann ἦταν φλογερός ὑποστηρικτής (καί μαθητής) τοῦ Swedenborg (1688-1772), ὁ ὁποῖος ἦταν πνευματιστής δεχόμενος ἀποκαλύψεις καί διδάσκαλος τοῦ τρόπου ἐπικοινωνίας μέ τά πνεύματα¹.

β) Ὁ Hahnemann ὑπῆρξε μέλος τῆς Στοᾶς τῶν Ἐλευθερο-Μασώνων. Στό ἐξώφυλλο τοῦ βασικοῦ συγγράμματός του "ΟΡΓΑΝΟΝ" ἀνέγραψε τό Μασωνικό σύνθημα "Aude Sapere" ("Τόλμησε νά γίνης σοφός") ² .

γ) Ὁ Hahnemann παρεδέχετο τήν ὕπαρξη τοῦ «Ζωϊκοῦ Μαγνητισμοῦ» (Μεσμερισμοῦ). Ὁ ἴδιος, ἀναφερόμενος στόν «Ζωϊκό Μαγνητισμό», γράφει: «Αὐτὴ ἡ θεραπευτικὴ δύναμη, ποὺ ἀγνοήθηκε καὶ συκοφαντήθηκε ἐπὶ ἕναν ὁλόκληρο αἰώνα, συχνὰ κατὰ τρόπο ἀνόητο, εἶναι ἕνα θαυμαστό, ἀνεκτίμητο δῶρο τοῦ Θεοῦ στὸν ἄνθρωπο... Διά μέσου αὐτοῦ... μὲ ἐπαφὴ ἢ ἀκόμα καὶ χωρὶς αὐτήν, ἡ ζωτικὴ δύναμη τοῦ ὑγιοῦς... προικισμένου μεσμεριστῆ εἰσρέει δυναμικὰ σὲ ἕναν ἄλλο ἄνθρωπο»³ .

δ) Ὁ Hahnemann στό βασικό σύγγραμμά του "ΟΡΓΑΝΟΝ" ἀναφέρεται στή «μαγική» ἰαματική δύναμη (ἡμέτερη ἡ ὑπογράμμιση) τῶν φαρμάκων πού παρασκευάστηκαν (δυναμοποιήθηκαν), σύμφωνα μέ τήν ὁμοιοπαθητική θεωρία»⁴ . Ὁ ἴδιος στό ἴδιο σύγγραμμα ἀναφέρεται ἐπανειλημμένως στήν «ἐσωτερική πνευματοειδῆ δύναμη» τῶν ὁμοιοπαθητικῶν φαρμάκων⁵ καί στόν «ἐκπνευματισμό τῆς ὕλης»⁶ .

ε) Ὁ Hahnemann σέ ἐπιστολή (15-4-1827) του σέ κάποιο πιστό φίλο του, Stapf, ἀναφερόμενος στόν Θεό τόν χαρακτηρίζει ὡς «Ἀνώτατο Ὄν ἤ Ἀνώτατη Ὕπαρξη»⁷ , ἐνῶ γράφοντας στόν ἴδιο σέ ἄλλη περίσταση (1826) θαυμάζει τόν Κομφούκιο καί τήν θεϊκή του σοφία πού εἶναι ἀπηλλαγμένη ἀπό θαύματα καί προκαταλήψεις!⁸   Ὁ ἴδιος (Hahnemann) ἀναφερόμενος στόν Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν τόν ἀποκαλεῖ «ἀρχι-συναισθηματία» ("archenthusiast"), ὁ ὁποῖος δέν ὁδηγεῖ τήν διαφώτιση στήν εὐθεῖα ὁδό τῆς σοφίας!⁹ .

Ἐπί τῇ βάσει τῶν ἀνωτέρω πληροφοριῶν, οἱ ὁποῖες ἀντλήθηκαν ἀφ' ἑνός ἀπό τό προσωπικό ἔργο τοῦ Hahnemann ("OΡΓΑΝΟΝ") καί ἀφ' ἑτέρου ἀπό τούς βιογράφους του, ἔχει, νομίζομε, ὁ ἀναγνώστης τή δυνατότητα νά κρίνη ἐάν ὁ θεός τοῦ Hahnemann ἔχη ὁποιαδήποτε σχέση μέ τόν Τριαδικόν Θεόν τῆς θεολογίας τῆς Ὀρθόδοξης Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας· περαιτέρω, δύναται ὁ ἀναγνώστης νά κρίνη, ἐάν ὁ ἐπιστολογράφος σας ἔχη ὁποιοδήποτε ἐλαφρυντικό γιά τό βαρύ ἀτόπημά του, ἐκτός ἀπό τό νεαρόν τῆς ἡλικίας του! Ὅσον ἀφορᾶ στήν πρόταση τοῦ νεαροῦ ἐπιστολογράφου σας γιά ἔναρξη διαλόγου διά τῆς ἐφημερίδος σας γιά τό θέμα τῆς «Ὁμοιοπαθητικῆς», αὐτός νομίζομε ὅτι περιττεύει· ὁ λόγος εἶναι ὅτι τέτοιοι διάλογοι ἔχουν πραγματοποιηθῆ καί ἔχουν ἀναδείξει τήν ἀσυμβατότητα τῆς «Ὁμοιοπαθητικῆς» τόσον μέ τήν τεκμηριωμένη ἐπιστημονική καί ἰατρική μεθοδολογία ὅσον, κυρίως, καί μέ τήν Ὀρθόδοξη Θεολογία.

Τό τελευταῖο προκύπτει καί ὡς συμπέρασμα σέ ἐπανειλημμένες Διορθόδοξες Διασκέψεις, ἡ τελευταία ἐκ τῶν ὁποίων πραγματοποιήθηκε στόν Βόλο τόν Νοέμβριο τοῦ 2013. Ὁ ὑπογράφων, περατώνων ὁριστικῶς τόν διάλογο, σᾶς εὐχαριστεῖ πολύ γιά τήν φιλοξενία αὐτῆς τῆς ἐπιστολῆς του.

