Και είπαν οι άθρησκοι που εβάλαμεν εις τον σβέρκο μας, να μή μανθάνουν τα παιδιά μας Χριστόν και Παναγίαν, διότι θα μας παρεξηγήσουν οι ισχυροί. Και βγήκαν ακόμη να' ποτάξουν την Εκκλησίαν, διότι έχει πολλήν δύναμη και την φοβούνται. Και είπαν λόγια άπρεπα δια τους παπάδες. Εμείς, με σκιάν μας τον Τίμιον Σταυρόν, επολεμήσαμεν ολούθε, σε κάστρα, σε ντερβένια, σε μπογάζια και σε ταμπούργια. Και αυτός ο Σταυρός, μας έσωσε... Μας έδωσε την νίκη και έχασε τον άπιστον Τούρκον. Τόση μικρότητα στον Σταυρό, τον Σωτήρα μας! Ντροπή Έλληνες!

 


Στρατηγός Μακρυγιάννης

Η ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ...

Αν δεν αγωνίζομαι για την απελευθέρωση από τα προσωπικά μου δεσμά,
πώς θα αγωνιστώ για την πατρίδα;
Αν δεν ευαγγελίζομαι
ότι μπορώ να αναγεννιέμαι μες στο Φως,
για τι ζω;

πηγή 

Ας μιλήσουμε για τον Διαφωτισμό και τον ΡΑΤΣΙΣΜΟ!

Ο Βολταίρος και οι μαύροι: Το αληθινό αποτρόπαιο πρόσωπο του «διαφωτισμού»

 
Tου Γιώργου Κεκαυμένου 

Όταν έγραφα τα μελετήματά μου για την 25η Μαρτίου και για το κρυφό σχολειό, αναγκάστηκα να διαβάσω όλες τις «σοφίες» των προοδευτικών ιστορικών σχετικά με τα θέματα αυτά. Εκεί λοιπόν είδα πως η κοινή επωδός όλων αυτών είναι το να καταγγέλλουν την εκκλησία ως σκοταδιστική και μεσαιωνική διότι είναι ενάντια στην πρόοδο και στο φως που έφερε στην ανθρωπότητα το κίνημα του διαφωτισμού. Και δεν έπαυαν φυσικά να τονίζουν το ότι η εκκλησία ήταν ενάντια στην επανάσταση του 21, την εκδήλωση της οποίας χρωστάμε αποκλειστικά και μόνον στον διαφωτισμό, ο οποίος είναι ότι πιο προοδευτικό υπήρξε στην γη, αφού σ’ αυτόν οφείλουμε όλοι οι άνθρωποι τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Υπόχρεοι λοιπόν όλοι οι άνθρωποι στον διαφωτισμό.

Όλοι;
Όλοι, αλλά όχι ακριβώς.

Γιατί όλοι αυτοί που λάβροι χαρακτηρίζουν ως σκοταδιστή όποιον τολμήσει να διατυπώσει την αντίθεση του στο κίνημα του διαφωτισμού «ξεχνάνε» να μας δείξουν και μια άλλη όχι και τόσο φωτεινή πλευρά του «αιώνα των φώτων»…

Ξεχνάνε δηλαδή να μας πούνε ότι καλά και άγια τα ανθρώπινα δικαιώματα αλλά αφορούν αποκλειστικά και μόνον την… λευκή φυλή. Ναι λοιπόν! Όλοι αυτοί οι φοβεροί και τρομεροί αντιρατσιστές των ημερών μας είναι οι υπέρμαχοι και οι διαπρύσιοι κήρυκες του πιο σκληρού ρατσιστικού κινήματος που εμφανίστηκε ποτέ, που δεν είναι άλλο από τον διαφωτισμό. Γι’ αυτό και όλοι οι μεγάλοι εκπρόσωποι του διαφωτισμού είναι πιο σκληροί ρατσιστές και μάλιστα με έναν ρατσισμό τόσον άγριο που σοκάρει βαθιά κάθε άνθρωπο που τον διαπιστώνει…
Ξεκινάμε λοιπόν με τις απόψεις που εξέφρασε ο κορυφαίος των κορυφαίων του διαφωτισμού, ο Βολταίρος, για τους μαύρους και τα… δικαιώματά τους!
Γράφει λοιπόν ο μέγας φιλόσοφος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τα εξής… αντιρατσιστικά, καθώς περιγράφει τους μαύρους συνανθρώπους μας:
«Leurs yeux ronds, leur nez épaté, leurs lèvres toujours grosses, leurs oreilles différemment figurées, la laine de leur tête, la mesure même de leur intelligence, mettent entre eux et les autres espèces d’hommes des d i f f é r e n c e s prodigieuses »: Essai sur les moeurs, INTRODUCTION.[1]
«Τα στρογγυλά μάτια τους, η πλακουτσωτή μύτη τους, τα χείλια τους που είναι πάντα παχιά, τα διαφορετικά διαμορφωμένα αυτιά τους, το μαλλί στο κεφάλι τους, το μέτρο της ίδιας της νοημοσύνης τους, όλ’ αυτά ορθώνουν ανάμεσα σ’ αυτούς και τα άλλα είδη τεράστιες δ ι α φ ο ρ έ ς».
«[Ε]t ils n’ont d’homme que la stature du corps, avec la faculté de la parole et de la pensée dans un degré très éloigné du nôtre. Tels sont ceux que j’ai vus et examinés»: Essai sur les moeurs, INTRODUCTION.[2]
«Και δεν είναι άνθρωποι, παρά το παράστημα του σώματος, μιας κι η ικανότητα στο να διατυπώνουν την σκέψη τους απέχει υπερβολικά πολύ από την δική μας. Τέτοιοι είναι εκείνοι που έχω δει και έχω εξετάσει».
«[Ε]t on peut dire que si leur intelligence n’est pas d’une autre espèce que notre entendement, elle est fort inférieure. Ils ne sont pas capables d’une grande attention; ils combinent peu, et ne paraissent faits ni pour les avantages ni pour les abus de notre philosophie»: Essai sur les moeurs, κεφ. CXLI.[3]
«Εάν η αντιληπτικότητά τους δεν είναι τελείως διαφορετικής φύσης από την δική μας, είναι σε κάθε περίπτωση πολύ κατώτερη. Δεν είναι ικανοί στο να δείξουν οποιασδήποτε μεγάλη συγκέντρωση. Έχουν πολύ μικρή συνδυαστική ικανότητα και δεν δείχνουν ικανότητα να κατακτήσουν ούτε τα πλεονεκτήματα ούτε για τις καταχρήσεις της φιλοσοφίας μας».
Και το καλύτερο:
«C’est une grande question parmi eux s’ils son descendus des singes, ou si les singes sont venus d’eux. Nos sages ont dit que l’homme est l’image de Dieu: voilà une plaisante image de l’Etre éternel qu’un nez noir épaté, avec peu ou point d’intelligence! Un temps viendra, sans doute, où ces a n i m a u x sauront bien cultiver la terre, l’embellir par des maisons et par des jardins, et connaître la route des astres. Il faut du temps pour tout»: Lettres d’Amabed, Septième lettre. D’Amabed.[4]
«Ένα σπουδαίο ζήτημα είναι επίσης το αν προέρχονται [οι Αφρικανοί] από τους πιθήκους ή εάν οι πίθηκοι προέρχονται από αυτούς. Οι σοφοί μας μας έχουν πει ότι ο άνθρωπος δημιουργήθηκε κατ’ εικόνα Θεού. Να λοιπόν μια ωραία εικόνα του θείου κατασκευαστή: Μια πλακουτσωτή μαύρη μύτη με ελάχιστη ή και ανύπαρκτη νοημοσύνη. Σίγουρα θα έρθει καιρός που θα μάθουν ακόμη και αυτά τα ζ ώ α πώς να καλλιεργούν καλά το έδαφος, να καλλωπίζουν τα σπίτια και τους κήπους τους και να γνωρίσουν τις πορείες των αστεριών: Ο οποιοσδήποτε χρειάζεται τον χρόνο του για όλα».
Τι αηδία αισθάνονταν αλήθεια για τους μαύρους ο κορυφαίος του διαφωτισμού και ΘΕΜΕΛΙΩΤΗΣ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Βολταίρος! Και πόσο πολύ τον ενοχλούσε η διδασκαλία της αγίας Γραφής ότι όλοι οι άνθρωποι κατάγονται από έναν και μόνον ζευγάρι, τον Αδάμ και την Εύα! Και πως θα μπορούσε να είναι αλλιώς, αφού για όλους τους ρατσιστές αυτή η διδασκαλία της Βίβλου είναι κόκκινο πανί. (Βλέπε σχετικά την καταπληκτική ανάλυση του William B. Cohen, The French Encounter With Africans: White Response to Blacks, 1530-1880, Indiana University Press 2003, σ. 84 κ. εξ.).
Και φυσικά αυτή είναι μια ελάχιστη σταχυολόγηση από τα όσα ωραία αντιρατσιστικά έχει γράψει ο Βολταίρος για τους μαύρους.

Και ήταν μόνον ο Βολταίρος που είχε αυτές τις… ανθρωπιστικές και πολύ αντιρατσιστικές απόψεις; Όχι βέβαια! Να τι λέει ο μεγάλος επίσης φιλόσοφος των φώτων Δαυίδ Χιουμ:

