Γράφει ὁ Γανωτὴς Κων/νος, φιλόλογος
Θέλω νὰ μιλήσω στὰ παιδιά, δηλαδὴ στοὺς νέους τους σημερινούς, νὰ
τοὺς ἐκδηλώσω τὴν ἰδιαίτερη συγκίνηση ποὺ νιώθω ὅταν βλέπω νέα ζευγάρια
νὰ πηγαίνουν στὴν ἐκκλησία νὰ παντρεύονται καὶ λέγω: “γιὰ κοίταξε νὰ
δεῖς αὐτὰ τὰ παιδιά, εἶναι πολὺ ἀνώτερα στὸν ἡρωισμὸ ἀπὸ ἐμᾶς τοῦ παλιοῦ
καιροῦ ποὺ δὲν μπορούσαμε νὰ πλησιάσουμε μία κοπέλα ἐὰν δὲν τὴν
παντρευόμασταν καὶ ἐνῶ ἡ κοινωνία τοὺς ἔχει δώσει μεγάλη ἄνεση παρ’ ὅλα
αὐτὰ ἔχουμε τὴν τόλμη νὰ κάνουνε ὄχι σχέση ὅπως λένε ἀλλὰ οἰκογένεια”.
Λέω, “κοίταξε, νὰ κάτι καινούριοι μάρτυρες τῆς ἐποχῆς μας, ἰδιότυποι.
Ποῦ νὰ τὸ φανταζόμασταν τὸν παλιὸ καιρὸ ὅτι τὸ νὰ κάνεις οἰκογένεια
σήμερα εἶναι ἡ ἀποδοχὴ ἑνὸς μαρτυρίου”. Θὰ ἐξηγηθῶ γιατί λέω “ἕνας νέος
σήμερα πού ξεκινᾶ νὰ κάνει οἰκογένεια, τί πλάνο ἔχει μπροστὰ στὰ μάτια
του γιὰ τὴν ζωὴ μέσ’ τὴν ὁποία μπαίνει, μέσ’ τὶς ὑποχρεώσεις πού
ἀναλαμβάνει πλέον; Βέβαια ἔχει καὶ χαρὲς ἡ ζωή. Ἐντάξει”!
Ἔχει καὶ χαρὲς ἀλλὰ ὅτι οἱ χαρὲς θὰ βαίνουν κατὰ τὰ ἀνθρώπινα
βέβαια καὶ κατὰ τὴν κριτικὴ τῆς ἀνθρώπινης θὰ βαίνουν ἑλλατούμενες, ἐνῶ
τὰ βάσανα θὰ βαίνουν αὐξανόμενα.
Εἶναι πλέον γεγονὸς ὅτι στὸ τέλος τῆς ζωῆς τοῦ ὁποιονδήποτε
ἀνθρώπου φεύγει ἡ μεγάλη κρίση. Ἡ κρίση θὰ ‘ρθεῖ σ’ αὐτὴ τὴ ζωὴ καὶ στὴ
διάρκεια αὐτῆς τῆς ζωῆς θὰ περάσει πάρα πολλὲς ταλαιπωρίες καὶ
προβλήματα μεγάλα θὰ ἀντιμετωπίσει καὶ τὰ ξέρει αὐτὰ ὁ νέος. Δὲν μπορεῖς
νὰ πεῖς τώρα ὅτι τὰ ξέρει μὲν ἀλλὰ ἀλλιῶς δὲν θὰ μπορέσει νὰ γνωρίσει
τὶς χαρὲς τοῦ γάμου καὶ γιὰ αὐτὸ ἀναγκαστικὰ θὰ ὑφίσταται. Τώρα ὅμως
ἔχει κάνει ἡ κοινωνία τρόπο ὥστε νὰ μπορεῖ μὲ τὴν πλήρη ἠθικὴ ἀφασία ποὺ
ἔχει ὁ κόσμος νὰ μπορεῖ νὰ χαρεῖ κάτι, αὐτὸ ποὺ νομίζει ὅτι θὰ χαρεῖ,
ἀλλὰ νὰ γλυτώσει ἀπὸ τὶς συνέπειες τοῦ γάμου.
Βλέπει ὁ νέος σήμερα ὅτι ὁ κόσμος ἔχει μία ἐξωστρέφεια
ὅλοι ζητᾶνε τὴν ἐπιδερμίδα. Τὴν ἐπιδερμίδα τῶν πραγμάτων νὰ τὴν
ἀγγίξουν. Εἶναι αὐτὸ ποὺ λέει ὁ Εὐριπίδης ὅτι “Ἐπειδὴ δὲν ξέρουμε τίποτε
βαθύτερο στὴν ζωή, εἴμαστε κακοερωτευμένοι, δυσέρωτες τοῦδε ὅτι στῆδε
ἐπὶ τῆς γῆς αὐτοῦ τοῦ πράγματος ὅτι γυαλίζει πάνω στὴν γή”. Ὅταν ἔχεις
γύρω σου ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι ἔχουν τέτοια νοοτροπία, τέτοια φιλοσοφία
ζωῆς ξέρεις ὅτι ἐὰν δὲν τοὺς μοιάσεις καὶ δὲν συνταυτιστεῖς μαζί τους θὰ
εἶσαι ἕνα ἐμπόδιο στὸ ποτάμι, καὶ τὸ ρεῦμα τοῦ ποταμοῦ θὰ τείνει νὰ σὲ
κολλήσει, νὰ σὲ πετάξει ἔξω. Καὶ τὸ ξέρεις, ὁ σημερινὸς νέος αὐτός, πὼς
μπορεῖ νὰ μὴν τὸ ξέρει ἀφοῦ ἔχει ἤδη ἀρχίσει νὰ τὸ ζεῖ ὅτι ὁ κόσμος
αὐτὸς ζεῖ ζητώντας ἐξωτερικὰ βάσανα. Νὰ μπορεῖ νὰ τὰ ξεπερνάει χωρὶς νὰ
πονάει ἀλλὰ καὶ ἐξωτερικὲς χαρὲς τὶς ὁποῖες δὲν τὸν νοιάζει ἂν θὰ τὶς
χάσει, ἀλλὰ ἐμπαίζει ὅτι θὰ βρεῖ ἄλλες νὰ τὶς ἀντικαταστήσει.