Μετά τῆς προσηκούσης τιμῆς,

Κωνσταντῖνος Γ. Καρακατσάνης

τ. Καθηγητής τῆς Ἰατρικῆς Σχολῆς τοῦ Α.Π.Θ.

πηγή

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΓΑΜΟΣ – ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΣΥΜΒΙΩΣΗ

Πρωτοπρεσβυτέρου Ἐλευθερίου Χαβάτζα
Θεολόγου-Φιλολόγου
τ. Διευθυντοῦ Λυκείου
* Τὸ 1967 ἤμουν νέος-Ἐφημέριος σὲ Ἐνορία στὸ κέντρο τῆς Θεσσαλονίκης.
Κάποια ἡμέρα ἦλθαν στὸν Ἱερὸ Ναὸ δύο μελλόνυμφοι γιὰ νὰ τακτοποιήσουν τὰ τοῦ γάμου τους.
Τὴν ὥρα ποὺ ἑτοίμαζα τὰ δικαιολογητικὰ γιὰ τὴν ἔκδοση τῆς σχετικῆς ἄδειας, ἴσως ἀντιλήφθηκα δυσφορία τῶν δύο νέων, ποὺ ἦσαν ἀναγκασμένοι νὰ ἔλθουν στὴν Ἐκκλησία καὶ τοὺς ἐρώτησα: «ἐὰν ὑπῆρχε πολιτικὸς γάμος στὴν Ἑλλάδα, θὰ κάνατε γάμο Ἐκκλησιαστικό;».
Ἡ ἐρώτησή μου προκάλεσε ἄμεση, αὐθόρμητη καὶ ἴσως ἐπιθετικὴ ἀπάντηση.
Ἡ ὑποψήφια νύφη πολὺ ἔντονα μοῦ εἶπε: «Ὁπωσδήποτε ὄχι» (δηλαδὴ δὲν θὰ σκεπτόμουν). Νὰ σημειωθεῖ ὅτι ἡ μία ἦταν δικηγόρος καὶ ὁ ἄλλος γιατρὸς ἢ ἀντίστροφα.
Ἡ ἀπάντησή τους, ἴσως ὑπερβολικὰ κάθετη, ἦταν ἀναμενόμενη ἀπὸ τὴ δυσφορία ποὺ διεπίστωνα.
Αἰσθάνθηκα νὰ ὑποβαθμίζομαι ἀπὸ Ἱερέας σὲ στρατοκράτη ποὺ ὑποχρέωνα ἀνθρώπους νὰ ἐνεργοῦν πέρα ἀπὸ τὴ θέλησή τους, ὅτι οἱ Ἱερεῖς ξεπέφτουμε ἀπὸ ἐργάτες τῆς Ἁγιοπνευματικης ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας σὲ ὑπηρεσιακοὺς ληξιαρχικοὺς ὑπαλλήλους.
Τὸ στιγμιότυπο μοῦ ἐπέτεινε τὸν προβληματισμό, ποὺ εἶχα ἤδη ἀπὸ τὰ φοιτητικά μου χρόνια. Ἕναν προβληματισμὸ μὲ δύο σκέλη. Πρῶτον, πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ ὑποχρεώνει ἡ Ἐκκλησία τοὺς ἀνθρώπους νὰ τελοῦν καὶ νὰ δέχονται τὰ Μυστήρια, νὰ παραβιάζει τὴν ἐλευθερία τους στὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ καὶ δεύτερον τὸ καὶ σπουδαιότερον γιατί ἐπιτρέπεται νὰ ἐμπαίζουμε ἔτσι τὸ Μυστήριο τοῦ Γάμου;
Τὰ Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας, ὅλα τὰ Μυστήρια, πρέπει νὰ τὰ παίρνουν οἱ πιστοί, «ὅσοι πιστοί», μὲ ἐλευθερία, μὲ ἐπίγνωση, μὲ μετάνοια, μὲ ζῆλο καὶ ἐνθουσιασμό.
* Δώδεκα χρόνια ἀργότερα τὸ περιοδικὸ «ΕΚΚΛΗΣΙΑ» στὰ τεύχη Ἰουλίου καὶ Αὐγούστου τοῦ 1979 δημοσίευσε ἀξιόλογα ἄρθρα τριῶν σημαντικῶν προσωπικοτήτων, ποὺ καὶ τὰ τρία -ὡραιότατα καὶ θεολογικὰ- ἠσαν κατὰ τῆς ἐφαρμογῆς τοῦ Πολιτικοῦ γάμου στὴν Ἑλλάδα.
Τότε ἀποτύπωσα τὸν προβληματισμό μου σὲ ἕνα ἄρθρο μὲ τὸν τίτλο: «Πολιτικὸς Γάμος-ΟΧΙ ἢ ΝΑΙ;».
Γιὰ τοὺς πιστοὺς ἀσφαλῶς «μετὰ γνώμης τοῦ Ἐπισκοποῦ τὴν ἕνωσιν ποιεῖσθαι, ἳνα ὁ γάμος ᾖ κατὰ Κύριον καὶ μὴ κατ’ ἐπιθυμίαν»,
ὅπως γράφει ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος ὁ Θεοφόρος (ΒΕΠ τόμος 2ος πρὸς Πολύκαρπον V, 16-18).
Δηλαδὴ μὲ τὸ Μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας ὑπάρχει ὁ κατὰ Θεὸν Γάμος.
Αὐτὸ ὅμως γιὰ τοὺς χριστιανούς, ποὺ ἐλεύθερα θέλουν νὰ ἀκολουθοῦν τὴ ζωὴ τοῦ Χριστοῦ.
Μία ἀνάγκη ποὺ πρέπει νὰ εὐαγγελισθοῦμε, νὰ ἐπανευαγγελισθοῦμε δυνατὰ στὸν λαὸ καὶ νὰ καλέσουμε τοὺς ἀνθρώπους «ἐπ’ ἐλευθερίᾳ» νὰ δεχτοῦν τὴ ζωὴ τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Ἐκκλησίας καὶ ὄχι ἀναγκάζοντάς τους νὰ ζήσουν, ὅπως ἐμεῖς θέλουμε.