«I am apt to suspect the Negroes, and in general all other species of men, to be naturally inferior to the whites. There never was any civilized nation of any other complection than white, nor even any individual eminent in action or speculation. No ingenious manufactures among them, no arts, no sciences… Such a uniform and constant difference could not happen, in so many countries and ages, if nature had not made an original distinction between these breeds of men»: Of national characters, in Essays: Moral, Political and Literary.[5]
«Είμαι σε θέση να υποψιαστώ πως οι νέγροι, και γενικά όλα τα άλλα ανθρώπινα είδη, ότι είναι φύσει κατώτερα από τα λευκά. Δεν υπήρξε ποτέ πολιτισμένο έθνος άλλου χρώματος εκτός από λευκό, ούτε ακόμα και οποιοδήποτε άτομο που να διέπρεψε στην δράση ή την κερδοσκοπία. Καμία έξυπνη κατασκευή μεταξύ τους, καμία τέχνη, καμία επιστήμη… Μια τέτοια ομοιόμορφη και σταθερή διαφορά δεν θα μπορούσε να συμβεί, σε τόσες πολλές χώρες και ηλικίες, εάν η φύση δεν είχε κάνει μια αρχική διάκριση σ’ αυτές τις ανθρώπινες φυλές». Είναι πασίγνωστο πως ο μεγάλος αμερικανός πρόεδρος Θωμάς Τζέφερσον, ο οποίος μάλιστα όταν ήταν στο Παρίσι πήρε μέρος στην σύνταξη της περίφημης διακήρυξης των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη ήταν ιδιοκτήτης εκατό και πλέον μαύρων δούλων. Σε αντιρατσιστική… έκρηξη θα συλλάβουμε τώρα και τον μεγάλο φιλόσοφο της… ΗΘΙΚΗΣ (εδώ πεθαίνουμε στα γέλια) Εμμανουήλ Καντ (ναι, ο διάσημος Καντ!), ο οποίος λέει τα εξής:
«Die Negers von Afrika haben von der Natur kein Gefühl, welches über das Läppische stiege. Herr Hume fordert jedermann auf, ein einziges Beispiel anzuführen, da ein Neger Talente gewiesen habe, und behauptet: daß unter den hunderttausenden von Schwarzen, die aus ihren Ländern anderwärts verführt werden, dennoch nicht ein einziger jemals gefunden worden, der entweder in Kunst oder Wissenschaft, oder irgend einer andern rühmlichen Eigenschaft etwas Großes vorgestellt habe, obgleich unter den Weißen sich beständig welche aus dem niedrigsten Pöbel empor schwingen und durch vorzügliche Gaben in der Welt ein Ansehen erwerben. So wesentlich ist der Unterschied zwischen diesen zwei Menschengeschlechtern, und er scheint eben so groß in Ansehung der Gemüthsfähigkeiten, als der Farbe nach zu sein»: Beobachtungen über das Gefühl des Schönen und Erhabenen, Vierter Abschnitt.[6]
«Οι νέγροι της Αφρικής δεν έχουν λάβει από τη φύση καμία νοημοσύνη που εξυψώνεται επάνω από τον ανόητο. Ο κ. Χιουμ προκαλεί οποιονδήποτε να αναφέρει ένα και μόνον παράδειγμα κάποιου νέγρου που να έχει εκδηλώσει κάποιο ταλέντο. Όπως αυτός βεβαιώνει, μεταξύ των εκατοντάδων χιλιάδων μαύρων που έχουν περιπλανηθεί μακριά από τις χώρες τους, αν και πάρα πολλοί από αυτούς έχουν απελευθερωθεί, ούτε ένας δεν έχει υπάρξει που να επιτύχει κάτι μεγάλο είτε στην τέχνη είτε την επιστήμη είτε σε οποιοδήποτε άλλο αξιέπαινο θέμα. Αντίθετα, μεταξύ των λευκών οι άνθρωποι ανεβαίνουν συνεχώς επάνω από το χαμηλό σημείο όπου βρίσκονται και εξελίσσονται μέσω των ανώτερων προσόντων τους, αποκτώντας στον κόσμο φήμη. Η διαφορά λοιπόν μεταξύ των δύο φυλών είναι ουσιαστική:Εμφανίζεται να είναι εξίσου μεγάλη και όσον αφορά τις ικανότητες του μυαλού όπως ακριβώς και στο χρώμα». Και θα κλείσω αυτήν την σύντομη περιδιάβασή μου στον υπέροχο και… ολοφώτεινο κόσμο του διαφωτισμού με τα όσα αποκαλυπτικά είπε ο Αβραάμ Λίνκολν σχετικά με τα δικαιώματα που θα μπορούσαν να έχουν οι μαύροι στην Αμερική, μετά την απελευθέρωσή τους:
«I will say, then, that I AM NOT NOR HAVE EVER BEEN in favor of bringing about in any way the social and political equality of the black and white races—that I am not, nor ever have been, in favor of making voters or jurors of negroes, nor of qualifying them to hold office, nor to i n t e r m a r r y with White people; and I will say in addition to this that there is a physical difference between the White and black races which will ever FORBID the two races living together on terms of social and political equality. And inasmuch as they cannot so live, while they do remain together, there must be the position of superior and inferior, and I, as much as any other man, am in favor of having the superior position assigned to the White race»: 4th Lincoln-Douglas debate, 18 ix. Collected Works, τ. 3, σσ. 145-146.[7]
«Θα πω, λοιπόν, ότι ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΟΥΤΕ ΗΜΟΥΝ ΠΟΤΕ υπέρ του να επιφέρω με κάθε τρόπο την κοινωνική και πολιτική ισότητα της λευκής με τη μαύρη φυλή. Επίσης, δεν είμαι ούτε ήμουν ποτέ υπέρ του να καταστήσουμε τους νέγρους ψηφοφόρους ή ένορκους, ούτε υπέρ του να τους δώσουμε την δυνατότητα να διαχειρίζονται γραφεία, ούτε είμαι υπέρ του να παντρεύονται οι νέγροι με λευκούς. Και θα πω επιπλέον ότι υπάρχει μια φυσική διαφορά μεταξύ των λευκών και των μαύρων που ΘΑ ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΙ για πάντα τις δύο αυτές φυλές να ζήσουν μαζί με όρους κοινωνικής και πολιτικής ισότητας. Και δεδομένου ότι δεν θα μπορούν να ζήσουν έτσι, ενώ θα συνυπάρχουν στον ίδιο τόπο, θα πρέπει να υπάρξει ανώτερος και κατώτερος, και εγώ, περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο άτομο, είμαι υπέρ της ανάθεσης την ανώτερης θέση στην λευκή φυλή».
Αυτός ήταν ο μεγάλος απελευθερωτής των μαύρων Αβραάμ Λίνκολν.
Νά την λοιπόν η εμετική κτηνωδία του διαφωτισμού σε όλο της το μεγαλείο. Ένας διαφωτισμός ο οποίος διακήρυξε σε όλους τους τόνους τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ισότητα, αλλά με έναν όρο: Όλα αυτά να αφορούν αποκλειστικά και μόνον την λευκή φυλή. Και όπως είναι γνωστό σε όλους μας, αυτά τα «λαμπρά» τα διδάγματα του διαφωτισμού δεν έμειναν μόνον στα χαρτιά, αλλά εφαρμόστηκαν με απόλυτη συνέπεια και σχολαστικότητα στα χρόνια που ακολούθησαν και με την αποικιοκρατία, αλλά και με τις ρατσιστικές διακρίσεις που καθιερώθηκαν επίσημα στις μεγαλύτερες χώρες της «φωτισμένης» Δύσης, με πρώτη και καλύτερη, φυσικά, την Αμερική.
Αυτός, φίλοι μου, είναι ο διαφωτισμός που θέλουν να δεχτούμε ως πρόοδο και φως όλοι οι «φωταδιστές» διανοούμενοι της πατρίδας μας. Αυτός είναι ο διαφωτισμός που όποιος τολμήσει να τον απορρίψει, ή έστω να τον αμφισβητήσει, χαρακτηρίζεται ως σκοταδιστής εχθρός της προόδου, της επιστήμης και όλα τα υπόλοιπα, γνωστά σε όλους. Αυτή είναι η φιλοσοφία στο όνομα της οποίας ομνύουν όλοι οι δυναμικοί αντιρατσιστές της εποχής μας.
 

Όχι τίποτε άλλο, αλλά για να ξέρουμε τι θέλουν να μας πλασάρουν…

πηγή 

ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΕΚΕΙΝΟΥΣ ΠΟΥ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΝ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ ΤΟΝ Ε’ ΩΣ ΤΟΥΡΚΟΦΙΛΟ ΚΑΙ ΠΡΟΔΟΤΗ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΕΚΕΙΝΟΥΣ ΠΟΥ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΝ

ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ ΤΟΝ Ε’

ΩΣ ΤΟΥΡΚΟΦΙΛΟ ΚΑΙ ΠΡΟΔΟΤΗ

   Και τώρα μερικά ερωτήματα για όλους εκείνους που αβασάνιστα κατηγορούν τον Γρηγόριον ως τουρκόφιλο και προδότη. Ίσως από ιδεολογική αγκύλωση...

α) Ο Μητροπολίτης Δέρκων, Γρηγόριος και αυτός, ήταν ένας κληρικός που στην καρδιά του εκόχλαζε η αγάπη για την πατρίδα. Συνυπέγραψε το κείμενο τού αφορισμού. Γιατί αυτή η γενναία ψυχή δεν διαμαρτύ­ρεται καθόλου, εάν είχε έστω και υπόνοιες, ότι ο Πα­τριάρχης είναι προδότης; Γιατί ενώ οδηγείται στο μαρ­τύριο δεν αντιδρά, δεν λέει τίποτα; Ήταν και αυτός προδότης;;

β) Ο «Λόγιος Ερμής», όργανο των Ελλήνων Δια­φωτιστών στην Βιέννη, δημοσιεύει το κείμενο τού αφορισμού χωρίς τον παραμικρό σχολιασμό! Γιατί;; Αν εγνώριζαν οι Έλληνες Διαφωτιστές ή αν είχαν υπόνοιες ότι ο Πατριάρχης ήταν προδότης θα έγραφαν πολλά... Γιατί δεν έγραψαν το παραμικρό εναντίον τού Γρηγορίου;

γ) Ο Αλεξ. Υψηλάντης, ο άμεσα θιγόμενος από το αφοριστικόν, όχι μόνον δεν διαμαρτύρεται, αλλά λίγο αργότερα στις 8.6.1821, με ημερήσια διαταγή του απεκήρυξε τους στρατιώτες του που δεν επέμεναν στον αγώνα για να εκδικηθούν το αίμα των κατασφαγέντων... Πατριαρχών.¹

Και όχι μόνον δεν διαμαρτύρεται, αλλά και χαρα­κτηρίζει το αίμα τού Πατριάρχου «ιερόν»! Αλλά και κανένας από τους Πελοποννησίους επα­ναστάτες δεν έγραψε τίποτα εναντίον τού Γρηγορίου, ούτε εξέφρασε το παραμικρό παράπονο! Όλοι ήξε­ραν!!!...

Γιατί; Και ακόμη γιατί προσπαθεί να πείσει άλλους, όπως τον Θ. Κολοκοτρώνη, με επιστολή τού 29.1.1821 ότι το αφοριστικό ήταν τέχνασμα και διπλωματικός ελιγμός τού Πατριάρχη;

δ) Ο Βούλγαρος Ιστορικός και ακαδημαϊκός Νικολάϊ Τοντόρωφ (πρεσβευτής της Βουλγαρίας στην Αθήνα, 1977) «μας παρέχει την πληροφορία ότι ο Πατριάρχης είχε στενές σχέσεις και επικοινωνία με Βούλγαρους Φιλικούς, όπως με τον μεγαλέμπορο και επιχειρηματία από το Γκάμπροβο, Χατζή Χρήστο Ράτσκωφ, ο οποίος είχε δανείσει στο Πατριαρχείο 100 χιλιάδες λέβα και είχε κρύψει στο μύλο του 40 φορτία με πυρίτιδα και βόλια για τις ανάγκες της ελληνικής εξεγέρσεως».² Και ερωτώ: Τι τα ήθελε τόσα χρήματα ο νηστευτής και λιτοδίαιτος Γρηγόριος; Πως συμβιβάζεται να είναι κα­νείς προδότης και τουρκοφάγος και συγχρόνως να επι­χειρεί τέτοια «ανοίγματα», προετοιμάζοντας την εξέγερση των Ελλήνων;

ε) Δύο πρόσωπα, σύγχρονοι τού Γρηγορίου, ο Νικ. Σπηλιάδης και ο Μιχ. Οικονόμου, γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα αυτής της εποχής. Γιατί δεν γράφουν κάτι σχετικώς αν ο Γρηγόριος, όπως διατείνονται με­ρικοί εκτελούντες «διατεταγμένη υπηρεσία» ιστορικοί, ήταν προδότης και τουρκόφιλος;

Και όχι μόνον δεν γράφουν τίποτα, αλλά και εξαί­ρουν «τον πατριωτισμό, το πνεύμα της θυσίας, και την πολιτική ευθυκρισία του».³ Ότι ο αφορισμός δεν εκφράζει την βούληση τού Γρηγορίου, φαίνεται από την πληροφορία τού Μιχ. Οικονόμου για την ανάκλησή του σε μυστική τελετή 12 ημέρες μετά την κοινοποίη­σή του.⁴

στ) Όσοι αβασάνιστα τον κατηγορούν ως προδότη και τουρκόφιλον, δεν έχουν προσέξει μία κίνηση, ενδεικτική τού Γρηγορίου, ολίγα λεπτά προ τού απαγχονισμού του. Ενώ η αγχόνη είναι περασμένη στο λαι­μό του, αυτός εστράφη προς το δυτικό μέρος τού ορί­ζοντος, προς την πατρίδα του τη Πελοπόννησο και ευλόγησε και με τα δύο του χέρια τον ορίζοντα, δηλ. τους Πελοποννησίους επαναστάτες!!

Έχουμε 10 Απριλίου και ο αγώνας της εθνεγερσίας έχει αρχίσει από τις 25 Μαρτίου. Αυτό για το οποίον αγωνίσθηκε, η έκρηξη της Επαναστάσεως, είναι πραγ­ματικότητα! Την Επανάσταση ευλογεί! Αλήθεια, τι έχουν να πουν οι κατήγοροι τού Γρηγορίου;

ζ) Ο θάνατος του, το μαρτύριο του, αποπνέει μια μεγαλοπρέπεια. Εβάδισε προς το μαρτύριο ήρεμος! Τρόπον τινά το επεζήτησε, ενώ θα μπορούσε να το αποφύγει. Ποθεί το μαρτύριο!... Εγνώριζε πολύ καλά γιατί έχυνε το αίμα του! Μεγάλη καρδιά! ΑΞΙΟΣ ποιμέ­νας! Μπορούν οι κατήγοροι τού Γρηγορίου να μας δεί­ξουν παρόμοια περιστατικά προδοτών που πεθαίνουν γι' αυτό που επρόδωσαν;

η) Τα γεγονότα της Επαναστάσεως στις Ηγεμονίες έγιναν γνωστά στους Τούρκους στην Πόλη την 1^η Μαρτίου. Η αποκήρυξη τού Υψηλάντη από τον Τσάρο και η άδειά του να εκστρατεύσει Τουρκικός στρατός στις Ηγεμονίες έγινε στις 14 Μαρτίου. Τελευταίος και μόλις στις 23 Μαρτίου ο Γρηγόριος αποκήρυξε τον Αλεξ. Υψηλάντη. Όπως βλέπουμε, ο αφορισμός εκδό­θηκε με τη μεγαλύτερη καθυστέρηση. Εκδόθηκε δη­λαδή όταν η επανάσταση στις Ηγεμονίες είχε κριθεί, ενώ στην Πελοπόννησο είχε ξεσπάσει! Πιστεύω πως ένας προδότης δεν θα καθυστερούσε. Θα έσπευδε, όπως συνήθως συμβαίνει, να πράξει το... καθήκον του.