Αὐτὸ τὸ πράγμα εἶναι ἡ φιλοσοφία τῆς ἐποχῆς μας καὶ
καλύτερα μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι δὲν εἶναι φιλοσοφία εἶναι ψυχολογία γιατί
ἡ ψυχολογία πλέον ἔχει ἀντικαταστήσει τὴ φιλοσοφία. Ἡ διαφορὰ ἔγγειται
ὅτι στὴν ψυχολογία κοιτᾶς πῶς σου φαίνεται αὐτὴ τὴ στιγμὴ κάτι. Τί
ἐντύπωσή σου κάνουν τὰ πράγματα ἀπὸ μόνα τους.
Δὲν τὰ παλεύεις ἐσὺ νὰ πεῖς ὅτι ἔτσι πρέπει νὰ κάνω
ἀλλὰ ἔτσι πρέπει νὰ νιώθεις. Ὁ νέος σημερινὸς βλέπει ἀκόμη τὴν ἀγριάδα
ποὺ ἔχουν οἱ ἄνθρωποι στὸ κυνήγι τῆς εὐτυχίας ποὺ ἂν συγκρουστεῖ μὲ
ὁποιονδήποτε ἄνθρωπο θὰ ματώσει κυριολεκτικὰ γιὰ νὰ μπορέσει νὰ τὰ
βγάλει πέρα.
Ἰδιαίτερα οἱ ἄνθρωποι ποὺ εἶναι σὲ ἐπίγνωση ὅτι ἡ
κατάστασή τους μπορεῖ νὰ χαρακτηριστεῖ “φτώχεια”. Αὐτὴ ἡ “φτώχεια”
λοιπὸν ἀδελφοί μου εἶναι πειρασμὸς γιὰ τὸν νέο γιατί μὲ τὸν ἀγώνα ποὺ θὰ
κάνει γιὰ τὸν καθημερινὸ ἐπιούσιο θὰ χαλάσουμε αὐτὴ τὴν ἄνετη ἀπόλαυση
τῶν ἀγαθῶν τοῦ γάμου καὶ εἴτε θὰ ξενιτευτῶ εἴτε θὰ δουλεύω ἀπ’ τὴ μία
νύχτα ὡς τὴν ἄλλη, εἴτε θὰ βρίσκομαι σὲ ἀργία καὶ ταλαιπωρία ὅπως αὐτοὶ
ποὺ ἔχουν νὰ πληρωθοῦν μῆνες καὶ χρόνια ἀκόμα σήμερα καὶ ὅλα αὐτὰ
προσγειώνουν τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὰ σύννεφα τῆς προσδοκόμενης εὐτυχίας σὲ
ἕνα ἔδαφος στὸ ὁποῖο χτυπιοῦνται ἀπότομα κάτω. Ἀλλὰ δὲν εἶναι μόνο ἡ
φτώχεια τὸ ἐμπόδιο.
Πειρασμὸς εἶναι καὶ ὁ πλούσιος. Ὅποιος ἔχει τὸν πλοῦτο
καὶ πάει ἔτσι μ’ αὐτὸν νὰ ἀπολαύσει τὴ ζωή, δὲν θὰ μάθει ποτὲ ἂν τὸν
ἀγαπάει τὸ ἄλλο πρόσωπο. Ποτὲ δὲν θὰ τὸ μάθει γιατί ποτὲ δὲν θὰ μπορέσει
νὰ ἀπαλλαγεῖ ἀπὸ τὴν ὑποψία ὅτι τὸν πλησιάζει ἐπειδὴ εἶναι πλούσιος ἢ
τὴν πλησιάζει ἐπειδὴ εἶναι πλούσια καὶ μεσ’ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς τους
δὲν ὑπάρχει ἐκεῖνος ὁ λυγμὸς τῆς ἀγάπης τους. Νὰ ἀγαπᾶς τὸν ἄλλον σὰν
πρόσωπο πέρα ἀπὸ κάθε πλοῦτο ἢ φτώχεια. Ἀκόμη ὑφίσταται πειρασμοὺς ὁ
σημερινὸς νέος ἀπὸ αὐτὸ ποὺ λέμε “μόρφωση”. Ἡ μόρφωση τοῦ δίνει τὴ
δυνατότητα τῆς σκέψης καὶ οἱ ἄνθρωποι χρησιμοποίησαν τὴ σκέψη τοῦ
Πλάτωνα. Δηλαδὴ δὲν ἀρκέστηκαν στὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο ὁ Θεὸς ὅρισε πῶς
νὰ ζοῦν οἱ ἄνθρωποι ἄσχετο ὅτι δὲν τὸν ἐφαρμόζουν αὐτόν, ἀλλὰ ὅλοι
διαισθάνονται ὅτι ὁ Θεὸς ὅρισε ἕναν τρόπο ζωῆς μὲ ἀγάπη, μὲ ὑπομονή, μὲ
σεβασμὸ πρὸς τὸ ἄλλο πρόσωπο καὶ μὲ ἱδρώτα τέλος πάντων.
