Τρίτη 4 Αυγούστου 2015
Ενεργειακό Κραχ
Analyst Team
© Copyright 2015 — Analyst.gr.
Απαγορεύεται η μερική ή ολική αναδημοσίευση / αναπαραγωγή περιεχομένων
του παρόντος website με οποιοδήποτε τρόπο χωρίς προηγούμενη έγγραφη
άδεια των εκδοτών.
Η πτώση των τιμών του πετρελαίου, σε
συνδυασμό με την υπερχρέωση πολλών χωρών, καθώς επίσης με την αδυναμία
των κεντρικών τραπεζών να αντιδράσουν, έχοντας καταναλώσει όλα τους τα
όπλα, θα προκαλέσει την καταιγίδα των καταιγίδων
Η Ελλάδα έχει τα δικά της προβλήματα, τα οποία δεν έχουν καμία σχέση με αυτά των άλλων κρατών – με εξαίρεση ίσως την Ιταλία, η κυβέρνηση της οποίας παρακολουθεί με αγωνία όλα όσα συμβαίνουν στη χώρα μας, γνωρίζοντας πως σε περίπτωση αποτυχίας θα είναι ο επόμενος υποψήφιος, από τη διάσωση του οποίου θα κριθεί το μέλλον της Ευρωζώνης.
Ειδικότερα, οι συζητήσεις για το μνημόνιο νούμερο τρία μάλλον θα διαρκέσουν πολύ – οπότε xκανένας δεν ξέρει τι θα συμβεί με το ληξιπρόθεσμο ομόλογο της ΕΚΤ, με την εξυπηρέτηση των καθημερινών αναγκών της, με τις τράπεζες ή με τις πληρωμές των υπολοίπων υποχρεώσεων της.
Υπό τις παραπάνω δυσμενείς συνθήκες, πολύ δύσκολα μπορεί να προβλέψει κανείς τις συνέπειες του ανοίγματος του ελληνικού χρηματιστηρίου, μετά το απαράδεκτο κλείσιμο του για ένα τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα – όπως επίσης την «τύχη» των καταθέσεων αυτών που εμπιστεύθηκαν την πατρίδα τους, αφήνοντας τα χρήματα τους στις ελληνικές τράπεζες.
Από την άλλη πλευρά, το κυβερνών κόμμα, το οποίο είναι η συνισταμένη μίας σειράς μικρότερων κομμάτων, εντελώς ασύμβατων μεταξύ τους, πιθανότατα θα διαμελισθεί τουλάχιστον στα δύο – οπότε θα αναγκασθεί να προκηρύξει νέες εκλογές, το κόστος των οποίων (μειωμένα έσοδα του δημοσίου, αυξημένες δαπάνες) θα εκμηδενίσει τις όποιες προοπτικές της οικονομίας.
Με δεδομένη δε την ύφεση του 2015, η οποία θα κυμανθεί μεταξύ 5 και 7% του ΑΕΠ (περί τα 10 δις € μείωση του ΑΕΠ), χωρίς να υπολογίζεται το ενδεχόμενο των εκλογών, η αποτυχία του τρίτου μνημονίου είναι προδιαγεγραμμένη – αν και έτσι ή αλλιώς δεν αποτελεί λύση, εάν δεν συνοδευθεί από μία μεγάλη διαγραφή του δημοσίου χρέους, η οποία θα επέτρεπε μία αντίστοιχη διαγραφή του ιδιωτικού χρέους, από αναπτυξιακά μέτρα, καθώς επίσης από σοβαρές δομικές μεταρρυθμίσεις.
Εν τούτοις, τυχόν αυξημένα προβλήματα του ευρύτερου οικονομικού περιβάλλοντος, όπως η παγκόσμια ύφεση που θα προκαλούσε ένα ενεργειακό σοκ, θα επιδείνωναν ακόμη περισσότερο την κατάσταση της Ελλάδας – «προσβάλλοντας» τους δύο βασικότερους εξαγωγικούς της τομείς, όπως είναι ο τουρισμός και η ναυτιλία.
Επομένως, οφείλουν να μας ενδιαφέρουν, καθώς επίσης να λαμβάνονται υπ’ όψιν στον εθνικό σχεδιασμό – εάν βέβαια υποθέσουμε πως υπάρχει.
.
Περαιτέρω, η εξέλιξη των τιμών του πετρελαίου ακολουθεί από τη δεκαετία του 1970 μία μακροπρόθεσμη κυκλική πορεία, με μεγάλης διάρκειας ανόδους και καθόδους – όπου τα σοκ του 1970 και του 1980, καθώς επίσης του 2000 είχαν σημαντική ομοιότητα μεταξύ τους, αν και δεν οφείλονταν στους ίδιους ακριβώς παράγοντες (γράφημα).
.
.
Στο παραπάνω γράφημα φαίνεται πως οι ονομαστικές τιμές του πετρελαίου (μπλε καμπύλη) σημείωσαν μεταξύ των ετών 1973 και 1981 τη μεγαλύτερη ποσοστιαία άνοδο – ενώ, μετά από τη σταθεροποίηση τους σε υψηλά επίπεδα, έπεσαν το 1986, χάνοντας το μισό της τιμής τους. Στη συνέχεια, παρέμειναν για μία σχεδόν δεκαετία στα ίδια χαμηλά νέα επίπεδα ισορροπίας – ενώ το 1987, ένα έτος μετά, ακολούθησε το μεγάλο κραχ στα χρηματιστήρια, οπότε εύλογα προβλέπεται κάτι αντίστοιχο, το αργότερο εντός του 2016.
Εν τούτοις, οι πραγματικές τιμές του πετρελαίου (κόκκινη καμπύλη), χωρίς τον πληθωρισμό δηλαδή, τις οποίες είναι πιο σωστό να παρακολουθεί κανείς, είχαν μία άλλη συμπεριφορά – όπου όμως υπάρχουν δύο διαφορετικοί ορισμοί τους: αυτός της αμερικανικής εταιρείας ενέργειας (ELA), ο οποίος λαμβάνει υπ’ όψιν του την πλευρά των καταναλωτών, καθώς επίσης αυτός των χωρών παραγωγής πετρελαίου (OPEC), ο οποίος αφορά την πλευρά των παραγωγών.
Το αποτέλεσμα όμως και των δύο μεθόδων απεικόνισης της εξέλιξης των τιμών δεν διαφοροποιείται σημαντικά – με πρώτο συμπέρασμα το ότι, ένα μεγάλο μέρος της αύξησης των τιμών του πετρελαίου τη δεκαετία του 1970/80 εξουδετερώθηκε από τον πληθωρισμό. Με απλά λόγια, εάν αφαιρέσει κανείς τον πληθωρισμό, θα διαπιστώσει πως η άνοδος των τιμών της δεκαετίας του 1970/80 δεν ήταν υψηλότερη από αυτήν του 2000 – οπότε συμπεραίνει κανείς πως το 2000 η παγκόσμια οικονομία βίωσε ένα δεύτερο πετρελαϊκό σοκ, με ανώτατο σημείο του το 2011/12.
Το σοκ αυτό ήταν το ίδιο σημαντικό με το αντίστοιχο του 1970/80, ενώ η υποχώρηση των τιμών το 2015 μοιάζει πάρα πολύ με αυτήν του 1986 – η οποία μάλλον θα συνεχισθεί, κρίνοντας από την αύξηση των ποσοτήτων παραγωγής εκ μέρους των Η.Π.Α., της Ρωσίας και της Σαουδικής Αραβίας.
Ειδικότερα, το 1986 η πτώση των τιμών οφειλόταν στην είσοδο νέων χωρών παραγωγής (Νορβηγία, πετρέλαιο Βόρειας θαλάσσης), καθώς επίσης στη μείωση της ζήτησης, με αποτέλεσμα να υπάρξει υπερπαραγωγή – όπου η Σαουδική Αραβία μείωσε εν πρώτοις την παραγωγή της για να σταθεροποιήσει τις τιμές, ενώ στη συνέχεια σταμάτησε να το κάνει.
Το 2014/15 ήταν επίσης η Σαουδική Αραβία, η οποία προκάλεσε τη ραγδαία πτώση – ενώ η υπερπαραγωγή οφειλόταν στην αύξηση της εξόρυξης πετρελαίου εκ μέρους των Η.Π.Α., με τη νέα μέθοδο (σχιστόλιθος), η οποία συνιστά μία μεγάλη απειλή για τις χώρες του OPEC. Με δεδομένο τώρα το ότι, η Σαουδική Αραβία είναι σε πολύ καλύτερη θέση, από ότι το 1986, αποφάσισε να ακολουθήσει μία πιο επιθετική στρατηγική – παράγοντας το πρώτο εξάμηνο του 2015 τόσο πετρέλαιο, όσο στο ζενίθ του 1980.
Επιστρέφοντας στο 1986, η παγκόσμια οικονομία ακολούθησε μία έντονα ανοδική πορεία έως το 1990 – μετά την ύφεση που προηγήθηκε, με αφετηρία το 1980. Η διαδικασία της ανάπτυξης διήρκεσε ουσιαστικά έως το 2008, με κυκλικά διαλείμματα ύφεσης το 1993 και το 2002 – ενώ, μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, η ανάπτυξη επανήλθε, αλλά σε μη υγιείς βάσεις.
Το σημαντικότερο όμως είναι μία σειρά δομικών αλλαγών στην παγκόσμια οικονομία – όπου το ειδικό βάρος (ποσοστό επί του ΑΕΠ) των χωρών που είναι εξειδικευμένες στην παραγωγή ενέργειας και πρώτων υλών έχει αυξηθεί, μετά την εκρηκτική άνοδο του 2000. Εάν λοιπόν συνεχιστεί η πτώση των τιμών, τα κράτη αυτά θα αντιμετωπίσουν πολύ μεγάλα προβλήματα – οπότε και η παγκόσμια οικονομία ως σύνολο, αφού συμμετέχουν με υψηλότερα ποσοστά στο παγκόσμιο ΑΕΠ.
Σημαντικές είναι επίσης οι δομικές αλλαγές στον ίδιο τον ενεργειακό κλάδο – επειδή η εξάρτηση των χωρών του ΟΟΣΑ από την ενέργεια είναι πολύ μικρότερη, συγκριτικά με τριάντα χρόνια πριν. Ως εκ τούτου, η πτώση των τιμών στα ίδια επίπεδα με τότε, δεν προκαλεί ανάλογη ανάπτυξη, αλλά πολύ μικρότερη – ειδικά στις Η.Π.Α., όπου οι καταναλωτές επωφελούνται πολύ λιγότερο, σε σχέση με το παρελθόν.
Τέλος, σημαντικό είναι επίσης το μακροοικονομικό περιβάλλον, όπου η δεκαετία του 1980 χαρακτηριζόταν από έναν πολύ υψηλό πληθωρισμό – με αποτέλεσμα η πτώση των τιμών του πετρελαίου το 1985/86 να επιταχύνει τη διαδικασία της μείωσης του πληθωρισμού, επιτρέποντας στις κεντρικές τράπεζες τότε να μειώσουν δραστικά τα βασικά επιτόκια, προσθέτοντας «μονεταριστικά ερεθίσματα» στις προσπάθειες ανάπτυξης.
Αντίθετα όμως με τότε, οι μεγαλύτερες περιοχές του πλανήτη σήμερα, όπως οι Η.Π.Α., η ΕΕ και η Ιαπωνία, έχουν από καιρό τώρα υιοθετήσει σχεδόν μηδενικά επιτόκια – ενώ η ατμομηχανή της παγκόσμιας ανάπτυξης, η Κίνα, έχει αρχίσει να υποχωρεί, αντιμετωπίζοντας ταυτόχρονα μία τριπλή φούσκα στην οικονομία της (ακίνητα, χρηματιστήριο, τράπεζες).
.
.
.
Περαιτέρω, η νέα μέθοδος εξόρυξης φυσικού αερίου οδήγησε τις τιμές στις Η.Π.Α. στο ναδίρ, όπως φαίνεται από την πράσινη καμπύλη στο γράφημα – ενώ την ίδια στιγμή το αμερικανικό πετρέλαιο (μπλε) έγραφε ιστορικά υψηλά επίπεδα.
Εδώ οφείλει να γνωρίζει κανείς πως το φυσικό αέριο χρησιμοποιείται στις Η.Π.Α. για θέρμανση, καθώς επίσης για την παραγωγή ηλεκτρισμού – οπότε, η μείωση των τιμών του στήριξε την αύξηση της κατανάλωσης των αμερικανών Πολιτών ήδη από το 2009. Επομένως, η πτώση των τιμών του πετρελαίου, όσον αφορά τη βενζίνη και το πετρέλαιο θέρμανσης, θα έχει περιορισμένα αποτελέσματα στην κατανάλωση – οπότε η επίδραση της στο ρυθμό ανάπτυξης θα είναι πολύ μικρότερη, συγκριτικά με το 1986.
Αντίθετα, η τιμή του φυσικού αερίου καθορίζεται παραδοσιακά διαφορετικά στην Ευρώπη – συνδεόμενη με έναν σταθερό μαθηματικό τύπο, με τις τιμές του πετρελαίου Brent των περασμένων μηνών. Το ίδιο συμβαίνει με το φυσικό αέριο που εισάγεται από τη Ρωσία – ενώ, με αφετηρία το 2009, συμφωνήθηκε ένα επί πλέον ποσοστό μείωσης (discount). Αυτή είναι η αιτία που οι τιμές του ρωσικού φυσικού αερίου δεν ακολούθησαν την άνοδο των τιμών του πετρελαίου των ετών 2011 – 2014.
Στην Ασία τώρα, όπου οι κύριοι καταναλωτές είναι η Κίνα και η Ιαπωνία, λόγω των περιορισμένων δυνατοτήτων μεταφοράς οι τιμές του φυσικού αερίου δεν συμπεριλαμβάνουν ένα ποσοστό μείωσης – αλλά, αντίθετα, είναι ποσοστιαία αυξημένες, σχετικά με αυτές του Brent.
.