Ερωτώ τους κατηγόρους τού Γρηγορίου· έχουν αντιρρήσεις για την τακτική του Γρηγορίου σ' αυτό το σημείον; Αλλά όποιος δεν θέλει να δει, δεν βλέπει. Οι μικροϊδεολογικές σκοπιμότητες φαίνεται πως διαστρέ­φουν και σκοτώνουν την αλήθεια...

θ) Το αφοριστικό εναντίον των κλεφτών, που ο Γ. Τερτσέτης δικαιολογεί, δεν το είχε εκδώσει ο Γρηγόριος. Το είχε εκδώσει, προ του Γρηγορίου, ο Πατριάρ­χης Καλλίνικος Ε' (1801-1806). Όταν εκδόθηκε το αφο­ριστικό εκείνο, ο Γρηγόριος βρισκόταν εξόριστος στο Άγιο Όρος. Και κάτι που θα σοκάρει τους «προοδευ­τικούς». Ο Γρηγόριος όταν ξανάγινε Πατριάρχης, ακύρωσε το αφοριστικό του Καλλίνικου Ε'. Προδότης να σου πετύχει (!) Έγραψε δε επιστολή στο Γέρο του Μω­ρία, που εκείνος τη δέχθηκε με βαθιά συγκίνηση και ευγνωμοσύνη. Αξιοσημείωτον είναι ότι στην επιστολήν αυτήν, όπως γράφει ο Μ. Οικονόμου, γραμματικός τού Θ. Κολοκοτρώνη, έλυε ο Γρηγόριος παντός δε­σμού, όσον αφορά το αφοριστικόν του Καλλινίκου Ε', τον Θ. Κολοκοτρώνη και τον ευλογούσε! Η απάντηση - επιστολή κατένυξε την καρδιά του Θ. Κολοκοτρώνη!!⁵  Όσο για τη φράση του Κολοκοτρώνη: «αυτός ο Πα­τριάρχης έκανε ό,τι του έλεγε ο Σουλτάνος», είναι γε­γονός πως δεν την είπε ο Γέρος για τον Γρηγόριο Ε'.⁶ Πως είναι δυνατόν ένας τέτοιος άνθρωπος, όπως ο Γρηγόριος, να είναι προδότης τού Αγώνα και τουρκόφιλος; Ένας τουρκόφιλος είναι δυνατόν έτσι να δρα και να ενεργεί;

ι) Εάν ο Σουλτάνος Μαχμούτ προέβαινε σε σφαγές τού Ελληνικού στοιχείου τότε ποιοί θα σήκωναν τ' άρματα; Ποιοί θα έκαναν την Επανάσταση; Δεν αποτελούσε αυτό δίλημμα για τον Γρηγόριον;

ια) Ο Πατριάρχης εργαζόμενος με το δικό του τρόπο, υποκινούσε τον Σουλτάνο σε πόλεμο κατά τού Αλή Πασά. Χρησιμοποιούσε δε γι’ αυτό το σκοπό τον έμπι­στο του Χατζή Ομέρ Εφέντη, ο οποίος επηρέαζε τον σύμβουλο του Σουλτάνου, Χαλέτ Εφέντη.⁷

Από την άλλη μεριά ο Πατριάρχης, ο Παλαιών Πα­τρών και ο Ιω. Παπαρρηγόπουλος παγίδευσαν τον πα­μπόνηρο Αλή Πασά των Ιωαννίνων σπρώχνοντάς τον σε αντίσταση κατά του Σουλτάνου, με την υπόσχεση ότι μέσω τού Ιω. Καποδίστρια θα επιτύχουν κήρυξη πολέμου της Ρωσίας κατά της Τουρκίας. Το σχέδιο επέτυχε. Ο Αλής βγήκε από τη μέση και ο Μοριάς βρήκε την ευκαιρία να κηρύξει την Επανάσταση⁸.

Η υπηρεσία αυτή τού Γρηγορίου, γράφει ο Παν. Πα­παθεοδώρου, ήταν εκείνη την στιγμή η μεγαλύτερη που μπορούσε να προσφέρει στον εθνικόν αγώνα.⁹ Οι επικριτές του Γρηγορίου γνωρίζουν αυτές τις «μικρολεπτομέρειες»;;

ιβ) Μερικοί Ιστορικοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι το Πατριαρχείο και οι Φαναριώτες είχαν βάλει σε εφαρμογή «σχέδιο» για το φάγωμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας εκ των έσω. Όταν οι εχθροί τού γέ­νους το πήραν χαμπάρι έρριξαν το σύνθημα: «αμέσως τώρα επανάσταση». Έτσι χωρίς προπαρασκευή το Γέ­νος θα ξεμάτωνε γι’ άλλη μια φορά με οδυνηρές συνέ­πειες... Το αν η Επανάσταση τού '21 στάθηκε όρθια, αυτό είναι ένα άλλο γεγονός. Άλλωστε υπήρχαν επιφυλάξεις και δισταγμοί από σημαίνοντα πρόσωπα της εποχής εκείνης, Καποδίστριας, Κοραής, μέλη της Φι­λικής Εταιρείας κ.α. Αυτό βέβαια δεν φανέρωνε φιλοτουρκισμόν και έλλειψη πατριωτισμού, αλλά εκτίμηση διαφορετική των περιστάσεων!

Το «ίδιο «σχέδιο» είχε μπει σε εφαρμογή και πριν από το 1922. Ήταν εποχή που στους 100 βουλευτές τού Τουρκικού Κοινοβουλίου οι 70 ήταν Έλληνες!

Τότε μέσα στις Μασονικές Στοές εκκολάφθηκε το κίνημα των Νεότουρκων με τον Ταλαάτ Μπέη, το όποιον προώθησε στην εξουσία τον Κεμάλ Ατατούρκ. Ο Κεμάλ, μασόνος πεφωτισμένος, βοηθήθηκε αποφα­σιστικά από τους Εβραίους Μπολσεβίκους της Ρωσίας και από τα Σιωνιστικά ανδρείκελα της Δύσεως. Είχε βέ­βαια προηγηθεί η ύπουλη «δουλειά» δύο υψηλόβαθ­μων Ελλήνων Τεκτόνων, τού Στεφάνου Σκουλούδη και του Κλεάνθη Σκαλιέρη στις αρχές της δεκαετίας τού 1870. Με την Στοά τού Σκαλιέρη, το «Φως της Ανα­τολής», θα συνεργασθεί ο αρχηγός των Νεότουρκων, Ταλαάτ Μπέης. Έτσι ήλθε η καταστροφή του 1922, μία από τις χειρότερες για τον Ελληνισμό.¹⁰

Έτσι μπορεί να καταλάβει κανείς γιατί φθάσαμε στην Μικρασιατική καταστροφή. Οι επικριτές, οι κατή­γοροι και οι υβριστές τού Γρηγορίου ας σκεφθούν.... Είναι αδιανόητον να κατηγορείς κάποιον χωρίς απο­δείξεις. Έτσι δεν γράφεται ιστορία.

ιγ) Και κάτι άλλο που δεν θα το γνωρίζουν οι επικρι­τές και υβριστές του Γρηγορίου: Το λείψανο τού Πα­τριάρχου παρέμεινε 11 ημέρες άταφον. (3 ημέρες στην αγχόνη και 8 ημέρες στη θάλασσα). Στις 22 Απριλίου 1821, Παρασκευή της εβδομάδος των Μυροφόρων, ελληνικό πλοίο μετέφερε το ιερόν σκή­νωμα στην Οδησσό της Ρωσίας. Έφθασε εκεί στις 12 Μαΐου 1821, δηλαδή ύστερα από ταξείδι 20 ημερών. Το λείψανο τού Ιερομάρτυρος Γρηγορίου Ε', θείον σημείον της Αγιότητος αυτού, διετηρείτο  ΑΣΗΠΤΟΝ και ΕΥΩΔΕΣΤΑΤΟΝ! Το γεγονός εβεβαιώθη υπό των Ρω­σικών Αρχών και ανεγράφη εις το επίσημο πρωτόκολλον τού Τελωνείου της Οδησσού.¹¹

ιδ) Υπάρχει και μια ισχυρή μαρτυρία, αληθινός κα­ταπέλτης κατά των συκοφαντών τού Γρηγορίου.

Και αυτή είναι η αγόρευση τού βουλευτή Ρήγα Πα­λαμήδη στην Εθνική αντιπροσωπεία στις 3.8.1864. Στην συγκλονιστική, λόγω των αποκαλυφθέντων γεγο­νότων αγόρευσή του, ο Ρ. Παλαμήδης είπε ότι στις 14 Μαρτίου 1821 τον προσκάλεσε ο Πατριάρχης Γρηγό­ριος Ε', και τού έδωσε δύο πατριαρχικά έγγραφα το ένα δια τον Π. Πατρών Γερμανόν και το άλλο δια τον Τριπόλεως Δανιήλ. Ομιλών ο Πατριάρχης μετά παλλούσης καρδίας, ανάγκασε τον Ρ. Παλαμήδην να τα πάρει, κάμπτοντας τις αντιρρήσεις του ένεκα τού κινδυνώδους της αποστολής.

Την διήγηση αυτή τού Ρ. Παλαμήδη επιβεβαιώνει και ο Π. Σούτσος, αρθρογράφος της εφημερίδας «Αιών», ο οποίος δηλώνει ότι ήταν παρών στον διάλο­γο των δύο ανδρών και είδε τον Γρηγόριον με δάκρυα στα μάτια να παρακαλεί τον Παλαμήδη να μεταφέρει τα έγγραφα λέγοντας: «Εξεδώκαμεν αφορισμόν κατά τού ένοπλου Γένους, φοβούμενοι την σφαγήν του. Πορεύεσθε προς την Πελοπόννησον, και αναγγείλατε εις τον Π. Πατρών και τους άλλους Ιεράρχας ότι η ευλο­γία εμού επί τα έργα των χειρών τού Ελληνικού λαού. Πολεμείτε τον Αγαρηνόν»¹².

Έχουν ύπ' όψη τους αυτές τις «λεπτομέρειες» οι συκοφάντες τού Γρηγορίου;

---

1. Σπυρ. Τρικούπη, σελ. 128.
2. Παν. Παπαθεοδώρου, ο Γρηγόριος Ε' και η Επανάσταση τού '21, σελ. 49. Συνιστώ εκθύμως την εργασία αυτή. Είναι μια ολοκληρωμένη θεώρηση τού Γρηγορίου Ε'!!!
3. Παν. Θ. Παπαθεοδώρου, Γρηγόριος Ε' και η Επανάσταση τού '21, σελ. 61.
4. Στο ίδιο, σελ. 62.
5. Ιω. Παπαϊωάννου, Ιστορικές γραμμές, τόμ. Α', σελ. 210-211.
6. Εφημερίδα «Ορθόδοξος Τύπος», Μάιος 1977, όπου και άρθρον του Αρχιμανδρίτη Μελετίου Καλαμαρά, τώρα Μητροπολίτου Πρεβέζης και Νικοπόλεως.
7. Διον. Κόκκινου, Η Ελληνική Επανάστασις, τόμ. Α', σελ. 364.
8. Παν. Παπαθεοδώρου, Γρηγόριος Ε’ και η Επανάστασις τού '21, σελ. 50.
9. Στο ίδιο. σελ. 51
10. Κων/νου Καπετανοπούλου, πρεσβυτέρου, Αντιχιλιαστικά - Αντιμασονικά και άλλα κείμενα, σελ. 84
11. Ιω. Βώκου, Γρηγόριος Ε', σελ. 29.
12. Π. Παπαθεοδώρου, ο Γρηγόριος Ε' και η Επανάσταση τού 1821, σελ. 69-71.