Ἐ, λοιπὸν αὐτὸ τὸ πράγμα, ἡ μόρφωση, προσπαθεῖ νὰ τὸν
χτυπήσει καὶ νὰ πεῖ, ὅσο τὸ δυνατὸν λιγότερος ἱδρώτας, ὅσο τὸ δυνατὸν
λιγότερος κόπος, ὅσο τὸ δυνατὸν λιγότερες θυσίες, ὅσο γίνεται μὲ
λιγότερες δεσμεύσεις καὶ “ταμποὺ” ὅπως τὰ λένε τὰ ἠθικὰ παραγγέλματα,
ὁπότε ἡ μόρφωση ἀδειάζει τὴν ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ βιώματα οὐσιαστικά,
βιώματα αὐθεντικὰ καὶ γεμίζει τὸν κενὸ χῶρο ποὺ δημιουργεῖ μὲ σκέψεις.
Οἱ σκέψεις ὅμως εἶναι σκέψεις δηλαδὴ δὲν ἔχουμε κάποια
οὐσιαστικὴ αἴσθηση μεσ’ στὸν ἄνθρωπο ὅμως ἔχει τὴν αἴσθηση τοῦ Θεοῦ, τοῦ
διπλανοῦ μας ἀνθρώπου ποὺ ἔχουν νὰ κάνουν μὲ ἕνα πρόσωπο, τὸ ὁποῖο
πρόσωπο μᾶς ἐπιβάλλει τὴν σφραγίδα του ἢ ζητάει ἐμεῖς νὰ σταθοῦμε
ἀπέναντί τους γυμνοὶ καὶ νὰ δείξουμε τὴ δική μας προσωπικότητα. Εἶναι
σκέψεις τὶς ὁποῖες τὶς ἀλλάζουμε ὅποτε θέλουμε καὶ ὅπως μᾶς συμφέρει.
Λοιπὸν ἡ μόρφωση εἶναι καὶ αὐτὴ ἕνας πειρασμός. Βλέπετε μὲ ὅπλο τὴν
μόρφωση κατήργησαν τὰ ἤθη καὶ τὰ ἔθιμα, τὶς παραδόσεις τὶς ἐθνικές, τὶς
φυλετικές, τὶς θρησκευτικὲς γενικὰ δὲν γιορτάζουν τὰ σπίτια τῶν
μορφωμένων ἀνθρώπων γι’ αὐτὸ καὶ οἱ Εὐρωπαῖοι βλέπετε τὸ Πάσχα, ποὺ
εἶναι καὶ ἡ μεγάλη μας γιορτή, δὲν τὴν αἰσθάνονται πολύ, τὴν θεωροῦν
τυπική.
Ἐδῶ ἰσχύει στοὺς μορφωμένους αὐτὸ ποὺ ἔχει πεῖ πρὶν ἀπὸ
2.500 χρόνια σχεδὸν ὁ Περικλῆς ποὺ λέει ὅτι ἐμεῖς εἴμαστε πολὺ
δραστήριοι καὶ πολεμοῦμε κάθε μέρα νὰ ἀποκτήσουμε ὅλο καὶ περισσότερο
καὶ μυαλὸ καὶ μόρφωση μεγάλη. Τί κάνουμε λέει: “θεσπίσαμε γιορτὲς γιὰ νὰ
μποροῦμε νὰ ξεκουραζόμαστε σ’ αὐτὲς δὲν λέει ὅτι πιστεύουμε σ’ ὁρισμένα
ἰδανικά τα ὁποῖα μᾶς ἐπιβάλλουν νὰ τὰ γιορτάσουμε καὶ συμβαίνει ὕστερα
ἐπειδὴ τὰ γιορτάζουμε νὰ ξεκουραζόμαστε κιόλας”. Βρήκαμε καὶ θεσπίσαμε
γιορτὲς ἐπίτηδες γιὰ νὰ μποροῦμε νὰ ἔχουμε ἀνάπαυλα κατ’ αὐτὲς ἀπὸ τοὺς
κόπους μας καὶ νὰ παίρνουμε δυνάμεις γιὰ νέες κατακτήσεις. Ὁ μιλινισμὸς ὁ
μεταφυσικὸς μιλινισμὸς τοῦ ἀνθρώπου ποὺ εἶναι πλούσιος καὶ δυνατός.