Από την άλλη πλευρά, η πτώση των τιμών του πετρελαίου θα βυθίσει στην ύφεση όλα εκείνα τα κράτη που εξειδικεύονται στις εξαγωγές ενέργειας – όπως την Αυστραλία, τον Καναδά, τη Νορβηγία, τις χώρες του αραβικού κόλπου, τη Ρωσία, τη Βενεζουέλα κοκ.
Τα έσοδα τους θα μειωθούν κατά το ήμισυ, με καθυστέρηση μερικών τριμήνων, οπότε θα περιορίσουν αναγκαστικά τις εισαγωγές καταναλωτικών προϊόντων – γεγονός που θα προκαλέσει μεγάλα προβλήματα στις μεγάλες εξαγωγικές χώρες, όπως η Κίνα, η Γερμανία, η Ιαπωνία, οι Η.Π.Α. και η Ν. Κορέα.
Η Ελλάδα έχει τα δικά της προβλήματα, τα οποία δεν έχουν καμία σχέση με αυτά των άλλων κρατών – με εξαίρεση ίσως την Ιταλία, η κυβέρνηση της οποίας παρακολουθεί με αγωνία όλα όσα συμβαίνουν στη χώρα μας, γνωρίζοντας πως σε περίπτωση αποτυχίας θα είναι ο επόμενος υποψήφιος, από τη διάσωση του οποίου θα κριθεί το μέλλον της Ευρωζώνης.
Ειδικότερα, οι συζητήσεις για το μνημόνιο νούμερο τρία μάλλον θα διαρκέσουν πολύ – οπότε xκανένας δεν ξέρει τι θα συμβεί με το ληξιπρόθεσμο ομόλογο της ΕΚΤ, με την εξυπηρέτηση των καθημερινών αναγκών της, με τις τράπεζες ή με τις πληρωμές των υπολοίπων υποχρεώσεων της.
Υπό τις παραπάνω δυσμενείς συνθήκες, πολύ δύσκολα μπορεί να προβλέψει κανείς τις συνέπειες του ανοίγματος του ελληνικού χρηματιστηρίου, μετά το απαράδεκτο κλείσιμο του για ένα τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα – όπως επίσης την «τύχη» των καταθέσεων αυτών που εμπιστεύθηκαν την πατρίδα τους, αφήνοντας τα χρήματα τους στις ελληνικές τράπεζες.
Από την άλλη πλευρά, το κυβερνών κόμμα, το οποίο είναι η συνισταμένη μίας σειράς μικρότερων κομμάτων, εντελώς ασύμβατων μεταξύ τους, πιθανότατα θα διαμελισθεί τουλάχιστον στα δύο – οπότε θα αναγκασθεί να προκηρύξει νέες εκλογές, το κόστος των οποίων (μειωμένα έσοδα του δημοσίου, αυξημένες δαπάνες) θα εκμηδενίσει τις όποιες προοπτικές της οικονομίας.
Με δεδομένη δε την ύφεση του 2015, η οποία θα κυμανθεί μεταξύ 5 και 7% του ΑΕΠ (περί τα 10 δις € μείωση του ΑΕΠ), χωρίς να υπολογίζεται το ενδεχόμενο των εκλογών, η αποτυχία του τρίτου μνημονίου είναι προδιαγεγραμμένη – αν και έτσι ή αλλιώς δεν αποτελεί λύση, εάν δεν συνοδευθεί από μία μεγάλη διαγραφή του δημοσίου χρέους, η οποία θα επέτρεπε μία αντίστοιχη διαγραφή του ιδιωτικού χρέους, από αναπτυξιακά μέτρα, καθώς επίσης από σοβαρές δομικές μεταρρυθμίσεις.
Εν τούτοις, τυχόν αυξημένα προβλήματα του ευρύτερου οικονομικού περιβάλλοντος, όπως η παγκόσμια ύφεση που θα προκαλούσε ένα ενεργειακό σοκ, θα επιδείνωναν ακόμη περισσότερο την κατάσταση της Ελλάδας – «προσβάλλοντας» τους δύο βασικότερους εξαγωγικούς της τομείς, όπως είναι ο τουρισμός και η ναυτιλία.
Επομένως, οφείλουν να μας ενδιαφέρουν, καθώς επίσης να λαμβάνονται υπ’ όψιν στον εθνικό σχεδιασμό – εάν βέβαια υποθέσουμε πως υπάρχει.
.
Οι τιμές του πετρελαίου
Στα πλαίσια αυτά, προκαλεί ήδη μεγάλη ανησυχία η αδυναμία των τιμών του πετρελαίου να ανακάμψουν, επειδή οι παγκόσμιες τιμές των διαφόρων ενεργειακών προϊόντων είναι στενά συνδεδεμένες μεταξύ τους, οπότε με το πετρέλαιο – ενώ από αυτές εξαρτάται η οικονομία πολλών χωρών παραγωγής ενέργειας και πρώτων υλών.Περαιτέρω, η εξέλιξη των τιμών του πετρελαίου ακολουθεί από τη δεκαετία του 1970 μία μακροπρόθεσμη κυκλική πορεία, με μεγάλης διάρκειας ανόδους και καθόδους – όπου τα σοκ του 1970 και του 1980, καθώς επίσης του 2000 είχαν σημαντική ομοιότητα μεταξύ τους, αν και δεν οφείλονταν στους ίδιους ακριβώς παράγοντες (γράφημα).
.
.
Στο παραπάνω γράφημα φαίνεται πως οι ονομαστικές τιμές του πετρελαίου (μπλε καμπύλη) σημείωσαν μεταξύ των ετών 1973 και 1981 τη μεγαλύτερη ποσοστιαία άνοδο – ενώ, μετά από τη σταθεροποίηση τους σε υψηλά επίπεδα, έπεσαν το 1986, χάνοντας το μισό της τιμής τους. Στη συνέχεια, παρέμειναν για μία σχεδόν δεκαετία στα ίδια χαμηλά νέα επίπεδα ισορροπίας – ενώ το 1987, ένα έτος μετά, ακολούθησε το μεγάλο κραχ στα χρηματιστήρια, οπότε εύλογα προβλέπεται κάτι αντίστοιχο, το αργότερο εντός του 2016.
Εν τούτοις, οι πραγματικές τιμές του πετρελαίου (κόκκινη καμπύλη), χωρίς τον πληθωρισμό δηλαδή, τις οποίες είναι πιο σωστό να παρακολουθεί κανείς, είχαν μία άλλη συμπεριφορά – όπου όμως υπάρχουν δύο διαφορετικοί ορισμοί τους: αυτός της αμερικανικής εταιρείας ενέργειας (ELA), ο οποίος λαμβάνει υπ’ όψιν του την πλευρά των καταναλωτών, καθώς επίσης αυτός των χωρών παραγωγής πετρελαίου (OPEC), ο οποίος αφορά την πλευρά των παραγωγών.
Το αποτέλεσμα όμως και των δύο μεθόδων απεικόνισης της εξέλιξης των τιμών δεν διαφοροποιείται σημαντικά – με πρώτο συμπέρασμα το ότι, ένα μεγάλο μέρος της αύξησης των τιμών του πετρελαίου τη δεκαετία του 1970/80 εξουδετερώθηκε από τον πληθωρισμό. Με απλά λόγια, εάν αφαιρέσει κανείς τον πληθωρισμό, θα διαπιστώσει πως η άνοδος των τιμών της δεκαετίας του 1970/80 δεν ήταν υψηλότερη από αυτήν του 2000 – οπότε συμπεραίνει κανείς πως το 2000 η παγκόσμια οικονομία βίωσε ένα δεύτερο πετρελαϊκό σοκ, με ανώτατο σημείο του το 2011/12.
Το σοκ αυτό ήταν το ίδιο σημαντικό με το αντίστοιχο του 1970/80, ενώ η υποχώρηση των τιμών το 2015 μοιάζει πάρα πολύ με αυτήν του 1986 – η οποία μάλλον θα συνεχισθεί, κρίνοντας από την αύξηση των ποσοτήτων παραγωγής εκ μέρους των Η.Π.Α., της Ρωσίας και της Σαουδικής Αραβίας.
Η κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου
Συνεχίζοντας, η πρόσφατη κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου δεν μοιάζει μόνο τιμολογιακά με αυτήν του 1986, αφού υπάρχουν πολλοί άλλοι παραλληλισμοί – όπως, για παράδειγμα, η άρνηση της Σαουδικής Αραβίας να σταθεροποιήσει τις τιμές.Ειδικότερα, το 1986 η πτώση των τιμών οφειλόταν στην είσοδο νέων χωρών παραγωγής (Νορβηγία, πετρέλαιο Βόρειας θαλάσσης), καθώς επίσης στη μείωση της ζήτησης, με αποτέλεσμα να υπάρξει υπερπαραγωγή – όπου η Σαουδική Αραβία μείωσε εν πρώτοις την παραγωγή της για να σταθεροποιήσει τις τιμές, ενώ στη συνέχεια σταμάτησε να το κάνει.
Το 2014/15 ήταν επίσης η Σαουδική Αραβία, η οποία προκάλεσε τη ραγδαία πτώση – ενώ η υπερπαραγωγή οφειλόταν στην αύξηση της εξόρυξης πετρελαίου εκ μέρους των Η.Π.Α., με τη νέα μέθοδο (σχιστόλιθος), η οποία συνιστά μία μεγάλη απειλή για τις χώρες του OPEC. Με δεδομένο τώρα το ότι, η Σαουδική Αραβία είναι σε πολύ καλύτερη θέση, από ότι το 1986, αποφάσισε να ακολουθήσει μία πιο επιθετική στρατηγική – παράγοντας το πρώτο εξάμηνο του 2015 τόσο πετρέλαιο, όσο στο ζενίθ του 1980.
Επιστρέφοντας στο 1986, η παγκόσμια οικονομία ακολούθησε μία έντονα ανοδική πορεία έως το 1990 – μετά την ύφεση που προηγήθηκε, με αφετηρία το 1980. Η διαδικασία της ανάπτυξης διήρκεσε ουσιαστικά έως το 2008, με κυκλικά διαλείμματα ύφεσης το 1993 και το 2002 – ενώ, μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, η ανάπτυξη επανήλθε, αλλά σε μη υγιείς βάσεις.
Το σημαντικότερο όμως είναι μία σειρά δομικών αλλαγών στην παγκόσμια οικονομία – όπου το ειδικό βάρος (ποσοστό επί του ΑΕΠ) των χωρών που είναι εξειδικευμένες στην παραγωγή ενέργειας και πρώτων υλών έχει αυξηθεί, μετά την εκρηκτική άνοδο του 2000. Εάν λοιπόν συνεχιστεί η πτώση των τιμών, τα κράτη αυτά θα αντιμετωπίσουν πολύ μεγάλα προβλήματα – οπότε και η παγκόσμια οικονομία ως σύνολο, αφού συμμετέχουν με υψηλότερα ποσοστά στο παγκόσμιο ΑΕΠ.
Σημαντικές είναι επίσης οι δομικές αλλαγές στον ίδιο τον ενεργειακό κλάδο – επειδή η εξάρτηση των χωρών του ΟΟΣΑ από την ενέργεια είναι πολύ μικρότερη, συγκριτικά με τριάντα χρόνια πριν. Ως εκ τούτου, η πτώση των τιμών στα ίδια επίπεδα με τότε, δεν προκαλεί ανάλογη ανάπτυξη, αλλά πολύ μικρότερη – ειδικά στις Η.Π.Α., όπου οι καταναλωτές επωφελούνται πολύ λιγότερο, σε σχέση με το παρελθόν.
Τέλος, σημαντικό είναι επίσης το μακροοικονομικό περιβάλλον, όπου η δεκαετία του 1980 χαρακτηριζόταν από έναν πολύ υψηλό πληθωρισμό – με αποτέλεσμα η πτώση των τιμών του πετρελαίου το 1985/86 να επιταχύνει τη διαδικασία της μείωσης του πληθωρισμού, επιτρέποντας στις κεντρικές τράπεζες τότε να μειώσουν δραστικά τα βασικά επιτόκια, προσθέτοντας «μονεταριστικά ερεθίσματα» στις προσπάθειες ανάπτυξης.
Αντίθετα όμως με τότε, οι μεγαλύτερες περιοχές του πλανήτη σήμερα, όπως οι Η.Π.Α., η ΕΕ και η Ιαπωνία, έχουν από καιρό τώρα υιοθετήσει σχεδόν μηδενικά επιτόκια – ενώ η ατμομηχανή της παγκόσμιας ανάπτυξης, η Κίνα, έχει αρχίσει να υποχωρεί, αντιμετωπίζοντας ταυτόχρονα μία τριπλή φούσκα στην οικονομία της (ακίνητα, χρηματιστήριο, τράπεζες).
.
Η εξάρτηση των ενεργειακών προϊόντων μεταξύ τους
Συνεχίζοντας, αυτό που δεν συνειδητοποιούν οι περισσότεροι είναι ο βαθμός εξάρτησης των διαφόρων διεθνών ενεργειακών προϊόντων από τις τιμές του πετρελαίου – όπως της βενζίνης, του φυσικού αερίου κοκ. (γράφημα)..
.
Περαιτέρω, η νέα μέθοδος εξόρυξης φυσικού αερίου οδήγησε τις τιμές στις Η.Π.Α. στο ναδίρ, όπως φαίνεται από την πράσινη καμπύλη στο γράφημα – ενώ την ίδια στιγμή το αμερικανικό πετρέλαιο (μπλε) έγραφε ιστορικά υψηλά επίπεδα.
Εδώ οφείλει να γνωρίζει κανείς πως το φυσικό αέριο χρησιμοποιείται στις Η.Π.Α. για θέρμανση, καθώς επίσης για την παραγωγή ηλεκτρισμού – οπότε, η μείωση των τιμών του στήριξε την αύξηση της κατανάλωσης των αμερικανών Πολιτών ήδη από το 2009. Επομένως, η πτώση των τιμών του πετρελαίου, όσον αφορά τη βενζίνη και το πετρέλαιο θέρμανσης, θα έχει περιορισμένα αποτελέσματα στην κατανάλωση – οπότε η επίδραση της στο ρυθμό ανάπτυξης θα είναι πολύ μικρότερη, συγκριτικά με το 1986.