ΚΩΝ/ΝΟΥ Δ. ΚΑΠΕΤΑΝΟΠΟΥΛΟΥ

Πρωτοπρεσβυτέρου-Θεολόγου

πηγή

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ

 

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ

ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ

Ι.Μ. ΧΑΤΖΗΦΩΤΗ

Χαρατσώματα

     Όταν θέλομε σήμερα να πούμε ότι επιβλήθηκε υπερβολι­κή φορολογία ή ότι το ποσό που ζητήθηκε για μια υπηρεσία ή για μια κοινωνική εκδήλωση ήταν πολύ μεγάλο χρησιμο­ποιούμε συνήθως τη λέξη «χαράτσωμα». Η λέξη αυτή προέρ­χεται από τον προσωπικό, κεφαλικό φόρο, που πλήρωναν οι υπόδουλοι και λεγόταν «χαράτσι». Ανάλογα με την οικονο­μική κατάσταση, αλλά και την ηλικία κλιμακωνόταν. Με τον καιρό διαμορφώθηκαν τρία επίπεδα. Xαράτσι δεν πλήρωναν οι γυναίκες, τα παιδιά, οι γέροι, και οι ανάπηροι. Επρόκει­το για τακτικό φόρο, επιβάλλονταν όμως και άλλοι φόροι σε έκτακτες περιστάσεις για τους δρόμους, τα γεφύρια, τις δα­πάνες του στρατού, των δημοσίων υπαλλήλων κ.λπ. Ακόμη πλήρωναν φόρους εκείνοι που είχαν τη νομή και κατοχή γαιών, των λεγομένων άφθαρτων, γιατί κυριότητα των φθαρτών ονομαζόμενων γαιών είχαν μόνο μουσουλμάνοι. Εκτός από τις ιδιωτικές εκτάσεις (μούλκια), υπήρχαν δημόσιες που παρα­χωρούνταν με αντάλλαγμα την παροχή στρατιωτικών υπηρε­σιών στους μπέηδες, ζαΐμηδες και σπαχήδες και εκείνες που ανήκαν σε θρησκευτικά ιδρύματα (τα βακούφια). Η είσπρα­ξη των φόρων από αυτούς γινόταν μέσω των βοεβόδων. Τα 13 μικρά νησιά του Αρχιπελάγους, όπως είδαμε, είχαν δοθεί στον Αρχιναύαρχο του τουρκικού στόλου (Καπουδάν πασά). Οι φόροι όμως που πλήρωναν οι Ρωμιοί δεν τελειώνουν εδώ, καθώς υπήρχαν έγγειοι φόροι, η δεκάτη και τα δοσίματα. Από προϊόντα, όπως το βαμβάκι, το λάδι, ο καπνός, το σιτάρι και το κριθάρι, έδιναν το ένα δέκατο. Υπήρχαν, εξ άλλου, φόροι για τα βοσκοτόπια, τα αμπέλια, ταχυδρομικά τέλη, τελωνεια­κοί δασμοί κ.λπ.

«Η γη που αφέθηκε στους χριστιανούς, γράφει ο Σβορώνος ^{(όπ. παρ., σελ. 41)}, περιοριζόταν στις ορεινές περιοχές της Μακεδονίας και της Δυτικής Θεσσαλίας, στην Ήπειρο, τη Στερεά Ελλάδα, στην Πελοπόννησο και στα νησιά. Στις περιοχές αυτές, που κατακτήθηκαν αργότερα και όταν οι Τούρκοι εφοδιασμένοι ήδη με γαίες, ήταν πολύ λίγοι, ακόμα και εύφορες πεδιάδες αφήνονται στους χριστιανούς και Έλληνες, μεγαλο-γαιοκτήμονες εισέρχονται στην τουρκική ιεραρχία».

Όταν καταργήθηκε το παιδομάζωμα της πρώτης περιόδου, επιβλήθηκε στα παιδιά από ηλικίας 9 έως 18 χρόνων, η οπέντζα, που την εισέπρατταν κι αυτήν οι σπαχήδες. Όπως γί­νεται αντιληπτό, το φορολογικό σύστημα ποίκιλλε και δε λει­τουργούσε πάντοτε. Στα Δωδεκάνησα, που λέγονταν Νότιες Σποράδες, είχε επιβληθεί ένα προνομιακό καθεστώς. Πλήρω­ναν κάθε χρόνο ένα χρηματικό ποσό, που λεγόταν «μακτού» και ήταν απαλλαγμένο από κάθε άλλο φόρο πού κατέβαλλαν οι κάτοικοι των άλλων διαμερισμάτων της Αυτοκρατορίας.

Εκτός από τη δεκάτη σε είδος, κάθε πέντε και αργότερα κάθε τέσσερα χρόνια, οι υπόδουλοι Έλληνες απέδιδαν την αποκληθείσα από τον Babinger «ανθρώπινη δεκάτη» ή αλ­λιώς «δεκάτη του αίματος», το φοβερό παιδομάζωμα που στε­ρούσε από το σκλαβωμένο γένος τους ανθούς και τις ελπίδες της ανάκαμψης του, αφού στρατολογούνταν για το σώμα των γενιτσάρων οι «από 15 έως 20 ετών καλλίμορφοι, αρτιμελείς και προς πόλεμον κατάλληλοι νέοι των απίστων», όπως όιέ-τασσε το 1601 ο σουλτάνος τον μπεηλέρμπεη της Ρούμελης. Ο επιφανής λόγιος Κωνσταντίνος Κούμας στο έργο του "Ιστορίαι των ανθρωπίνων πράξεων" (τόμος 12ος, Βιέννη 1832) διεκτραγωδώντας τα δεινά των Ελλήνων κατά την Τουρκο­κρατία σημειώνει:

«Εκ μέρους της εξουσίας δεν εδοκίμαζαν πολλά βάρη. Οι φόροι ήσαν μέτριοι και πολλαχού μετά το ετήσιον χαράτσιον μικρότατη ποσότης γροσιών ήτο το επίλοιπον δόσιμον. Αλλ' οι άγριοι Γενίτσαροι κατέτρωγαν τους πτωχούς Χριστιανούς ασπλάγχνως. Εζήτουν κρασιά, φαγητά, ενδύματα, αργύριον, στέλλοντες το ρινόμακτρόν των με δύο σφαιρίδια πιστόλας εγκομβωδεμένον. Τις ηδύνατο να αντισταθή εις τοιούτους απαι­τητός; Πολλοί έπιπταν θύματα των Γιανιτσάρων ατιμωρητί εις τους δρόμους, διότι δεν ηδυνήθησαν να εκπληρώσωσι τα ζη­τήματά των».

Μπροστά στην οδυνηρή αυτή κατάσταση οι υπόδουλοι αναγκάζονταν, όταν δεν ήταν σε θέση να δώσουν όσα τους ζητούσαν, να φυγαδεύουν τα παιδιά τους, στα οποία ξεσπού­σαν οι γενίτσαροι ή να μεταναστεύουν οι ίδιοι. Δεν έλειψαν όμως και ξεσηκωμοί, όπως το 1705 στη Νάουσα, που οι κάτοικοί της πήραν τα όπλα αρνούμενοι να ανταποκριθούν στο παιδομάζωμα. Σε έγγραφο του μπεηλέρμπεη της Ρούμελης προς τις τοπικές αρχές αναφέρεται:

«... οι άπιστοι κάτοικοι της ειρημένης πόλεως, επαναστατήσαντες και λέγοντες, ημείς δεν παραδίδομεν τους υιούς μας εις τους μουσουλμάνους, απετόλμησαν να φονεύσουν δημοσία και εν μέση σουλτανική οδώ, τον οιλιχτάρην μετά των δύο συνο­δών του μουσουλμάνων, εν τέλει δε σχηματίσαντες συμμορίαν δι εκατόν και πλέον κακούργων, οι άπιστοι ούτοι φονείς και ίχοντες επικεφαλής τον αρματολόν Ζήσην Καραδήμον και τους δυο αυτού υιούς ύψωσαν την σημαίαν της ανταρσίας και διατρέχοντες ήδη τα όρη και τας πεδιάδας των καζάδων Βέροιας και Ναούσης μύρια διέπρατταν και εξακολουθούν να διαπράττουν κακουργήματα, ήτοι φόνους και ληστείας εις βάρος των μουσουλμάνων πιστών του Ισλάμ».

Η έδρα του «Υψηλού Διβανίου» του μπεηλέρμπεη της Ρού­μελης, από όπου εξαπολύθηκε η διαταγή αυτή, βρισκόταν στη Θεσσαλονίκη ^{(βλ. I. Κ. Βασδραβέλλη: Αρματολοί και κλέφτες εις την Μακεδονίαν, Θεσσαλονίκη 1948, σσ. 69-71).}

Το «νέφος» των νεομαρτύρων

     Ένα άλλο πολύ σοβαρό φαινόμενο που παρατηρείται τους πρώτους χρόνους μετά την Άλωση είναι οι βίαιοι εξισλαμισμοί, που έχουν συχνά ομαδικό χαρακτήρα, περισσότερο στον μικρα­σιατικό παρά στον σημερινό ελλαδικό χώρο. Την ελεεινότατη κατάσταση, στην οποία είχε περιέλθει τότε, με όσα εις βάρος του διέπραττε ο κατακτητής, το Γένος οδηγώντας το σε συρ­ρίκνωση, περιγράφει ο πατριάρχης Γεννάδιος ο Σχολάριος το 1460:

«Οίμοι' τι πρώτον οδύρωμαι; την εν τοις σώμασι δουλείαν Ελλήνων, ή την εν ταις ψυχαίς φθοράν και ταις έτι τετηρείσθαι δοκούσαις; την παντελή των παρ' ημίν σεβασμίων απώλειαν, ή των έτι μενόντων την ατιμίαν; τας κατά της πίστεως ύβρεις των βαρβάρων, ή τα ταις ψυχαίς των πιστών εμβασιλεύσαντα σκάνδαλα; τους αφισταμένους οσημέραι της πίστεως, παντα­χού, ή τους την αποστασίαν ωδίνοντας; την εσχάτην της Εκ­κλησίας ταπείνωσιν και συντριβήν» ^{(εκδ. L. Petit - Χ.Α. Sideri-des - Martin Jugie, Γεωργίου του Σχολαρίου άπαντα τα ευρι­σκόμενα, τόμ. α', Παρίσι 1928, σελ. 285).}

Στους εξισλαμισμούς αντιστάθηκαν και οδηγήθηκαν στο μαρτύριο απλοί άνθρωποι του λαού είτε γιατί αρνήθηκαν να αλλαξοπιστήσουν είτε γιατί μετά τον βίαιο εξισλαμισμό τους δεν δίστασαν να ομολογήσουν, να διακηρύξουν την πίστη τους στον Χριστό και να απαγχονισθούν ή αποκεφαλισθούν μετά από φρικτά βασανιστήρια. Άλλους τους κάρφωναν, τους τύφλω­ναν, τους έκοβαν τα αφτιά, τη μύτη, τους προκαλούσαν κα­κώσεις σε όλο το σώμα και τους οδηγούσαν σταδιακά στο θάνατο, χωρίς να κάμψουν το φρόνημα τους. Δεν έλειψαν όμως κι εκείνοι που ασπάσθηκαν τον μουσουλμανισμό για να προ­στατέψουν τις ιδιοκτησίες και άλλα συμφέροντα τους. Αυτοί επί το πλείστον προέρχονταν από τη βυζαντινή αριστοκρατία. Ο μπεηλέρμπεης της Ρούμελης Μουράτ ήταν γόνος των Πα­λαιολόγων, όπως και ο μεγάλος βεζύρης Μαχμούτ πασάς γό­νος των Αγγέλων, ακόμη κι ένας μητροπολίτης, ο Ρόδου Με­λέτιος εξισλαμίσθηκε, ονομάσθηκε Ασλάνης και μπήκε στην Υψηλή Πύλη. Η περίπτωση είναι ασυνήθης. Θανατώθηκε, όμως, από τους Οθωμανούς το 1661.

Στην εξαίρετη εργασία του «Ετούρκευσεν ο Γεώργιος Αμιρούτζης;» που δημοσιεύθηκε στον 18ο τόμο (1948) της Επετηρίδας της Εταιρίας Βυζαντινών Σπουδών ^{(σσ. 39-143)} ο καθηγητής Ν.Β. Τωμαδάκης έδειξε ότι αυτό δεν συνέβη, οι γιοι του εντούτοις εξισλαμίσθηκαν (ένας από αυτούς, ο Μεχμέτμπεης, εθεωρείτο «λογιώτατος και ελληνικώς και αραβικώς» και είχε κάνει πολλές μεταφράσεις από τα ελληνικά στα αραβικά). Ξεφυλλίζοντας κανείς το «Νέον Μαρτυρολόγιον» του Αγίου Νικόδημου του Αγιορείτου (Βενε­τία 1799) διαπιστώνει πόσο αθώο αίμα έρρευσε για την πίστη του Χριστού. Εγκωμιάζοντας τους νεομάρτυρες ο Φώτης Κόντογλου (Η Πονεμένη Ρωμιοσύνη, 1976, σσ. 226-228) έγραφε:

«Κανένας λαός δεν έχασε τόσο αίμα για την πίστη του Χριστού όσο έχυσε ο δικός μας από καταβολή του χριστιανι­σμού ίσαμε σήμερα. Κι αυτός ο ματωμένος ποταμός είναι μια πορφύρα που φόρεσε η Ορθόδοξη Εκκλησία μας και που θάπρεπε να την έχουμε για το μεγαλύτερο καύχημα... Οι δικοί μας άγιοι, που μαρτυρήσανε στον καιρό που είμαστε σκλάβοι στους Τούρκους είτανε ταπεινοί, απλοί, λιγομίλητοι, με τη φωτιά της πίστης στα στήθια τους, απονήρευτοι και αγράμματοι, αφού το μόνο που γνωρίζανε να λένε μπροστά στον αγριεμένο τον κριτή ήτανε: «Χριστιανός γεννήθηκα και χριστιανός θ' αποθά­νω». Νέοι άνθρωποι, παλληκάρια απάνω στ' άνθος της νιότης τους, πηγαίνανε προθυμερά να παραδοθούνε για τ' όνομα του Χριστού, σφαζόντανε σαν τ' αρνιά ή κρεμαζόντανε με τη θε­λιά στον λαιμό τους».