Τὶς γιορτὲς δὲν τὶς θεωρεῖ ὅτι εἶναι μηνύματα ἑνὸς ἄλλου κόσμου ποὺ
περνοῦν καὶ φαίνονται στὴν ζωή μας, ἀλλὰ ἀφορμὲς γιὰ ξεκούραση. Πάρτε
παράδειγμα τὰ παιδιά μας στὰ σχολεῖα, ἀλλὰ καὶ τοὺς καθηγητὲς τοὺς σ’
ἕνα βαθμὸ ποὺ λένε “ὢχ Θεέ μου, γιορτὴ ἔρχεται δόξα τὸν Θεό, νὰ
ξεκουραστοῦμε”. Καὶ βλέπετε ἀκόμα καὶ τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν ποὺ κάνουμε
ἀργία γιὰ νὰ πᾶμε τὰ παιδιὰ στὰ σχολεῖα καὶ νὰ γιορτάσουν τὰ σχολεῖα καὶ
εἶναι κλειδωμένα τὰ σχολεῖα, τὰ ἔχουν γιορτάσει τὴν προηγούμενη καὶ
ἔχουν φάει ὧρες ἀπὸ τὰ μαθήματα… Τώρα τελευταῖα ἔχουν ἀρχίσει κάποια
σχολεῖα καὶ κάνουν τὸ σωστὸ καὶ χαίρονται γι’ αὐτό. Λοιπὸν ἐπίσης τώρα
ἔχουμε ἕνα ἄλλο ἐμπόδιο, ἕναν ἄλλον πειρασμὸ νὰ μὴν ὑποπτευόμαστε τὴν
παρουσία τοῦ δαίμονα ἐμεῖς μπορεῖ νὰ μὴν κάνουμε τίποτε κακό, νὰ μὴν
κάνουμε λάθη καὶ κάποιος πειρασμὸς νὰ μᾶς ἔρθει ἔτσι, ἀπρόσκλητος.
Σᾶς θυμίζω τὸν δαίμονα ὁ ὁποῖος πῆρε τὸν Χριστὸ καὶ τὸν πῆγε στὴν
ἐρημιὰ καὶ τοῦ ‘βάλε τοὺς τρεῖς πειρασμούς, δὲν βρῆκε καμία ἀφορμὴ ἀπ’
τὸν ἴδιον τὸν Κύριο, ἀλλὰ ὁπωσδήποτε εἶναι ἕνας πειρασμὸς ποὺ ἔρχεται
ὅπως ἦρθε στὴ Εὕα μὲ τὴν μορφὴ τοῦ ὄφεος. Ὁπότε ἂν ἡ μόρφωσή σου καὶ ἡ
ἀλαζονεία τοῦ πλούτου σου σὲ πείθουν ὅτι δὲν ὑπάρχει δαίμονας τότε εἶναι
ἡ καλύτερη εὐκαιρία γιὰ αὐτὸν νὰ πολεμήσει ἀθέατος καὶ νὰ ἔρθει
ἀπρόσκλητος νὰ σὲ βρεῖ ἀπροετοίμαστο. Καὶ τότε ἡ οἰκογένειά σου παρέχει
πάρα πολλοὺς πειρασμοὺς ἀπὸ χίλιες μεριές, γιατί δὲν ἔχεις μόνο τους
δικούς σου σὰν ἄτομο ἔχεις κι ὅλης τῆς οἰκογένειάς σου καὶ τῆς γυναίκας
σου, τῶν παιδιῶν σου, τῶν ἄλλων συγγενῶν προσώπων καὶ ἔτσι σὲ βρίσκει
ἀπροετοίμαστο καὶ σοῦ κάνει τὴ ζωὴ μαρτύριο. Ἰδιαίτερα οἱ νέοι πρέπει νὰ
ξέρουν καλὰ-καλὰ ὅτι θὰ ἔχουν πειρασμοὺς καὶ ἀπὸ τὸ ἕτερον ἥμισυ. Ἡ
γυναίκα ἀπὸ τὸν ἄντρα καὶ ὁ ἄντρας ἀπὸ τὴν γυναίκα ὅπως λένε.
Μπορεῖ ἔξω νὰ θέλω νὰ κάνω μία σωστὴ οἰκογένεια, νὰ ἔχω
μία εὐλογία στὴ ζωή μου, νὰ ἔχω ἀνοικτὴ τὴν καρδιά μου στὸν Θεό, νὰ
κάνω τὴν φιλανθρωπία μου, νὰ κάνω θυσίες καὶ μάλιστα μὲ τὴν στήριξη τῆς
οἰκογένειας ποὺ ἔχει ἕνα χῶρο καὶ ἕνα τρόπο νὰ βοηθάει καὶ νὰ μὴν θέλει
τὸ ἄλλο πρόσωπο τὸ ὁποῖο συνδέεσαι εἴτε εἶναι ἄντρας σου, εἴτε ἡ γυναίκα
σου. Τί νὰ κάνεις τότε; Ἔχεις ὑποχρέωση νὰ κρατήσεις τὴν οἰκογένειά σου
καὶ νὰ συντηρήσεις τὴν εἰρήνη μέσ’ τὴν οἰκογένειά σου καὶ ὑποχρέωση νὰ
ζήσεις σὰν καλὸς χριστιανὸς καὶ ὅμως νὰ βρίσκεις ἐμπόδια ἀπὸ τὸ πρόσωπο.