Ὁ προβληματισμός μου «Πολιτικὸς Γάμος-ὄχι ἢ ναί;», ἐκτὸς ἀπὸ τὰ παραπάνω, προέβλεπε ἴσως καὶ τὸ γεγονὸς ὅτι ἀργὰ ἡ γρήγορα ἡ Πολιτεία θὰ νομοθετοῦσε τὸν πολιτικὸ γάμο.
Μὲ τὶς παραπάνω σκέψεις διαπραγματεύομαι καὶ σήμερα τὸ θέμα μας.
* Σήμερα: Στὸ 2013 ἡ πατρίδα μας, ἐδῶ καὶ κάποιες δεκαετίες ἔχει ἐξελιχθεῖ (ἐξέλιξη εἶναι αὐτή;) σὲ πολυπολιτισμική, πολυεθνικὴ καὶ πολυθρησκευτικὴ κοινωνία. Ἡ ἐξέλιξη αὐτὴ εἶναι μία πραγματικότητα.
Οἱ πολιτικὲς ἐξουσίες ὅλων τῶν παρατάξεων, εἴτε ἀπὸ ἄρνηση, εἴτε ἀπὸ ἡττοπάθεια, εἴτε ἀπὸ ἀδυναμία, συνετέλεσαν ὥστε ἡ Ἑλλάδα νὰ μὴν εἶναι πιὰ μία Ὀρθόδοξη Πολιτεία. Δέχθηκε ἄκριτα τὰ ρεύματα ποὺ μπῆκαν στὴ χώρα, περιφρόνησε τὴν Ἑλληνορθόδοξη Παράδοσή της καὶ νομοθέτησε ἄνετα σύμφωνα μὲ τὶς ἐπιταγὲς ἢ καὶ τὶς συνήθειες τοῦ Δυτικοῦ κόσμου. Φάνηκε ἐξαρτημένη καὶ παρουσιαστήκαμε ὡς «εὐρωλιγούρηδες» προσπαθώντας νὰ μὴ μείνουμε δῆθεν καθυστερημένοι.
Ἔτσι μέσα στὰ πολλὰ ἄλλα θεσπίστηκε καὶ ὁ «Πολιτικὸς Γάμος». Ἀπὸ τὸν Ἰούλιο τοῦ 1982 εἶναι νόμος τοῦ κράρους.
* Ὑπὲρ ἢ κατὰ -Ὄχι ἢ Ναί;
Στὸ ἄρθρο τοῦ 1979 καὶ μέχρι σήμερα λεμὲ ΝΑΙ στὴν ἐφαρμογὴ τοῦ Πολιτικοῦ Γάμου ἀπὸ μία διαμετρικὰ ἀντίθετη ἄποψη.
Θέλαμε ἡ Ἐκκλησία μὲ ἡγετικὴ πρωτοπορία, μὲ ἐπίγνωση τῶν κοινωνικῶν συνθηκῶν καὶ τῶν πολιτικῶν ἐξελίξεων, νὰ προηγηθεῖ. Νὰ ἐνημερώσει τὸν λαὸ μὲ τὰ μέσα ἐνημέρωσης. Νὰ ἐξηγήσει ὅτι οἱ ἐξελίξεις ἐπιβάλλουν τὴν ἐφαρμογὴ τοῦ πολιτικοῦ γάμου, διότι σέβεται τὴν ἐλευθερία τῶν πολιτῶν, δὲν θέλει νὰ τοὺς ὑποχρεώνει σὲ κάτι ποὺ ἐλεύθερα θὰ ἤθελε νὰ ἐπιλέγουν καὶ ἀφ’ ἑτέρου διότι δὲν πρέπει νὰ ἐμπαίζουμε τὸ Μυστήριο.
Ἔτσι ἡ Ἐκκλησία δὲν θὰ ἔφθανε νὰ δεχθεῖ μία ἀκόμη «κλωτσιὰ» τῆς πολιτείας καὶ τὴν περιθωριοποίησή της στὸ περιθώριο τῆς ζωῆς τῆς πατρίδας μας.
Τὸ 1982, καὶ ἐνῷ συζητιόταν ἡ σχετικὴ νομοθέτηση, κυκλοφορήθηκε αὐτοτελὲς φυλλάδιο τοῦ μακαριστοῦ κανονολόγου καὶ γνωστοῦ πνευματικοῦ πάτερα, Ἀρχιμ. π. Ἐπιφανίου Θεοδωροπούλου, στὸ ὁποῖο μεταξὺ ἄλλων ἔγραφε καὶ τὰ ἑξῆς:
«Ὑπ’ αὐτὰς τὰς δύο προϋποθέσεις (σεβασμοῦ τοῦ Μυστηρίου ἀλλά, καὶ τῆς ἐλευθερίας τοῦ ἀνθρώπου) ὁ πολιτικὸς γάμος εἶναι ὄχι ἁπλῶς ἀνεκτός, ἀλλ’ εὐκταῖος καὶ ἐπιθυμητός. Θὰ παύση οὕτως ἡ Ἐκκλησία νὰ συνεργεῖ, ἀδηρίτῳ ὑπείκουσα ἀνάγκῃ, εἰς τὴν διακωμώδησιν τοῦ Μυστρηρίου τοῦ Γάμου, ζητοῦσα παρὰ τοῦ Θεοῦ νὰ εὐλόγησῃ ἐν τῷ ὀνόματί Του συνειδητοὺς καὶ κεκηρυγμένους ἀρνητάς Του».
Μποροῦσε λοιπὸν νὰ προηγηθεῖ ἡ Ἐκκλησία δυναμικὰ μὲ τὶς δίκες της πνευματικὲς προδιαγραφές, ἀντὶ νὰ κρύβεται καὶ νὰ περιμένει τὴ νομοθετικὴ ἐπιβολὴ τῆς Πολιτείας μὲ τὶς ἀθεϊστικὲς καὶ ἀμοραλιστικὲς συνέπειες.
* Γιὰ τὴν Ἐκκλησία
Εἴπαμε ΝΑΙ στὸν πολιτικὸ γάμο γιὰ τοὺς προαναφερθέντες λόγους.
Ἡ Ἐκκλησία θὰ ἦταν κερδισμένη, ἐὰν πρώτη εἶχε εἰσηγηθεῖ τὴν ἐφαρμογή του, μὲ παράλληλη ἐνημέρωση τοῦ πιστοῦ λαοῦ. Ἐνημέρωση ὅτι γιὰ τὴν Ἐκκλησία ὁ «Πολιτικὸς Γάμος» εἶναι ἀνύπαρκτος ὡς γάμος, ὅτι εἶναι τὸ ἴδιο ὅ,τι καὶ μία ἐλεύθερη συμβίωση, ποὺ γιὰ τὴν Ἐκκλησία εἶναι «Παλλακεία» καὶ εἶναι σχέση πορνική.