Αρκετοί από εκείνους που είχαν αλλαξοπιστήσει, δοκίμα­ζαν τόσο μεγάλες τύψεις, που το ψυχικό τους μαρτύριο τελείωνε μόνο με το σωματικό. Προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να πέσουν στα νύχια του δυνάστη, που τους επιφύλασσε την πιο απάν­θρωπη μεταχείριση. Δεν τους αρκούσε η αφαίρεση της ζωής, αλλά ένιωθαν ιδιαίτερη ευχαρίστηση να τους συνθλίψουν, ανασκολοπίσουν κ.λπ. Γάλλος περιηγητής, που το όνομα του δεν είναι γνωστό, περιγράφει το παλούκωμα που είδε το 1739 ως εξής:

«Ξαπλώνουν το μελλοθάνατο καταγής μπρούμυτα κι ο δήμιος ανοίγει το κάτω μέρος του σώματος μ' ένα ξουράφι. Ύστερα μπήγουν στην πληγή ένα μυτερό παλούκι μακρύ οχτώ πόδια και αρκετά χοντρό χτυπώντας την άκρη με ξύλινο κό­πανο. Όταν η μυτερή άκρη βγει από το δεξιό ώμο του θύματος δένουν τα χέρια στο παλούκι και το καρφώνουν όρθιο στο χώμα» ^{(Πρβλ. Κυριάκου Σιμόπουλου: Ξένοι Ταξιδιώτες στην Ελλάδα 1700-1800, Αθήνα 1973, σελ. 399).}

Όπως είναι γνωστό, η Κρήτη έπεσε στα χέρια των Τούρ­κων από το 1645 (Χανιά, το Ρέθυμνο έπεσε το 1646) ως το 1669, που κατέλαβαν τον Χάνδακα (σημερινό Ηράκλειο). Τότε άρχισαν στη μεγαλόνησο οι εξισλαμισμοί των Χριστιανών. «Οι λόγοι», γράφει ο Μανόλης Γ. Πεπονάκης, «που τους προκά­λεσαν ήταν αρχικά: τα δικαιώματα που παρείχε το Ισλάμ στους αρνησίθρησκους, η οικονομική εξουθένωση μέρους τον πληθυ­σμού από τις μακροχρόνιες πολεμικές επιχειρήσεις, η προσπά­θεια της Πύλης να οργανώσει ισχυρό ντόπιο στρατό, είτε μέσω παιδομαζώματος είτε με προσφορά χρηματικών ποσών στους νεοφώτιστους μουσουλμάνους, οι νίκες των Οθωμανών και το ιεραποστολικό έργο των μπεκτασήδων δερβίσηδων. Στους λό­γους αυτούς προστέθηκαν μετά την ολοκλήρωση της κατάκτη­σης οι φορολογικές καταπιέσεις, που έφτασαν στο αποκορύφω­μα τους στην περίοδο 1770-1821» ^{(Εξισλαμισμοί και επανεκχριστιανισμοί στην Κρήτη (1645-1899), Ρέθυμνο 1997, σελ. 161).}

Κρυφοί παπάδες

     Το μαρτύριο των κρυπτοχριστιανών δηλ. των εξισλαμισθέντων Ελλήνων, που υποκρίνονταν στα φανερά ότι ακολου­θούσαν τη μουσουλμανική θρησκεία και στα κρυφά λάτρευαν τον Ιησού Χριστό είναι δυσπερίγραπτο ^{(βλ. γενικά Γ.Θ. Πρίντζιπα: Οι Κρυπτοχριστιανοί, Αθήνα 1997)}. Ο ίδιος δυνάστης, που αναγνώριζε το Πατριαρχείο, κυνηγούσε την ορθόδοξη χριστια­νική θρησκεία με πραγματική μανία και όποτε του δινόταν η ευκαιρία, εξεδήλωνε το μένος και την απέχθεια τους. Για τις ανάγκες των κρυπτοχριστιανών η Εκκλησία χρησιμοποιούσε και κρυφούς παπάδες. Ο Νίκος Ε. Μηλιώρης στο βιβλίο του «Οι Κρυπτοχριστιανοί» γράφει:

«Κρυφοί παπάδες ήσαν ακόμη δερβίσηδες -ιεραπόστολοι μυστικοί-, που περιοδεύανε στα κέντρα των κρυπτοχριστιανών και τελούσαν τα χριστιανικά μυστήρια. Ήσαν απεσταλμένοι κάποιων μοναστηριών. Ειδική και επιμελημένη ήταν η επιλο­γή και προετοιμασία από τα μεγάλα μοναστήρια του Πόντου των περιοδευόντων αυτών μυστικών ιεραποστόλων και μακρο­χρόνια και γεμάτη από απρόοπτους και θανάσιμους συχνά κινδύνους η αποστολή τους. Διαλέγανε όσους από τους καλό­γερους παρουσιάζανε τα περισσότερα για τον προορισμό, που θα αναλαμβάνανε, προσόντα. Τους διδάσκανε τα τούρκικα, τους μυούσαν στους τύπους της μουσουλμανικής λατρείας και στις θρησκευτικές τελετές της κι ύστερα τους ντύνανε ντερδίσηδες και τους εξαποστέλνανε στον Πόντο. Μπαίνανε στα χωριά των κρυ­πτοχριστιανών σαν κήρυκες του Μωάμεθ. Τη νύχτα λειτουργούσανε μέσα σε κατακόμβες και κρύπτες. Μήνες ολόκληρους οδοιπορούσανε και χρόνια ολόκληρα πολλές φορές, ταλαιπωρούμενοι και αντιμετωπίζοντας τον κίνδυνο σε κάθε τους βήμα. Πολ­λοί υποκύπτανε στις κακουχίες, άλλοι αναγνωρίζονταν και τότε τελειώνανε με μαρτυρικό θάνατο. Μερικοί είχανε την καλή τύχη να γυρίσουν πίσω στο μοναστήρι τους αλλά και πάλι, αφού κάνανε εκεί την αναφορά τους, σύντομα ξαναφεύγανε σε και­νούρια αποστολή. Σε τέτοια μοναστήρια του Πόντου κρατούσαν και κρυπτογραφικούς κώδικες- καταγράφανε σ'αυτούς συνθη­ματικά την κίνηση των κρυπτοχριστιανών της δικαιοδοσίας ή της περιοχής των» ^{(Πρβλ. Νίκου Ε. Μηλιώρη: Οι Κρυπτοχριστια­νοί, έκδοση Ενώσεως Σμυρναίων, Αθήναι 1962, σο. 47-48).}

Oι Κρυπτοχριστιανοί τους περίμεναν με προσδοκία και υπο­μονή. Μόλις έφταναν, όπως περιγράφει ο Μηλιώρης, έπαιρναν τις δέουσες προφυλάξεις και τους οδηγούσαν στο υπόγειο, όπου μέσα σε καλά σφαλισμένα σεντούκια είχαν κρυμμένα τα εικο­νίσματα που είχαν κληρονομήσει από τους παπούδες και τους πατεράδες τους. Οι κρυφοί αυτοί παπάδες έβγαζαν τα ρούχα των χοτζάδων, έβαζαν το πετραχήλι που είτε το φύλαγαν οι κρυπτοχριστιανοί είτε οι ίδιοι το είχαν καλά κρυμμένο στις απο­σκευές τους και τελούσαν όλα τα μυστήρια, γάμους, βαφτίσια, ακόμη και τρισάγια για εκείνους που έφυγαν χωρίς χριστιανι­κή κηδεία.

Τέτοια περιστατικά αναφέρει ο αρχιμανδρίτης Νικόλαος Βαφείδης με πολύ ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες:

«Εκεί βγάλανε από τα κεφάλια τα φέσια και του φιλήσανε με σεβασμό το χέρι. Σε λίγο μπήκανε και οι δυο χανούμισσες. Η πεθερά και η νύφη. Η νύφη κρατούσε στην αγκαλιά της κι ένα νεογέννητο μωρό, που παρακάλεσε τον παπά να της το ευλογήσει. Τον βάλανε πρόχειρο τραπέζι να φάγει, ενώ εν τω μεταξύ μαζεύτηκαν στο σπίτι και αρκετοί συγχωριανοί, άντρες, γυναίκες και παιδιά. Όλοι τους φιλήσανε το χέρι του παπά και κατόπιν καθήσανε γύρω-γύρω. Αρχίσανε να μιλάνε όχι πια τούρκικα, αλλά ελληνικά, στην ποντιακή διάλεκτο. Και οι πε­ρισσότερες κουβέντες ήταν σχετικές με τον Χριστό, την Παναγία και γενικά τη χριστιανική θρησκεία. Ο παπάς κατάλαβε πως είχε να κάνει με κρυπτοχριστιανούς. Μες στην κουβέντα του ήλθε η έμπνευση κι έκανε το σταυρό του. Στη στιγμή τους είδε όλους αδίσταχτα να σταυροκοπιούνται με μεγάλη ευλάβεια. Κι έτσι φανερωθήκανε καθαρά και τότε τον παρακαλέσανε να βαφτίσει το μωρό».

Ξέθαψαν στη στιγμή τα εικονίσματα, τα άμφια που είχαν κρυμμένα και με πολλή κατάνυξη παρακολούθησαν το μυστή­ριο. Δεν πρόκειται για θρύλους κι ας μοιάζουν. Επιβεβαιώνονται τα τραγικά αυτά περιστατικά από σοβαρότατα ιστορικά στοιχεία, από τη μέριμνα της Εκκλησίας για τους λαθρόβιους αυτούς Ορθοδόξους, όπως τους αποκαλεί ο Μανουήλ Γεδεών, από τους κρυπτοχριστιανούς που φανερώθηκαν με την ανα­γνώριση της θρησκευτικής ελευθερίας στα 1856.

Πολύ σωστά, η Εκκλησία πρεσβεύοντας ότι «ου τα σχήματα κρίνεται, αλλ' η προαίρεσις», περιέβαλε τους κρυπτοχριστιανούς με την αγάπη της. Πολύ πρώιμα, πριν πέσει η Πόλη, είχε δημιουργηθεί ζήτημα με τον εξισλαμισμό Ελλήνων της Νικαίας. Να τι τους έγραφε ανάμεσα σε άλλα ο τότε Οικουμενικός πατριάρχης Ιωάννης Καλέκας:

«Ει γάρ και κυριεύουσιν υμών οι εχθροί, αλλά των οικείων ψυχών και της γνώμης αυτοί εαυτών εστέ κύριοι, και της προαι­ρέσεως υμών εστι, φυλάξαι το καλόν και μη φύλαξαν πλην ως μάθομεν παρά του κριτού, συντηρείσθε και φυλάσσετε τα της χριστιανικής υμών καταστάσεως, εις ο και ασάλευτους και πα­γίους μένειν ευχόμεθα, ίνα και των επηγγελμένων επιτύχητε αγαθών, ά ητοίμασε ο Θεός τοις αγαπήσασιν αυτόν εκ ψυχής, και τα σωτηρίους αυτού φυλάξασιν εντολάς, ου η χάρις διαφυλάξαι υμάς».