Αντίθετα, η τιμή του φυσικού αερίου καθορίζεται παραδοσιακά διαφορετικά στην Ευρώπη – συνδεόμενη με έναν σταθερό μαθηματικό τύπο, με τις τιμές του πετρελαίου Brent των περασμένων μηνών. Το ίδιο συμβαίνει με το φυσικό αέριο που εισάγεται από τη Ρωσία – ενώ, με αφετηρία το 2009, συμφωνήθηκε ένα επί πλέον ποσοστό μείωσης (discount). Αυτή είναι η αιτία που οι τιμές του ρωσικού φυσικού αερίου δεν ακολούθησαν την άνοδο των τιμών του πετρελαίου των ετών 2011 – 2014.
Στην Ασία τώρα, όπου οι κύριοι καταναλωτές είναι η Κίνα και η Ιαπωνία, λόγω των περιορισμένων δυνατοτήτων μεταφοράς οι τιμές του φυσικού αερίου δεν συμπεριλαμβάνουν ένα ποσοστό μείωσης – αλλά, αντίθετα, είναι ποσοστιαία αυξημένες, σχετικά με αυτές του Brent.
.
Συμπέρασμα
Σε γενικές γραμμές, η εικόνα στον πλανήτη είναι μικτή, ενώ είναι πολύ δύσκολη η διαφοροποίηση (diversification) των διαφόρων χωρών εισαγωγής ενέργειας, σε μακροπρόθεσμο επίπεδο – έτσι ώστε να απολαμβάνουν καλύτερα τα οφέλη των εκάστοτε φθηνότερων τιμών των ενεργειακών προϊόντων.Από την άλλη πλευρά, η πτώση των τιμών του πετρελαίου θα βυθίσει στην ύφεση όλα εκείνα τα κράτη που εξειδικεύονται στις εξαγωγές ενέργειας – όπως την Αυστραλία, τον Καναδά, τη Νορβηγία, τις χώρες του αραβικού κόλπου, τη Ρωσία, τη Βενεζουέλα κοκ.
Τα έσοδα τους θα μειωθούν κατά το ήμισυ, με καθυστέρηση μερικών τριμήνων, οπότε θα περιορίσουν αναγκαστικά τις εισαγωγές καταναλωτικών προϊόντων – γεγονός που θα προκαλέσει μεγάλα προβλήματα στις μεγάλες εξαγωγικές χώρες, όπως η Κίνα, η Γερμανία, η Ιαπωνία, οι Η.Π.Α. και η Ν. Κορέα.
Συμπεραίνεται επομένως πως το «ενεργειακό σοκ» θα
προκαλέσει μία παγκόσμια ύφεση, την οποία δεν θα μπορέσουν να
καταπολεμήσουν οι κεντρικές τράπεζες, έχοντας καταναλώσει όλα τους τα
όπλα, ενώ μερικές περιοχές (ΕΕ, Ιαπωνία) αντί για πληθωρισμό
αντιμετωπίζουν αποπληθωριστικές πιέσεις – γεγονός που, σε συνδυασμό με την τεράστια αύξηση των χρεών στον πλανήτη, θα πυροδοτήσει την καταιγίδα των καταιγίδων: ένα παγκόσμιο κραχ τεραστίων διαστάσεων, το αργότερο εντός του 2016.
Bloomberg: «Εκδόθηκαν ένα εκατ. χρεωστικές κάρτες λόγω capital controls»
«…θα καταργήσουν και τα χρήματα. Δουλεύεις; Τακ (θα πατάς) ένα κουμπί να πάρεις λογαριασμό και από κει στο λογαριασμό…»(Όσιος Παϊσιος).
~ Ως μια άκρως ευχάριστη είδηση μεταδίδει το πρακτορείο Bloomberg το… μονόδρομο του πλαστικού χρήματος στην Ελλάδα, εδώ και τρεις εβδομάδες, από την ημέρα που επεβλήθησαν στη χώρα τα capital controls.
Το δημοσίευμα επισημαίνει χαρακτηριστικά: «Περίπου ένα εκατομμύριο χρεωστικές κάρτες έχουν εκδοθεί από τις τράπεζες από τότε που η ελληνική κυβέρνηση τις έκλεισε – εδώ και τρεις εβδομάδες – και επέβαλε capital controls. Τα έκτακτα περιοριστικά μέτρα που ορισμένοι αξιωματούχοι προειδοποίησαν ότι μπορεί να ενισχύσουν τη μαύρη αγορά, κάνουν εντελώς το… αντίθετο», σημειώνει το Bloomberg.
Το ρεπορτάζ αναφέρει ότι η Alpha Βank έκδωσε περίπου 220.000 κάρτες τον Ιούλιο, ξεπερνώντας το σύνολο των καρτών που είχε εκδώσει ολόκληρο το 2014, όπως επισημαίνει ο Λεωνίδας Κασούμης, γενικός διευθυντής καταναλωτικών δανείων της τράπεζας.
Οι πληρωμές στα σούπερ μάρκετ και τα βενζινάδικα μέσω χρεωστικών καρτών διπλασιάστηκαν το διάστημα αυτό των capital controls, ενώ στην επαρχεία τριπλασιάστηκαν, όπως προσθέτει.
«Οι κεφαλαιακοί έλεγχοι έδωσαν μεγάλη ώθηση στη χρήση του πλαστικού χρήματος», σημειώνει ο κ. Κασούμης. «Είναι καλό για τους εμπόρους, επειδή τα μετρητά είναι περιορισμένα. Είναι καλό για τις τράπεζες, επειδή μειώνει το λειτουργικό κόστος. Αλλά η καλύτερη είδηση αφορά την οικονομία».
Αυτό που έχει συμβεί είναι μία πρωτοφανής αλλαγή για την χώρα που έχει τον μικρότερο αριθμό ηλεκτρονικών πληρωμών ανά κεφαλή στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΚΤ.
«Μέχρι και τον προηγούμενο μήνα ένα πολύ μεγάλο ποσοστό συνταξιούχων δεν είχε στη διάθεσή του χρεωστική κάρτα, με αποτέλεσμα να στήνεται επί ώρες στη ουρά», γράφει το δημοσίευμα.
Η νοοτροπία της χρήσης των μετρητών συνέβαλε στο κακό ιστορικό της Ελλάδας απέναντι στον περιορισμό της παραοικονομίας και την είσπραξη των φόρων, έναν από τους λόγους που οδήγησαν την Ελλάδα να ζητήσει το πρώτο πακέτο διάσωσης το 2010.
«Η αύξηση στις κάρτες που έρχονται σε κυκλοφορία θα συμβάλει στην καταπολέμηση αυτού του φαινομένου, καθώς καταγράφονται έτσι οι αγορές και οι πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών», σημειώνει ο Θεόδωρος Καλαντώνης, αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της λιανικής τραπεζικής στην Eurobank.
Η Εθνική Τράπεζα έκδωσε περισσότερες από 400.000 χρεωστικές κάρτες κατά τη διάρκεια των τελευταίων τεσσάρων εβδομάδων.
Ο αριθμός των ενεργών χρεωστικών καρτών Visa στην Ελλάδα υπερδιπλασιάστηκε τον Ιούλιο σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες, σημειώνει ο Νίκος Καμπανόπουλος, ο διευθυντής στην Ελλάδα της Visa Europe.
πηγή
Βενεζου-έλα να δεις για λίγο κρέας!
Καράκας, όταν χαράζει. Η ώρα είναι έξι το πρωί και οι ουρές έξω από τα σούπερ μάρκετ ήδη έχουν αρχίσει να σχηματίζονται. Οχι πάντα αναίμακτα. Οι Βενεζουελανοί κρατούν σφιχτά στα χέρια τσαλακωμένα χαρτονομίσματα. Χρειάζονται πια πολλά χρήματα για ένα κιλό κρέας, τουλάχιστον 600 μπολίβαρ, ποσό που αντιστοιχεί σε 86,73 ευρώ. Οπως χρειάζονται και πολλές ώρες αναμονή -κατά μέσο όρο 11- για την απόκτηση των απαραίτητων ειδών διατροφής. Οσο για τα αγαθά σε έλλειψη, όπως αλεύρι, γάλα, λάδι, σαμπουάν, χαρτί υγείας και άλλα πολλά; Μόνο μία φορά την εβδομάδα μπορεί κάποιος να τα αγοράσει.
Στη Βενεζουέλα, λένε, δεν υπάρχει εθνική παραγωγή. Τα τρόφιμα είναι εισαγόμενα στη συντριπτική πλειονότητά τους. Γι' αυτό και όταν εξαντλείται το κρέας στα νόμιμα σημεία πώλησης, η τιμή ανεβαίνει. Τουλάχιστον 1.200 μπολίβαρ, δηλαδή 173,46 ευρώ, για ένα κιλό στη μαύρη αγορά. Κι ας είναι ο βασικός μισθός στα 7.200 μπολίβαρ, δηλαδή περίπου 1.072 ευρώ. Σύμφωνα με την ισπανική εφημερίδα «El Mundo», ο πληθωρισμός έως τα τέλη του 2015 θα έχει φτάσει το 200%, ενώ δεν είναι λίγοι οι ειδήμονες που μιλούν ακόμα και για πληθωρισμό της τάξεως του 500%!
Το 2015 ήταν η μαύρη χρονιά για το λατινοαμερικανικό κράτος. Ενας νεκρός και δεκάδες συλληφθέντες προστέθηκαν στη μελανή λίστα του έτους, έπειτα από τη λεηλασία σε σούπερ μάρκετ στη Σιουδάδ Γκουαγιάνα, στη νότια Βενεζουέλα. Οι περίφημοι μεταπωλητές καραδοκούν και θησαυρίζουν. Εχουν φροντίσει να αγοράζουν, για παράδειγμα, ένα σαμπουάν 100 μπολίβαρ, δηλαδή 14,46 ευρώ, για να το μεταπωλήσουν μόλις βρεθεί κάποιος σε ανάγκη εξαιτίας της μεγάλης έλλειψης στην τιμή των 600 μπολίβαρ, δηλαδή στην τιμή των 86,73 ευρώ.
Τι συμβαίνει τελικά στην πλούσια σε μαύρο χρυσό Βενεζουέλα, με τους φτωχούς πολίτες και τον υψηλότερο πληθωρισμό στον κόσμο; Ο πρόεδρος Μαδούρο χρεώνει όλα τα δεινά σε αντιπολίτευση και επιχειρηματίες, υποστηρίζοντας ότι διεξάγουν «οικονομικό πόλεμο» εναντίον της κυβέρνησής του, αυξάνοντας τις τιμές και κρατώντας αποθέματα αγαθών. Του ίδιου του χρεώνουν αβάσταχτη εχθρότητα απέναντι στον ιδιωτικό τομέα, που μεταφράζεται σε εχθροπραξίες στα καταστήματα.
Αδεια τα ράφια στα φαρμακεία
Ούτε αντιβιοτικά ούτε αντισυλληπτικά ούτε προφυλακτικά σε μια χώρα που κατέχει τον τρίτο μεγαλύτερο δείκτη μολύνσεων από τον ιό του AIDS στη Λατινική Αμερική και ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά στις εφηβικές εγκυμοσύνες σε όλη την ήπειρο. Τα ράφια των φαρμακείων είναι άδεια. Ακόμα όμως κι αν υπάρχουν τα πολυπόθητα ιατρικά σκευάσματα, δεν υπάρχουν τα χρήματα για την απόκτησή τους. Σε αντίθεση, λοιπόν, με τα πολυκαταστήματα τροφίμων, οι ουρές έξω από τα φαρμακεία είναι ανύπαρκτες, καθώς, όταν υπάρχουν τα φάρμακα, είναι σχεδόν απαγορευτικά για έναν πολίτη που λαμβάνει τον βασικό μισθό.
πηγή
Η Σύρος
της Ιωάννας Σταμούλου
Η
μπουκαπόρτα ανοίγει και το αχαλίνωτο φως επιτίθεται στα αμέριμνα μάτια
μου πριν προλάβω να κατεβάσω τα γυαλιά ηλίου από το κεφάλι. Έτσι είναι
το φως στις Κυκλάδες, εκτυφλωτικό. Η βουή του λιμανιού φτάνει στα αυτιά
μου μαζί με τη σφυρίχτρα του λιμενικού κι οι λουκουματζήδες μπουκάρουν
να πουλήσουν την πραμάτεια τους πριν προλάβω να βγω. “Φτου και βγαίνω”
στη Σύρο!
Αριστερά μου το Νεώριο, τα ναυπηγεία, σήμα κατατεθέν του νησιού. Σηκώνω τα μάτια ψηλά προς τους δυο λόφους του νησιού, το Βροντάδο δεξιά με την εκκλησία της Ανάστασης στο κέντρο, η Άνω Σύρος αριστερά με τον Σαν Τζώρτζη καμάρι και κορώνα στο κεφάλι της. Μια ξαφνική ανυπομονησία με πιάνει να τα κάνω όλα μαζί. Να τριγυρίσω λίγο με τα πόδια στην Ερμούπολη, να πάω στην πλατεία ή να περπατήσω στο λιμάνι; Ν’ ανέβω στην Άνω Σύρο ή να πάρω σβάρνα τις παραλίες του νησιού; Από πού να ξεκινήσεις, όμως, που η Σύρος δεν είναι ένα νησί, αλλά τουλάχιστον τρία μαζί ενωμένα πάνω σε ένα βράχο; Γιατί υπάρχει η Σύρος η αρχόντισσα με τα νεοκλασικά της, που κουβαλάει ακόμα το άρωμα των μεγαλείων του παρελθόντος, η ρεμπέτισσα της Άνω Σύρου και του Μάρκου Βαμβακάρη, αλλά και η κυκλαδίτισσα της Απάνω Μεριάς και των παραλιών του νησιού. Δεν λέω χωριά, γιατί αυτή η έννοια δεν υφίσταται στη Σύρο. Οικισμοί εδώ κι εκεί υπάρχουν μόνο, κάποιες φορές ο ένας διαδέχεται τον άλλο, χωρίς πλατεία και καφενείο στο κέντρο του χωριού, όπως συμβαίνει συνήθως.