Γιὰ τὸ πιστὸ μέλος τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἀδιανόητο ὅτι δὲν θὰ τελέσει τὸ Μυστήριο στὴν Ἐκκλησία. Οἱ μελλόνυμφοι πιστοὶ χριστιανοὶ προσέρχονται νὰ καταθέσουν τὴν ἐκλογή τους καὶ τὴν ἀγάπη τους στὸν Παντοδύναμο Κύριο, ἀφοῦ «ὁ Θεὸς ἀγάπη ἐστί». Καὶ ἀφοῦ «ὁ Θεὸς ἀγάπη ἐστί» , σ’ Ἐκεῖνον καταθέτουμε ταπεινὰ καὶ μὲ ἐπίγνωση τῆς ἀνθρώπινης ἀτέλειας τὴ δίκη μας ἀγάπη, γιὰ νὰ τὴν αὐξάνει, νὰ τὴν ὡραιοποιεῖ, νὰ τὴν κάνει ἀνθεκτικὴ στὸν χρόνο καὶ στὴν αἰωνιότητα.
Γνωρίζουμε ὅτι μέσα στὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ οἱ συνεπεῖς χριστιανοὶ σύζυγοι ἀγαποῦν ὁ ἕνας τὸν ἄλλο ὅλο καὶ περισσότερο ὅσα τὰ χρόνια περνοῦν, διότι ἡ ἀγάπη τους μπολιάζεται ἀπὸ τὴν ἀπόλυτη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ.
Ἀνύπαρκτος λοιπὸν γιὰ μᾶς ὁ λεγόμενος πολιτικὸς γάμος καὶ μᾶς εἶναι ἀκατανόητο πῶς βαπτισμένοι ὀρθόδοξοι χριστιανοὶ ἀρνοῦνται νὰ δεχτοῦν τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ τῆς ἀγάπης γιὰ νὰ στεριώσουν μιὰ εὐλογημένη-εὐτυχισμένη συζυγία καὶ οἰκογένεια.
Ἀνύπαρκτος ὁ γάμος καὶ ἁμαρτωλὴ ἡ συμβίωση ἔξω ἀπὸ τὸ Μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας.
Θὰ μποροῦσε ἴσως κάποιος νὰ προβάλει τὸν ἀντίλογο ὅτι ἡ Ἱερολογία τοῦ Γάμου στὴν Ἐκκλησία ἐπιβλήθηκε μὲ νόμο τὸ 893 μ.Χ. μὲ τὴν 89η «Νεαρὰ» -νόμο τοῦ Λέοντος τοῦ Σοφοῦ.
Ὁ ἀντίλογος αὐτὸς εἶναι χωρὶς σημασία ἂν σκεφθοῦμε ὅτι μέχρι τότε ἡ Ἱερολογία, τὸ Μυστήριο τοῦ Γάμου ὑπῆρχε, ἀλλὰ δὲν ἦταν ὑποχρεωτικός. Καὶ δὲν ἦταν ὑποχρεωτικός, διότι ἦταν αὐτονόητη καὶ βιωματικὰ ἀναμφισβήτητη ἡ τέλεση τοῦ Μυστηρίου.
* Αἰτιάσεις ὑπὲρ τοῦ «Πολιτικοῦ Γάμου»
Ἡ κύρια πρόφαση γιὰ τὴν ἀποφυγὴ τοῦ Μυστηρίου εἶναι ἕνας ἐπιπόλαιος καὶ καθόλου σοβαρὸς λόγος. Ὅτι δῆθεν γιὰ τὸν ἐκκλησιαστικὸ γάμο ἀπαιτοῦνται πολλὰ ἔξοδα.
Κατὰ καιροὺς ἡ Ἐκκλησία ἀνέχθηκε ἐπιδείξεις στοὺς Γάμους μέσα στοὺς Ναούς. Ἀνέχθηκε γιὰ νὰ μὴν ἀρνηθεῖ τὴ συμμετοχή της στὴ χαρὰ τῶν νεόνυμφων. Οἱ ἐπιδείξεις αὐτὲς ἐξελίχθηκαν σὲ ἐκκοσμίκευση ποὺ ζημιώνει τὴν οὐσία τοῦ Μυστηρίου.
Συνδέθηκε δὲ ὁ Γάμος καὶ μὲ πολυδάπανα γεύματα ἢ δεῖπνα, ποὺ ἔγιναν δυσβάσταχτα γιὰ τοὺς νέους καὶ τὶς οἰκογένειές τους.
Ἀλλὰ ὅλα αὐτὰ δὲν ἔχουν καμία σχέση μὲ τὸ Μυστήριο καὶ τὴν Ἐκκκλησία.
Ἐλᾶτε, εἴπαμε πολλὲς φορὲς στοὺς νέους, οἱ δυό σας μὲ τὸν κουμπάρο σας καὶ τοὺς γονεῖς σας, ἁπλὰ καὶ ταπεινὰ νὰ τελέσουμε τὸ Μυστήριο, νὰ ζητήσετε τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴ νέα σας ζωή.
Ἐλᾶτε χωρὶς χρήματα, χωρὶς ἔξοδα, χωρὶς ἐπιδείξεις, νὰ τελεσθεῖ τὸ Μυστήριο καὶ ὅποτε θὰ ἔχετε τὴν οἰκονομικὴ εὐχέρεια καλεῖτε συγγενεῖς κὰ φίλους γιὰ νὰ ἑορτάσετε. Δὲν συμφέρει πνευματικὰ καὶ δὲν ἁρμόζει σὲ πιστοὺς χριστιανοὺς νὰ συζοῦν χωρὶς τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ μὲ τὴν πρόφαση πολυδάπανης κοσμικῆς τελετῆς.
* Ὑπάρχουν πολιτικοὶ Γάμοι ἀποδεκτοί;
Ὑπάρχουν τέτοιοι γάμοι ποὺ ἔγιναν συμβατικὰ σὲ ἀντίθεα σκληρὰ καθεστῶτα, ὁπού ἀπαγορευόταν κάθε Ἱερολογία, ποὺ δὲν ὑπῆρχε Ἐκκλησία, οὔτε Ἱερεῖς.
Πιστοὶ ἄνθρωποι συνῆψαν συμβατικὰ πολιτικὸ γάμο μὲ ἐπίγνωση ὅτι δὲν εἶναι ὅ,τι καλλίτερο. Μὲ προσευχὴ καὶ μὲ φόβο Θεοῦ ζήτησαν τὴν εὐλογία Του.