Και κρυφοί ναοί

     Όπως υπήρχαν κρυφοί παπάδες, υπήρχαν και κρυφοί ναοί. Τέτοιοι ναοί είχαν δημιουργηθεί από πλούσιους κρυπτοχριστιανούς στην Κωνσταντινούπολη. Ο Μανουήλ Γεδεών αναφέρει την πληροφορία ότι «εις τινα των ιδιωτικών μεγάρων της πρωτευού­σης ταύτης σώζονται βυζαντινοί ναοί υπό γην, ους οι κάτοχοι των μεγάρων, οθωμανοί εις το φανερόν, χριστιανοί δε εις το κρυπτόν, περιποιούνται διατηρούντες και ιερέα προς επιτέλεσιν των ιερουργιών». Μια ενδιαφέρουσα μαρτυρία για τους ναούς αυτούς καταθέτει ο Μελανοφρύδης στην «Ποντιακή Εστία» και θησαυρίζεται στο παραπάνω βιβλίο του Μηλιώρη:

«Στην Παναγία του Γαλατά εφημέρευε ο γέρων παπά Με­λέτιος. Πλησιάζουν αι ημέραι του Πάσχα. Μεσάνυχτα, το Σάβ­βατο τον Λαζάρου έξαφνα χτύπησε το κουδούνι της πόρτας. Δυο νεαροί καλοενδεδυμένοι και ευπρεπείς εμπήκαν εχαιρέτησαν με σεβασμόν και τους είπαν:

-Πάτερ, έχομε έναν άρρωστον ετοιμοθάνατο και σε παρα­καλούμε να κάμεις τον κόπον να πας να τον μεταλάβεις.

Στην πόρτα, επερίμενεν αμάξι, εμπήκαν και οι τρεις και εξεκίνησαν. Το αμάξι επέρασε τη γέφυρα και χώθηκε στον δαίδαλο των στενών δρόμων της Σταμπούλ, έκαμεν αρκετήν διαδρομήν και εσταμάτησε στην πόρτα ενός μεγαλοπρεπούς μεγάρου. Σε μια πολυτελή αίθουσα τον υποδέχτηκε ένας σεβά­σμιος μολλάς. Του προσέφερε καφέ και κατόπιν τον ένευσε να τον ακολουθήσει. Κατέβηκαν πολλές σκάλες και τελευταία εμπήκαν σε μια υπόγεια εκκλησία με καντήλες ολόχρυσες, πολυελαίους, μανουάλια, εικόνες, τέμπλον θαυμάσιον και μέσα ένα πλήθος παρδαλό. Άνδρες, γυναίκες, παιδιά, αξιωματικοί, ανώτεροι κρατικοί υπάλληλοι, πασάδες και μπέηδες, σαρικοφόροι σεβάσμιοι γέροντες. Κατάπληκτος ο Μελέτιος προχώρησε προς την Ωραίαν Πύλην. Τότε ο οδηγός του μολλάς του είπε εις άπταιστον ελληνικήν:

-Πάτερ, μην ανησυχείς. Ξέρεις από την ιστορία ότι η συνοι­κία αυτή έχει εποικισθεί από ελληνικάς οικογενείας κυρίως της αριστοκρατίας του γένους και των γραμμάτων, οι οποίοι εξισ­λαμίσθηκαν βιαίως. Έκτοτε διετήρησαν αυτοί θέσεις υψηλές εις το Οθωμανικόν Κράτος. Δεν ελησμόνησαν όμως την καταγωγήν των ως Ελλήνων και την θρησκείαν των Πατέρων των. Κρυφά όσο μπορούμε, εξακολουθούμε να λατρεύουμε τον Ιησούν Χριστόν και να εκτελούμε τα θρησκευτικά μας καθήκοντα Βοηθούμε και το Πατριαρχείο σε στιγμές κρίσιμες. Αυτό λίγοι το ξέρουν. Κάθε χρόνο μαζευόμεθα εδώ να εορτάσουμε το Πάσχα. Εφέτος συ θα είσαι ο εφημέριος μας και μαζί θα εορτάσωμεν τα Πάθη και την Ανάστασιν του Χριστού»...

    Να πώς αντιμετώπιζε ο Ελληνισμός τους εξισλαμισμούς της Τουρκοκρατίας, πως επιβίωσε το γένος. Η τραγωδία ήταν και το μεγαλείο του. Το κεφάλαιο κρυπτοχριστιανοί, τεράστιο και βαρυσήμαντο, έχει πολλά να ιστορήσει και πολλά να φανερώσει.

πηγή

Ο ΕΘΝΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ Β΄ ΜΕΡΟΣ

Ζε σουί Καραϊσκάκης

Του Παναγιώτη Λιάκου

Υπάρχουν αποτελεσματικότεροι τρόποι καταπολέμησης του ισλαμικού φανατισμού από τις βαφές προφίλ στο facebook με χρώματα σημείων.

Οι ισλαμιστές μυρίστηκαν ψητό και έρχονται για να κόψουν μερίδα με τις χατζάρες τους. Τόσο απλή η Ιστορία. Οσο βλέπουν δάκρυα, και κλάψες, και στημένα πιάνα δίπλα στους χώρους όπου χύθηκε αίμα αθώων και κεράκια αναμμένα κι όλοι μαζί οι χλεχλέδες να τραγουδούν Ελτον Τζον μπογιατίζοντας τα προφίλ στο facebook με γαλλικές και βελγικές σημαίες θα τρίβουν τα χέρια τους και θα αγοράζουν μπαταρίες για τα τηλεκοντρόλ πυροδότησης των βομβών.

Αν η Ευρώπη τούς αφήσει (που δεν θα τους αφήσει), συντόμως θα σερβίρουν τη Μέρκελ σις κεμπάπ και τον Σόιμπλε ταούκ κιοξού. Προς το παρόν βρίσκουν χώρο και κινούνται. Όσο είναι μπόσικο το καραβόσκοινο θα τραβάνε. Μόλις τεντώσει, θα χαλαρώσουν.

Η Ελλάδα για να πάρει μπρος και να 'ρθει στα λογικά της πρέπει πρώτα να κοιτάξει πίσω. Δεν χρειάζεται να πάει πάρα πολύ πίσω, μέχρι τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνος ή του Ωγύγου. Το 1821 είναι το καλύτερο σεμινάριο χειρισμού αντίστοιχων περιστάσεων που έχουμε... πρόχειρο.

Απροσκύνητος

Ας πάρουμε, για παράδειγμα, τον στρατηγό Γεώργιο Καραϊσκάκη. Τον Ιούλιο του 1823 ο Μαχμούτ πασάς ζήτησε από τον Καραϊσκάκη να συνθηκολογήσει στέλνοντάς του την ακόλουθη επιστολή: «Με λέγουν Μαχμούτ πασιά Σκόδρα. Είμαι πιστός, είμαι τίμιος. Το στράτευμά μου το περισσότερον σύγκειται από χριστιανούς. Εδιορίσθην από τον Σουλτάνον να ησυχάσω τους λαούς. Δεν θέλω να χύσω αίμα. Μη γένοιτο. Οποιος θέλει να είναι με εμένα, πρέπει να είναι πλησίον μου. Οποιος δεν θέλει ας καρτερεί τον πόλεμό μου. Δέκα πέντε ημέραις σας δίδω καιρόν να σκεφτείτε».

Ακολουθεί η επική απάντηση του Γεωργίου Καραϊσκάκη: «Μου γράφεις ένα μπουγιουρντί, λέγεις να προσκυνήσω. Κι εγώ, πασά μου, ρώτησα τον π#@*&% μου τον ίδιον κι αυτός μου αποκρίθηκε να μην σε προσκυνήσω κι αν έρθεις κατ' επάνω μου, ευθύς να πολεμήσω».

Αν κρίνουμε από τα αποτελέσματα, αυτού του είδους η προσέγγιση των πολιτισμών, συνδυαζόμενη με δυνατό τουφεκίδι, χάρισε στο έθνος όποια ελευθερία απολαμβάνει. Αν ο Καραϊσκάκης εφλούφλιζε με το facebook, φέσια θα φορούσαμε.  

πηγή

Πίσω ολοταχώς το ελληνικό σχολείο

Τσίρκο! Αμερικανοί πανεπιστημιακοί παρουσιάζουν στους Ελληνες συστήματα που εφαρμόζονται επί χρόνια στις ΗΠΑ, αλλά το ελληνικό σχολείο δυσκολεύεται να τα υποστηρίξει, διότι έχει μείνει ουραγός στην ψηφιακή εποχή, και η ανανέωση του τεχνολογικού εξοπλισμού έχει σταματήσει επί υπουργείας Αριστείδη Μπαλτά. 

Μάλλον οι Αμερικανοί θέλησαν να επαναφέρουν στη σκληρή πραγματικότητα τους Ελληνες συνομιλητές τους, αφού για να καταδείξουν την αποστήθιση που «υπηρετεί» το εκπαιδευτικό μας σύστημα χρησιμοποίησαν το παράδειγμα της Σούλας, μαθήτριας που κάθεται σε ξύλινο θρανίο (από τη δεκαετία του 1980 αποσύρθηκαν), βαριέται και χαζεύει έξω από το παράθυρο, ενώ έχει βιβλία με κεφάλαια όπως «Οι μαργαρίτες και οι παπαρούνες», «Προτάσεις για βελτίωση της ζωής στην Κένυα» και «Ολα τα πουλιά δεν είναι ίδια». 

Από την άλλη, πρώην υπουργός Παιδείας της Πορτογαλίας εστίασε στην αναβάθμιση των δημόσιων σχολείων, ώστε να φτάσουν στο ίδιο σημείο με τα καλύτερα ιδιωτικά. Ωστόσο στην Ελλάδα ο υπουργός Νίκος Φίλης και οι σύμβουλοί του επιδιώκουν να υποβαθμίσουν τα ιδιωτικά στο επίπεδο των δημοσίων.

Ειδικότερα, χθες στο υπουργείο Παιδείας ήταν η πρώτη «Ημέρα προβληματισμού», όπως με στόμφο έχουν βαφτισθεί ημερίδες με ειδικούς, Ελληνες και ξένους. Είχαν προσκληθεί η Μαίρη Καλαντζή, ελληνικής καταγωγής πανεπιστημιακός στο Ιλινόις, ο Bill Cope, επίσης καθηγητής στο Ιλινόις, και η Maria de Lurdes Rodrigues, υπουργός Παιδείας της σοσιαλιστικής κυβέρνησης στην Πορτογαλία από το 2005 έως το 2009.

Στη συζήτηση παρενέβη η αναπληρώτρια υπουργός Σία Αναγνωστοπούλου, η οποία τόνισε ότι «στον διάλογο, εκτός από το ερώτημα ποιο εκπαιδευτικό σύστημα θέλουμε, προστίθεται το ερώτημα ποια Ευρώπη θέλουμε και τι πολίτες θέλουμε». Πάντως, για να υιοθετηθεί η αριστερή κουλτούρα που έχει στο μυαλό της η κ. Αναγνωστοπούλου, θα πρέπει να αλλάξει άρδην το ελληνικό σχολείο όπως στήθηκε (βιβλία, διδακτικές μέθοδοι) τα τελευταία 40 χρόνια. Λεφτά υπάρχουν γι’ αυτό;

Η κ. Καλαντζή παρουσίασε τρία εκπαιδευτικά μοντέλα: το «διδακτικό», το «προοδευτικό» και «αναστοχαστικό» και το «συμπεριληπτικό», «που είναι επηρεασμένο από τη δυναμική των νέων τεχνολογιών, τις έννοιες της συμμετοχικής πολιτειακότητας και των μετεθνικών ταυτοτήτων», που μάλλον δείχνει να προκρίνει η ομάδα του εθνικού διαλόγου. Λεφτά γι’ αυτό υπάρχουν; Υπενθυμίζεται ότι το ευρωπαϊκής χρηματοδότησης ψηφιακό σχολείο κατέστη παρελθόν επί Αριστείδη Μπαλτά. Η κ. Καλαντζή έθεσε, βέβαια, και το θέμα των οικονομικών της εκπαίδευσης (κάτι που σημαίνει και αυτονομία των σχολείων στις προσλήψεις) αλλά αυτά είναι... νεοφιλελεύθερα πράγματα. 

Η κ. Καλαντζή μάλλον εκνευρίστηκε με μία ομιλήτρια που συνεχώς γκρίνιαζε για τα κακά της εκπαίδευσης, και της απάντησε: «I want action, I want advocacy, not only critique».

Από την πλευρά του, ο κ. Cope (απασχολείται στο γνωστικό πεδίο της μάθησης στην ψηφιακή εποχή) εμφανίστηκε άθελά του να σαρκάζει την ελληνική πραγματικότητα, χρησιμοποιώντας το παράδειγμα της μαθήτριας Σούλας που βαριέται να αποστηθίζει. Ο πανεπιστημιακός ανέφερε πως η νέα τεχνολογία βοηθά το παιδί να ανακαλύπτει και ίσως να παράγει γνώση, αλλά οι αριστεροί βερμπαλιστές του υπουργείου μίλησαν για «μετατόπιση του κέντρου βάρους από την ατομοκεντρική εκπαίδευση σε μια παιδαγωγική που εστιάζει στην επίλυση προβλημάτων και στη συνεργατικότητα».

