Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015

Σκάκι: Μια ωδή στον «βασιλιά» των παιχνιδιών


Σκάκι: Μια ωδή στον «βασιλιά» των παιχνιδιών [εικόνες]Μια τετράγωνη βάση, δύο χρώματα, 16 πιόνια για κάθε παίκτη, πάνω στα συνολικά 64 τετράγωνα. Η πιο μίνιμαλ αναπαράσταση μάχης που έχει επινοηθεί ποτέ, αλλά ταυτόχρονα και η πιο γοητευτική.
Το σκάκι βρίσκεται αδιαμφισβήτητα στην κορυφή των επιτραπέζιων παιχνιδιών, αν και στην πραγματικότητα ο όρος «παιχνίδι» δεν το χαρακτηρίζει εξ ολοκλήρου. Πρόκειται για την τέχνη της ύψιστης λογικής, της μελετημένης στρατηγικής, της απόλυτης οξυδέρκειας, της χαρισματικής φαντασίας, της ακριβούς πρόβλεψης και ούτω καθεξής.
Το στοιχείο που καθιστά μοναδικό αυτό το «βασιλικό» παιχνίδι όμως, είναι πως με πρωτοφανή αποτελεσματικότητα σκοτώνει τον απρόβλεπτο παράγοντα της τύχης. Σε αντίθεση με κάθε άλλο παιχνίδι που έχει εφεύρει ο ανθρώπινος νους, όπου οι πιθανότητες (ή ακόμα και η καθαρή τύχη) καθορίζουν την έκβαση του, το σκάκι χαρίζει τις δάφνες της νίκης αποκλειστικά στους πανάξια καλύτερους.
Πανάρχαιο, αλλά διαχρονικά νέο: Πότε και από ποιους εφευρέθηκε
Ιστορικά παραμένει άγνωστο ποιος γέννησε αυτήν την επουράνια ιδέα, ώστε να δημιουργηθεί το «παιχνίδι των βασιλέων». Αυτό που γνωρίζουμε ωστόσο, είναι πως πρόκειται για ένα πανάρχαιο παιχνίδι. Μεγάλο μέρος των ιστορικών συμφωνεί πως το σκάκι πρωτοεμφανίστηκε στην Ινδία, την εποχή της Αυτοκρατορίας Γκούπτα (320-550 μ.Χ), ενώ μεταφέρθηκε στις δυτικές κοινωνίες τον 9ο αιώνα.

Φυσικά, ανάμεσα στους αιώνες προέκυψαν διάφορες αλλαγές στους κανόνες του παιχνιδιού, χωρίς όμως να αλλάζει η αρχική του ταυτότητα. Για παράδειγμα, η δυνατότητα κίνησης ενός στρατιώτη δύο τετράγωνα μακριά, προέκυψε στην Ισπανία το 1280. Παρόλο λοιπόν που το σκάκι προέρχεται από προμεσσαωνικές εποχές, παραμένει διαχρονικά νέο. Το ενδιαφέρον του κόσμου για τον «βασιλιά» των παιχνιδιών ολοένα και εντείνεται. Τους τελευταίους δύο αιώνες το σκάκι έχει εξελιχθεί όσο ποτέ άλλοτε, με καινούργιες τεχνικές εμφανίζονται συνεχώς, αλλά και εκπληκτικούς παίκτες να μάχονται για την παγκόσμια πρωτιά.
Τα 64 τετράγωνα με τους άπειρους συνδυασμούς – Γιατί κάθε παρτίδα είναι μοναδική
Το αμείωτο, διαχρονικό πάθος των σκακιστών δεν προκύπτει τυχαία. Αλλωστε τίποτα δεν είναι αδικαιολόγητο, όταν σχετίζεται με αυτά τα 64 μαγευτικά ασπρόμαυρα τετράγωνα. Οσα χρόνια και να περάσουν, όσες παρτίδες και να παιχτούν, καθεμιά θα είναι ξεχωριστή. Οταν δύο άτομα καθίσουν αντίκρυ, εκατέρωθεν της σκακιέρας, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι θα δημιουργήσουν μια μάχη, που όμοια της δεν υπήρξε αλλά ούτε και θα ξαναυπάρξει.
Σύμφωνα με το Αμερικανικό Ινστιτούτο Σκακιού, μόνον οι πρώτες τέσσερις κινήσεις από κάθε παίχτη, μπορούν να παιχτούν με 318.979.564.000 διαφορετικούς τρόπους. Οταν οι δύο παίχτες ολοκληρώσουν την 10η κίνηση τους, οι συνδυασμοί εκτοξεύονται στους 169.518.829.100.544.000.000.000.000.000. Ποια λοιπόν η πιθανότητα να υπάρξουν δύο όμοιες παρτίδες, δεδομένου ότι κατά μέσο όρο σε ένα παιχνίδι γίνονται 40 κινήσεις από κάθε παίκτη;