Οἱ γάμοι αὐτοί, μόλις τοὺς δόθηκε ἡ δυνατότητα, ζήτησαν ταπεινὰ τὴν Ἐκκλησία καὶ ἡ Ἐκκλησία μὲ τὴν οἰκονομία της ἐστεφάνωσε τοὺς πιστοὺς χριστιανούς.
Οἱ περιπτώσεις αὐτὲς δὲν μποροῦν νὰ δικαιολογοῦν τὴν ἀποστασία τῶν «χριστιανῶν», ποὺ ἀρνοῦνται τὴν τέλεση τοῦ Μυστηρίου.
* Ἐλεύθερη συμβίωση
Ἐξελίξη τῆς ἀποδέσμευσης ἀπὸ τὸ Μυστήριο καὶ τῆς ἀποδοχῆς τοῦ «Πολιτικοῦ Γάμου» εἶναι ἡ ἐλεύθερη συμβίωση, χωρὶς κανένα γάμο καὶ καμία δέσμευση, οὔτε κοινωνική. Παρατηρεῖται τὸ φαινόμενο νέοι ἄνθρωποι νὰ συζοῦν ἐλεύθερα, χωρὶς φυσικὰ νὰ ὑπολογίζουν τὸν Θεό, ἀλλὰ καὶ χωρὶς νὰ ἀναλαμβάνουν τὶς εὐθύνες καὶ τὶς ὑποχρεώσεις τῆς συζυγίας καὶ τῆς οἰκογενειακῆς ζωῆς.
Ἡ ἐλεύθερη συμβίωση ἀποτελεῖ τὴ χειρότερη ἐξέλιξη μιᾶς κοινωνίας χωρὶς Θεὸ καὶ ἀνοίγει δρόμους σὲ διάφορες διαστροφές.
* Συνέπειες τῆς ἐφαρμογῆς τοῦ πολιτικοῦ γάμου
1. Ὅσοι ἀρνοῦνται νὰ τελέσουν τὸ Μυστήριο τοῦ Γάμου καὶ ἀρκοῦνται στὸν πολιτικό, πρέπει νὰ συνειδητοποιήσουν ὅτι μόνοι τους θέτουν τὸν ἑαυτὸ τους ἐκτὸς Ἐκκλησίας.
Σὲ μία κορυφαία στιγμὴ τῆς ζωῆς τους ἀρνοῦνται τὴν εὐλογία τῆς Ἐκκλησίας. Ἀρνοῦνται τὴν Ἐκκλησία καὶ ἄρα μένουν ἐκτός, ὄχι διότι κάποιος τοὺς ἀφορίζει, ἀλλὰ διότι μόνοι τους λένε ΟΧΙ στὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ.
2. Ἡ ἄρνηση αὐτὴ συνεπάγεται ὅτι πλέον κανένα Μυστήριο δὲν ἔχουν δυνατότητα νὰ παίρνουν, καὶ φυσικά οὔτε τὴ θεία Κοινωνία. Τοὺς περιμένει πρῶτα τὸ Μυστήριο τῆς Μετανοίας.
3. Ἐφ’ ὅσον βρίσκονται στὴν ἀταξία αὐτή, δὲν μποροῦν νὰ γίνονται ἀνάδοχοι-νονοὶ στὶς Βαπτίσεις. Ἀφοῦ εἶναι σὲ ἀκαταστασία καὶ ἄρνηση ἐκκλησιαστική, πὼς μποροῦν νὰ ἀναλαμβάνουν τὴν εὐθύνη τῆς κατήχησης καὶ τῆς καθοδήγησης ἑνὸς νέου χριστιανοῦ;
Σημείωση: Τὰ παιδιὰ τῶν πολιτικῶν γάμων μποροῦν νὰ βαπτίζονται, ἐφ’ ὅσον θὰ ἔχουμε τὴν ἔγκριση τῶν γονέων.
4. Ἡ ἀκαταστασία καὶ ἡ ἁμαρτία τῆς ἀποστασίας αὐτῆς δὲν εἶναι βέβαια τελεσίδικη. Ὁ Θεὸς τῆς ἀγάπης μᾶς ἔδωσε τὴ δυνατότητα μέσα ἀπὸ τὴ Μετάνοια νὰ ἐπανασυνδέουμε τὴ ζωή μας μὲ τὴν Ἐκκλησία. Ἐὰν κατανοοῦμε τὸ λάθος μας, ἐὰν μετανοοῦμε, ἐὰν καταθέτουμε στὸ Μυστήριο τῆς Ἐξομολογήσεως τὴν εἰλικρινῆ μας μετάνοια, εἶναι πάντοτε δυνατὴ ἡ ἐπανασύνδεσή μας μὲ τὴν Ἐκκλησία.
Ἡ παραβολὴ τοῦ Ἀσώτου υἱοῦ καὶ τοῦ Στοργικοῦ Πάτερα εἶναι στὸ ἔπακρο ἐνθαρρυντική.
* Συμπεράσματα
1. Ὁ Γάμος εἶναι Μυστήριο ἀγάπης. Ὡς Μυστήριο χρειάζεται μύηση στὴ μεγάλη ἀλήθεια τῆς ἀγάπης. Τὴ μύηση αὐτὴ θὰ τὴ βροῦμε στὸν Κύριό μας, ἀφοῦ ὁ Θεὸς «ἀγάπη ἐστί».
2. Γιὰ τὸν πιστὸ χριστιανὸ εἶναι ἀδιανόητο ὅτι τὸ κορυφαῖο αὐτὸ γεγονὸς τῆς ζωῆς του θὰ τὸ ἀφήσει ἔξω ἀπὸ τὴν εὐλογία καὶ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, ἔξω ἀπὸ τὸ Μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας.
3. Ἐὰν εἴπαμε ΝΑΙ στὸν πολιτικὸ γάμο, εἶναι διότι ἡ ἀγάπη καὶ ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ βιώνονται μόνο μὲ ἐλευθερία. Πότε μὲ καταναγκασμό.
4. Ἔργο τῆς Ἐκκλησίας εἶναι νὰ ἐπανευαγγελισθεῖ τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ στὸν λαό μας, τὸν βαπτισμένο καὶ θεωρούμενο Ὀρθόδοξο λαό. Νὰ εὐαγγελισθεῖ μὲ ὅλα τὰ μέσα ποὺ διαθέτει ἡ σύγχρονη ἐνημέρωση.
 πηγή