Η κ. Rodrigues ανέφερε ότι οι παρεμβάσεις επί θητείας της αφορούσαν τόσο τον ριζικό ανασχεδιασμό της σχολικής ζωής και του τρόπου λειτουργίας της σχολικής μονάδας όσο και την ενίσχυση της επαγγελματικής παιδείας.

Ο πρόεδρος της επιτροπής διαλόγου Αντώνης Λιάκος έκλεισε τις εργασίες της «Ημέρας προβληματισμού». Απευθυνόμενος από μικροφώνου στο κοινό του –το ζωντανό ήταν μικρό, το διαδικτυακό απροσμέτρητο, ελπίζω– απεφάνθη: «Προκειμένου να μπορέσει να χαραχτεί πολιτική, είναι κρίσιμο το άνοιγμα στις ιδέες».

A. ΛΑΚΑΣΑΣ - ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Μάχου υπέρ πίστεως και πατρίδος - Tώρα, κατά Φίλη, θα πρέπει να λέμε "μάχου υπέρ της νέας συλλογικότητας"...

Η ώρα ήλθεν, ω Άνδρες Έλληνες! Προ πολλού οι λαοί της Ευρώπης, πολεμούντες υπέρ των ιδίων Δικαιωμάτων και ελευθερίας αυτών, μας επροσκάλουν εις μίμησιν, αυτοί, καίτοι οπωσούν ελεύθεροι, επροσπάθησαν όλαις δυνάμεσι να αυξήσωσι την ελευθερίαν, και δι’ αυτής πάσαν αυτών την Ευδαιμονίαν. Οι αδελφοί μας και φίλοι είναι πανταχού έτοιμοι, οι Σέρβοι, οι Σουλιώται, και όλη η Ήπειρος, οπλοφορούντες μας περιμένωσιν· ας ενωθώμεν λοιπόν με Ενθουσιασμόν! η Πατρίς μάς προσκαλεί! 
Η Ευρώπη, προσηλώνουσα τους οφθαλμούς της εις ημάς, απορεί διά την ακινησίαν μας, ας αντηχήσωσι λοιπόν όλα τα Όρη της Ελλάδος από τον Ήχον της πολεμικής μας Σάλπιγγος, και αι κοιλάδες από την τρομεράν κλαγγήν των Αρμάτων μας. Η Ευρώπη θέλει θαυμάση τας ανδραγαθίας μας, οι δε τύραννοι ημών τρέμοντες και ωχροί θέλουσι φύγει απ’ έμπροσθέν μας.

Οι φωτισμένοι λαοί της Ευρώπης ενασχολούνται εις την αποκατάστασιν της ιδίας ευδαιμονίας· και πλήρεις ευγνωμοσύνης δια τας προς αυτούς των Προπατόρων μας ευεργεσίας, επιθυμούσι την ελευθερίαν της Ελλάδος.

Ημείς, φαινόμενοι άξιοι της προπατορικής αρετής και του παρόντος αιώνος, είμεθα Εύελπεις, να επιτύχωμεν την υπεράσπισιν αυτών και βοήθειαν· πολλοί εκ τούτων φιλελεύθεροι θέλουσιν έλθη, διά να συναγωνισθώσι με ημάς. Κινηθήτε, ω φίλοι, και θέλετε ιδή μίαν Κραταιάν δύναμιν να υπερασπισθή τα δίκαιά μας! Θέλετε ιδή και εξ αυτών των εχθρών μας πολλούς, οίτινες, παρακινούμενοι από την δικαίαν μας αιτίαν, να στρέψωσι τα Νώτα προς τον εχθρόν και να ενωθώσι με ημάς· ας παρρησιασθώσι με ειλικρινές φρόνημα, η Πατρίς θέλει τους εγκολπωθή! Ποίος λοιπόν εμποδίζει τους ανδρικούς σας Βραχίονας; ο άνανδρος εχθρός μας είναι ασθενής και αδύνατος. Οι στρατηγοί μας έμπειροι και όλοι οι ομογενείς γέμουσιν ενθουσιασμού! ενωθήτε λοιπόν, ω ανδρείοι και μεγαλόψυχοι Έλληνες! ας σχηματισθώσι φάλαγκες εθνικαί, ας εμφανισθώσι Πατριωτικαί λεγεώνες, και θέλετε ιδή τους παλαιούς εκείνους Κολοσσούς του δεσποτισμού να πέσωσιν εξ ιδίων, απέναντι των θριαμβευτικών μας Σημαίων! Εις την φωνήν της Σάλπιγκός μας όλα τα παράλια του Ιωνίου και Αιγέου πελάγους θέλουσιν αντηχήση· τα Ελληνικά πλοία, τα οποία εν καιρώ ειρήνης ήξεραν να εμπορεύωνται, και να πολεμώσι, θέλουσι σπείρη εις όλους τους λιμένας του τυράννου με το πυρ και την μάχαιραν, την φρίκην και τον θάνατον...

Ποία ελληνική ψυχή θέλει αδιαφορήση εις την πρόσκλησιν της Πατρίδος; Εις την Ρώμην ένας του Καίσαρος φίλος σείων την αιματομένην χλαμύδα του τυράννου εγείρει τον λαόν. Tι θέλετε κάμη Σεις ω Έλληνες, προς τους οποίους η Πατρίς γυμνή δεικνύει μεν τας πληγάς της και με διακεκομμένην φωνήν επικαλείται την βοήθειαν των τέκνων της; Η θεία πρόνοια, ω φίλοι Συμπατριώται, ευσπλαγχνισθείσα πλέον τας δυστυχίας μας ηυδόκησεν ούτω τα πράγματα, ώστε με μικρόν κόπον θέλομεν απολαύση με την ελευθερίαν πάσαν ευδαιμονίαν. Αν λοιπόν από αξιόμεμπον αβελτηρίαν αδιαφορήσωμεν, ο τύραννος γενόμενος αγριώτερος θέλει πολλαπλασιάση τα δεινά μας, και θέλομεν καταντήση διά παντός το δυστυχέστερον πάντων των εθνών.

Στρέψατε τους οφθαλμούς σας, ω Συμπατριώται, και ίδετε την ελεεινήν μας κατάστασιν! ίδετε εδώ τους Ναούς καταπατημένους! εκεί τα τέκνα μας αρπαζόμενα διά χρήσιν αναιδεστάτην της αναιδούς φιληδονίας των βαρβάρων τυράννων μας! τους οίκους μας γεγυμνωμένους, τον αγρούς μας λεηλατισμένους και ημάς αυτούς ελεεινά ανδράποδα!

Είναι καιρός να αποτινάξωμεν τον αφόρητον τούτον Ζυγόν, να ελευθερώσωμεν την Πατρίδα, να κρημνίσωμεν από τα νέφη την ημισέληνον να υψώσωμεν το σημείον, δι’ ου πάντοτε νικώμεν! λέγω τον Σταυρόν, και ούτω να εκδικήσωμεν την Πατρίδα, και την Ορθόδοξον ημών Πίστιν από την ασεβή των ασεβών Καταφρόνησιν.

Μεταξύ ημών ευγενέστερος είναι, όστις ανδρειοτέρως υπερασπισθή τα δίκαια της Πατρίδος, και ωφελιμοτέρως την δουλεύση. Το έθνος συναθροιζόμενον θέλει εκλέξη τους Δημογέροντάς του, και εις την ύψιστον ταύτην Βουλήν θέλουσιν υπείκει όλαι μας αι πράξεις...

Ας κινηθώμεν λοιπόν με έν κοινόν φρόνιμα, oι πλούσιοι ας καταβάλωσιν μέρος της ιδίας περιουσίας, oι ιερoί ποιμένες ας εμψυχώσωσι τον λαόν με το ίδιόν των παράδειγμα, και oι πεπαιδευμένοι ας συμβουλεύσωσιν τα ωφέλιμα. Oι δε εν ξέναις αυλαίς υπουργούντες στρατιωτικοί και πολιτικοί ομογενείς, αποδίδοντες τας ευχαριστίας εις ην έκαστος υπουργεί δύναμιν, ας ορμήσωσιν όλοι εις το ανοιγόμενον ήδη μέγα και λαμπρόν στάδιον, και ας συνεισφέρωσιν εις την πατρίδα τον χρεωστούμενον φόρον, και ως γενναίoι ας ενοπλισθώμεν όλοι άνευ αναβολής καιρού με το ακαταμάχητον όπλον της ανδρείας και υπόσχομαι εντός ολίγου την νίκην και μετ' αυτήν παν αγαθόν. Πoίoι μισθωτοί και χαύνοι δούλοι τολμούν να αντιπαραταχθώσιν απέναντι λαού, πολεμούντος υπέρ της ιδίας ανεξαρτησίας; Μάρτυρες oι Ηρωικοί αγώνες των προπατόρων μας· Μάρτυς η lσπανία, ήτις πρώτη και μόνη κατετρόπωσε τας αηττήτους φάλαγκας ενός τυράννου.

Με την Ένωσιν, ω Συμπολίται, με το προς την ιεράν Θρησκείαν Σέβας, με την προς τους Νόμους και τους Στρατηγούς υποταγήν, με την ευτολμίαν και σταθηρότητα, η νίκη μας είναι βεβαία και αναπόφευκτος, αυτή θέλει στεφανώση με δάφνας αειθαλείς τους Ηρωικούς αγώνας μας, αυτή με χαρακτήρας ανεξαλείπτους θέλει χαράξη τα ονόματα ημών εις τον ναόν της αθανασίας, διά το παράδειγμα των επερχομένων γενεών. Η Πατρίς θέλει ανταμείψη τα ευπειθή και γνήσιά της τέκνα με τα βραβεία της δόξης και τιμής· τα δε απειθή και κωφεύοντα εις την τωρινήν της πρόσκλησιν, θέλει αποκηρύξη ως νόθα και Ασιανά σπέρματα, και θέλει παραδώση τα ονόματά των, ως άλλων προδότων, εις τον αναθεματισμόν και κατάραν των μεταγενεστέρων.

Ας καλέσωμεν λοιπόν εκ νέου, ω Ανδρείοι και μεγαλόψυχοι Έλληνες, την ελευθερίαν εις την κλασικήν γην της Ελλάδος! Ας συγκροτήσωμεν μάχην μεταξύ του Μαραθώνος και των Θερμοπυλών! Ας πολεμήσωμεν εις τους τάφους των Πατέρων μας, οι οποίοι, δια να μας αφήσωσιν ελευθέρους, επολέμησαν και απέθανον εκεί! Το αίμα των τυράννων είναι δεκτόν εις την σκιάν τον Επαμεινώνδου Θηβαίου, και του Αθηναίου Θρασυβούλου, οίτινες κατετρόπωσαν τους τριάκοντα τυράννους, εις εκείνας του Αρμοδίου και Αριστογείτωνος, οι οποίοι συνέτριψαν τον Πεισιστρατικόν ζυγόν, εις εκείνην του Τιμολέοντος, όστις απεκατέστησε την ελευθερίαν εις την Κόρινθον και τας Συρακούσας, μάλιστα εις εκείνας τον Μιλτιάδου και Θεμιστοκλέους, του Λεωνίδου και των τριακοσίων, οίτινες κατέκοψαν τοσάκις τους αναριθμήτους στρατούς των βαρβάρων Περσών, των οποίων τους βαρβαροτέρους και ανανδροτέρους απογόνους πρόκειται εις ημάς σήμερον, με πολλά μικρόν κόπον, να εξαφανίσωμεν εξ ολοκλήρου.

Εις τα όπλα λοιπόν φίλοι η Πατρίς Μάς Προσκαλεί!

Αλέξανδρος Υψηλάντης
Την 24ην Φεβρεαρίου 1821. Εις το γενικόν στρατόπεδον του Ιασίου

πηγή 

"Καλά, εσύ δεν ξέρεις ότι, αν ο Θεός δεν ελεήσει εμένα, δεν ελεεί ούτε εσένα;"

Συχνά οι προσκυνητές ζητούσαν από τον Γέροντα Πορφύριο να προσευχηθεί για εκείνους και για αγαπημένα τους πρόσωπα και πάντοτε ο Γέροντας υποσχόταν πως θα το πράξει.