Τότε ὁ ἄνθρωπος ἀναδρομικὰ μετανιώνει καὶ λέει “ἄχ!
γιατί ἐγὼ δὲν πρόσεξα, τί ἄνθρωπο θὰ πάρω;” καὶ ἔλεγα ἔτσι πολλὲς φορὲς
χοντρὰ σὲ ὁρισμένους ποὺ θέλανε λίγη χοντροκομμένη κουβέντα. Βλέπετε ἕνα
κορμάκι νὰ σαλεύει καὶ λέτε: “Ἅ! Τί ὡραῖο εἶναι, θέλω νὰ τὸ ἀπολαύσω.
Δὲ ρωτᾶτε ἂν αὐτὸ τὸ κορμάκι σου κάνει γιὰ τὴν μητέρα τῶν παιδιῶν σου,
σοῦ κάνει γιὰ τὴν προστασία τῶν γονιῶν σου ἢ καὶ ἐσὺ προστάτης τῶν
γονιῶν της. Ε! Αὐτὸ ποὺ ζητήσατε τὸ βρήκατε καὶ μέσα σὲ λίγο καιρὸ τὰ
διάφορα προβλήματα ποὺ παρουσιάστηκαν στὴ σχέση σᾶς σᾶς ἔκαναν νὰ
θολώσει καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ “ὡραίου κορμιοὺ” ποὺ εἴδατε καὶ μόνο ἀπὸ αὐτὸ
μαγευτήκατε. Τί νὰ κάνουμε! Δυστυχῶς, ἐδῶ δὲν μπορεῖ νὰ κάνει τὸν
δάσκαλο στὸν ἄλλον ἐκ περιτροπῆς ὅπως θὰ ἤθελε νὰ πεῖ: “Νὰ ἐγὼ τὴν
γλύτωσα καὶ ἐσεῖς νὰ προσέχετε νὰ μοιάσετε ἐμένα”. Ὅλοι μας ἀπὸ λίγο ἕως
πολὺ καὶ ὅλους μας ἀκόμα καὶ τὶς μανάδες μας καὶ τοὺς γιούς μας καὶ τὶς
κόρες μας, ἐδῶ θὰ ἔχουμε πρόβλημα.
Λοιπὸν ἔχει ἕνα πρόβλημα καλῆς ἐπιλογῆς ἐκ τῶν προτέρων
μαζὶ μὲ τὴν ἐλπίδα ὅτι αὐτὴ ἡ καλὴ ἐπιλογὴ θὰ φέρει προϊόντος
τοῦ χρόνου καλύτερα ἀποτελέσματα.
Καὶ αὐτὰ νὰ τὰ συνδέει κανεὶς μὲ τὴν ἀγάπη, μὲ τὸν
ἔρωτα ποὺ ἔρχεται ξαφνικὰ καὶ σὲ κάνει σὰν καταιγίδα, σὲ παρασύρει,
εἶναι ἀγώνας αὐτός, δὲν εἶναι μικρὸ πράγμα καὶ θεωρῶ ὅτι ὅλα αὐτὰ ὄχι νὰ
τὰ ἀφήσεις νὰ περάσουν ἀπὸ πάνω σου, κάπως νὰ δεῖς τὴν γεύση τους καὶ
μετὰ νὰ πεῖς πάω νὰ κάνω ἄλλη δοκιμή, ἀλλὰ νὰ πρέπει νὰ ὑποσχεθεῖς στὸν
ἑαυτό σου καὶ στὸν Θεὸ καὶ στὴν κοινωνία ὅτι μέσα σ’ αὐτὰ τὰ πλαίσια ὅτι
θὰ μείνεις σταθερὸς σ’ ὅσα προβλήματα καὶ ἂν παρουσιαστούν. Ε,
πραγματικὰ εἶναι τόλμη αὐτὸ ποὺ ἔχουν οἱ νέοι μας, ποὺ πιάνονται ἀπὸ τὸ
χεράκι, πᾶνε στὴν Ἐκκλησία καὶ λένε στὸν παπὰ πάντρεψέ μας. Λοιπὸν
ἀγαπητοί μου σᾶς τὰ εἶπα λίγο “μαύρα” καὶ εἴδατε ἀρνητικὰ πλὴν ὅμως ὅλα
αὐτὰ τὰ ἀρνητικὰ εἶναι ὅπως τὸ μαρτύριο ἑνὸς Ἁγίου.
Ἐκεῖ ποὺ λέει τὸ Συναξάρι τὸν βίο τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέα, τοῦ
διὰ Χριστοῦ Σαλοῦ, ἐκεῖ λέει ὅτι ὅταν ἄκουσε ὁ Ἅγιος πόσα βάσανα πρέπει
νὰ περάσεις γιὰ νὰ εὐαρεστήσεις τὸν Κύριο εἶπε ὅτι: “Ἐγὼ δὲν μπορῶ νὰ
δουλέψω στὴ βασιλεία σου, νὰ ἀνταποκριθῶ σ’ ὅλα αὐτά σε τόσο μεγάλη
πίκρα. Ὄχι, τοῦ εἶπε ὁ Χριστός, δὲν εἶναι μέσα στὴν πίκρα ἡ σωτηρία σου.