Λίγη ιστορία για αρχή…
Γεωγραφικά η Σύρος ανήκει στις Κυκλάδες. Προ Καποδίστρια ήταν πρωτεύουσα του νομού, τώρα πλέον πρωτεύουσα της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Η Σύρος, εκ πρώτης όψεως, διαφέρει από τα υπόλοιπα κυκλαδονήσια και αιτία είναι η Ερμούπολη με το λιμάνι της -φυσικό, μεγάλο και σίγουρο. Η πόλη, που χτίστηκε γύρω από το φυσικό λιμάνι του νησιού και γνώρισε μεγάλη άνθιση το 1826 μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους και την εγκατάσταση προσφύγων από τη Χίο, τα Ψαρά, την Κρήτη καθώς και τα παράλια της Μικράς Ασίας, πήρε το όνομά της από τον Ερμή τον Κερδώο. Το λιμάνι της τότε έγινε μεγάλο ναυτικό και εμπορικό κέντρο ολόκληρης της Μεσογείου και η πόλη γέμισε με νεοκλασικά δημόσια κτίρια, που σχεδίασαν φημισμένοι αρχιτέκτονες της εποχής, όπως ο Τσίλερ και δρόμους στρωμένους με γρανίτη, όπως συνηθιζόταν στη βόρεια Ευρώπη. Το χρήμα έφτασε στο νησί μαζί με τη βιομηχανική επανάσταση και άρχισε να επενδύεται σε εργοστάσια, αποθήκες, εμπόρια αλλά και σε πολιτισμό. Η Σύρος τότε ζούσε στον πυρετό μιας μεγάλης δόξας, που της άφησαν μεγάλη προίκα το θέατρο Απόλλων, χτισμένο σαν μικρή Σκάλα του Μιλάνο, Βιβλιοθήκη, Πολιτιστικό Κέντρο, ένα Δημαρχείο, που όμοιό του δεν έχει η Ελλάδα όλη, μια τεράστια μαρμαροστρωμένη πλατεία περιτριγυρισμένη από κτίρια με καμάρες, ένα τελωνείο – κόσμημα και ένα λιμεναρχείο που όμοιό του δεν θα βρεις σε άλλο νησί ή λιμάνι ελληνικό, Λύκειο Ελληνίδων, καπετανόσπιτα στην περιοχή του Αγίου Νικολάου, τα γνωστά Βαπόρια, αμέτρητα αρχοντικά μέσα στην πόλη και εξοχικές βίλες στα χωριά.
Λουκουμάκι συριανό και όχι μόνο…
Η Σύρος, όπως μάλλον γνωρίζεις, φημίζεται για τα λουκούμια και τις χαλβαδόπιτές της. Οι βιοτεχνίες λουκουμιών είναι αρκετές στο νησί και την τέχνη την έφεραν μαζί τους Μικρασιάτες τεχνίτες στις αρχές του προ-προηγούμενου αιώνα όταν εγκαταστάθηκαν στο νησί. Του Συκουτρή, του Λειβαδάρα, του Κανακάρη, του Δαλέζιου, του Μαυράκη και του Κορρέ είναι τα πιο γνωστά. Ο τελευταίος μάλιστα φημίζεται για τη χαλβαδόπιτα και τον χειροποίητο χαλβά του. Αν δεν ξέρεις τι είναι η χαλβαδόπιτα, να σου πω πως είναι ένα ιδιότυπο σάντουιτς: δυο δίσκοι όστιας (η θεία κοινωνία των καθολικών) με γέμιση από μαντολάτο και καβουρδισμένα αμύγδαλα. Πίστεψε με, είναι ακόμα πιο νόστιμο από ό,τι ακούγεται. Πρατήρια λουκουμιών βρίσκεις κατά μήκος όλης της παραλίας, στην Πλατεία το υπέροχο πωλητήριο του Συκουρτή αλλά και όλων των καταστημάτων με παραδοσιακά προϊόντα.
Το μαγαζί του Κώστα Πρέκα βρίσκεται μέσα στην κεντρική αγορά και εκεί, εκτός από λουκούμια και χαλβαδόπιτες, μπορείς να προμηθευτείς παραδοσιακά προϊόντα δικής του παραγωγής αλλά και εκλεκτά προϊόντα από όλη την Ελλάδα και την Κύπρο. Τα ζυμαρικά, το λικέρ της Γιαγιάς, οι λιαστές ντομάτες και οι παστελαριές (σύκα ανοιγμένα και ενωμένα ανά δύο με γέμιση σουσαμιού), η κανελάδα, η κάππαρη, τα πατέ κάππαρης και λιαστής ντομάτας, η σάλτσα ντομάτας αλλά και το υπέροχο πέστο μάραθου είναι μόνο μερικά από τα δικά του προϊόντα. Ο Κώστας είναι ένας άνθρωπος με μεράκι που χρόνια τώρα έχει επενδύσει όλο του το ενδιαφέρον στο παραδοσιακό προϊόν και το υπηρετεί με υπομονή κι αγάπη. Τα τελευταία χρόνια ασχολείται και με τις παραδοσιακές καλλιέργειες ελληνικών σπόρων. Πρέπει να δοκιμάσετε το παστέλι του με συριανό μέλι και σουσάμι που καλλιεργούν στην Ορεστιάδα για λογαριασμό του. Εκπληκτικό! Έχει εκδώσει κι ένα ενδιαφέρον βιβλίο με συνταγές (Χίου 4, τηλ. 22810 87556).
Το παραδοσιακό παντοπωλείο Τόπων Γεύσεις του Νίκου Ρούσσου και της Κατερίνας Νομικού, βρίσκεται στην καρδιά του λιμανιού, στρίβοντας από την κεντρική αγορά (τηλ. 22810 80100), άνοιξε πέρσι το Μάη και είναι μια καταπληκτική προσπάθεια δύο νέων παιδιών με αγάπη στο παραδοσιακό προϊόν που έχουν γεμίσει τα ράφια και τα ψυγεία τους με όλα τα καλά από κάθε γωνιά της Ελλάδας.
Μέσα στην αγορά υπάρχουν ακόμα δύο κρεοπωλεία, το Σαλιμπάκι και το Αθηναϊκόν (Χίου 2, τηλ. 22810 88080) από όπου μπορείς να αγοράσεις ντόπια λουκάνικα που φτιάχνουν οι ίδιοι και αρωματίζουν με μάραθο, αλλά και λούτζα ένα άλλο φοβερό αλλαντικό, που στη Σύρο συνηθίζουν να αρταίνουν με κανέλα εκτός των υπόλοιπων μπαχαρικών. Όσο για το φημισμένο συριανό τυρί, το Σαν Μιχάλη, μπορεί το εργοστάσιο του Συνεταιρισμού της Βιοσύρ να έκλεισε, άνοιξε όμως ένα ιδιωτικό τυροκομείο που το παράγει μαζί με μερικά άλλα ακόμη εκλεκτά τυριά, όλα τους από αγελαδινό γάλα. Ο Ζωζεφίνος, όπως λέγεται το τυροκομείο του Στέφανου Βακόνδιου, με το γάλα από τις δικές του αγελάδες και σε συνεργασία με τον πρώην τυροκόμο της Βιοσύρ που γνωρίζει και την αυθεντική συνταγή ξεκίνησε να φτιάχνει Σαν Μιχάλη (το δοκίμασα και είναι εξαιρετικό), Σαν Ζωζέφ, ένα άλλο πικάντικο τυρί επίσης από αγελαδινό γάλα, Τυροβολιά, Γραβιέρα Σύρου, Ανθότυρο, Γρονθοτυράκια, ένα ακόμα φρέσκο, κρεμώδες τυρί, και γιαούρτι (Μάρμαρο Μάννα, τηλ. 2275454, 6936590200).
Η Σύρος έχει πια και το δικό της κρασί, τη Φάμπρικα και το Σαν τα μάραθα. Ζήτησε να το δοκιμάσεις σε όποιο εστιατόριο το βρεις, υπάρχει στα περισσότερα. Αν σου αρέσει όπως σε μένα, τότε αγόρασε το από το Οινοπνευματοπωλείον Κριτσίνη, ένα μαγαζί ονειρεμένο με την πατίνα του χρόνου να το κάνει ακόμη πιο γοητευτικό. Το ξύλινο ρολόι με τον αετό, ο μαρμάρινος σκαλιστός πάγκος, τα παλιά μπουκάλια και τα βραβεία που απέσπασαν κατά καιρούς από διεθνείς εκθέσεις φτιάχνουν ένα μοναδικό σκηνικό. Βλέπεις, ο προπάππος Ευάγγελος Κριτσίνης, χημικός και οινολόγος, έφτιαχνε και εμφιάλωνε από το 1917 δικά του κρασιά, λικέρ και κονιάκ. Ακόμη εμφιαλώνουν τρεις ετικέτες. Το Εύρημα είναι «πάντρεμα» των ποικιλιών Sauvignon Blanc με Βιδιανό (Σταματίου Πρωΐου 30, τηλ. 22810 82353).
Για τις υπογλυκαιμίες προτείνω να περάσεις από το Ζαχαροπλαστείο του Αθυμαρίτη, από όπου συνιστώ να δοκιμάσεις τα μαστιχάκια του. Πρόκειται για πουράκια από φύλλο κρούστας γεμισμένα με αμυγδαλόψιχα αρωματισμένη με μαστίχα και πασπαλισμένα με ζάχαρη άχνη. Για παγωτό να πας στο Daidadi στην παραλία. Ο Ιταλός Danielle Mendri έχει ξεμείνει στο νησί κοντά 20 χρόνια και φτιάχνει καθημερινά κι ολοχρονίς φρέσκο παγωτό εξαιρετικής ποιότητας σε απίθανες γεύσεις (πλατεία Παπάγου, τηλ. 22810 85953).
Εξαιρετικό φρέσκο παγωτό φτιάχνει και το Django στην οδό Χίου. Ο πολιτικός μηχανικός – παγωτατζής – μουσικός και γλυκύτατος Κωνσταντίνος Καρακατσάνης φτιάχνει μόνος του με φρέσκο γάλα τέλεια παγωτά. Δοκίμασε οπωσδήποτε παγωτό λουκούμι, σορμπέ σοκολάτα με τσίλι κι όλα όσα περιέχουν φρέσκα φρούτα (Χίου 19, τηλ. 22810 82801). Ο Κωνσταντίνος φτιάχνει και κάποια γκουρμέ παγωτά μόνο για εστιατόρια: παγωτό ελαιόλαδο, λεμόνι – δεντρολίβανο αλλά και μέλι – άνθη θυμαριάς. Εξαιρετικό ψωμί σε μεγάλη ποικιλία και προζυμένιο, καθώς και ωραία αρτοποιήματα αγοράζεις από τον Ντάνο. (Κεντρικό: Παραλία Φοίνικα, πρατήριο: Βικέλα 13, Ερμούπολη).
Πείνασες στην Ερμούπολη;
Η οδός Κλώνου & Κυπαρισίου Στεφάνου κάποτε ήταν γνωστή μόνο για την Κλινική του Καμπανάρου. Τώρα πια όλος ο δρόμος έχει μετατραπεί σε μια πλατεία που σκεπάζεται και περιτριγυρίζεται από μπουκαμβίλιες και είναι όλη στρωμένη με τραπεζοκαθίσματα. Στο δρόμο με τις μπουκαμβίλιες, λοιπόν, βρίσκονται το Πέτρινο, η Ιθάκη του Αή, το Τσιπουράδικο “Αερικό” και το νεοκαφενείο Κάλλιστον που φτιάχνει και δικά του γλυκά (τηλ. 22810 76511).
Στρίβοντας στην οδό Ροΐδη, θα σκουντουφλήσεις πρώτα στο Jar όπου μπορείς να καθίσεις για καφέ και μια ωραία τάρτα λεμονιού (τηλ. 22810 79225) και μετά στο Αρχονταρίκι της Μαρίτσας για μεσημεριανό ή βραδινό. Η Μαρίτσα μαγειρεύει αιγαιοπελαγίτικη παραδοσιακή κουζίνα με πολλούς μεζέδες και πιάτα με παράξενα ονόματα. Δίπλα ακριβώς το Σύρου Εδέσματα είναι το πρατήριο με τα παραδοσιακά γλυκά κουταλιού και μαρμελάδες, επίσης δικό της. Εδώ μπορείς να αγοράσεις μέχρι γλυκό κουταλιού κάππαρη. Λίγο πιο πέρα κι απ’ την απέναντι πλευρά του δρόμου βρίσκεις τη Νινέτα, απόλυτη βασίλισσα στο μικρό μαγαζί που έχει φτιάξει με τα χεράκια της. Η μουσική του Χατζηδάκι και οι μπουκαμβίλιες στα τραπέζια δεν λείπουν ποτέ. Λεμονάδα με δυόσμο, σουμάδα και βυσσινάδα, τυρόπιτες βαφτισμένες με ονόματα παράξενα, μπουγάτσα, κανταΐφι, ρυζόγαλο, γλυκά του κουταλιού, κρέπα και ομελέτες είναι μόνο μερικά από αυτά που φτιάχνει μόνη της. Συχνά τα σερβίρει και η ίδια. Πέρασε από κει για ένα μακρόσυρτο πρωινό και αφήστε τη να σε περιποιηθεί με τον τρόπο της. Σαν μαμά θα τη νιώσεις, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Γνήσια Ιταλική κουζίνα και κορυφαία πίτσα θα φάτε και στο Amvix (Παραλία Ερμούπολης, 22810-83989) με τους χάλκινους παλιούς άμβυκες στο εσωτερικό του να δίνουν μια όμορφη νοσταλγική νότα στη διακόσμηση. Μια ιδιαίτερη πρόταση για φαγητό και ποτό είναι το Mazi (Λεωτσάκου 2, πλησίον πλατείας Μιαούλη, τηλ.: 2281 088811). Η Υβόννη Χαριτωνίδου κομψή, κοσμοπολίτισσα, λάτρης του καλού φαγητού και κοσμογυρισμένη, αφού έκλεισε τους λογαριασμούς της με τη μόδα και τα περιοδικά, αποφάσισε να ζήσει μια ήσυχη ζωή στη Σύρο με τον σύντροφό της και να φτιάξουν μαζί ένα εστιατόριο, όπου θα μπορείς να κάθεσαι σε ένα πολιτισμένο περιβάλλον, να τρως και να περνάς καλά. Ανηφορίζοντας προς το θέατρο Απόλλων, ακριβώς απέναντι βρίσκεται το εστιατόριο Όνειρο, όνομα και πράμα. Απέξω δεν θα δεις και πολλά, μπες όμως με θάρρος και χωρίς φόβο. Η Ελένη Πάλιαρη με το Λουκά Κολοκοτρώνη έχουν φτιάξει στην κρυφή αυλή τους μια μικρή Εδέμ όπου σερβίρουν και καλό φαγητό. Ελληνική κουζίνα μαγειρεμένη με μια στάλα δημιουργικότητας (πλατεία Θεάτρου, τηλ. 22810 79416).