Το σκάκι έχει αυτήν την μαγική ιδιότητα. Μέσα στα περιορισμένα τετράγωνα της σκακιέρας, βρίσκεται το απόλυτο άπειρο. Η δυνατότητα λήψης απείρων διαφορετικών αποφάσεων, σαν να πρόκειται για την πραγματική ζωή των δύο παικτών.
Ο μοναδικός περιορισμός του – Πόσο διήρκεσε το μεγαλύτερο παιχνίδι στην ιστορία
Κατά μέσο όρο, όπως προαναφέρθηκε, σε μια παρτίδα σκακιού γίνονται περίπου 40 κινήσεις από κάθε παίκτη. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις όπου ένα παιχνίδι διαρκεί πολύ παραπάνω. Το μεγαλύτερο παιχνίδι στην σύγχρονη ιστορία, έγινε στο Βελιγράδι το 1989. Nikolic και Arsovic πραγματοποίησαν 269 κινήσεις έκαστος, πριν η παρτίδα ολοκληρωθεί. Μετά από 20 ώρες και 15 λεπτά, οι δύο άνδρες συμβιβάστηκαν με την ισοπαλία.
Οσο αφορά την διάρκεια του παιχνιδιού, υπάρχει ένα θεωρητικό ανώτατο όριο για το σκάκι. Οι 5.949 κινήσεις είναι οι περισσότερες που μπορούν να παιχτούν σε έναν αγώνα. Ωστόσο αυτό δεν πρόκειται να συμβεί ποτέ.
Παιχνίδι για λίγους ή για... όλους; - Μια «τέχνη» για ολόκληρο τον κόσμο
Σήμερα το ποδόσφαιρο δικαιολογημένα θεωρείται το άθλημα που ενώνει ολόκληρο τον πλανήτη. Είναι δεδομένο πως ο «βασιλιάς των σπορ» χαίρει πολύ μεγαλύτερης δημοφιλίας από το σκάκι. Ωστόσο το σκάκι συναντάται κάτι ακόμα πιο ιδιαίτερο από την παγκόσμια δημοφιλία. Ξεκίνησε από την Ινδία, μεταφέρθηκε στους Πέρσες, στους Κινέζους, αργότερα στους Αραβες. Αυτοί με την σειρά τους το έκαναν γνωστό στον δυτικό κόσμο. Το σκάκι είναι το μοναδικό παιχνίδι που άνηκε και ανήκει σε όλους τους λαούς, σε όλες τις εποχές.
Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι το περίφημο «Checkmate» προέρχεται από την περσική φράση «Shat Mat» που σημαίνει «ο βασιλιάς είναι νεκρός». Ενα παράδειγμα για το πως κάθε λαός, επηρέασε την εξέλιξη του σκακιού, συνθέτοντας την σημερινή του δομή.

Οι σχετικά απλοί κανόνες του, αφήνουν το περιθώριο στον καθένα να μάθει να χειρίζεται σωστά τα πιόνια. Από επιστήμονες μέχρι και αγράμματους, από παιδιά μέχρι και ηλικιωμένους, όλοι έχουν την ικανότητα να παίξουν μια παρτίδα. Μάλιστα σε αρκετές περιπτώσεις, η μόρφωση και η ηλικία δεν παίζουν πρωτεύοντα ρόλο. Προέχει η οξυδέρκεια, η φαντασία, η συγκέντρωση, ακόμα και το... έμφυτο ταλέντο, ώστε να διαπρέψει κανείς σε αυτήν την φανταστική τέχνη.
Στην παρακάτω φωτογραφία, δύο άνδρες παίζουν δημόσια σκάκι σε κεντρικό πεζόδρομο της Μπρατισλάβας, στο περίφημο τεράστιο σκάκι της Σλοβάκικης πρωτεύουσας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

...έκανες κου πε πε;