Ἀπὸ ἀλλοῦ περνᾶ ἡ σωτηρία. Περνᾶ ἀνάμεσα στὴν πίκρα καὶ στὴν ἀπόλαυση
τοῦ παραδείσου. Δηλαδὴ ἔχεις γεύση καὶ πρόγευση καὶ προειδοποίηση καὶ
πληροφορία καὶ γιὰ τὰ δύο. Καὶ ὅταν εἶσαι μέσα στὸ καμίνι τοῦ μαρτυρίου
ἔχεις τὴ δροσιὰ τοῦ παραδείσου.
Καὶ πάλι ὅταν γεύεσαι τὰ καλά του παραδείσου ξέρεις ὅτι
σὲ περιμένουν ἀπ’ ἔξω ἀγαθά τα ὁποῖα πρέπει νὰ φανεῖς ἀντάξιος αὐτῶν
τῶν ἀγαθῶν. Τέλος πάντων, ἐδῶ ἔχουμε τὴν ἀνάγκη, ὁ νέος ὅταν κάνει
οἰκογένεια νὰ κάνει τὴν σκέψη μέσα του καὶ νὰ πεῖ ὅτι: “Ἐγὼ θὰ κρεμαστῶ
ἀπὸ τὴν πίστη”.
Ὁ λαὸς μᾶς ἐννοεῖ στὴν κοινὴ γλώσσα “τραπεζικὴ πίστη”
δηλαδή σου δίνουν δάνειο καὶ περιμένουν νὰ τὰ πάρουν πίσω, ἀφοῦ σου
ἔχουν προσημειώσει τὸ σπίτι καὶ ἐσὺ ἔχεις ἐμπιστοσύνη ὅτι θὰ σοῦ δώσουν
τὸ δάνειο καὶ κάνεις μία αἴτηση καὶ τοὺς παρουσιάζεις τὰ ἐχέγγεια ἐκεῖνα
ποὺ θὰ σοῦ δώσουν αὐτὸ τὸ δάνειο. Ἡ πίστη δὲν εἶναι τέτοιο πράγμα. Ἡ
πίστη ἐδῶ πέρα εἶναι πὼς πέφτουν αὐτοὶ ἀπὸ τὸ ἀεροπλάνο καὶ πέφτουν στὸ
χάος, ἀλλὰ ἔχουν πίστη πὼς θὰ ἀνοίξει τὸ ἀλεξίπτωτο. Μπράβο, ἐγὼ τοὺς
θαυμάζω. Δὲν ἔχω τόση πίστη στὰ ἀλεξίπτωτα, ἀλλὰ προσπαθῶ νὰ τοὺς μιμηθῶ
νὰ μὴν κάνουν καὶ τοὺς σπουδαίους βέβαια, στὴν ἀντιμετώπιση τῶν
προβλημάτων τῆς ζωῆς.
Ἐσὺ μὲ τὴν πίστη πῶς θὰ μπορέσεις νὰ ἀντέξεις τὴν
ἔγγαμη ζωή; Πές μου ὅτι εἶσαι φτωχός. Οἱ ἄνθρωποι ποὺ αὐτοκτονοῦν αὐτὸν
τὸν καιρό, αὐτοκτονοῦν γιατί μόλις φτωχύνουν ἀντιμετωπίζουν τὴν
περιφρόνησή του ἢ τῆς συζύγου ἢ τοῦ σογιοῦ ξαφνικὰ χάνουν τὴν ἐκτίμησή
τους γιὰ αὐτόν. Καὶ δὲν ἀντέχουν οἱ ἄνθρωποι τὴν ταπείνωση τοῦ φτωχοῦ.
Πάλι ἂν εἶσαι πλούσιος εἶναι πειρασμός, γιατί θὰ πεῖς ἀφοῦ τὰ ἔχω πῶς
μπορῶ νὰ τὰ στερηθῶ ποὺ συνήθισα νὰ εἶμαι στὰ μαλακά, νὰ ντύνομαι ὡραῖα
καὶ πῶς νὰ τὰ παρατήσω γιὰ νὰ κάνω ἐλεημοσύνες καὶ φιλανθρωπίες! Πῶς νὰ
μπορέσω νὰ ἀποφύγω τὴν καλοπέραση ποὺ ὅσο δίκαιη καὶ ἂν εἶναι τὴν κόλασή
σου ἑτοιμάζει. Καὶ μεσ’ στὴν οἰκογένεια ἂν τὸ παιδί σου ἀντιληφθεῖ ἢ
καὶ ὁ σύζυγος ἢ ἡ σύζυγος ἀντιληφθοῦν καὶ οἱ δύο μαζὶ ἔχουν χρήματα
πολλά, διαφθείρονται. Συνειδητοποιῶ ὅτι ἔχουν πολλὰ χρήματα θέλουν νὰ
ἱκανοποιήσουν ὅλες τους τὶς ἐπιθυμίες. Θυμᾶμαι τὸν Ἅγιο Παπαμαρίνο ὁ
ὁποῖος ἔλεγε ὅτι πρέπει νὰ ἔχεις ἕνα γιαπὶ ἀρχινισμένο γιατί ἔτσι τὰ
παιδιά σου ξέρουν ὅτι ἔχεις ὑποχρεώσεις (μαστόρους, ΙΚΑ, κτλ), καὶ δὲν
σοῦ ζητᾶνε πολλὰ πράγματα. Εἶναι δηλαδὴ ἐπιφυλακτικά. Ἔτσι ἀκολούθησα τὴ
συμβουλή του καὶ εἶχα πάντα γιαπιὰ ἀρχινισμένα καὶ μισοτελειωμένα.