Συνεχίζοντας να ανεβαίνεις, θα περάσεις την εκκλησία του Αγίου Νικολάου, πολιούχου της Ερμούπολης, που οι ντόπιοι του βάζουν και το επίθετο «ο πλούσιος» λόγω του μεγέθους και χλιδής, αφού χτίστηκε με δωρεές των κάποτε εύπορων Συριανών, που κατοικούσαν στη γειτονιά που είναι γεμάτη με αρχοντικά. Μόλις τον περάσεις, σταμάτα να πάρεις μια ανάσα από τον ανήφορο κι άφησε το βλέμμα σου να ταξιδέψει στη θάλασσα και στα αρχοντικά που βρέχουν τα πόδια τους στο Αιγαίο, στο Φάρο στο απέναντι νησί, στη σχολή εμποροπλοιάρχων, στην Τήνο και τη Μύκονο που αχνοφαίνονται στο βάθος του ορίζοντα. Εδώ βρίσκονται τα Βαπόρια του Γιώργου Κατσούλα. Σταμάτησε για καφέ, ποτό, ένα σνακ ή και φαγητό. Αν αποφασίσεις να κατέβεις κι άλλα σκαλιά, να θυμάσαι πως θα πρέπει να τα ξανανέβεις στην επιστροφή, οπότε με δική σου ευθύνη κατεβαίνεις ως τα Αστέρια, το lounge μπαρ για καφέ και κολύμπι το πρωί, για ποτό και ρομάντζα το βράδυ.
Πάμε παραλία;
Έχουμε και λέμε: Στο Λαουτάρι ένα μαγαζί άκρως ερωτεύσιμο, σε ένα ήσυχο στενό πίσω από το λιμάνι. Στην όψη μοιάζει με παραδοσιακό καφενείο. Στην κόψη, όμως, είναι το δημιούργημα δύο νέων παιδιών του Νικόλα και της Μαρίλης, που θέλει να αυτοαποκαλείται “Λαουτάρι Καφρενείο – Τόπος πολιτισμού και κατανάλωσης”. Να το πω και με δικά μου λόγια; Ένα νόστιμο μεζεδοπωλείο που φλερτάρει με το εστιατόριο κι όποτε έχει λόγο κι αφορμή, οργανώνει και μια μουσική βραδιά, πότε με παραδοσιακές μουσικές πότε με πιο σύγχρονες. Εδώ θα βρεις μεζέδες της στεριάς και της θάλασσας για να συνοδεύσουν τη ρακί ή το τσιπουράκι σου, καφέδες και δυο τρία πιάτα ημέρας από τα χεράκια της γλυκύτατης Στεφανίας. Δευτέρα αυστηρώς τα παιδιά ξεκουράζονται (Θερμοπυλών 18, τηλ. 2281079667).
Στη Νησιώτισσα για ουζάκι και θαλασσινούς μεζέδες (πλ. Παπάγου, τηλ. 22810 81436). Στη Συριανή Κουζίνα του Σιλιβάνη για μαγειρευτά και μεζέδες (τηλ. 22810 86015). Στο Περί Τίνος για μεζέδες με δημιουργική διάθεση υπό την καθοδήγηση του σεφ και ιδιοκτήτη Δημήτρη Πλυτά (τηλ. 22810 85000). Στην Ουζοπαγίδα για κλασικούς θαλασσινούς μεζέδες (τηλ. 22810 87749). Στο Βaba για τα πιο άπαιχτα κοκτέιλ του νησιού (τηλ. 6986020279) και στο Barola (22810 87513) του Βαγγέλη Περρή για ποτά κι ωραίες μουσικές.
Πάμε Άνω Σύρο;
Κάνε μου τη χάρη και ανέβεις γύρω στις 7 με 7:30 το απόγευμα με άνετα παπούτσια. Η Απάνω Χώρα, όπως τη λένε οι ντόπιοι, είναι ένας μεσαιωνικός οικισμός που χτίστηκε πάνω σε λόφο, μακριά από τη θάλασσα και το φόβο των πειρατών, με καμάρες, πόρτες και πορτάρες που άνοιγαν κι έκλειναν τον εχθρό απέξω. Αποχαιρέτησε την άνεση του ταξί ή του Ι.Χ. σου κι ετοιμάσου για πολύ σκαλάκι αφού το μεγαλύτερο ίσιωμα φτάνει τα 30 μέτρα και πολλά λέω. Περπάτησε στα στενά με τα σπιτάκια με τις χαμηλές πόρτες και τα μικροσκοπικά παράθυρα. Όλα τους πεντακάθαρα, ασβεστωμένα και περιποιημένα, τυποδεμένα όπως λένε στο νησί, σφιχταγκαλιασμένα το ένα με το άλλο, το ένα να γίνεται συνέχεια του άλλου, η αυλίτσα του ενός να μπαίνει μέσα στην κάμαρα του άλλου, η μπουγάδα του ενός να κρύβει τη θέα του γείτονα. Στην ιδιωτικότητα παίρνουν μηδέν αυτοί οι οικισμοί, αλλά έχουν τόση μαγεία και της Άνω Σύρου θεωρώ πως έχει μοναδική γοητεία. Πέρασε μια βόλτα από το Μουσείο του Μάρκου Βαμβακάρη, βγάλε φωτογραφίες και μετά ανέβα ως το Συριανό Καφεποτείο. Θα αισθανθείς πως πετάς πάνω από το νησί με ελικόπτερο. Έρωτας με την πρώτη ματιά. Είναι το ιδανικό μέρος και η καλύτερη ώρα λίγο πριν τις 8 να πιεις τον καφέ σου περιμένοντας τον ήλιο να δύσει. Μήπως να παραγγείλεις κι ένα κροκ μαντάμ ή έναν ωραίο ντάκο με ένα τσιπουράκι; Το μαγαζί με τη φροντίδα του Βασίλη Δρογγίτη και της Αγγελικής Κοντονή έχει γίνει κούκλα. Το παλιό πιάνο μπορεί να αποχωρίστηκε την ουρά του, τη θέση της όμως την πήρε ο πάγκος του μπαρ. Τι φοβερή ιδέα! (Δομένικου Βεντούρη 7, τηλ. 6936565670). Αν αντέξεις να ανέβεις κι άλλα σκαλάκια θα φτάσεις στην Απανοχωρίτισσα (τηλ. 6971 757873). Αφού έφτασες ως εκεί η στριφογυριστή σιδερένια σκάλα που θα σε πάει στο φοβερό ταρατσάκι είναι το τελευταίο τεστ κόπωσης που θα υποστείς σήμερα. Κάτσε να ξαποστάσεις, να χορτάσεις αεροπλανική θέα και παρήγγειλε κανένα μεζεδάκι για την μπίρα ή το τσιπουράκι σου.
Για περισσότερο φαγητό προτείνω το Τσιπουράδικο 50-50 στην είσοδο ακριβώς της Άνω Σύρου. Η ψητή τους σαρδέλα με τη θεϊκή ρίγανη με έκανε να παραμιλάω ένα βράδυ. Μεζεδοκατάσταση σε έξτρα λαρτζ μερίδες (Καμάρα, τηλ. 22810 76077). Η ιστορική ταβέρνα του Λιλή αφού εκεί έπαιξε κι ο Μάρκος Βαμβακάρης κάποιο φεγγάρι είναι γαντζωμένη θαρρείς στο βράχο -ένα πια με την Άνω Σύρο. Ο παππούς, ο Λιλής, μπορεί να λείπει πια από την ταβέρνα, είναι εκεί όμως ο συνονόματος εγγονός, ο Λεονάρδος.
Αν οδηγώντας προσπεράσεις τον Οικισμό της Άνω Σύρου, θα πάρεις ένα δρόμο στενό, με κάμποσες στροφές, δύσκολες κάποιες φορές αλλά θα βρεθείς σε μια άλλη Σύρο από αυτή της Ερμούπολης και μόνο τότε θα τη νιώσεις γνήσια Κυκλαδίτισσα. Μετά από ένα 15λεπτο περίπου θα βρεθείς στο Σαν Μιχάλη, οπότε τράβα κατευθείαν στο Πλακόστρωτο (τηλ. 697 3980248). Καλύτερα να πιάσεις τραπέζι με θέα πριν το ηλιοβασίλεμα, γιατί εδώ ο ήλιος δύει σε υπερπαραγωγή. Να δοκιμάσεις τους κολοκυθοκεφτέδες τους, τη λιαστή ντομάτα τηγανισμένη με κουρκούτι που σερβίρουν με δροσερό γιαούρτι, τη μελιτζάνα στο πήλινο, το κατσικάκι στη λαδόκολλα, το χοιρινό με το μοσχάρι στη γάστρα, αλλά και το κρασάτο τους χοιρινό με μάραθο.
Για φαγητό στις παραλίες του νησιού
Το Κίνι είναι κατά τη γνώμη μου το πιο όμορφο ψαροχώρι της Σύρου. Γιατί το πιο γκράντε είναι σίγουρα η Ποσειδωνία. Στο Κίνι, λοιπόν, βρίσκεται νομίζω μια από τις καλύτερες ταβέρνες των Κυκλάδων, το Αλλού γι’ Αλλού. Δεν βλέπω την ώρα να γευτώ για μια ακόμη φορά φαγητό της Λίνας Φουρνιστάκη που χρόνο με το χρόνο το βρίσκω καλύτερο. Είναι η ξεχωριστή φροντίδα που έχει το κάθε πιάτο της, το σέρβις των παιδιών που νιώθουν την ταβέρνα σαν το σπίτι τους; Είναι οι πελάτες που με τα χρόνια έγιναν θαμώνες; Δεν ξέρω, νιώθω μια ευτυχία όποτε βρίσκομαι εκεί. Και το ίδιο βλέπω και στα πρόσωπα των ανθρώπων γύρω μου. “Είναι η θετική ενέργεια κι όλη αυτή η αγάπη που έχει συσσωρεύσει αυτός ο χώρος τόσα χρόνια”, μου λέει η Λίνα, “γιατί πάντα ταβέρνα ήταν εδώ και πάντα αγαπημένη. Αυτό πιέζει κι εμάς να δίνουμε τον καλύτερο εαυτό μας”. Τι να πω κι εγώ, Λίνα μου; Αφεντικό είσαι και ξέρεις καλύτερα (τηλ. 22810 71196).
Στο Γαλισσά τώρα σου έχω δύο προτάσεις. Το Ηλιοβασίλεμα του Κώστα Μπουγιούρη είναι ένα καθαρό και φροντισμένο εστιατόριο που βγάζει τραπέζια και στην αμμουδιά. Ανήσυχος μάγειρας ο Κώστας σερβίρει την χωριάτικη ανάποδα, ξεκινώντας από παξιμάδι χαρουπιού και την τελειώνει με συριανά τοματίνια, κορδέλες αγγουριού, φέτα, κρίταμο από τα βράχια και συριανή κάπαρη ντομάτα για να πάρει όλους τους χυμούς της και μαγειρεύει κλασσική ελληνική κουζίνα με μικρές δημιουργικές πινελιές. Στα συν η δροσερή σαλάτα με τα μπαρμπουνοφάσολα, δυόσμο, βασιλικό και ξίγαλο Σητείας, ο Κόκορας με μακαρούνες, το κουνέλι στιφάδο με δεντρολίβανο, η φρέσκια αγκινάρα γεμίζεται με κιμά και σκεπάζεται με μπεσαμέλ από βουβαλινό γάλα και κάθεται πάνω σε καπνιστή κρέμα κολοκυθιού (τηλ. 2281043325). Στο Σάββα ακριβώς δίπλα μαγειρεύει κλασική ελληνική κουζίνα ο Γιώργος Παύλου και ξέρει καλά την κατσαρόλα. Έχουν δικό τους μποστάνι που τους προμηθεύει με φρέσκα σαλατικά και λαχανικά. Δοκίμασε κουνέλι με κάππαρη, δεντρολίβανο και μουστάρδα, καππαροσαλάτα και πίτες ημέρας με χειροποίητο φύλλο (τηλ. 22810 42998).
Το Αχλάδι είναι ένας μικρός κολπίσκος μετά από τη Βάρη με ένα μικρό ξενοδοχείο, ένα λιλιπούτειο λιμανάκι για να δένουν οι βάρκες και μια ταβέρνα που θυμάμαι από παιδί. Έχει περάσει από διάφορες φάσεις αυτό το ταβερνάκι, η φετινή είναι η πιο καλή του. Η Μαρία Πέτρου έχει κάνει φοβερή δουλειά με το χώρο, τον έκανε -άσπρο σαν περιστέρι- και η Ιωάννα η μαγείρισσα δίνει τον καλύτερο εαυτό της με νόστιμους θαλασσινούς μεζέδες και πιάτα, αλλά και κάποια της στεριάς. Το μπαράκι του το πρωί σε ξεδιψάει με αναψυκτικά και καφέδες αλλά το βράδυ σερβίρει ποτά και μοδάτα κοκτέηλ.