Η ΑΓΙΟΤΟΚΟΣ ΚΑΙ ΑΓΙΟΤΡΟΦΟΣ ΓΗ ΤΗΣ ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑΣ

Γράφει ο Θεολόγος – Εκκλησιαστικός Ιστορικός – Νομικός κ. Ιωάννης Ελ. Σιδηράς

Με αφορμή την αγιοκατάταξη του Αγιορείτου Μοναχού Παϊσίου του Καππαδόκου υπό του Οικουμενικού Πατριαρχείου

Όταν γίνεται μνεία στους ανά τους αιώνες Αγίους της ευλογημένης μεγάλης γης της Καππαδοκίας διαπιστώνουμε ότι αυτή στο διάβα του χρόνου εγέννησε, ανέθρεψε και ανέδειξε «Νέφος αγίων», των οποίων τα ονόματα περικοσμούν τις δέλτους του Αγιολογίου και Εορτολογίου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, γεγονός που δικαιολογεί απολύτως τους προσφυώς αποδοθέντας σε αυτήν χαρακτηρισμούς ως «Αγιοτόκου και Αγιοτρόφου Καππαδοκίας». Η δε όντως καθαγιασμένη και αγιοτόκος, περιώνυμος και μεγαλώνυμος πατρίδα του «Έθνους των Καππαδοκών» αποτελεί από του Δ΄ αιώνος και μέχρι σήμερα έδαφος της κανονικής-εκκλησιαστικής δικαιοδοσίας της Μητρός Αγίας Μεγάλης του Χριστού Κωνσταντινουπολίτιδος Εκκλησίας, ήτοι του Πανσέπτου και μαρτυρικού Οικουμενικού Πατριαρχείου. Ο δε Άγιος Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός αναφερόμενος στην αρχαιότατη τοπική Εκκλησία της Καππαδοκίας γράφει χαρακτηριστικά: «Η περιφανής των λόγων Μητρόπολις, η Μήτηρ σχεδόν απασών των Εκκλησιών ούσα τε απ’ αρχής και νομιζομένη».

Ο Αρχιμ. Μελέτιος Απ. Βαδραχάνης αναφερόμενος στην ταυτότητα της Καππαδοκίας μέσα στον χωροχρόνο του ιστορικού γίγνεσθαι γράφει με ευσύνοπτο και κατ’ απόλυτα κυριολεκτικό τρόπο ότι η «Καππαδοκία είναι η χωρά Ηρώων, Μαρτύρων και Αγίων».

Η σπορά του Ευαγγελικού Λόγου και η διάδοση της εις Χριστόν πίστεως στη γη της Καππαδοκίας συνετελέσθη κατά τους λεγομένους Αποστολικούς χρόνους. Ο Απόστολος Πέτρος αναφέρει την Καππαδοκία στους αποδέκτες της πρώτης του επιστολής μαζί με τις επαρχίες του Πόντου, της Γαλατίας, της Ασίας και της Βιθυνίας. Πιθανόν να κήρυξε στη νότιο Καππαδοκία και ο Απόστολος Παύλος κατά την Δευτέρα περιοδεία του. Νωρίτερα η Καππαδοκία αναφέρεται κατά την ημέρα της Πεντηκοστής (Πραξ. 2,9).