Μου γεννήθηκε η απορία: Πως μπορεί ο Γέροντας να θυμάται εκατοντάδες ονόματα; Μια μέρα που μιλούσαμε για την προσευχή, στρέφεται ξαφνικά και μου λέει:

- Θα με ρωτήσεις ίσως, πως θυμάμαι στην προσευχή μου τόσα ονόματα. Εγώ είμαι άνθρωπος αμαρτωλός και αδύνατος. Λέω, Κύριε, ελέησον τον Γιώργο, το Νίκο, τη Μαρία, την Κατερίνα - όσα ονόματα θυμάμαι - και όλους όσους μου παρήγγειλαν να προσεύχομαι γι' αυτούς και ξέχασα τα ονόματά τους. 

Κι ο Θεός, επειδή δεν είναι πατήρ Πορφύριος να ξεχνά, αλλά θυμάται όλα τα ονόματα, αμέσως έρχεται και ελεεί όλους. Θαύμασα τη θεία φώτισή του και ρώτησα: - Και τι λέτε, Γέροντα, για όλους αυτούς τους ανθρώπους στην προσευχή σας;

Κι ο Γέροντας, με τον πιο φυσικό τρόπο, μου απάντησε: - Ε, να! Λέω πρώτα, Κύριε, Ιησού, Χριστέ, ελέησόν με.

- Ελέησόν με, λέτε; Μα αυτοί σας ζήτησαν να προσευχηθείτε για κείνους, όχι για τον εαυτό σας, αντέτεινα με απορία.
Κι ο Γέροντας, για άλλη μια φορά, με κατέλαβε εξ απροόπτου, λέγοντας:

- Καλά, εσύ δεν ξέρεις ότι, αν ο Θεός δεν ελεήσει εμένα, δεν ελεεί ούτε εσένα; Δεν ξέρεις ότι εσύ και εγώ είμαστε ένα;
Απλά λόγια, αλλά με πολύ, πάρα πολύ μεγάλο βάθος. Τόσο βάθος, ώστε ο Γέροντας σε άλλη συζήτηση να πει, ότι σ' αυτό το αίσθημα της ενότητός μας με τον άλλον κρύβεται το μυστικό της πνευματικής εν Χριστώ ζωής.
Αργότερα, διαβάζοντας φιλοπατερικά βιβλία, έβλεπα εκεί, ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερη ελεημοσύνη προς τους άλλους από τον προσωπικό μας αγιασμό.

Θυμήθηκα τα λόγια του π. Πορφυρίου, όταν διάβαζα τη βιογραφία του Αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ, που έλεγε:
"Απόκτησε την ειρήνη του Θεού μέσα σου και χιλιάδες άνθρωποι θα σωθούν γύρω σου". Και μήπως αυτό δεν συνέβαινε στον π. Πορφύριο; Όσο για εκείνο το εκπληκτικό "εγώ κι εσύ είμαστε ένα", πιστεύω ότι ισχύει, δυνάμει και ενεργεία, για τον Γέροντα, ο οποίος με τη ζωή του πραγματοποίησε την αρχιερατική προσευχή του Κυρίου "ίνα πάντες εν ώσι".

Π Η Γ Η

Να συμπεθεριάσει γύρευε. Με τη λευτεριά.
Περίεργα χούγια, ανήκουστα. Και θέλουν τρόχισμα στην πάλα.
«Τὸ παιδὶ κάμνει τὸν σταυρό του». Κι εσύ άστραψες, χορό βαρύ,
Νικήτα.

 

 ***

«Ὁ πατέρας μου μὲ τὸν Ἀναγνώστη, υἱὸς τοῦ Ζαχαριᾶ, πᾶνε στὴ Μάνη διὰ τὸ συμπεθεριό. Συμφωνοῦν. Θέλει πάει στὸ Τσερίγο. Ἀπὸ φουρτούνα πᾶνε στὰ Βάτικα. Ἐγνώριζε ἕνα φίλο Τοῦρκο, νομίζει ὅτι εἶναι αὐτὸς καὶ ἦτον ἄλλος. Τοῦ στέλνει χαιρετίσματα. Τοὺς παίρνουν πρὸς φιλοφροσύνην, τοὺς πιάνουν, τοὺς δένουν.
Ἀπὸ τὸ Τσερίγο στέλνει ὁ Κουμαντάντες. Οἱ Τοῦρκοι τοὺς σφάζουν, τὸν Ἀναγνώστη, τὸν ἀδελφό μου, τὸν πατέρα μου. Λόγοι τοῦ Γέρου Σταματέλου: Τὰ παιδιὰ εἶναι ἀναστημένα εἰς τὴν Φραγκιά, ἐγὼ ἔκαμα καλὰ καὶ κακά. Νὰ μὲ κόψετε ἐμένα νὰ κάμω χαλάλι τὸ γάλα τῆς μάνας μου, ὄχι τὰ παιδάκια μου.
Εἰς τὸν Ἀναγνώστη τὸν ἐλέγχουν διὰ τὸν πατέρα του. Εἰς τὸν ἀδελφόν μου προβάλλουν ν᾿ ἀλλάξει τὴν πίστιν. Θὰ πάω ἐκεῖ ποὺ πάγει ὁ πατέρας μου. - Κάθισε νὰ σὲ κάμομε Τοῦρκο. Τοῦ δείχνουν τὸν πατέρα του σκοτωμένον. - Γίνου Τοῦρκος. Τὸ παιδὶ κάμνει τὸν σταυρό του. Ἔγινε ἀπὸ τὸ αἷμα σταυρός. Πῆραν τὰ κεφάλια τους στὴν Τριπολιτσά».
ΝΙΚΗΤΑΣ ΣΤΑΜΑΤΕΛΟΠΟΥΛΟΣ,
Ὁ ΝΙΚΗΤΑΡΑΣ.

Θυμάμαι: την εικόνα του (σεπτή) να μαζεύει τις σχολικές τις σκόνες.
Να ακούει (Αυτός!) λόγια, τα «ως είθισται», και να κρυφογελάει.
Εμβήκε τώρα στα ευρετήρια των διδακτορικών. Κι από κεί μας κρίνει
ο Γέρος.

 
 ***

«Tὴν αὐγὴν ἐξημέρωσε εἰς τὲς 25 τοῦ Εὐαγγελισμοῦ. Ἔμαθαν εἰς τὸ Λεοντάρι ὅτι ἐβγῆκα μὲ τόσες χιλιάδες Μανιάτες, παίρνουν τὰ ζῶα τῶν ραγιάδων καὶ ἀνεχώρησαν διὰ τὴν Τριπολιτζά. Κινώντας ἀπὸ τὴν Σκάλα, ἔρριξα καμμιὰ χιλιάδα τουφέκια, τρεῖς μπαταριὲς διὰ νὰ τ᾿ ἀκούσει ὁ κόσμος, νὰ σηκωθεῖ κατὰ τὴν παραγγελίαν. Ἀκούοντες οἱ Γαραντζαῖοι τὰ τουφέκια, ἐσκότωσαν τοὺς κεχαγιάδες, αὐτοὶ ἤθελαν νὰ φύγουν, καὶ ἔγινε ἀρχὴ τοῦ σκοτωμοῦ».
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ

Το Λάβαρο της Αγίας Λαύρας(προσφορά των Ελλήνων της Σμύρνης)

Ο πολυτιμότερος θησαυρός που βρίσκεται στο μοναστήρι, είναι το Λάβαρο της ορκωμοσίας των αγωνιστών του 1821. Η παράσταση του λαβάρου αποδίδει την Κοίμηση της Θεοτόκου (μνήμη της οποίας τιμά η Μονή)
Σύμφωνα με το αρχείο της Μονής (κώδιξ 1703) το Λάβαρο αποτελούσε προσφορά των Ελλήνων της Σμύρνης κατά τα τέλη του 16ου αιώνα. Η Σμύρνη άλλωστε ήταν γνωστή για τα υφάσματα και την υψηλής αισθητικής χρυσοκεντητική.
Αλλά δεν είχε μόνο αυτή τη συμβολή η μικρασιατική γη στην εθνική μας Παλιγγενεσία. Αξίζει να αναφερθεί πως πολλοί μικρασιάτες πήγαν στην Ρούμελη και το Μωριά για να συστρατευθούν και αυτοί με τους εκεί επαναστατημένους Έλληνες συμπατριώτες τους, όπως ο Σμυρναίος αγωνιστής Κυριάκος Αλεβιζόπουλος.
Η Σμύρνη μάλιστα και τα Μοσχονήσια είναι ενδεικτικά μερικές περιοχές που πλήρωσαν βαρύ φόρο αίματος, με σφαγές αμάχων που έγιναν σε αντίποινα για τον ξεσηκωμό των Ελλήνων.

Όσιος Παΐσιος, Χαιρόμαστε γιατί η Παναγία μας έβγαλε ασπροπρόσωπους

 
Ἡ Παναγία ἔφερε στὸν κόσμο τὴν χαρὰ

– Γέροντα, μπορεῖτε νὰ μᾶς ψάλετε τὸ Μεγαλυνάριο ποὺ εἴχατε γράψει γιὰ τὴν Παναγία ;

– Ἔλα νὰ τὸ ψάλουμε μαζί. «Εὗρες πολλὴν Χάριν παρὰ Θεοῦ, Μῆτερ τοῦ Δεσπότου, Μεγαλόχαρη, ἀληθῶς, Κεχαριτωμένη, ὡς Γαβριὴλ ἐβόα, Βασίλισσα Ἀγγέλων, φρούρει τοὺς δούλους σου». Νὰ σοῦ πῶ τώρα καὶ ἕνα δογματικό: Ἡ Παναγία ἦταν Κόρη καὶ Μητέρα, Δούλη καὶ Βασίλισσα, Βασίλισσα ὅλου τοῦ κόσμου. Χωράει στὸν νοῦ τοῦ ἀνθρώπου αὐτό; Καὶ ὁ Εὐαγγελισμὸς τῆς Θεοτόκου εἶναι κάτι τὸ ὑπερφυσικό, ἔξω τῆς λογικῆς.

Εὔχομαι ἡ Παναγία νὰ σοῦ δώση τὴν χαρὰ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ καὶ ὁ Ἄγγελος νὰ σὲ εὐλογήση, γιὰ νὰ ἔχης πνευματικὴ πρόοδο. Ἀμήν.

– Γέροντα, ἕνα τροπάριο λέει: «Χαῖρε ἡ τῆς Εὔας χαρά· ἡ γὰρ ἐκείνης λύπη διὰ τοῦ τόκου σου πέπαυται, Ἁγνή» .

– Ὅ,τι καλὸ κι ἂν βρῆ ὁ ἄνθρωπος νὰ πῆ γιὰ τὴν Παναγία, δὲν θὰ μπορέση νὰ ἐκφράση τὸ μεγαλεῖο Της. Ἡ Παναγία μὲ τὴν ὑπακοή Της ἄνοιξε πάλι γιὰ μᾶς τὸν Παράδεισο, ποὺ τὸν εἶχε κλείσει ἡ παρακοὴ τῆς Εὔας. 
Ἡ Εὔα ἔσπασε τὸν κρίκο ποὺ μᾶς ἕνωνε μὲ τὸν Θεὸ καὶ ἔφερε στὸν κόσμο λύπη καὶ πόνο · ἡ Παναγία ἕνωσε πάλι τὸν κρίκο καὶ ἔφερε στὸν κόσμο τὴν παραδεισένια χαρά. Μᾶς συνέδεσε μὲ τὸν Θεό, ἀφοῦ ὁ Χριστὸς εἶναι Θεάνθρωπος.

Ὁ Ἀρχάγγελος Γαβριὴλ ἔφερε στὸν κόσμο τὴν χαρμόσυνη ἀγγελία ὅτι οἱ ἄνθρωποι χάρη στὴν Παναγία βρῆκαν «χάριν παρὰ Θεοῦ». Χαίρεται ἡ Παναγία, γιατὶ σαρκώθηκε ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ καὶ μᾶς λύτρωσε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία. Χαιρόμαστε καὶ ἐμεῖς, γιατὶ ἡ Παναγία μᾶς ἔβγαλε ἀσπροπρόσωπους. Γι᾿ αὐτὸ ψάλλουμε τὰ Χριστούγεννα: «Ἡ ἔρημος προσφέρει στὸν Χριστὸ τὴν φάτνη καὶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι προσφέρουμε τὴν Μητέρα Του, τὴν Παναγία» .

πηγή:ΑΓΙΟΥ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ, ΛΟΓΟΙ E΄, ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ, εκδ. ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ», ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2010, σσ. 153.