Στην Αμπέλα, τον μικρό κόλπο με τη χαριτωμένη παραλιούλα, άνοιξε τα τελευταία χρόνια μια ταβέρνα με το ίδιο όνομα. Καφέδες και σάντουιτς από το πρωί για την παραλία. Στα πιάτα ημέρας τη μέρα που πέρασα έπαιζαν κολοκυθοκεφτέδες, πίτα με κανταΐφι, τουρλού, χοιρινό κελαηδί, σοφρίτο και κρασομεζές με χταπόδι. Επίσης, φρέσκα ψάρια που χρεώνονται με το κιλό. Στο Φοίνικα σου έχω δύο προτάσεις: τον Κακό Μπελά ένα μεζοδοπωλείο με πολύ λογικές τιμές στο δρόμο πριν βγεις στην παραλία: κεφτεδάκια, πατατούλες, πανσέτες, ωραία τηγανητά και σαλάτες (τηλ. 6980 694959) και το Αρχονταρίκι Θάλασσα, μια υπερπαραγωγή πάνω στην παραλία, ένα πανέμορφο μαγαζί για φαγητό ή ποτό.
πηγή
Αριστερά μου το Νεώριο, τα ναυπηγεία, σήμα κατατεθέν του νησιού. Σηκώνω τα μάτια ψηλά προς τους δυο λόφους του νησιού, το Βροντάδο δεξιά με την εκκλησία της Ανάστασης στο κέντρο, η Άνω Σύρος αριστερά με τον Σαν Τζώρτζη καμάρι και κορώνα στο κεφάλι της. Μια ξαφνική ανυπομονησία με πιάνει να τα κάνω όλα μαζί. Να τριγυρίσω λίγο με τα πόδια στην Ερμούπολη, να πάω στην πλατεία ή να περπατήσω στο λιμάνι; Ν’ ανέβω στην Άνω Σύρο ή να πάρω σβάρνα τις παραλίες του νησιού; Από πού να ξεκινήσεις, όμως, που η Σύρος δεν είναι ένα νησί, αλλά τουλάχιστον τρία μαζί ενωμένα πάνω σε ένα βράχο; Γιατί υπάρχει η Σύρος η αρχόντισσα με τα νεοκλασικά της, που κουβαλάει ακόμα το άρωμα των μεγαλείων του παρελθόντος, η ρεμπέτισσα της Άνω Σύρου και του Μάρκου Βαμβακάρη, αλλά και η κυκλαδίτισσα της Απάνω Μεριάς και των παραλιών του νησιού. Δεν λέω χωριά, γιατί αυτή η έννοια δεν υφίσταται στη Σύρο. Οικισμοί εδώ κι εκεί υπάρχουν μόνο, κάποιες φορές ο ένας διαδέχεται τον άλλο, χωρίς πλατεία και καφενείο στο κέντρο του χωριού, όπως συμβαίνει συνήθως.
Λίγη ιστορία για αρχή…
Γεωγραφικά η Σύρος ανήκει στις Κυκλάδες. Προ Καποδίστρια ήταν πρωτεύουσα του νομού, τώρα πλέον πρωτεύουσα της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Η Σύρος, εκ πρώτης όψεως, διαφέρει από τα υπόλοιπα κυκλαδονήσια και αιτία είναι η Ερμούπολη με το λιμάνι της -φυσικό, μεγάλο και σίγουρο. Η πόλη, που χτίστηκε γύρω από το φυσικό λιμάνι του νησιού και γνώρισε μεγάλη άνθιση το 1826 μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους και την εγκατάσταση προσφύγων από τη Χίο, τα Ψαρά, την Κρήτη καθώς και τα παράλια της Μικράς Ασίας, πήρε το όνομά της από τον Ερμή τον Κερδώο. Το λιμάνι της τότε έγινε μεγάλο ναυτικό και εμπορικό κέντρο ολόκληρης της Μεσογείου και η πόλη γέμισε με νεοκλασικά δημόσια κτίρια, που σχεδίασαν φημισμένοι αρχιτέκτονες της εποχής, όπως ο Τσίλερ και δρόμους στρωμένους με γρανίτη, όπως συνηθιζόταν στη βόρεια Ευρώπη. Το χρήμα έφτασε στο νησί μαζί με τη βιομηχανική επανάσταση και άρχισε να επενδύεται σε εργοστάσια, αποθήκες, εμπόρια αλλά και σε πολιτισμό. Η Σύρος τότε ζούσε στον πυρετό μιας μεγάλης δόξας, που της άφησαν μεγάλη προίκα το θέατρο Απόλλων, χτισμένο σαν μικρή Σκάλα του Μιλάνο, Βιβλιοθήκη, Πολιτιστικό Κέντρο, ένα Δημαρχείο, που όμοιό του δεν έχει η Ελλάδα όλη, μια τεράστια μαρμαροστρωμένη πλατεία περιτριγυρισμένη από κτίρια με καμάρες, ένα τελωνείο – κόσμημα και ένα λιμεναρχείο που όμοιό του δεν θα βρεις σε άλλο νησί ή λιμάνι ελληνικό, Λύκειο Ελληνίδων, καπετανόσπιτα στην περιοχή του Αγίου Νικολάου, τα γνωστά Βαπόρια, αμέτρητα αρχοντικά μέσα στην πόλη και εξοχικές βίλες στα χωριά.
Λουκουμάκι συριανό και όχι μόνο…
Η Σύρος, όπως μάλλον γνωρίζεις, φημίζεται για τα λουκούμια και τις χαλβαδόπιτές της. Οι βιοτεχνίες λουκουμιών είναι αρκετές στο νησί και την τέχνη την έφεραν μαζί τους Μικρασιάτες τεχνίτες στις αρχές του προ-προηγούμενου αιώνα όταν εγκαταστάθηκαν στο νησί. Του Συκουτρή, του Λειβαδάρα, του Κανακάρη, του Δαλέζιου, του Μαυράκη και του Κορρέ είναι τα πιο γνωστά. Ο τελευταίος μάλιστα φημίζεται για τη χαλβαδόπιτα και τον χειροποίητο χαλβά του. Αν δεν ξέρεις τι είναι η χαλβαδόπιτα, να σου πω πως είναι ένα ιδιότυπο σάντουιτς: δυο δίσκοι όστιας (η θεία κοινωνία των καθολικών) με γέμιση από μαντολάτο και καβουρδισμένα αμύγδαλα. Πίστεψε με, είναι ακόμα πιο νόστιμο από ό,τι ακούγεται. Πρατήρια λουκουμιών βρίσκεις κατά μήκος όλης της παραλίας, στην Πλατεία το υπέροχο πωλητήριο του Συκουρτή αλλά και όλων των καταστημάτων με παραδοσιακά προϊόντα.
Το μαγαζί του Κώστα Πρέκα βρίσκεται μέσα στην κεντρική αγορά και εκεί, εκτός από λουκούμια και χαλβαδόπιτες, μπορείς να προμηθευτείς παραδοσιακά προϊόντα δικής του παραγωγής αλλά και εκλεκτά προϊόντα από όλη την Ελλάδα και την Κύπρο. Τα ζυμαρικά, το λικέρ της Γιαγιάς, οι λιαστές ντομάτες και οι παστελαριές (σύκα ανοιγμένα και ενωμένα ανά δύο με γέμιση σουσαμιού), η κανελάδα, η κάππαρη, τα πατέ κάππαρης και λιαστής ντομάτας, η σάλτσα ντομάτας αλλά και το υπέροχο πέστο μάραθου είναι μόνο μερικά από τα δικά του προϊόντα. Ο Κώστας είναι ένας άνθρωπος με μεράκι που χρόνια τώρα έχει επενδύσει όλο του το ενδιαφέρον στο παραδοσιακό προϊόν και το υπηρετεί με υπομονή κι αγάπη. Τα τελευταία χρόνια ασχολείται και με τις παραδοσιακές καλλιέργειες ελληνικών σπόρων. Πρέπει να δοκιμάσετε το παστέλι του με συριανό μέλι και σουσάμι που καλλιεργούν στην Ορεστιάδα για λογαριασμό του. Εκπληκτικό! Έχει εκδώσει κι ένα ενδιαφέρον βιβλίο με συνταγές (Χίου 4, τηλ. 22810 87556).
Το παραδοσιακό παντοπωλείο Τόπων Γεύσεις του Νίκου Ρούσσου και της Κατερίνας Νομικού, βρίσκεται στην καρδιά του λιμανιού, στρίβοντας από την κεντρική αγορά (τηλ. 22810 80100), άνοιξε πέρσι το Μάη και είναι μια καταπληκτική προσπάθεια δύο νέων παιδιών με αγάπη στο παραδοσιακό προϊόν που έχουν γεμίσει τα ράφια και τα ψυγεία τους με όλα τα καλά από κάθε γωνιά της Ελλάδας.
Μέσα στην αγορά υπάρχουν ακόμα δύο κρεοπωλεία, το Σαλιμπάκι και το Αθηναϊκόν (Χίου 2, τηλ. 22810 88080) από όπου μπορείς να αγοράσεις ντόπια λουκάνικα που φτιάχνουν οι ίδιοι και αρωματίζουν με μάραθο, αλλά και λούτζα ένα άλλο φοβερό αλλαντικό, που στη Σύρο συνηθίζουν να αρταίνουν με κανέλα εκτός των υπόλοιπων μπαχαρικών. Όσο για το φημισμένο συριανό τυρί, το Σαν Μιχάλη, μπορεί το εργοστάσιο του Συνεταιρισμού της Βιοσύρ να έκλεισε, άνοιξε όμως ένα ιδιωτικό τυροκομείο που το παράγει μαζί με μερικά άλλα ακόμη εκλεκτά τυριά, όλα τους από αγελαδινό γάλα. Ο Ζωζεφίνος, όπως λέγεται το τυροκομείο του Στέφανου Βακόνδιου, με το γάλα από τις δικές του αγελάδες και σε συνεργασία με τον πρώην τυροκόμο της Βιοσύρ που γνωρίζει και την αυθεντική συνταγή ξεκίνησε να φτιάχνει Σαν Μιχάλη (το δοκίμασα και είναι εξαιρετικό), Σαν Ζωζέφ, ένα άλλο πικάντικο τυρί επίσης από αγελαδινό γάλα, Τυροβολιά, Γραβιέρα Σύρου, Ανθότυρο, Γρονθοτυράκια, ένα ακόμα φρέσκο, κρεμώδες τυρί, και γιαούρτι (Μάρμαρο Μάννα, τηλ. 2275454, 6936590200).
Η Σύρος έχει πια και το δικό της κρασί, τη Φάμπρικα και το Σαν τα μάραθα. Ζήτησε να το δοκιμάσεις σε όποιο εστιατόριο το βρεις, υπάρχει στα περισσότερα. Αν σου αρέσει όπως σε μένα, τότε αγόρασε το από το Οινοπνευματοπωλείον Κριτσίνη, ένα μαγαζί ονειρεμένο με την πατίνα του χρόνου να το κάνει ακόμη πιο γοητευτικό. Το ξύλινο ρολόι με τον αετό, ο μαρμάρινος σκαλιστός πάγκος, τα παλιά μπουκάλια και τα βραβεία που απέσπασαν κατά καιρούς από διεθνείς εκθέσεις φτιάχνουν ένα μοναδικό σκηνικό. Βλέπεις, ο προπάππος Ευάγγελος Κριτσίνης, χημικός και οινολόγος, έφτιαχνε και εμφιάλωνε από το 1917 δικά του κρασιά, λικέρ και κονιάκ. Ακόμη εμφιαλώνουν τρεις ετικέτες. Το Εύρημα είναι «πάντρεμα» των ποικιλιών Sauvignon Blanc με Βιδιανό (Σταματίου Πρωΐου 30, τηλ. 22810 82353).
Για τις υπογλυκαιμίες προτείνω να περάσεις από το Ζαχαροπλαστείο του Αθυμαρίτη, από όπου συνιστώ να δοκιμάσεις τα μαστιχάκια του. Πρόκειται για πουράκια από φύλλο κρούστας γεμισμένα με αμυγδαλόψιχα αρωματισμένη με μαστίχα και πασπαλισμένα με ζάχαρη άχνη. Για παγωτό να πας στο Daidadi στην παραλία. Ο Ιταλός Danielle Mendri έχει ξεμείνει στο νησί κοντά 20 χρόνια και φτιάχνει καθημερινά κι ολοχρονίς φρέσκο παγωτό εξαιρετικής ποιότητας σε απίθανες γεύσεις (πλατεία Παπάγου, τηλ. 22810 85953).
Εξαιρετικό φρέσκο παγωτό φτιάχνει και το Django στην οδό Χίου. Ο πολιτικός μηχανικός – παγωτατζής – μουσικός και γλυκύτατος Κωνσταντίνος Καρακατσάνης φτιάχνει μόνος του με φρέσκο γάλα τέλεια παγωτά. Δοκίμασε οπωσδήποτε παγωτό λουκούμι, σορμπέ σοκολάτα με τσίλι κι όλα όσα περιέχουν φρέσκα φρούτα (Χίου 19, τηλ. 22810 82801). Ο Κωνσταντίνος φτιάχνει και κάποια γκουρμέ παγωτά μόνο για εστιατόρια: παγωτό ελαιόλαδο, λεμόνι – δεντρολίβανο αλλά και μέλι – άνθη θυμαριάς. Εξαιρετικό ψωμί σε μεγάλη ποικιλία και προζυμένιο, καθώς και ωραία αρτοποιήματα αγοράζεις από τον Ντάνο. (Κεντρικό: Παραλία Φοίνικα, πρατήριο: Βικέλα 13, Ερμούπολη).
Πείνασες στην Ερμούπολη;
Η οδός Κλώνου & Κυπαρισίου Στεφάνου κάποτε ήταν γνωστή μόνο για την Κλινική του Καμπανάρου. Τώρα πια όλος ο δρόμος έχει μετατραπεί σε μια πλατεία που σκεπάζεται και περιτριγυρίζεται από μπουκαμβίλιες και είναι όλη στρωμένη με τραπεζοκαθίσματα. Στο δρόμο με τις μπουκαμβίλιες, λοιπόν, βρίσκονται το Πέτρινο, η Ιθάκη του Αή, το Τσιπουράδικο “Αερικό” και το νεοκαφενείο Κάλλιστον που φτιάχνει και δικά του γλυκά (τηλ. 22810 76511).