Κατά τους χρόνους των ρωμαιοκίνητων διωγμών εναντίον των χριστιανών, οι οπαδοί του γλυκύτατου Ναζωραίου συνέρχονταν για λατρευτικούς λόγους «εν όρεσι και σπηλαίοις και τας οπαίς της γης», στα κατώτατα της γης υπόγεια, εκ των οποίων πολλά σώζονται μέχρι και σήμερα. Χαρακτηριστικοί μάλιστα είναι οι λαξευμένοι βράχοι των ορέων της Καππαδοκίας, όπου είτε κατοικούσαν αρχικώς οι διωκώμενοι χριστιανοί είτε αργότερα χρησίμευαν ως «ασκηταριά» των απαρνησαμένων τα εγκόσμια μοναχών, ασκητών και αναχωρητών της πίστεως. Ο δε «Χορός των Αγίων» της Καππαδοκίας συναποτελείται από καταγεγραμμένους ή αφανείς Μάρτυρες και Μεγαλομάρτυρες, Οσίους και Δικαίους, Ιεράρχες και Νεομάρτυρες των πάλαι ποτέ και των εσχάτων χρόνων.

Καππαδόκες μάρτυρες και μεγαλομάρτυρες, άνδρες και γυναίκες, όπως ο Άγιος Γεώργιος, ο Άγιος Μάμας, οι Άγιοι Μάρτυρες Ευέλπιστος, Ορέστης, Γόρδιος, Θεόδοτος, Θεόδωρος, Ρουφίνα, ο Ιωάννης ο Ρώσος του οποίου το τίμιο λείψανο μετέφεραν ευλαβικά οι πονεμένοι πρόσφυγες από το Προκόπι της Καππαδοκίας στο «νέο» Προκόπι Ευβοίας, και τόσοι άλλοι άρδευσαν και περικόσμησαν με το αίμα τους την φυτεία του πολύκαρπου και καλλίκαρπου αμπελώνος της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Μεγάλοι Θεοφόροι Πατέρες και Θεολόγοι, οι οποίοι μέχρι και σήμερα στηρίζουν με την ανόθευτη και υψηλή θεολογική διδασκαλία τους και την χριστοκεντρική και ανθρωποκεντρική ποιμαντική τους την Εκκλησία του Χριστού, όπως είναι ο Μέγας Βασίλειος, Αρχιεπίσκοπος Καισαρείας της Καππαδοκίας, ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως και ο αδελφός του Καισάριος ο Ιατρός, ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης, ο Άγιος Αμφιλόχιος Ικονίου, ο Άγιος Αστέριος Αμασείας, ο Άγιος Φίρμος Καισαρείας, ο Άγιος Γρηγόριος ο Φωτιστής των Αρμενίων, ο Άγιος Γρηγόριος Επίσκοπος Νεοκαισαρείας, ο Άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος, ο Άγιος Θεοδόσιος ο Κοινοβιάρχης, ο Άγιος Ιλαρίων, ο Άγιος Πορφύριος ο από των Μίμων, η Καππαδοκικής καταγωγής Οσία Ειρήνη η Χρυσοβαλάντου και τόσοι άλλοι ευσεβέστατοι, φιλόθεοι και φιλόχριστοι βλαστοί της Αγιοτόκου και Αγιοτρόφου Καππαδοκίας.

Εκ των αναδειχθέντων κατά τους εσχάτους είναι ο Άγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης, ο και πνευματικός Γέρων του Αγίου Παϊσίου του Αγιορείτου, όπως και ο ίδιος ο Άγιος Παΐσιος, του οποίου η αγιοκατάταξη υπό του Πανσέπτου Οικουμενικού Πατριαρχείου έλαβε χώρα μόλις την 12^η Ιανουαρίου 2015. Αμφότεροι κατάγονταν από τα Φάρασα της Καππαδοκίας. Η δε κοινή συνείδηση του πληρώματος της Εκκλησίας, αν και δεν έχει υπάρξει η νενομισμένη επίσημη πράξη αγιοκατατάξεως υπό του πανσέπτου Οικουμενικού Πατριαρχείου, τιμά ως «τοπικής εμβέλειας» ή «τοπικό Καππαδόκη Άγιο» και την οσιακή μορφή Δημητρίου του Νεοφανούς, του οποίου το ιερό λείψανο θαυμαστώ τω τρόπω ευρέθη στα πέριξ του ιστορικού κεφαλοχωρίου του Μιστίου που υπήγετο στην Εκκλησιαστική δικαιοδοσία της Ιεράς Μητροπόλεως Ικονίου.

Μια γενικότερη συγκεντρωτική καταγραφή και απαρίθμηση των πλέον γνωστών Αγίων της Καππαδοκίας, που έλαβε χώρα προ ετών, μας απεκάλυψε ότι αυτοί ανέρχονταν στους 58 [Ιανουάριος (9), Φεβρουάριος (6), Μάρτιος (1), Απρίλιος (2), Μάιος (4), Ιούνιος (5), Ιούλιος (7), Αύγουστος (2), Σεπτέμβριος (9), Οκτώβριος (3), Νοέμβριος (8), Δεκέμβριος (2)]. Εσχάτως όμως ο Μέγας Υμνογράφος του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας Χαράλαμπος Μπούσιας σε συνεργασία με τον εν Αθήναις Αρχιμ. του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας π. Γεώργιο Μαγκιρίδη, συνέθεσε την Ακολουθία Πάντων των Καππαδοκών Αγίων, η οποία παραμένει ακόμη ανέκδοτη, και από την καταγραφή τους, συμπεριλαμβανομένου πλέον και του Αγίου Παϊσίου του Αγιορείτου πληροφορούμεθα ότι ανέρχονται στους 97.