Ὁ δαίμονας ἐπειδὴ βλέπει τὴν ἀλαζονεία τοῦ πλησίον του ρίχνει κάτι δυνατὲς γιατί δὲν ἔχει μάθει νὰ σκύβει τὸ κεφάλι.
Ὁ Θεὸς στέκεται μπροστὰ μας μὲ ἕναν μεγάλο δίσκο γεμάτο
γλυκίσματα. Μπορῶ νὰ ἁπλώσω τὸ χέρι καὶ νὰ πάρω. Δὲν ἁπλώνεις ὅμως τὸ
χέρι καὶ λὲς ὅτι “ἐμένα δὲν μοῦ ἔδωσε”. Ἔτσι εἶναι ἡ πίστη, εἶναι δῶρο,
δὲν τὴν ἔχεις, τὴν ζητάς. Ὅπως τὸ μικρὸ παιδάκι ἔχει πίστη στοὺς γονιούς
του ὅτι ὅ,τι τοὺς ζητήσει θὰ τοῦ δώσουν. Ζητᾶ φαγάκι, ἡ μαμὰ θὰ
σκοτωθεῖ νὰ τοῦ τὸ ἐξασφαλίσει. Ἔτσι καὶ ἐμεῖς πρέπει νὰ ἔχουμε πίστη
σὰν τὸ μικρὸ παιδάκι. Μεγαλώνοντας ὅμως ἡ καρδιὰ μας ἔχει σκληρύνει καὶ
χάσαμε αὐτὴ τὴν πίστη καὶ μέσα μας ἔχουμε ἐγκαταστήσει μία ὀργὴ ποὺ
εἶναι ἕτοιμη νὰ ἐκδηλωθεῖ ἀνὰ πάσα στιγμή. Ἔχουμε ἕνα μίσος μέσα μας μὲ
μία διάθεση ἀντίδρασης ἀνὰ πάσα στιγμή!
Ἡ καρδιὰ μας εἶναι ὅπως τὸ σπίτι μας ποὺ γιὰ νὰ μᾶς
βάλει πίστη ὁ Κύριος πρέπει νὰ τὸ ἀδειάσουμε ἀπ’ τὰ σκύβαλα καὶ τὰ
περιττὰ πράγματα, νὰ γυαλίσουμε τὰ πατώματα καὶ τότε μόνο μποροῦμε νὰ
ποῦμε “βάλε πίστη μέσα μας”.
Τὰ παιδιὰ ἔχουν μέσα τους ἔμφυτη πίστη. Αὐτὴν τὴν πίστη πρέπει νὰ τὴν ἐνισχύσουμε μὲ τὴν προσευχή μας.
Ὅταν ἐκμεταλλεύονται τὴν ἔμφυτη πίστη ὁ νέος ἢ ἡ νέα
ποὺ πρόκειται νὰ παντρευτοῦν πρέπει νὰ διατηρήσουν τὴν καρδιὰ τοὺς ἀθώα.
Εἶναι πολλοὶ ποὺ νομίζουν πὼς οἱ σαρκικὲς σχέσεις καταστρέφουν τὴν
ἀθωότητα τῆς καρδιᾶς.
Ἂν σκεφτοῦμε τὴν σχέση τοῦ Ἰωακεὶμ καὶ τῆς Ἄννας ποὺ
παρήγαγαν τὴν κὰ Θεοτόκο ἢ τὴν σχέση τοῦ Ζαχαρία καὶ τῆς Ἐλισάβετ ποὺ
παρήγαγαν τὸν Ἄγ. Ἰωάννη τὸν Πρόδρομο εἶχαν κάτι κακό; Ὄχι. Διότι, ὅ,τι
εἶναι εὐλογημένο ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ γίνεται σωστὴ χρήση ἀπ’ τὸν ἄνθρωπο δὲν
καταστρέφει τὴν ἀθωότητά του.
Τὸ μυστικό τοῦ γάμου ποὺ ἐξασφαλίζει τὴν αὐθεντικὴ χαρὰ
τοῦ γάμου ἀποτελεῖ σαρκικὴ σχέση, πνευματικὴ σχέση καὶ ὄχι κάτι
χαλασμένο, ἀλλὰ κάτι αὐθεντικό.
Βλέπεις ἕναν νέο σήμερα ποὺ κρυφομιλάει μὲ μία κοπέλα
καὶ κρύβεται, ντρέπεται, συμπεριφέρεται ἔτσι γιατί τοῦ λείπει ἡ ἀθωότητα
καὶ δὲν εἶναι κάτι τὸ εὐλογημένο. Ὅταν ὅμως εἶναι ἔντιμος, εὐλογημένος,
τότε εἶναι ὑποχρεωμένος νὰ παραδεχθεῖ ὅτι ἡ μεγαλύτερη εὐτυχία τοῦ
εἶναι ἡ ἀθωότητα ποὺ συντηρεῖ.