Στρίβοντας στην οδό Ροΐδη, θα σκουντουφλήσεις πρώτα στο Jar όπου μπορείς να καθίσεις για καφέ και μια ωραία τάρτα λεμονιού (τηλ. 22810 79225) και μετά στο Αρχονταρίκι της Μαρίτσας για μεσημεριανό ή βραδινό. Η Μαρίτσα μαγειρεύει αιγαιοπελαγίτικη παραδοσιακή κουζίνα με πολλούς μεζέδες και πιάτα με παράξενα ονόματα. Δίπλα ακριβώς το Σύρου Εδέσματα είναι το πρατήριο με τα παραδοσιακά γλυκά κουταλιού και μαρμελάδες, επίσης δικό της. Εδώ μπορείς να αγοράσεις μέχρι γλυκό κουταλιού κάππαρη. Λίγο πιο πέρα κι απ’ την απέναντι πλευρά του δρόμου βρίσκεις τη Νινέτα, απόλυτη βασίλισσα στο μικρό μαγαζί που έχει φτιάξει με τα χεράκια της. Η μουσική του Χατζηδάκι και οι μπουκαμβίλιες στα τραπέζια δεν λείπουν ποτέ. Λεμονάδα με δυόσμο, σουμάδα και βυσσινάδα, τυρόπιτες βαφτισμένες με ονόματα παράξενα, μπουγάτσα, κανταΐφι, ρυζόγαλο, γλυκά του κουταλιού, κρέπα και ομελέτες είναι μόνο μερικά από αυτά που φτιάχνει μόνη της. Συχνά τα σερβίρει και η ίδια. Πέρασε από κει για ένα μακρόσυρτο πρωινό και αφήστε τη να σε περιποιηθεί με τον τρόπο της. Σαν μαμά θα τη νιώσεις, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Γνήσια Ιταλική κουζίνα και κορυφαία πίτσα θα φάτε και στο Amvix (Παραλία Ερμούπολης, 22810-83989) με τους χάλκινους παλιούς άμβυκες στο εσωτερικό του να δίνουν μια όμορφη νοσταλγική νότα στη διακόσμηση. Μια ιδιαίτερη πρόταση για φαγητό και ποτό είναι το Mazi (Λεωτσάκου 2, πλησίον πλατείας Μιαούλη, τηλ.: 2281 088811). Η Υβόννη Χαριτωνίδου κομψή, κοσμοπολίτισσα, λάτρης του καλού φαγητού και κοσμογυρισμένη, αφού έκλεισε τους λογαριασμούς της με τη μόδα και τα περιοδικά, αποφάσισε να ζήσει μια ήσυχη ζωή στη Σύρο με τον σύντροφό της και να φτιάξουν μαζί ένα εστιατόριο, όπου θα μπορείς να κάθεσαι σε ένα πολιτισμένο περιβάλλον, να τρως και να περνάς καλά. Ανηφορίζοντας προς το θέατρο Απόλλων, ακριβώς απέναντι βρίσκεται το εστιατόριο Όνειρο, όνομα και πράμα. Απέξω δεν θα δεις και πολλά, μπες όμως με θάρρος και χωρίς φόβο. Η Ελένη Πάλιαρη με το Λουκά Κολοκοτρώνη έχουν φτιάξει στην κρυφή αυλή τους μια μικρή Εδέμ όπου σερβίρουν και καλό φαγητό. Ελληνική κουζίνα μαγειρεμένη με μια στάλα δημιουργικότητας (πλατεία Θεάτρου, τηλ. 22810 79416).
Συνεχίζοντας να ανεβαίνεις, θα περάσεις την εκκλησία του Αγίου Νικολάου, πολιούχου της Ερμούπολης, που οι ντόπιοι του βάζουν και το επίθετο «ο πλούσιος» λόγω του μεγέθους και χλιδής, αφού χτίστηκε με δωρεές των κάποτε εύπορων Συριανών, που κατοικούσαν στη γειτονιά που είναι γεμάτη με αρχοντικά. Μόλις τον περάσεις, σταμάτα να πάρεις μια ανάσα από τον ανήφορο κι άφησε το βλέμμα σου να ταξιδέψει στη θάλασσα και στα αρχοντικά που βρέχουν τα πόδια τους στο Αιγαίο, στο Φάρο στο απέναντι νησί, στη σχολή εμποροπλοιάρχων, στην Τήνο και τη Μύκονο που αχνοφαίνονται στο βάθος του ορίζοντα. Εδώ βρίσκονται τα Βαπόρια του Γιώργου Κατσούλα. Σταμάτησε για καφέ, ποτό, ένα σνακ ή και φαγητό. Αν αποφασίσεις να κατέβεις κι άλλα σκαλιά, να θυμάσαι πως θα πρέπει να τα ξανανέβεις στην επιστροφή, οπότε με δική σου ευθύνη κατεβαίνεις ως τα Αστέρια, το lounge μπαρ για καφέ και κολύμπι το πρωί, για ποτό και ρομάντζα το βράδυ.
Πάμε παραλία;
Έχουμε και λέμε: Στο Λαουτάρι ένα μαγαζί άκρως ερωτεύσιμο, σε ένα ήσυχο στενό πίσω από το λιμάνι. Στην όψη μοιάζει με παραδοσιακό καφενείο. Στην κόψη, όμως, είναι το δημιούργημα δύο νέων παιδιών του Νικόλα και της Μαρίλης, που θέλει να αυτοαποκαλείται “Λαουτάρι Καφρενείο – Τόπος πολιτισμού και κατανάλωσης”. Να το πω και με δικά μου λόγια; Ένα νόστιμο μεζεδοπωλείο που φλερτάρει με το εστιατόριο κι όποτε έχει λόγο κι αφορμή, οργανώνει και μια μουσική βραδιά, πότε με παραδοσιακές μουσικές πότε με πιο σύγχρονες. Εδώ θα βρεις μεζέδες της στεριάς και της θάλασσας για να συνοδεύσουν τη ρακί ή το τσιπουράκι σου, καφέδες και δυο τρία πιάτα ημέρας από τα χεράκια της γλυκύτατης Στεφανίας. Δευτέρα αυστηρώς τα παιδιά ξεκουράζονται (Θερμοπυλών 18, τηλ. 2281079667).
Στη Νησιώτισσα για ουζάκι και θαλασσινούς μεζέδες (πλ. Παπάγου, τηλ. 22810 81436). Στη Συριανή Κουζίνα του Σιλιβάνη για μαγειρευτά και μεζέδες (τηλ. 22810 86015). Στο Περί Τίνος για μεζέδες με δημιουργική διάθεση υπό την καθοδήγηση του σεφ και ιδιοκτήτη Δημήτρη Πλυτά (τηλ. 22810 85000). Στην Ουζοπαγίδα για κλασικούς θαλασσινούς μεζέδες (τηλ. 22810 87749). Στο Βaba για τα πιο άπαιχτα κοκτέιλ του νησιού (τηλ. 6986020279) και στο Barola (22810 87513) του Βαγγέλη Περρή για ποτά κι ωραίες μουσικές.
Πάμε Άνω Σύρο;
Κάνε μου τη χάρη και ανέβεις γύρω στις 7 με 7:30 το απόγευμα με άνετα παπούτσια. Η Απάνω Χώρα, όπως τη λένε οι ντόπιοι, είναι ένας μεσαιωνικός οικισμός που χτίστηκε πάνω σε λόφο, μακριά από τη θάλασσα και το φόβο των πειρατών, με καμάρες, πόρτες και πορτάρες που άνοιγαν κι έκλειναν τον εχθρό απέξω. Αποχαιρέτησε την άνεση του ταξί ή του Ι.Χ. σου κι ετοιμάσου για πολύ σκαλάκι αφού το μεγαλύτερο ίσιωμα φτάνει τα 30 μέτρα και πολλά λέω. Περπάτησε στα στενά με τα σπιτάκια με τις χαμηλές πόρτες και τα μικροσκοπικά παράθυρα. Όλα τους πεντακάθαρα, ασβεστωμένα και περιποιημένα, τυποδεμένα όπως λένε στο νησί, σφιχταγκαλιασμένα το ένα με το άλλο, το ένα να γίνεται συνέχεια του άλλου, η αυλίτσα του ενός να μπαίνει μέσα στην κάμαρα του άλλου, η μπουγάδα του ενός να κρύβει τη θέα του γείτονα. Στην ιδιωτικότητα παίρνουν μηδέν αυτοί οι οικισμοί, αλλά έχουν τόση μαγεία και της Άνω Σύρου θεωρώ πως έχει μοναδική γοητεία. Πέρασε μια βόλτα από το Μουσείο του Μάρκου Βαμβακάρη, βγάλε φωτογραφίες και μετά ανέβα ως το Συριανό Καφεποτείο. Θα αισθανθείς πως πετάς πάνω από το νησί με ελικόπτερο. Έρωτας με την πρώτη ματιά. Είναι το ιδανικό μέρος και η καλύτερη ώρα λίγο πριν τις 8 να πιεις τον καφέ σου περιμένοντας τον ήλιο να δύσει. Μήπως να παραγγείλεις κι ένα κροκ μαντάμ ή έναν ωραίο ντάκο με ένα τσιπουράκι; Το μαγαζί με τη φροντίδα του Βασίλη Δρογγίτη και της Αγγελικής Κοντονή έχει γίνει κούκλα. Το παλιό πιάνο μπορεί να αποχωρίστηκε την ουρά του, τη θέση της όμως την πήρε ο πάγκος του μπαρ. Τι φοβερή ιδέα! (Δομένικου Βεντούρη 7, τηλ. 6936565670). Αν αντέξεις να ανέβεις κι άλλα σκαλάκια θα φτάσεις στην Απανοχωρίτισσα (τηλ. 6971 757873). Αφού έφτασες ως εκεί η στριφογυριστή σιδερένια σκάλα που θα σε πάει στο φοβερό ταρατσάκι είναι το τελευταίο τεστ κόπωσης που θα υποστείς σήμερα. Κάτσε να ξαποστάσεις, να χορτάσεις αεροπλανική θέα και παρήγγειλε κανένα μεζεδάκι για την μπίρα ή το τσιπουράκι σου.
Για περισσότερο φαγητό προτείνω το Τσιπουράδικο 50-50 στην είσοδο ακριβώς της Άνω Σύρου. Η ψητή τους σαρδέλα με τη θεϊκή ρίγανη με έκανε να παραμιλάω ένα βράδυ. Μεζεδοκατάσταση σε έξτρα λαρτζ μερίδες (Καμάρα, τηλ. 22810 76077). Η ιστορική ταβέρνα του Λιλή αφού εκεί έπαιξε κι ο Μάρκος Βαμβακάρης κάποιο φεγγάρι είναι γαντζωμένη θαρρείς στο βράχο -ένα πια με την Άνω Σύρο. Ο παππούς, ο Λιλής, μπορεί να λείπει πια από την ταβέρνα, είναι εκεί όμως ο συνονόματος εγγονός, ο Λεονάρδος.
Αν οδηγώντας προσπεράσεις τον Οικισμό της Άνω Σύρου, θα πάρεις ένα δρόμο στενό, με κάμποσες στροφές, δύσκολες κάποιες φορές αλλά θα βρεθείς σε μια άλλη Σύρο από αυτή της Ερμούπολης και μόνο τότε θα τη νιώσεις γνήσια Κυκλαδίτισσα. Μετά από ένα 15λεπτο περίπου θα βρεθείς στο Σαν Μιχάλη, οπότε τράβα κατευθείαν στο Πλακόστρωτο (τηλ. 697 3980248). Καλύτερα να πιάσεις τραπέζι με θέα πριν το ηλιοβασίλεμα, γιατί εδώ ο ήλιος δύει σε υπερπαραγωγή. Να δοκιμάσεις τους κολοκυθοκεφτέδες τους, τη λιαστή ντομάτα τηγανισμένη με κουρκούτι που σερβίρουν με δροσερό γιαούρτι, τη μελιτζάνα στο πήλινο, το κατσικάκι στη λαδόκολλα, το χοιρινό με το μοσχάρι στη γάστρα, αλλά και το κρασάτο τους χοιρινό με μάραθο.
Για φαγητό στις παραλίες του νησιού
Το Κίνι είναι κατά τη γνώμη μου το πιο όμορφο ψαροχώρι της Σύρου. Γιατί το πιο γκράντε είναι σίγουρα η Ποσειδωνία. Στο Κίνι, λοιπόν, βρίσκεται νομίζω μια από τις καλύτερες ταβέρνες των Κυκλάδων, το Αλλού γι’ Αλλού. Δεν βλέπω την ώρα να γευτώ για μια ακόμη φορά φαγητό της Λίνας Φουρνιστάκη που χρόνο με το χρόνο το βρίσκω καλύτερο. Είναι η ξεχωριστή φροντίδα που έχει το κάθε πιάτο της, το σέρβις των παιδιών που νιώθουν την ταβέρνα σαν το σπίτι τους; Είναι οι πελάτες που με τα χρόνια έγιναν θαμώνες; Δεν ξέρω, νιώθω μια ευτυχία όποτε βρίσκομαι εκεί. Και το ίδιο βλέπω και στα πρόσωπα των ανθρώπων γύρω μου. “Είναι η θετική ενέργεια κι όλη αυτή η αγάπη που έχει συσσωρεύσει αυτός ο χώρος τόσα χρόνια”, μου λέει η Λίνα, “γιατί πάντα ταβέρνα ήταν εδώ και πάντα αγαπημένη. Αυτό πιέζει κι εμάς να δίνουμε τον καλύτερο εαυτό μας”. Τι να πω κι εγώ, Λίνα μου; Αφεντικό είσαι και ξέρεις καλύτερα (τηλ. 22810 71196).