Στην καταγραφή αυτή όμως πάντων των Καππαδοκών Αγίων δεν περιλαμβάνεται ακόμη τουλάχιστον το όνομα του υπό της Συνειδήσεως του Εκκλησιαστικού πληρώματος τιμωμένου ως Αγίου, Δημητρίου του εκ Μιστίου του Νεοφανούς του οποίου το ευωδιάζον ιερό λείψανο είναι αποθησαυρισμένο στον Ιερό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Αλεξανδρουπόλεως. Ο δε Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως κ. Άνθιμος ο Β΄ έχει καθιερώσει από τριετίας λαμπρές εκκλησιαστικές – λατρευτικές εκδηλώσεις επ’ ονόματι της οσιακής μορφής του εκ Μιστίου της Καππαδοκίας Δημητρίου. Επειδή όμως είναι ανεξιχνίαστες οι βουλές του Κυρίου του οποίου ο πανσθενουργός δάκτυλος κινεί τα των ανθρώπων και της εγκοσμίου ιστορίας, ιδιαιτέρως δε τα της Εκκλησίας βουλήματα και αποφθέγματα, θα αποκαλύψει διά της εν Αγίω Πνεύματι Αγίας και Ιεράς Συνόδου της Μητρός Αγίας Μεγάλης του Χριστού Κωνσταντινουπολίτιδος Εκκλησίας, «το πώς» και «το πότε» της συγκαταριθμήσεως στη χορεία των Αγίων ή Οσίων της Ορθοδόξου Εκκλησίας και του εκ Μιστίου της Καππαδοκίας «πρόσφυγος εν λειψάνω» στην Ελλάδα Δημητρίου του Νεοφανούς.

Εν προκειμένω, άξιο μνείας είναι ένα μικρό απόσπασμα από την ομιλία του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου, την οποία εξεφώνησε κατά το καθιερωμένο κατ’ έτος ιερό προσκύνημά του στη γη της Καππαδοκίας, και συγκεκριμένα κατά την τέλεση της Πατριαρχικής Θείας Λειτουργίας, την 27^η Μαΐου 2012, στον Ιερό Ναό των Αγίων Βασιλείου και Βλασίου του απορφανεμένου Μιστίου, όπου μεταξύ άλλων ανέφερε: «η πνευματική παράδοσις η οποία εδημιουργήθη εδώ εις την Καππαδοκίαν κατά τον τρίτον και τέταρτον αιώνα κατέστησεν αυτήν προπύργιον της ορθής πίστεως και τους πατέρας αυτής, τους ορθοτομούντας τον Λόγον της Αληθείας, κανόνας Ορθοδόξου ζωής και διδασκαλίας. Έτσι, η Καππαδοκία, δια των θεοπνεύστων ανδρών της, συνεκρότησε και υπεστήριξε πολλάκις την Ορθοδοξίαν, προτάξασα τους λόγους των ως ρομφαίαν δίστομον εναντίον των αιρέσεων και των ζιζανίων.

Επί πλέον, είναι μεγάλη η ευλογία του Θεού να τελούμε την Θείαν Λειτουργίαν διά πρώτην φοράν εις τον ναόν τούτον τον οποίον προ εκατόν πεντήκοντα και πλέον ετών ανήγειρον περικαλλή, αρχιτεκτονικώς περίλαμπρον, δεκάτρουλλον οι φιλοπρόοδοι και φιλευσεβείς Μισθιώται.

Αυτός ο ναός ήτο το κέντρον της ζωής των. Εις αυτόν εβάπτιζον τα τέκνα τους. Εις αυτόν εστεφανούντο τα νέα ζεύγη. Εις αυτόν εκήδευον και προέπεμπον τους ηγαπημένους συγγενείς των. Εις αυτόν απέπλυνον τας ανομίας των δια των ιερών Μυστηρίων. Εδώ μετείχον εις την κατά Χριστόν ζωήν. Εδώ ελάμβανον τον αγιασμόν άνευ του οποίου ουδείς όψεται τον Κύριον. Εδώ σήμερον ετελέσαμεν την μυστικήν θυσίαν της Θείας Ευχαριστίας. Εδώ σήμερον συνηντήθημεν ζώντες και κεκοιμημένοι εις το Ιερόν δισκάριον της προσκομιδής. Κάθε τρούλλος αυτού του ναού ομιλεί δια την αγάπην των Μισθιωτών προς τον Θεό και αναβιβάζει και ημάς εις αυτόν. Μας παρακινεί εις ένωσιν ουρανού και γης, εις κοινωνίαν μετά των Αγίων, και μάλιστα των Καππαδοκών, εις σύναξιν ανθρώπων και Αγγέλων…

Καίτοι πολλούς κινδύνους διήλθον και πολλούς κατακτητάς εγνώρισαν οι μακαριστοί Καππαδόκαι Μισθιώται, ζώντες επί αιώνας υπό την επιφάνειαν της γης εις υπογείας εσκαμμένας εις τους βράχους στοάς, τα «Κελέρια», παρέμειναν όμως εις ευσέβειαν και ευλάβειαν και κατεστόλισαν τα όρη και τους λόφους και τας πεδιάδας και τα σπήλαια της ιεράς αυτής γης με ναούς και Ιεράς Μονάς, που παντοιοτρόπως εκόσμουν, διά αναθημάτων, ιερών εικόνων, απαραμίλλων τοιχογραφιών. Δεν ηρκούντο εις τας υπαρχούσας Εκκλησίας, αλλά καθημερινώς προσέθετον και νέας, συναμιλλώμενοι προς τας προηγουμένας γενεάς. Έτσι, όπως είναι γνωστόν, το υπόγειον χωρίον των ήτο κατάσπαρτον από εκκλησίας και με τον τρόπον αυτόν έλεγον και εμαρτύρουν εμπράκτως, τρόπον τινά, ότι βασική προτεραιότης της ζωής μας και τελικός σκοπός της είναι η κληρονομία του παραδείσου, αφού επίγειος παράδεισος είναι κάθε ιερός ναός. Είμεθα δε βέβαιοι ότι με αυτάς τας εξ αισθητών λίθων εκκλησίας, είτε σώζοντας σήμερον είτε όχι, κατεσκεύασαν εκ λίθων τιμίων και αφθάρτων δια τας ψυχάς των εν τοις Ουρανοίς».

πηγή