Μάλιστα ἔχουμε καὶ ἐντολὴ ἀπὸ τὸν ἀπόστολο Παῦλο ὅτι
κάτι τί ποὺ ἔχει ἀθωότητα εἶναι εὐλογημένο καὶ ἔχει ἀρετή. Καὶ ὁ
ἀπόστολος Πέτρος νομίζω λέει ὅτι νὰ μὴν ἀπέχετε ἐπὶ μακρὸν ὁ ἕνας ἀπὸ
τὸν ἄλλον γιατί θὰ σᾶς πειράξει ὁ πειρασμός. Νὰ κάνετε σύντομες νηστεῖες
καὶ προσευχὲς καὶ μετὰ νὰ πέφτετε ἀγκαλιασμένοι γιατί αὐτὴ ἡ σχέση ὅσο
καὶ ἂν εἶναι σαρκικὴ εἶναι εὐλογημένη καὶ εἶναι πηγὴ εὐτυχίας καὶ εἶναι
πνευματική.
Ὁ νέος πρέπει νὰ συντηρήσει μὲ τὴν πίστη του καὶ μὲ τὴν
ἀθωότητα ποὺ προκαλεῖ καὶ φέρνει τὴν πίστη ὄχι ὡς κατάκτηση, ὡς δῶρο
Θεοῦ, νὰ διατηρήσει τὴ χαρὰ τοῦ γάμου καὶ μάλιστα μὲ τὴν προϋπόθεση ὅτι
μπορεῖ νὰ εἶναι 100 χρονῶν καὶ νὰ εἶναι ἐρωτευμένος.
Λοιπὸν χρειάζεται τόλμη νὰ ζητήσεις αὐτὴ τὴν πίστη μέσω τῆς ἀθωότητας.
Εἶναι πολλοὶ ἄνθρωποι μὲ τὴν ἐπίδραση τοῦ ἐξωτερικοῦ
περιβάλλοντος (αὐτὰ ποὺ ἀκοῦτε, διαβάζετε, βλέπε) ἀγαπητά μου παιδιὰ
ἔχουν συνδυάσει τὸν ἔρωτα μὲ τὴν ἁμαρτία.
Καὶ ἔχουν συνηθίσει οἱ ἄνθρωποι σ’ αὐτὸ τὸ μοτίβο,
ἰδίως οἱ ποιητές, μουσικοί, τραγουδιστὲς ἂν οἱ στίχοι δὲν ἔχουν κάτι τὸ
παράνομο νὰ μὴν τὸ γράφουν καὶ νὰ μὴν τὸ μελοποιοῦν.
Ὅταν ὑπάρχουν ἁμαρτωλὲς σχέσεις οἱ ἄνθρωποι νομίζουν
ὅτι χαίρονται τὸν ἔρωτα, ἀλλὰ χαίρονται τὴν ἁμαρτία. Καὶ μετὰ ὅταν μποῦν
στὴν οἰκογένεια, στὰ πλαίσια τῆς ἀρετῆς καὶ θὰ χαροῦν στὴ σχέση τοὺς
αἰσθάνονται ἀτονία, κάποια ἀμηχανία. Βλέπουμε ἐπίσης κάποιους νέους ποὺ
εἶναι σοβαροὶ καὶ εὐγενικοὶ καὶ θέλουν νὰ παντρευτοῦν, ἀλλὰ δὲν βρίσκουν
κάτι ἀντίστοιχο.
Οἱ νέοι σήμερα ἔχουν τὸ δικό τους πορτοφόλι, κρατᾶνε
κάτι δικό τους καὶ αὐτὸ τοὺς δημιουργεῖ πρόσθετο ἄγχος ἀλλὰ μόνο μὲ τὴν
πίστη μπορεῖ νὰ δοθεῖ ὁ ἕνας στὸν ἄλλον.
Τί κάνουμε ἐμεῖς γιὰ νὰ δείξουμε στοὺς νέους ποιὰ εἶναι
ἡ ἀγάπη, πῶς νὰ γίνουν καλοὶ σύζυγοι; Τοὺς δείχνουμε τὴν εἰκόνα τῆς
Ἀποκαθήλωσης ποὺ ὁ Χριστὸς μπαίνει νεκρὸς στὸ σεντόνι. Δηλαδή, ὁ Νυμφίος
πεθαίνει γιὰ τὴν νύμφη (Ἐκκλησία). Ἔτσι καὶ ὁ νέος πρέπει νὰ ἀποφασίσει
τὴν πλήρης παράδοση στὴ σύντροφό του. Μόνο ἔτσι ὁ ἢ ἡ σύντροφος θὰ
πειστεῖ γιὰ τὴν πλήρη καὶ ἀποκλειστική σου ἀγάπη.
Λοιπόν, ἡ παράδοση στὸν ἄλλον ποὺ εἶναι ἕνα πράγμα
τολμηρὸ χρειάζεται πίστη ποὺ εἶναι καὶ αὐτὴ τολμηρὸ πράγμα ποὺ δίνουν
τὴν ἀθωότητα τοῦ ἔγγαμου ἀνθρώπου.