Στο Γαλισσά τώρα σου έχω δύο προτάσεις. Το Ηλιοβασίλεμα του Κώστα Μπουγιούρη είναι ένα καθαρό και φροντισμένο εστιατόριο που βγάζει τραπέζια και στην αμμουδιά. Ανήσυχος μάγειρας ο Κώστας σερβίρει την χωριάτικη ανάποδα, ξεκινώντας από παξιμάδι χαρουπιού και την τελειώνει με συριανά τοματίνια, κορδέλες αγγουριού, φέτα, κρίταμο από τα βράχια και συριανή κάπαρη ντομάτα για να πάρει όλους τους χυμούς της και μαγειρεύει κλασσική ελληνική κουζίνα με μικρές δημιουργικές πινελιές. Στα συν η δροσερή σαλάτα με τα μπαρμπουνοφάσολα, δυόσμο, βασιλικό και ξίγαλο Σητείας, ο Κόκορας με μακαρούνες, το κουνέλι στιφάδο με δεντρολίβανο, η φρέσκια αγκινάρα γεμίζεται με κιμά και σκεπάζεται με μπεσαμέλ από βουβαλινό γάλα και κάθεται πάνω σε καπνιστή κρέμα κολοκυθιού (τηλ. 2281043325). Στο Σάββα ακριβώς δίπλα μαγειρεύει κλασική ελληνική κουζίνα ο Γιώργος Παύλου και ξέρει καλά την κατσαρόλα. Έχουν δικό τους μποστάνι που τους προμηθεύει με φρέσκα σαλατικά και λαχανικά. Δοκίμασε κουνέλι με κάππαρη, δεντρολίβανο και μουστάρδα, καππαροσαλάτα και πίτες ημέρας με χειροποίητο φύλλο (τηλ. 22810 42998).
Το Αχλάδι είναι ένας μικρός κολπίσκος μετά από τη Βάρη με ένα μικρό ξενοδοχείο, ένα λιλιπούτειο λιμανάκι για να δένουν οι βάρκες και μια ταβέρνα που θυμάμαι από παιδί. Έχει περάσει από διάφορες φάσεις αυτό το ταβερνάκι, η φετινή είναι η πιο καλή του. Η Μαρία Πέτρου έχει κάνει φοβερή δουλειά με το χώρο, τον έκανε -άσπρο σαν περιστέρι- και η Ιωάννα η μαγείρισσα δίνει τον καλύτερο εαυτό της με νόστιμους θαλασσινούς μεζέδες και πιάτα, αλλά και κάποια της στεριάς. Το μπαράκι του το πρωί σε ξεδιψάει με αναψυκτικά και καφέδες αλλά το βράδυ σερβίρει ποτά και μοδάτα κοκτέηλ.
Στην Αμπέλα, τον μικρό κόλπο με τη χαριτωμένη παραλιούλα, άνοιξε τα τελευταία χρόνια μια ταβέρνα με το ίδιο όνομα. Καφέδες και σάντουιτς από το πρωί για την παραλία. Στα πιάτα ημέρας τη μέρα που πέρασα έπαιζαν κολοκυθοκεφτέδες, πίτα με κανταΐφι, τουρλού, χοιρινό κελαηδί, σοφρίτο και κρασομεζές με χταπόδι. Επίσης, φρέσκα ψάρια που χρεώνονται με το κιλό. Στο Φοίνικα σου έχω δύο προτάσεις: τον Κακό Μπελά ένα μεζοδοπωλείο με πολύ λογικές τιμές στο δρόμο πριν βγεις στην παραλία: κεφτεδάκια, πατατούλες, πανσέτες, ωραία τηγανητά και σαλάτες (τηλ. 6980 694959) και το Αρχονταρίκι Θάλασσα, μια υπερπαραγωγή πάνω στην παραλία, ένα πανέμορφο μαγαζί για φαγητό ή ποτό.
πηγή
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας στον Αετό Ξηρομέρου.
Στον Αετό Ξηρομέρου χοροστάτησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης
μας στην ακολουθία του Εσπερινού και της Ιεράς Παρακλήσεως της Παναγίας μας. Ο
Σεβασμιώτατος στο κήρυγμα του αναφέρθηκε στο πρόσωπο της Παναγίας αλλά και στον
εορτάζοντα τοπικό μας Άγιο Ευγένιο τον Αιτωλό. Στο τέλος συνεχάρη τους κατοίκους
του χωριού για την συμμετοχή τους στις ακολουθίες και ευχήθηκε σε όλους καλό υπόλοιπο
του δεκαπενταυγούστου.
πηγή
Drops of Breath
Μία πρωτοποριακή παράσταση θα μας βυθίσει στα άδυτα της χορογραφίας στα τέλη Σεπτέμβρη.
Ο λόγος για το εκπληκτικό Drops of Breath, μία υποβρύχια παράσταση χορού, που γίνεται για πρώτη φορά στον κόσμο από μία πολυσυλλεκτική ομάδα χορευτών.
Στις τρεις παραστάσεις τους που θα γίνουν 25, 26 και 27 Σεπτεμβρίου στο Ακρωτήριο του Σουνίου, κάτω από τον αρχαίο ναό του Ποσειδώνα, σε μία υποθαλάσσια σκηνή, 14 χορευτές, μεταξύ αυτών και τρεις με κινητικά προβλήματα, από τη Γαλλία, την Ελλάδα και την Κύπρο, θα ερμηνεύσουν μία μαγευτική χορογραφία που υπογράφουν η Αποστολία Παπαδαμάκη και η Sophie Bulbulyan, οι οποίες είχαν και την αρχική ιδέα.
Οσοι θέλουν να παρακολουθήσουν την παράσταση, έχουν τρεις επιλογές. Είτε να βουτήξουν με καταδυτική στολή στα 6 μέτρα βάθος και να δουν από κοντά τους χορευτές, είτε να τους δουν από την επιφάνεια της θάλασσας, είτε έξω σε γιγαντοοθόνες.
Οπως αναφέρει η Αποστολία Παπαδαμάκη, μιλώντας στην εφημερίδα Καθημερινή «Δεν είναι μία εύκολη παράσταση. Απαιτεί μεγάλη προετοιμασία και ενέργεια. Το να κινείεσαι στον βυθό με όλον αυτό τον εξοπλισμό είναι πολύ κουραστικό. Στη διάρκεια της προετοιμασίας μας δύο χορευτές αποχώρησαν και τους αντικαταστήσαμε.» Μάλιστα προσθέτει ότι «στο νερό οι χορευτές δεν μπορούν να μείνουν σταθεροί σε ένα σημείο άρα δεν μπορεί να υπάρξει ακρίβεια στον χώρο και το χρόνο».
Οσο για τα προβλήματα που έχει ένα τέτοιο εγχείρημα, η Sophie Bulbulyan εξηγεί: «Πρέπει να αντιμετωπίσεις τον καιρό, την ορατότητα, το κρύο, τη ζέστη, προβλήματα όπως πόνο στα αυτιά, ή κρυώματα»
Σχετικά με τη χορογραφία, εξηγούν ότι υπάρχουν αρκετοί συμβολισμοί και μεταφορές που έχουν να κάνουν με το υγρό στοιχείο, τη γέννηση της ζωής, το μοίρασμα και το πώς συνδέονται όλα αυτά μεταξύ τους»
Η παράσταση Drops of Breath, αποτελεί την κορυφαία εκδήλωση ενός ευρύτερου πρότζεκτ με τίτλο «Η υποβρύχια καρδιά της Μεσογείου», έργο πολλαπλών δράσεων, το οποίο κατέθεσαν η Αποστολία Παπαδαμάκη και η Sophie Bulbulyan και επιλέχθηκε από το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη»
Ο λόγος για το εκπληκτικό Drops of Breath, μία υποβρύχια παράσταση χορού, που γίνεται για πρώτη φορά στον κόσμο από μία πολυσυλλεκτική ομάδα χορευτών.
Στις τρεις παραστάσεις τους που θα γίνουν 25, 26 και 27 Σεπτεμβρίου στο Ακρωτήριο του Σουνίου, κάτω από τον αρχαίο ναό του Ποσειδώνα, σε μία υποθαλάσσια σκηνή, 14 χορευτές, μεταξύ αυτών και τρεις με κινητικά προβλήματα, από τη Γαλλία, την Ελλάδα και την Κύπρο, θα ερμηνεύσουν μία μαγευτική χορογραφία που υπογράφουν η Αποστολία Παπαδαμάκη και η Sophie Bulbulyan, οι οποίες είχαν και την αρχική ιδέα.
Οσοι θέλουν να παρακολουθήσουν την παράσταση, έχουν τρεις επιλογές. Είτε να βουτήξουν με καταδυτική στολή στα 6 μέτρα βάθος και να δουν από κοντά τους χορευτές, είτε να τους δουν από την επιφάνεια της θάλασσας, είτε έξω σε γιγαντοοθόνες.
Οπως αναφέρει η Αποστολία Παπαδαμάκη, μιλώντας στην εφημερίδα Καθημερινή «Δεν είναι μία εύκολη παράσταση. Απαιτεί μεγάλη προετοιμασία και ενέργεια. Το να κινείεσαι στον βυθό με όλον αυτό τον εξοπλισμό είναι πολύ κουραστικό. Στη διάρκεια της προετοιμασίας μας δύο χορευτές αποχώρησαν και τους αντικαταστήσαμε.» Μάλιστα προσθέτει ότι «στο νερό οι χορευτές δεν μπορούν να μείνουν σταθεροί σε ένα σημείο άρα δεν μπορεί να υπάρξει ακρίβεια στον χώρο και το χρόνο».
Οσο για τα προβλήματα που έχει ένα τέτοιο εγχείρημα, η Sophie Bulbulyan εξηγεί: «Πρέπει να αντιμετωπίσεις τον καιρό, την ορατότητα, το κρύο, τη ζέστη, προβλήματα όπως πόνο στα αυτιά, ή κρυώματα»
Σχετικά με τη χορογραφία, εξηγούν ότι υπάρχουν αρκετοί συμβολισμοί και μεταφορές που έχουν να κάνουν με το υγρό στοιχείο, τη γέννηση της ζωής, το μοίρασμα και το πώς συνδέονται όλα αυτά μεταξύ τους»
Η παράσταση Drops of Breath, αποτελεί την κορυφαία εκδήλωση ενός ευρύτερου πρότζεκτ με τίτλο «Η υποβρύχια καρδιά της Μεσογείου», έργο πολλαπλών δράσεων, το οποίο κατέθεσαν η Αποστολία Παπαδαμάκη και η Sophie Bulbulyan και επιλέχθηκε από το πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη»
Ο π. Γεώργιος Καψάνης συζητούσε με τον Κωστή Μοσκώφ, που είχε κάνει κάποια στροφή προς την Εκκλησία. Αυτός του έλεγε: «Γέροντα, τώρα που ήλθατε στο Άγιον Όρος εσείς, ως νέοι άνθρωποι, καιρός να φέρετε ένα νέο πνεύμα στο Όρος. Να επιδοθητε σε κοινωνικούς αγώνες». Ο Γέροντας τότε του απάντησε: «Κωστή, ξέρεις που έγκειται η διαφορά μας; Εσείς αγωνίζεσθε κατά του εγωισμού των άλλων, ενώ εμείς αγωνιζόμαστε κατά του δικού μας εγωισμού».
Εγκαίνια Ιερού Ναού Αγίας Τριάδος Φλωριάδος Αιτωλοακαρνανίας.
Με ιδιαίτερη λαμπρότητα και τη συμμετοχή πλήθους πιστών
τελέσθηκαν την Κυριακή 2 Αυγούστου τα εγκαίνια του ενοριακού Ιερού Ναού Αγίας
Τριάδος της αραιοκατοικημένης ενορίας Φλωριάδος Βάλτου που βρίσκεται στο
βορειότερο σημείο του νομού Αιτωλοακαρνανίας.
Ανήμερα των εγκαινίων μεταφέρθηκαν
υπό του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ.Κοσμά τα Άγια
Λείψανα στον Ιερό Ναό και στη συνέχεια τελέστηκαν τα Εγκαίνια του Ιερού Ναού ενώ οι ιερείς εξηγούσαν στο εκκλησίασμα τα τελούμενα.
Κατά την ακολουθία των Εγκαινίων
ο Σεβασμιώτατος κ.Κοσμάς καθιέρωσε νέα Αντιμήνσια πάνω στα οποία θα τελείται το
Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας και παρέδωσε τον Ναό λουσμένο μέσα στη Χάρη του
Αγίου Πνεύματος σε κοινή λατρεία.
Στην συνέχεια τελέσθηκε η πρώτη
πανηγυρική Αρχιερατική Θεία Λειτουργία επί της καθαγιασθείσης Αγίας Τραπέζης.
Όλο το εκκλησίασμα με ενδιαφέρον
παρακολουθούσε τα τελούμενα ενώ η χαρά όλων ήταν ζωγραφισμένη στα πρόσωπά
τους διότι το όνειρό τους να εγκαινιάσουν τον Ναό που έχτισαν γινόταν πραγματικότητα.
Προ της απολύσεως της Πανηγυρικής Αρχιερατικής Θείας Λειτουργίας
ο Σεβασμιώτατος κ. Κοσμάς αναφέρθηκε στη σημασία των Εγκαινίων και στο
συμβολισμό τους, ευχαριστώντας και συγχαίροντας όλους όσους συνέδραμαν «για να φτάσουμε στην
σημερινή ευλογημένη ημέρα».
Μετά το πέρας των ιερών ακολουθιών μοιράστηκε σε όλους τους
πιστούς μαζί με το αντίδωρο και μικρό τεμάχιο από το σάβανο (υφάσματος)
εμποτισμένο σε κηρομαστίχη ως ευλογία.
Στο τέλος, αποχωρώντας από το Ιερό Ναό ο Σεβασμιώτατος, του
προσέφεραν ο δάσκαλος του χωριού με όλους τους μαθητές και μαθήτριες του
Δημοτικού Σχολείου μια ανθοδέσμη, ως ένδειξη σεβασμού και θερμών ευχαριστιών
για την παρουσία του στο χωριό τους.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)